Untitled Document


	NG�Y 22 TH�NG 01 Th�nh Phanxic� FEDERICH TẾ Linh Mục d�ng Đaminh - (1702-1745) Th�nh tử đạo ti�n khởi tr�n đất Việt Bốn mươi ba tuổi đời, mười năm truyền gi�o tr�n đất Việt, trong đ� gần 8 năm bị giam cầm, cuộc đời truyền gi�o của Th�nh Phanxic� Tế c� vẻ kh�ng được thuận lợi, nhưng ch�nh những năm t� n�y đ� l�m n�n sự nghiệp của th�nh nh�n. Nhờ bối cảnh đặc biệt vị Linh Mục d�ng thuyết gi�o đ� tiếp tục thi h�nh x� mệnh của m�nh ngay tại kinh đ� Thăng Long. Cha vẫn đi thăm viếng v� trao ban b� t�ch cho c�c gi�o hữu, rửa tội cho nhiều t�n t�ng. R�ng năm 1744, cha giải tội cho 1745 người, rửa tội 73 người( trong đ� 32 người lớn) v� xức dầu cho nhiều bệnh nh�n. Th�nh quả đ� của một "t� nh�n" đủ cho mọi người thấy nhiệt t�m, t�i năng v� sự kh�o l�o của vị th�nh Tử Đạo đầu ti�n tr�n đất Việt. Tuổi xu�n v� kh�t vọng Phanxic� Gil de Federich sinh ng�y 14-12-1727 tại Tortosa, T�y Ban Nha, qu� hương của biết bao vị đại th�nh v� những vị thừa sai nổi tiếng. Được thừa hưởng truyền thống đạo đức đ�, từ ni�n thiếu ng�i nhận ra tiếng Ch�a mời gọi sống đời d�ng hiến, v� đ� xin gia nhập d�ng Đaminh. Sau một năm tập đầy l�ng nhiệt th�nh đạo đức tu sĩ Federich tuy�n khấn trọng thể tại tu viện Santa Catalina th�nh Barcelona khi mới 16 tuổi. Sau nhiều năm học tập chăn chỉ, ng�y 29-03-1072 tại Tortosa, thầy Federich được thụ phong linh mục, rồi bổ nhiệm l�m gi�o sư triết l� ki�m gi�o sư c�c tu sĩ sinh vi�n. Thế nhưng ước nguyện th�m s�u của t�n linh mục l� được đi truyền gi�o ở phương xa. Hai năm sau cha xin chuyển sang tỉng d�ng Đức Mẹ M�n C�i, l� tỉnh d�ng đặc tr�ch việc truyền gi�o ở Viễn Đ�ng. Cha xuống t�u, đến trụ sở tỉnh d�ng tại Phi Luật T�n năm 1733. Cha gi�m tỉnh Diego tại Manila rất qu� trọng khả năng đức độ của cha Federich, n�n đ� chọn cha l�m thư k� v� phụ t� cho m�nh. Trong c�ng việc tham gia điều h�nh tại trụ sở, những tin tức ở c�c v�ng truyền gi�o ng�y c�ng th�c đẩy cha thực hiện kh�t vọng truyền gi�o. Những vần thơ cầu nguyện với Đức Maria của cha n�i l�n t�m t�nh đ�: "Lạy th�nh Mẫu cao vời nh�n �i Tấm l�ng con đi�n dại đ�ng thương Ng�y đ�m nung nấu can trường T�nh bao la Mẹ, đ�u phương đ�p đền Trong t�m tưởng con hằng mong ước Khắp mu�n phương loan b�o Tin Mừng Giờ con gặp cảnh sầu thương Như thuyền neo bến, tr�ng dương xa vời." Cuối c�ng ước mơ cao đẹp n�y đ� được th�nh tựu. Ng�y 28-08-1735, cha Phanxic� đặt ch�n l�n đất Việt Nam. Bấy giờ l� thời vua L� � T�ng (1735-1739) v� Uy Nam Vương Trịnh Giang (1729-1740). Tr�n c�nh đồng truyền gi�o Sau một thời gian ngắn học ng�n ngữ v� phong tục, cha Federich Tế đ� đến để phục vụ nhiều nơi. Mới đầu ở huyện Trực Ninh (Nam Định) rồi Vũ Ti�n (Th�i B�nh), sau đảm nhiệm hai gi�o xứ Kẻ M�n, Bắc Trạch : tiếp đ� qua huyện Giao Thủy coi họ Lục Thủy v� Quất L�m. Một h�m ở Quất L�m cha đang giải tội, bỗng gi�o d�n chạy v�o b�o tin lương d�n đang l�ng bắt người. Cha Tế vẫn cầu nguyện gi�y l�t, rồi cứ tiếp