Ng�y 12 th�ng 8
Th�nh Giac�b� ĐỖ MAI NĂM
Linh mục – (1781-1838)

Ch�nh t�i đ�y

Nghe tin quan Tuần phủ đến l�ng, cha Đỗ Mai Năm thắt lưng, xắn quần định tr� trộn v�o đ�m d�n ch�ng đi l�m cơm cho quan ăn. Nhưng chựa kịp ra khỏi nh� th� qu�n l�nh đến. Khi thấy �ng cụ trắng trẻo, r�u d�i, họ chặn lại hỏi : "�ng l� ai ?" Cha năm vui vẻ trả lời: "T�i l� người nh� n�y". Ngay l�c ấy hai người t�n Tỷ v� Xu�n được quan thu� đi d� th�m nơi ở của c�c đạo trưởng, trước đ� giả xin l�m việc trong nh� �ng L� Mỹ, liền đến chỉ v�o cha v� k�u l�n: "Đ�ng đạo trưởng ở nh� n�y đ�y". Vẫn cũng giọng điềm tĩnh như mọi khi, cha Năm khẳng kh�i trả lời : "Phải ch�nh t�i đ�y".

Thế l� cha bị bắt. Bị bắt một c�ch b�nh thản như cuộc đời cha vốn b�nh thản. Hay c� thể n�i, cha bị bắt một c�ch vui vẻ, tự nhi�n như c�ng việc vẫn xảy ra thường ng�y trong đời sống của cha vậy.

B�nh d�n v� nh�n �i

Giac�b� Đỗ Văn Năm, t�n trong sổ l� Mai Ngũ, sinh năm 1781, tại l�ng Đ�ng Bi�n, Huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh H�a. Cậu Ngũ v�o nh� Đức Ch�a Trời từ nhỏ, sau đ� học tiếng Latinh ở chủng viện Vĩnh trị, khi th�nh th�y giảng th� ở lại gi�p chủng viện lu�n. Th�y Năm hiền h�a, vui vẻ n�n trẻ em rất mến v� th�ch th�y. Sau đ� �t năm, th�y được đi học th�m thần học v� thụ phong linh mục năm 32 tuổi. Cha Năm đi gi�p c�c xứ đạo đ�y đ�, sau lại về gi�p nh� trường Vĩnh Trị khoảng năm 1830.

Từ khi vua Minh Mạng cấm đạo to�n quốc, chủng viện bị giải t�n, cha Năm phải đi ẩn trốn ở nh� c�c t�n hữu. Cha ở nh� �ng Tr�m T�n ba năm, họ Kẻ Nguồi, lần kh�c tại nh� �ng Tr�m Đ�ch l�ng Vĩnh Trị. Trong thời gian ẩn tr� như thế, cha Năm đ� sống rất h�a m�nh vui vẻ với mọi người. Cha hay kể truyện cho trẻ em hoặc c�ng với c�c chủng sinh gi�p nhổ cỏ ruộng cho chủ nh�, cha l�m c�c việc nhỏ mọn chẳng phiền h� bao giờ. Đặc biệt, cha y�u thương săn s�c những người ngh�o. Tất cả những g� nhận được, cha thường d�nh dụm cho họ.

C� người b�o c�o l�ng Vĩnh Trị chứa chấp đạo trưởng. Quan cho l�nh đến v�y l�ng, bắt được cha Năm c�ng với �ng Tr�m Đ�ch, v� con rể �ng l� �ng L� Mỹ. Cha bị tống giam v�o ngục Nam Định.

Gan v�ng dạ sắt

Trước mặt quan, khi được khuy�n nhủ bỏ đạo, cha Năm khẳng kh�i thưa: "T�i l� đạo trưởng l�m sao d�m bỏ đạo hay đạp ảnh tượng t�i t�n k�nh được. T�i vốn khuy�n dạy người ta phải giữ đạo vững v�ng, th� chết kh�ng bỏ đạo th� t�i phải giữ lời t�i đ� khuy�n dạy kẻ kh�c chứ. Nếu đạo trưởng m� kh�ng d�m chịu chết v� đạo th� c�n ai chịu chết v� đạo nữa".

Sau nhiều lần khuy�n dụ, biết kh�ng l�m cha đổi � được, c�c quan kh�ng tra khảo g� th�m nữa, để cho cha được dễ d�ng đi lại, gặp gỡ c�c bạn t�, nhờ đ� cha an ủi, khuyến kh�ch được người trong t�, ban ph�t b� t�ch cho họ. Nhất l� động vi�n �ng Tr�m Đ�ch bị bắt c�ng với cha, �ng đ� luống tuổi v� rất sợ h�i khổ h�nh, cha n�i : "Nhờ ơn Ch�a gi�p sức th� c�c khổ h�nh đau đớn thế n�o, ch�ng ta cũng chịu được". cha nhắc đến gương th�nh Laurens� bị nung tr�n giường sắt, m� vẫn vững tin đến c�ng.

�n xử được ch�u ph�. Ng�y 22.08 cha Giac�b� Năm c�ng với �ng Tr�m Ant�n Đ�ch, �ng Micae L� Mỹ được ph�c tử đạo tại ph�p trường Bảy Mẫu, Nam Định. Cha Giac�b� Năm khi đ� được 77 tuổi, thi h�nh t�c vụ linh mục được 25 năm.

Như ngọn đ�n lu�n tỏa s�ng

Suốt cuộc đời, cha Năm lu�n sống hiền h�a, b�nh dị, thoải m�i như c�i t�n Năm b�nh dị. Cuộc đời th�y giảng Năm đầy vui vẻ, v� cuộc đời linh mục Năm ho�n to�n giản đơn. Sự đơn giản thoải m�i đ�, kh�ng do ho�n cảnh may mắn dễ d�ng, kh�ng do điều kiện b�n ngo�i, nhưng do ch�nh t�m hồn tr�n đầy t�nh y�u Thi�n Ch�a của cha. Cuộc đời xuề x�a vui vẻ của cha đ� tỏa tr�n những người xung quanh cha thứ �nh s�ng tuyệt vời của Đức Kit�, Đấng cao cả như thế, m� khi đến trần gian đ� lu�n sống hiền h�a khi�m tốn, vui với trẻ thơ v� vui sống với người c�ng khổ.

Trong t�nh huống "dầu s�i lửa bỏng" l�c đ�, chắc chắn lễ mừng ng�n kh�nh linh mục của cha nếu c�, cũng chỉ thật �m thầm lặng lẽ. Nhưng diễn ph�c cha, v� Thi�n Ch�a đ� đưa người t�i tớ chung t�n về nước Trời. V� khỏi phải n�i, kh�ng một ng�n kh�nh của ai tr�n trần gian c� thể huy ho�ng, long trọng để so s�nh được với lễ ng�n kh�nh của cha tr�n Thi�n Quốc.

Thi h�i ba vị tử đạo được đưa về an t�ng tại Vĩnh Trị, d�n l�ng k�o chu�ng, đốt đuốc, đ�n rước c�ch long trọng. Sau được đưa về nh� chung ở xứ Kẻ Sở.

Đức L�o XIII suy t�n Ch�n Phước cho cha Giac�b� Đỗ Văn Năm ng�y 27.05.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.