Ng�y 08 th�ng 11
Th�nh Martin� THỌ
Vi�n thuế - (1787 – 1840)

Lời trăn trối của người tin

Tiểu sử th�nh Martin� Thọ được ghi nhớ c�ch đặc biệt qua những lời trăn trối với c�c con v�o thăm trong t�. Di ng�n của �ng đ�ng trở th�nh bản mẫu cho những người cha Kit� hữu trong giờ ph�t cuối của cuộc đời : Vừa thực tế, vừa dạt d�o t�nh cảm, m� cũng đầy tin tưởng:

"C�c con th�n mến, cha kh�ng c�n l�m g� gi�p c�c ch�ng con ở thế gian n�y được nữa, cha chỉ c�n lo chuẩn bị t�m hồn đ�n nhận những thử th�ch cuối c�ng. � Ch�a đ� muốn cha xa l�a c�c con m�i m�i, nhưng c�c con c�n c� mẹ, h�y cố v�ng lời mẹ. C�c con lớn h�y nhớ quan t�m em m�nh. c�c con nhỏ phải biết k�nh trọng v� v�ng lơi anh chị. H�y y�u thương nhau, si�ng năng l�m việc đỡ đần mẹ. Nhớ đọc kinh tối s�ng v� lần chuỗi M�n C�i h�ng ng�y. Ch�a trao cho mỗi người một Th�nh Gi� ri�ng, h�y vui vẻ v�c theo ch�n Ch�a v� ki�n trung giữ đạo".

Martin� Thọ sinh khoảng năm 1787 tại l�ng Kẻ B�ng, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. �ng t�n thật l� Nho, c�n Thọ l� t�n người con thứ ch�n. Tuy gia đ�nh đ�ng con, nhưng �ng đ� kh�o l�o gi�o dục ch�ng bằng đời sống gương mẫu của ch�nh m�nh.

D�n trong l�ng biết �ng ngay thẳng, n�n cử �ng phụ tr�ch việc thu thuế đinh. �ng sống rất thanh li�m, kh�ng nhận hối lộ, kh�ng ăn chận của ai, cũng kh�ng q�y lụy cấp tr�n, cứ theo lẽ c�ng m� l�m n�n rất c� uy t�n. Ngo�i ra, �ng Thọ c�n thức khuya dậy sớm lao động như mọi người, vừa l�m ruộng, vừa ươm tơ nu�i tăm. �ng thường khuy�n c�c con: "Sống c�ng bằng th�i chưa đủ, phải c� b�c �i nữa, m� muốn thực thi b�c �i phải c� điều kiện". D�nh dụm được ch�t n�o, �ng gi�p đỡ người ngh�o, hoặc g�p phần v�o việc chung, trong l�ng, trong gi�o xứ. Nh� �ng lu�n mở rộng cửa tiếp đ�n c�c linh mục đến gi�o xứ l�m việc. �ng kh�ng sợ chết, lại c�n tỏ ra muốn được chết v� đạo nữa.

Năm 1838, khi nghe tin hai �ng Tr�m Đ�ch v� �ng L� Mỹ bị xử trảm tại ph�p trường Bẩy Mẫu, �ng thu xếp c�ng việc đến viếng x�c, v� về nh� dặn d� con c�i :"C�c con y�u dấu, nếu Ch�a cho cha theo ch�n hai đấng ấy, c�c con h�y vui l�ng. Phần c�c con, nếu bị bắt, h�y can đảm giữ vững đức tin".


Th�nh Gioan Baotixita CỎN
L� trưởng - (1805 – 1840)

Phải mừng cho t�i chứ !

Đối với �ng Gioan Cỏn, việc tử đạo l� biến cố �ng h�n hoan hằng mong đợi. Tr�n đường ra ph�p trường, �ng vẫn tười cười ch�o gi� biệt mọi người d� quen hay kh�ng. Khi thấy một người đang kh�c thương m�nh, �ng dừng lại n�i : "Sao anh lại kh�c, lẽ ra phải mừng cho t�i chứ ?" C� lẽ �ng đ� thấy cửa Thi�n Đ�ng đang rộng mở đ�n tiếp m�nh.