tục giải tội. Sự b�nh tĩnh v� bầu kh� thi�ng th�nh của việc trao ban b� t�ch H�a giải đ� cứu cha. Những người v�y bắt đứng ng�y người một l�t rồi rủ nhau giải t�n. Mối gi�y oan nghiệt … Mới được hai năm hoạt động ngắn ngủi, cha Tế đ� bị bắt ng�y 03-08-1737. theo sử s�ch, một nh� sư t�n T�nh vốn gh�t đạo C�ng Gi�o, lại muốn t�m c�ch đ�i tiền. Nh� sư đ� đến xin ph�p quan huyện Giao Thủy, rồi đưa người đến v�y bắt c�c trưởng ở l�ng Trung Linh. May l� c�c Linh Mục ở đ�y biết trước n�n trốn đi hết , nhưng sau đ� nghe tin c� đạo trưởng �u Ch�u ở họ Lục Thủy, nh� sư đem qu�n đến vay ngay l�c cha Tế vừa d�ng th�nh lễ xong. Để nguyện đường khỏi bị x�c phạm v� gi�o hữu khỏi bị li�n lụy, cha tự nghuyện ra nộp m�nh, cha n�i : "C�c �ng t�m bắt t�i, th� ch�nh t�i đ�y, xin h�y tha cho c�c gi�o hữu của t�i." Khi nghe tin cha Tế bị giam giữ tại l�ng Thủy Nhai, gi�o hữu của cha gom g�p tiền đến gặp sư T�nh xin chuộc nhưng nh� sư ch� �t v� giữ cha tại nh� ri�ng mười ng�y. Thấy thế gi�o hữu l�n tỉnh tr�nh quan v� hứa sẽ hậu tạ nều vị linh mục được giải tho�t. Quan trấn thủ Sơn Nam liền ph�i l�nh về Thuỷ Nhai bắt cả sư T�nh lẫn cha Tế. Vị sư n�y nhanh ch�n chạy tho�t, l�n tận kinh đ� tố c�o với vua rằng : "Quan Trấn Thủ đ� ăn hối lộ v� l�ng Lục Thủy chứa chấp T�y Dương đạo trưởng." Khi hay tin quan trấn biết kh�ng thể tha cha Tế được nữa, n�n đ�nh �p giải cha về Thanh Long. Dọc đường cha l�n cơn sốt r�t trầm trọng, nhưng khi l�n tới nơi cha vẫn phải mang g�ng v� bị tống giam v�o ngục. Năm t� đầu ti�n v� bản �n Sau khi khỏi bệnh cha Phanxic� Tế được đưa ra t�a hai ng�y liền. C�c quan đối xử tử tế với cha, nhưng d�n ch�ng c� người la �, bu�ng những lời khiếm nh�, c� kẻ lấy que bẻ vụn l�m th�nh h�nh Th�nh Gi� n�m v�o cha. Cha b�nh tĩnh nhặt l�n h�n k�nh v� cất Th�nh Gi� v�o t�i. Trong ngục cha được linh mục Nghi giả l�m thầy lang v�o thăm bệnh, giải tội v� trao m�nh th�nh ch�a. Suốt một năm cha Nghi c�ng ch�u của b� K�nh vẫn ra v�o thăm v� tiếp tế. Qua những chứng nh�n n�y, mọi người biết cha Tế lu�n ki�n nhẫn, b�nh tĩnh kh�ng tr�ch cứ than van, v� nhiều lần c�n tỏ � muốn được tử đạo. Ng�y 10-07-1738, cha Tế bị đưa ra to� c�ng với nh� sư T�nh. Quan trấn Sơn Nam Hạ khi �p giải cha về kinh đ� đ� tố c�o nh� sư đ� chứa chấp cha mười ng�y trong nh�. Để chạy tội vị sư n�y xin được đạp l�n Th�nh Gi�, minh chứng m�nh kh�ng ủng hộ đạo C�ng Gi�o. Về phần cha Tế khi bắt cha bước qua Th�nh Gi�, cha trả lời : "T�i kh�ng thể phạm tội nặng ấy được". C�c quan hỏi về � nghĩa ảnh tượng Th�nh Gi�. Cha đ�p : "Ảnh n�y tượng trưng cuộc Tử Nạn con Thi�n Ch�a gi�ng sinh cứu chuộc lo�i người." C�c quan n�i tiếp : "Nhưng luật triều đ�nh cấm giảng đạo n�y". Cha trả lời : "Chẳng ai c� quyền cấm giảng đạo Thi�n Ch�a đ� truyền loan b�o cho mọi d�n mọi nước. Ai cấm tức l� cướp quyền củaa Thi�n Ch�a." C�c quan nghị �n một l�t, rồi tuy�n �n trảm quyết đạo trưởng Federich Tế, kết �n sư T�nh v� con trai phải