Hành Trang 25 : Thánh Đa Minh và đời sống cộng đoàn

Ðể tuyển chọn một con người và giao phó cho một sứ vụ, Thiên Chúa thường quan phòng, chuẩn bị cho người đó từng bước một trong suốt cuộc đời. Với thánh Ða Minh quả thực thời gian 4 năm sống ở Kinh Sĩ Hội Osma là một thời gian cần thiết để thánh Ða Minh cảm nhận sâu xa tình liên đời cộng đoàn và rút ra từ đó những kinh nghiệm cần thiết cho việc thành lập một Dòng tu mà cộng đoàn là một yếu tố căn bản. Tinh thần liên đới, hiệp thông cũng như cách thức tổ chức một cộng đoàn đã ăn sâu vào con người Ða Minh, để ngài có thể thành lập một Dòng tu và nêu lên tấm gương liên đới, hiệp thông cho con cái.

Ơn soi động nền tảng của Dòng Thuyết Giáo đã được Thiên Chúa khơi lên đặc biệt cho thánh Ða Minh trong đêm tranh luận với người chủ quán theo bè rối và trong những năm làm việc giảng thuyết dưới quyền đức Cha Diego, nhưng để thực hiện sứ mạng đó, Ða Minh đã luôn làm cùng với anh em, cùng suy nghĩ, cùng cầu nguyện với anh em.

Khi biết được ý định của Ðức cha Innocentio III muốn Dòng mới phải chọn một tu luật có sẵn, thay vì tự mình quyết định, thánh Ða Minh đã tức tốc trở về nữ tu viện Prouille, triệu tập 16 anh em để cùng bàn bạc, tìm xem nên chọn tu luật nào, còn các chị em thì cùng tham dự vào quyết định quan trọng này bằng cách ăn chay, hãm mình, cầu nguyện để cha Ða Minh và anh em sáng suốt chọn lựa nền tảng pháp lý cho Dòng.

Rồi sau một thời gian thử nghiệm những đường nét cơ bản của một Dòng còn non trẻ, năm 1220, thánh Ða Minh nhận thấy cần phải tạo cho Dòng một nền tảng pháp lý đầy đủ và vững chắc hơn nữa, ngài quyết định họp tổng hội đầu tiên của Dòng để anh em cùng quyết định về điều đó. Trong tổng hội này một lần nữa tinh thần cộng đoàn được khẳng định và tạo nên một nền tảng vững chắc cho sinh hoạt của Dòng : Thánh Ða Minh cùng anh em quyết định rằng chính Tổng Hội là nơi nắm giữ quyền hành tối cao của Dòng chứ không phải vị Bề Trên Tổng Quyền. Và cứ thế, Dòng luôn được quyết định, điều hành do các vị đại diện anh em, Dòng là một cộng đoàn, chính cộng đoàn là “đơn vị hành chánh” có quyền quyết định.

Ngoài những qui định pháp lý đề cao tinh thần tập thể như vậy, chúng ta còn thấy tinh thần cộng đoàn được thể hiện trong toàn bộ cuộc sống của Ða Minh : khi đi đường ngài thường đi cùng với anh em khác, cùng trao đổi các vấn đề, cùng cầu nguyện, chia sẻ Lời Chúa cho nhau. Khi đến đâu, ngài luôn vào trong một cộng đoàn nào đó, thuộc về Dòng hoặc bất cứ một cộng đoàn nào khác, để cùng được tham dự phụng vụ với nhau. Cuối cùng, cả một cuộc đời đượm nhuần mầu sắc cộng đoàn của Ða Minh được thể hiện trọn vẹn trong ước nguyện :”Tôi muốn được chôn cất dưới chân anh em”.

Những qui định pháp lý và tinh thần tha thiết muốn liên đới, hiệp thông với anh em, hai điều đó cần phải luôn gắn liền với nhau. Với một tập thể, cần có những qui định pháp lý để hướng dẫn đường lối sinh hoạt chung. Nền tảng pháp lý của Dòng muốn rằng mỗi phần tử Ða Minh cần phải tôn trọng những quyết định chung, vì đó là quyết định của tập thể. Nhưng những quyết định cũng như đời sống tập thể không thay thế cho tinh thần của mỗi người. Ðể tuân giữ những quyết định chung một cách tự nguyện, để thể hiện phong phú và đúng đắn những đường nét của tập thể, mỗi người cần phải mang một tinh thần cộng đoàn, cần phải tha thiết muốn liên đới, chia sẻ, cộng tác với anh em mình.

Chính tinh thần liên đới, hiệp thông của thánh Ða Minh và những anh em tiên khởi đã đưa đến nền tảng pháp lý của Dòng; và nền tảng pháp lý đó lại góp phần nuôi dưỡng tinh thần cộng đoàn của mỗi anh em, để cho đời sống chung không phải là những kỷ luật bên ngoài, nhưng là một sự hiệp thông trọn vẹn làm phong phú đời sống của mỗi người và thể hiện trước cuộc sống hiệp thông trong Nước Trời tương lai.