Gioan Cỏn sonh năm 1805 tại l�ng Kẻ B�ng, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định v� c� họ h�ng với �ng Martin� Thọ. �ng sống bằng nghề n�ng, cầy s�u cuốc bẫm, ch�n lấm tay b�n, gia đ�nh tuy ngh�o nhưng lu�n thuận h�a ấm �m, l� một t�n hữu s�ng suốt v� nhiệt th�nh, �ng Cỏn � thức phải đem Tin Mừng th�nh h�a mội trường m�nh đang sống. �ng đ� th�nh c�ng trong vụ kiện một người L� trưởng cậy thế chiếm đoạt tiền của d�n ch�ng.

Từ sau vụ kiện đ�, uy t�n �ng c�ng ng�y c�ng gia tăng cho đến khi �ng được d�n t�n nhiiệm đề cử l�m L� trưởng. trong chức vụ ấy, �ng hết l�ng tận tụy với việc chung. Tuy nhi�n do bạn b� l�i k�o, �ng thường b� trễ trong c�c sinh hoạt t�n gi�o. B� v�o đ�, �ng rất sẵn l�ng phục vụ anh em v� đạo. C� lần ngay giữa đ�m khuya, �ng lặn lội mưa gi� mời linh mục đến gi�p một bệnh nh�n hấp hối. Khi vua Minh Mạng ra lệnh truy l� c�c thư� sai v� linh mục, �ng Cỏn bố tr� xếp đặt cho c�c vị đến ẩn trong l�ng. �ng bị bắt v� tội chứa chấp c�c đạo trưởng : Cha gi� Thịnh ở Kẻ Tr�nh bị bệnh nặng v� kh�ng c� chỗ chữa trị, �ng Cỏn đ�n về để cha ở trong nh� ch�u m�nh, để dễ d�ng chăm s�c thuốc thang, v� thế l� hai cha con bị bắt ở đ�y.

Đạo tại t�m

Ng�y 30.5.1840, nghe b�o tin ở l�ng Kẻ B�ng c� linh mục, quan Tổng đốc Trịnh Quang Khanh đưa h�ng ng�n l�nh về bao v�y l�ng. �ng chia l�nh th�nh những tốp 10 người đi sục sạo hết c�c x� xỉnh, c�c bụi rậm. Sau hai ng�y lục so�t họ bắt được ba linh mục: cha Nghi, cha Ng�n v� cha Thịnh. �ng Thọ v� �ng Cỏn cũng bị bắt v� tội chứa chấp đạo trưởng. quan lệnh đ�ng g�ngv� giải tất cả về tỉnh Nam Định.

Một th�ng đầu quan bỏ lơ kh�ng n�i g� đến. Sau đ�, cho gọi ra bắt bước qua Thập Gi�, c�c �ng kh�ng chịu, quan truyền đ�nh mỗi người 50 roi, rồi bắt phơi nắng cho đến tối kh�ng được ăn uống g� cả. Lần kh�c, quan lại gọi ra v� dụ dỗ : "Cứ đạp đi rồi xưng tội l� khỏi tội th�i m�". Hai �ng vẫn từ chối. Trịnh Quang Khanh liền cho l�nh nắm g�ng khi�ng c�c ng�i qua ảnh chuộc tội. Hai �ng co ch�n l�n v� khẳng kh�i tuy�n bố : "Đạo tại t�m. Quan lớn cưỡng b�ch m� l�ng ch�ng t�i kh�ng thuận th� chẳng mắc tội g�".

Thế l� quan nổi giận, nảy ra một s�ng kiến kinh dị : Khi ba vị linh mục c�ng bị bắt vừa chịu tra tấn, m�u me loang lổ khắp m�nh, quan bắt hai �ng hoặc liếm m�u nơi c�c vết thương ấy, hoặc bỏ đạo. Hai �ng liền quỳ xuống thực hiện điều quan y�u cầu một c�ch cung k�nh. Trịnh Quang Khanh vừa r�ng m�nh, vừa kinh ngạc n�i với c�c quan : "Xem k�a ! Bọn ch�ng k�nh trọng c�c đạo trưởng biết bao ! Chẳng lẽ ch�ng bị bỏ b�a m� sao. Rồi �ng truyền đem tr�i hai �ng lại, bắt quỳ tr�n c�t giữa trời nắng gắt suốt ng�y.