ph�t lưu chăn voi. Ng�y 12-09, bản �n được ch�a Trịnh Giang ph� chuẩn, nhưng v� nh� sư chạy chọt chống �n ở nhiều nơi, n�n bản �n chưa được thi h�nh. Lời ch�a kh�ng thể bị tr�i buộc. Thời gian sau đ� v� t�nh h�nh ch�nh trị bất ổn, bản �n của cha Tế bị l�ng qu�n: Trịnh Doanh đảo ch�nh lật đổ anh, chiếm phủ ch�a v� tự phong l� Minh Đ� Vương (1740-1767) rồi L� Hiển T�ng l�n ng�i lấy hiệu l� Cảnh Hưng (1740-1786) giặc L� Duy Mật nổi l�n ở Thanh H�a : dư đảng của nh� Mạc cũng nổi loạn ở Thượng Du… những biến cố dồn dập đ� l�m vua quan bận rộn đến nổi qu�n mất "tử tội" của m�nh. Lợi dụng ho�n cảnh đ� cha Tế kh�o l�o xin ph�p, c� khi mất tiền để được đi lại trong th�nh Thăng Long để thăm viếng c�c t�n hữu, trao ban B� T�ch v� giảng đạo cho lương d�n. C� gia đ�nh hai chị em b� Gạo l� ngoại gi�o đ� v�o xin quan cho cha Tế đến t� t�c tại nh� m�nh. Chị b� Gạo mắc bệnh nan y, kh�ng thuốc n�o chữa nổi sau nhờ lời nguyện của cah Tế được khỏi bệnh n�n xin được rửa tội ngay. C�n b� Goạ một thời gian sau mới xin t�ng gi�o lấy t�n th�nh Rosa. Hai chị em sống đạo rất gương mẫu. Thấy cha Tế ra v�o ngục dễ d�ng như thế. Đức Gi�m Mục Loger Gia ngỏ � muốn đặt cha l�m ch�nh xứ Kẻ Chợ (Thăng Long). Nhưng cha từ chối v� kh�ng chắc được dễ d�ng m�i. Cha n�i : "Một t� nh�n kh�ng thể chăm s�c ai được." Từ ng�y 30-05-1744, cha Tế c� th�m một cộng sự vi�n đắc lực nữa. Đ� l� Linh Mục Matth�u Alonso Liciniana Đậu cũng d�ng Đaminh, bị bắt c�ch đ� 6 th�ng được �p giải về Thăng Long v� c�ng bị giam một nơi niềm vui mừng x�c động dạt d�o tả sao cho hết. Hai nh� thuyết gi�o thăm hỏi nhau an ủi, kh�ch lệ v� b�n bạc với nhau, biến Thăng Long th�nh m�i trường truyền gi�o, hợp t�c với nhau l�m mục vụ t�ng đồ. Giờ ph�t vinh quang Sau hơn bảy năm t� v� bảy th�ng được sống chung với người đồng ch� hướng. Ng�y 22-01-1745, cha Tế bị đem đi xử. Cha tỏ vẻ h�n hoan c�m ơn v� từ biệt anh em b� Gạo, tạm biệt cha Liciniana Đậu v� một số �n nh�n, Rồi thanh thản tiến ra ph�p trường. Ri�ng cha Đậu chịu bị �n chung th�n, xin ph�p quan đi theo đưa tiễn. Thế nhưng khi đi ngang qua ho�ng cung, cha Đậu cũng được tin m�nh cũng bị xử trảm với linh mụ bạn. Hai vị chứng nh�n nh�n nhau sung sướng, cả hai c�ng tạ ơn Ch�a v� từ nay hai người kh�ng bao giờ phải xa l�a nhau nữa, tại ph�p trường gi�o hữu cũng như lương d�n c� mặt rất đ�ng v� tỏ l�ng thương tiếc, cảm th�ng. L� h�nh vừa ch�m rơi đầu hai vị, nhiều người o� l�n kh�c v� �a v�o thấp m�u, hoặc lấy vật g� l�m th�nh t�ch. Theo � Đức Cha Hilario Hy, thi h�i của hai cha được đưa về an t�ng tại nh� chung Lục Thủy. V�i ng�y sau Đức Cha tổ chức th�nh lễ tạ ơn long trọng c� đ�ng đảo c�c cha d�ng đến tham dự. Ngay khi đ� mọi người tin tưởng v�o hai đấng đ� được l�nh triều thi�n tử đạo, v� bắt đầu chuẩn bị lập hồ sơ xin phong th�nh. Ng�y 20-05-1906, c�c Ng�i được Đức Pi� X suy t�n l�n bậc ch�n phước. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n l�n h�ng Hiển Th�nh.

