Ng�y 05 th�ng 06
Th�nh Đaminh TOẠI
Ngư phủ - (1812 – 1862)
Th�nh Đaminh HUY�N
Ngư phủ - (1817 – 1862)

Lễ to�n thi�u

Trong hạnh t�ch 117 vị th�nh tử đạo tr�n đất Việt, chỉ c� s�u bản �n thi�u sinh, v� tất cả đều diễn ra v�o th�ng 06.1962. Th�nh Đaminh Toại v� Đaminh Huy�n l� hai vị đầu ti�n được vinh dự trở th�nh của lễ to�n thi�u d�ng l�n Thi�n Ch�a v�o đứng ng�y vua Tự Đức k� h�a ước nh�m tuất cho ph�p tự do t�n gi�o (06-06-1862). Ba ng�y trước khi bản �n được thi h�nh, hai vị đ� biết tin m� kh�ng ch�t nhụt ch�. Thay v� sợ h�i, hai vị đ� vui mừng tạ ơn Thi�n Ch�a. c� lẽ như th�nh Polycarpo thuở xưa khi l�n gi�n lửa, hai vị đ� tin tưởng rằng :

"Đấng đ� gi�p t�i quyết định chịu đau khổ v� Ng�i, sẽ cho t�i sức mạnh. Đấng ấy sẽ l�m cho lửa dịu lại v� cho t�i đủ sức lướt thắng mọi thử th�ch".

Kh�ng để mất cơ hội

Hai �ng Đaminh Toại v� Đaminh Huy�n đều l� người l�ng Đ�ng Th�nh, tỉnh Th�i B�nh, đồng thời l� t�n hữu của l�ng Đ�ng Th�nh (Đ�ng Th�nh, Đại Đồng v� Trung Đồng l� ba xứ được t�ch ra từ xứ Kẻ M�n, thuộc gi�o phận Trung Đ�ng Ngo�i). Cả hai đ� lập gia đ�nh v� l� những gia trưởng đạo đức, gương mẫu. Hai �ng l�m nghề đ�nh c� tr�n s�ng Nhị B�nh, gần cửa Ba Lạt. Khi bị l�nh bắt, �ng Toại đ� tr�n 50 tuổi, c�n �ng Huy�n 45 tuổi.

Hai �ng Toại v� Huy�n c�ng với 16.000 gi�o hữu gi�o phận Trung l� nạn nh�n trực tiếp của chiếu chỉ Ph�n s�p th�ng 08.1861 của vua Tự Đức. Theo chiếu chỉ n�y, qu�n l�nh v� những d�n l�ng ngoại gi�o được ph�p tr�n v�o c�c khu vực C�ng Gi�o để tịch thu t�i sản, sau đ� bắt tr�i c�c gi�o hữu đưa l�n huyện để khắc tr�n m� hai chữ "Tả Đạo", rồi hoặc trao họ cho người ngoại gi�o quản l�, hoặc giam chung họ trong ngục.

L�ng Đ�ng Th�nh cũng c�ng chung số phận đ�. L�nh bắt �ng Đaminh Huy�n v� giải l�n huyện Quỳnh C�i. �ng Toại v� bị bệnh tật kh�ng thể đi bộ theo qu�n l�nh được, n�n họ đề nghị �ng nộp tiền chuộc nếu muốn tự do về xum họp với gia đ�nh. Nhưng �ng đ� từ chối v� kh�ng muốn để mất cơ hội qu� b�u l� hiến d�ng mạng sống m�nh minh chứng cho niềm tin v� t�nh y�uv�o Thi�n Ch�a. �ng xin quan cho ph�p đi xe đến huyện tr�nh diện, để được chung số phận với c�c gi�o hữu c�ng xứ đạo.

Ki�n T�m bền ch� v� Đức Kit�

Tại huyện Quỳnh C�i, sau khi khẳng định lập trường đức tin của m�nh, hai �ng Toại, Huy�n bị tống giam v�o ngục t� Tăng Gi�. Suốt thời gian ch�n th�ng ở đ�y, mọi người c� thể thấy r� l�ng quả cảm v� ki�n cường của hai �ng. N�o đ�i, n�o kh�t, n�o đ�n vọt v� ngay cả �n tử h�nh cũng kh�ng l�m c�c �ng nản l�ng. Ngược lại, hai �ng tiếp tục kh�ch lệ c�c bạn ki�n tr� giữ vững niềm tin. �ng Toại thường n�i với c�c bạn t�:

"N�o anh em, h�y can đảm l�n ! Ch�ng ta chịu khổ h�nh v� Đức Kit�, n�n ch�ng ta phải đ�n nhận đau khổ c�ch nhẫn nại. Ch�ng ta phải bền ch� đến c�ng, v� nếu cần, sẵn s�ng hy sinh mạng sống v� ch�a".

Nhiều lần bị dẫn đến trước c�ng đường v� bị �p buộc ch� đạp Th�nh gi�, hai �ng Đaminh Toại v� Đaminh Huy�n khẳng kh�i phản đối. C�c quan thấy kh� l�ng lay chuyển được hai nh�n chứng của Ch�a, n�n kết �n thi�u sinh cả hai vị. Khi biết tin n�y, hai vị h�n hoan tạ ơn Ch�a.

Đến ng�y xử �n, s�ng 05-06-1862, hai vị vui vẻ rảo bước đến gi�n hỏa thi�u d�nh sẵn cho m�nh. Trước sự chứng kiến của rất đ�ng người, hai �ng bước v�o cũi tre chờ đợi. Những người hiện diện đều x�c động khi nghe r� c�c �ng cất tiếng cầu nguyện thật lớn trong khi ngọn lửa phừng phực bốc cao.

Kh�ng ai ghi lại những lời hai vị đ� cầu nguyện khi bị hỏa thi�u, nhưng dựa v�o th�i độ v� t�m t�nh của c�c vị, ch�ng ta c� thể li�n tưởng đến lời cầu nguyện của th�nh Polycarpo tr�n gi�n lửa thủa xưa : "Lạy Ch�a c�c thi�n binh, Ch�a Tể trời đất, Đấng b�nh vực kẻ c�ng ch�nh v� những ai bước đi trong sự hiện diện của người. Con l� một kẻ b� mọn trong c�c t�i tớ Ch�a đ�y, xin tạ ơn người đ� cho vinh dự được đau khổ, được cầm trong tay triều thi�n tử đạo v� được kề m�i đ�n nhận ch�n thương kh�. N�y đ�y lạy ch�a, hiến tế con sắp ho�n tất trong ng�y h�m nay, con sẽ được thấy lời hứa của Người thể hiện. Amen".

Ng�y 29-04-1951, Đức Pi� XII đ� suy t�n hai �ng Đaminh Toại v� Đaminh Huy�n l�n h�ng Ch�n Phước. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n c�c ng�i l�n bậc Hiển th�nh.