Chắp c�nh c�m g�ng, roi đ�n gi� thoảng…

Một lần quan tra hỏi về c�c thừa sai, �ng Thọ trả lời : "Thưa quan, t�i c� biết Đức cha Giac�b�, nhưng ng�i đ� qua đời, c�n c�c thừa sai kh�c vua bắt hết rồi, c�n đ�u ? Hơn nữa ch�ng t�i ở trong t� l�m sao biết c�c vị ấy ở đ�u được ?". Tức giận, quan cho l�nh h�m đ� tự do đ�nh đập t�y th�ch. �ng Cỏn chịu được 61 roi th� kiệt sức, m�u miệng tr�o ra, được qu�n l�nh khi�ng về trại. C�n �ng Thọ bị đ�nh đ�ng 150 roi. Về sau �ng n�i với con c�i rằng : "50 roi đầu đau đớn kh�n tả, c�n 100 roi sau, nhờ ơn Ch�a, cha thấy nhẹ nh�ng như gi� thoảng qua vậy".

Quan thấy h�nh khổ kh�ng l�m cho c�c �ng xi�u l�ng, n�n cho lệnh bắt vợ con để �p lực, buộc c�c �ng bỏ đạo. May măn hai �ng biết trước, vội nhắn tin cho gia đ�nh lẩn tr�nh nơi kh�c. Tuy thế, quan vẫn n�i với c�c �ng: "Nếu ta đưa vợ con c�c ngươi đến đ�y để giết th� c�c ngươi c� chịu bỏ đạo kh�ng?". �ng Cỏn đ�p: "Thưa quan, cửa nh� vợ con đều do Ch�a ban, ch�ng t�i chẳng c� g� tiếc x�t cả. nếu vợ con tử đạo, ch�ng t�i c�ng mong ước về Thi�n Đ�ng". �ng Thọ n�i th�m: "G�ng c�m v� roi vọt của quan l� hai c�nh đưa ch�ng t�i bay về Thi�n Quốc".

Nghe thế, quan c�ng giận dữ h�nh hạ �c liệt hơn nữa : Ban ng�y phơi nắng, ban đ�m bắt nằm ngo�i cống r�nh nước thải của trại t�, v� bớt phần ăn suốt tuần lễ. Đến ng�y thứ b�y, c� Thuy�n con g�i �ng Thọ t�m c�ch v�o thăm cha. Thấy cha nằm d�i bất tỉnh, c� lấy nước r�t v�o miệng, nhưng phải kh� l�u �ng mới hồi tỉnh nhận ra con m�nh. Lần kh�c, khi gặp lại con c�i, �ng n�i với ch�ng những lời dặn d� sau hết.

Bản �n trảm quyết gởi v�o kinh đ� v� được vua Minh Mạng k� duyệt. Ng�y 06.11, c�c �ng biết tin, t�m c�ch gặp c�c cha cũng bị bắt để xưng tội v� chuẩn bị t�m hồn. Ng�y 08.11.1840, c�ng với ba vị linh mục, hai �ng bị điệu ra ph�p trường Bẩy Mẫu. Dọc đường hai vị vẫn tươi cười ch�o hỏi mọi người. đến nơi, hai �ng quỳ cầu nguyện một l�t, rồi đưa tay cho qu�n l�nh tr�i v�o cọc. Theo lệnh quan, l� h�nh vung gươm, đưa c�c ng�i về Qu� Hương mong ước. Một vị 35 tuổi, một vị 53 tuổi, từ nay m�i m�i b�n nhau trong vinh quang bất diệt. Thi h�i hai đấng tử đạo được đưa về an t�ng ở xứ Kẻ B�ng.

Đức L�o XIII suy t�n hai �ng Martin� Thọ v� Gioan Baotixita Cỏn l�n bậc Ch�n Phước ng�y 27.05.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n c�c ng�i l�n h�ng Hiển th�nh.