NG�Y 22 TH�NG 01
Th�nh Phanxic� FEDERICH TẾ
Linh Mục d�ng Đaminh - (1702-1745)

Th�nh tử đạo ti�n khởi tr�n đất Việt

Bốn mươi ba tuổi đời, mười năm truyền gi�o tr�n đất Việt, trong đ� gần 8 năm bị giam cầm, cuộc đời truyền gi�o của Th�nh Phanxic� Tế c� vẻ kh�ng được thuận lợi, nhưng ch�nh những năm t� n�y đ� l�m n�n sự nghiệp của th�nh nh�n. Nhờ bối cảnh đặc biệt vị Linh Mục d�ng thuyết gi�o đ� tiếp tục thi h�nh x� mệnh của m�nh ngay tại kinh đ� Thăng Long. Cha vẫn đi thăm viếng v� trao ban b� t�ch cho c�c gi�o hữu, rửa tội cho nhiều t�n t�ng. R�ng năm 1744, cha giải tội cho 1745 người, rửa tội 73 người( trong đ� 32 người lớn) v� xức dầu cho nhiều bệnh nh�n. Th�nh quả đ� của một "t� nh�n" đủ cho mọi người thấy nhiệt t�m, t�i năng v� sự kh�o l�o của vị th�nh Tử Đạo đầu ti�n tr�n đất Việt.

Tuổi xu�n v� kh�t vọng

Phanxic� Gil de Federich sinh ng�y 14-12-1727 tại Tortosa, T�y Ban Nha, qu� hương của biết bao vị đại th�nh v� những vị thừa sai nổi tiếng. Được thừa hưởng truyền thống đạo đức đ�, từ ni�n thiếu ng�i nhận ra tiếng Ch�a mời gọi sống đời d�ng hiến, v� đ� xin gia nhập d�ng Đaminh. Sau một năm tập đầy l�ng nhiệt th�nh đạo đức tu sĩ Federich tuy�n khấn trọng thể tại tu viện Santa Catalina th�nh Barcelona khi mới 16 tuổi.

Sau nhiều năm học tập chăn chỉ, ng�y 29-03-1072 tại Tortosa, thầy Federich được thụ phong linh mục, rồi bổ nhiệm l�m gi�o sư triết l� ki�m gi�o sư c�c tu sĩ sinh vi�n. Thế nhưng ước nguyện th�m s�u của t�n linh mục l� được đi truyền gi�o ở phương xa. Hai năm sau cha xin chuyển sang tỉng d�ng Đức Mẹ M�n C�i, l� tỉnh d�ng đặc tr�ch việc truyền gi�o ở Viễn Đ�ng. Cha xuống t�u, đến trụ sở tỉnh d�ng tại Phi Luật T�n năm 1733.

Cha gi�m tỉnh Diego tại Manila rất qu� trọng khả năng đức độ của cha Federich, n�n đ� chọn cha l�m thư k� v� phụ t� cho m�nh. Trong c�ng việc tham gia điều h�nh tại trụ sở, những tin tức ở c�c v�ng truyền gi�o ng�y c�ng th�c đẩy cha thực hiện kh�t vọng truyền gi�o. Những vần thơ cầu nguyện với Đức Maria của cha n�i l�n t�m t�nh đ�:

"Lạy th�nh Mẫu cao vời nh�n �i
Tấm l�ng con đi�n dại đ�ng thương
Ng�y đ�m nung nấu can trường
T�nh bao la Mẹ, đ�u phương đ�p đền
Trong t�m tưởng con hằng mong ước
Khắp mu�n phương loan b�o Tin Mừng
Giờ con gặp cảnh sầu thương
Như thuyền neo bến, tr�ng dương xa vời."

Cuối c�ng ước mơ cao đẹp n�y đ� được th�nh tựu. Ng�y 28-08-1735, cha Phanxic� đặt ch�n l�n đất Việt Nam. Bấy giờ l� thời vua L� � T�ng (1735-1739) v� Uy Nam Vương Trịnh Giang (1729-1740).

Tr�n c�nh đồng truyền gi�o

Sau một thời gian ngắn học ng�n ngữ v� phong tục, cha Federich Tế đ� đến để phục vụ nhiều nơi. Mới đầu ở huyện Trực Ninh (Nam Định) rồi Vũ Ti�n (Th�i B�nh), sau đảm nhiệm hai gi�o xứ Kẻ M�n, Bắc Trạch : tiếp đ� qua huyện Giao Thủy coi họ Lục Thủy v� Quất L�m.

Một h�m ở Quất L�m cha đang giải tội, bỗng gi�o d�n chạy v�o b�o tin lương d�n đang l�ng bắt người. Cha Tế vẫn cầu nguyện gi�y l�t, rồi cứ tiếp tục giải tội. Sự b�nh tĩnh v� bầu kh� thi�ng th�nh của việc trao ban b� t�ch H�a giải đ� cứu cha. Những người v�y bắt đứng ng�y người một l�t rồi rủ nhau giải t�n.

Mối gi�y oan nghiệt …

Mới được hai năm hoạt động ngắn ngủi, cha Tế đ� bị bắt ng�y 03-08-1737. theo sử s�ch, một nh� sư t�n T�nh vốn gh�t đạo C�ng Gi�o, lại muốn t�m c�ch đ�i tiền. Nh� sư đ� đến xin ph�p quan huyện Giao Thủy, rồi đưa người đến v�y bắt c�c trưởng ở l�ng Trung Linh. May l� c�c Linh Mục ở đ�y biết trước n�n trốn đi hết , nhưng sau đ� nghe tin c� đạo trưởng �u Ch�u ở họ Lục Thủy, nh� sư đem qu�n đến vay ngay l�c cha Tế vừa d�ng th�nh lễ xong. Để nguyện đường khỏi bị x�c phạm v� gi�o hữu khỏi bị li�n lụy, cha tự nghuyện ra nộp m�nh, cha n�i : "C�c �ng t�m bắt t�i, th� ch�nh t�i đ�y, xin h�y tha cho c�c gi�o hữu của t�i."

Khi nghe tin cha Tế bị giam giữ tại l�ng Thủy Nhai, gi�o hữu của cha gom g�p tiền đến gặp sư T�nh xin chuộc nhưng nh� sư ch� �t v� giữ cha tại nh� ri�ng mười ng�y. Thấy thế gi�o hữu l�n tỉnh tr�nh quan v� hứa sẽ hậu tạ nều vị linh mục được giải tho�t. Quan trấn thủ Sơn Nam liền ph�i l�nh về Thuỷ Nhai bắt cả sư T�nh lẫn cha Tế. Vị sư n�y nhanh ch�n chạy tho�t, l�n tận kinh đ� tố c�o với vua rằng : "Quan Trấn Thủ đ� ăn hối lộ v� l�ng Lục Thủy chứa chấp T�y Dương đạo trưởng." Khi hay tin quan trấn biết kh�ng thể tha cha Tế được nữa, n�n đ�nh �p giải cha về Thanh Long. Dọc đường cha l�n cơn sốt r�t trầm trọng, nhưng khi l�n tới nơi cha vẫn phải mang g�ng v� bị tống giam v�o ngục.

Năm t� đầu ti�n v� bản �n

Sau khi khỏi bệnh cha Phanxic� Tế được đưa ra t�a hai ng�y liền. C�c quan đối xử tử tế với cha, nhưng d�n ch�ng c� người la �, bu�ng những lời khiếm nh�, c� kẻ lấy que bẻ vụn l�m th�nh h�nh Th�nh Gi� n�m v�o cha. Cha b�nh tĩnh nhặt l�n h�n k�nh v� cất Th�nh Gi� v�o t�i. Trong ngục cha được linh mục Nghi giả l�m thầy lang v�o thăm bệnh, giải tội v� trao m�nh th�nh ch�a. Suốt một năm cha Nghi c�ng ch�u của b� K�nh vẫn ra v�o thăm v� tiếp tế. Qua những chứng nh�n n�y, mọi người biết cha Tế lu�n ki�n nhẫn, b�nh tĩnh kh�ng tr�ch cứ than van, v� nhiều lần c�n tỏ � muốn được tử đạo.

Ng�y 10-07-1738, cha Tế bị đưa ra to� c�ng với nh� sư T�nh. Quan trấn Sơn Nam Hạ khi �p giải cha về kinh đ� đ� tố c�o nh� sư đ� chứa chấp cha mười ng�y trong nh�. Để chạy tội vị sư n�y xin được đạp l�n Th�nh Gi�, minh chứng m�nh kh�ng ủng hộ đạo C�ng Gi�o. Về phần cha Tế khi bắt cha bước qua Th�nh Gi�, cha trả lời : "T�i kh�ng thể phạm tội nặng ấy được". C�c quan hỏi về � nghĩa ảnh tượng Th�nh Gi�. Cha đ�p : "Ảnh n�y tượng trưng cuộc Tử Nạn con Thi�n Ch�a gi�ng sinh cứu chuộc lo�i người." C�c quan n�i tiếp : "Nhưng luật triều đ�nh cấm giảng đạo n�y". Cha trả lời : "Chẳng ai c� quyền cấm giảng đạo Thi�n Ch�a đ� truyền loan b�o cho mọi d�n mọi nước. Ai cấm tức l� cướp quyền củaa Thi�n Ch�a."

C�c quan nghị �n một l�t, rồi tuy�n �n trảm quyết đạo trưởng Federich Tế, kết �n sư T�nh v� con trai phải ph�t lưu chăn voi. Ng�y 12-09, bản �n được ch�a Trịnh Giang ph� chuẩn, nhưng v� nh� sư chạy chọt chống �n ở nhiều nơi, n�n bản �n chưa được thi h�nh.

Lời ch�a kh�ng thể bị tr�i buộc.

Thời gian sau đ� v� t�nh h�nh ch�nh trị bất ổn, bản �n của cha Tế bị l�ng qu�n: Trịnh Doanh đảo ch�nh lật đổ anh, chiếm phủ ch�a v� tự phong l� Minh Đ� Vương (1740-1767) rồi L� Hiển T�ng l�n ng�i lấy hiệu l� Cảnh Hưng (1740-1786) giặc L� Duy Mật nổi l�n ở Thanh H�a : dư đảng của nh� Mạc cũng nổi loạn ở Thượng Du… những biến cố dồn dập đ� l�m vua quan bận rộn đến nổi qu�n mất "tử tội" của m�nh.

Lợi dụng ho�n cảnh đ� cha Tế kh�o l�o xin ph�p, c� khi mất tiền để được đi lại trong th�nh Thăng Long để thăm viếng c�c t�n hữu, trao ban B� T�ch v� giảng đạo cho lương d�n. C� gia đ�nh hai chị em b� Gạo l� ngoại gi�o đ� v�o xin quan cho cha Tế đến t� t�c tại nh� m�nh. Chị b� Gạo mắc bệnh nan y, kh�ng thuốc n�o chữa nổi sau nhờ lời nguyện của cah Tế được khỏi bệnh n�n xin được rửa tội ngay. C�n b� Goạ một thời gian sau mới xin t�ng gi�o lấy t�n th�nh Rosa. Hai chị em sống đạo rất gương mẫu.

Thấy cha Tế ra v�o ngục dễ d�ng như thế. Đức Gi�m Mục Loger Gia ngỏ � muốn đặt cha l�m ch�nh xứ Kẻ Chợ (Thăng Long). Nhưng cha từ chối v� kh�ng chắc được dễ d�ng m�i. Cha n�i : "Một t� nh�n kh�ng thể chăm s�c ai được."

Từ ng�y 30-05-1744, cha Tế c� th�m một cộng sự vi�n đắc lực nữa. Đ� l� Linh Mục Matth�u Alonso Liciniana Đậu cũng d�ng Đaminh, bị bắt c�ch đ� 6 th�ng được �p giải về Thăng Long v� c�ng bị giam một nơi niềm vui mừng x�c động dạt d�o tả sao cho hết. Hai nh� thuyết gi�o thăm hỏi nhau an ủi, kh�ch lệ v� b�n bạc với nhau, biến Thăng Long th�nh m�i trường truyền gi�o, hợp t�c với nhau l�m mục vụ t�ng đồ.

Giờ ph�t vinh quang

Sau hơn bảy năm t� v� bảy th�ng được sống chung với người đồng ch� hướng. Ng�y 22-01-1745, cha Tế bị đem đi xử. Cha tỏ vẻ h�n hoan c�m ơn v� từ biệt anh em b� Gạo, tạm biệt cha Liciniana Đậu v� một số �n nh�n, Rồi thanh thản tiến ra ph�p trường. Ri�ng cha Đậu chịu bị �n chung th�n, xin ph�p quan đi theo đưa tiễn. Thế nhưng khi đi ngang qua ho�ng cung, cha Đậu cũng được tin m�nh cũng bị xử trảm với linh mụ bạn.

Hai vị chứng nh�n nh�n nhau sung sướng, cả hai c�ng tạ ơn Ch�a v� từ nay hai người kh�ng bao giờ phải xa l�a nhau nữa, tại ph�p trường gi�o hữu cũng như lương d�n c� mặt rất đ�ng v� tỏ l�ng thương tiếc, cảm th�ng. L� h�nh vừa ch�m rơi đầu hai vị, nhiều người o� l�n kh�c v� �a v�o thấp m�u, hoặc lấy vật g� l�m th�nh t�ch.

Theo � Đức Cha Hilario Hy, thi h�i của hai cha được đưa về an t�ng tại nh� chung Lục Thủy. V�i ng�y sau Đức Cha tổ chức th�nh lễ tạ ơn long trọng c� đ�ng đảo c�c cha d�ng đến tham dự. Ngay khi đ� mọi người tin tưởng v�o hai đấng đ� được l�nh triều thi�n tử đạo, v� bắt đầu chuẩn bị lập hồ sơ xin phong th�nh.

Ng�y 20-05-1906, c�c Ng�i được Đức Pi� X suy t�n l�n bậc ch�n phước. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n l�n h�ng Hiển Th�nh.