Ng�y 21 th�ng 8
Th�nh Giuse Đặng Đ�nh Vi�n
Linh mục - (1758 – 1838)

Noi gương Đấng chăn chi�n l�nh

Đang trốn trong vườn m�a, linh mục Đặng Đ�nh Vi�n bỗng b�ng ho�ng nghe tiếng k�u thảm thiết của đứa b� con người chủ nh� đ� cho cha tr� ẩn. Th� ra, quan qu�n đang tra hỏi để cậu b� chỉ chỗ cha ẩn trốn.

"Gi�su, Maria, cứu con với !" Quả l� chua x�t khi nghe thấy tiếng k�u la đau đớn trong cung giọng ng�y thơ đ� ! Cha Vi�n c� thể chịu nổi những tiếng k�u x� l�ng đứt ruột đ� kh�ng ? L�m chủ chi�n phải sẵn s�ng phục vụ đ�n chi�n. Nếu v� sứ vụ, cha đ� phải trốn tr�nh quan quyền th� l�c n�y đ�y, cũng ch�nh sứ vụ đ� th�c đẩy cha phải ra mặt để cứu đứa trẻ. Cha bước ra khỏi khu vườn m�a k�n đ�o v� n�i : "T�i l� đạo trưởng Vi�n c�c anh đang t�m bắt đ�y. Xin đừng l�m khổ đứa trẻ n�y nữa".

Tuổi xanh v� l� tưởng

Giuse Đặng Đ�nh Vi�n c�n c� t�n l� Lương. Sinh năm 1785 tại l�ng Ti�n Chu, huyện Ti�n Lữ, tỉnh Hưng Y�n. Khi c�n nhỏ, cậu sống v� học h�nh ở họ V�n, Huyện �n Thi l� qu� ngoại của cậu. Khi cha mẹ qua đời, cậu Vi�n theo gi�p c�c linh mục thừa sai, n�n được v�o chủng viện.
Năm 1821, th�y Vi�n thụ phong linh mục v� coi s�c gi�o hữu l�ng Lục Thủy, tỉnh Nam Định.

Hai năm sau, cha được cử đi giảng đạo ở xứ Bắc, gi�p c�c họ Đ�ng B�i, Thiết Nham, Như Thiết, An Mỹ. Suốt 17 năm thi h�nh sứ vụ linh mục, cha Vi�n nổi tiếng l� linh mục đạo đức, si�ng năng đối với mọi c�ng việc, l�m s�ng danh Ch�a, cha được mọi người nhận biết v� y�u mến.

Ng�y 17.04.1838, th�y giảng Vũ văn L�n được cha cử đi l�nh dầu thứ Năm Tuần Th�nh bị bắt c�ng với s�u bức thư của cha gởi cho hai Đức cha v� bốn linh mục kh�c. C�c quan định giấu nhẹm s�u bức thư n�y đi, nhưng Tổng đốc Trịnh Quang Khanh lại đem về kheo với vua Minh Mạng. Vua liền thịnh nộ cho rằng quan ph�a Bắc bao che cho t� đạo v� dọa truất chức quan Trịnh Quang Khanh nếu kh�ng bắt được người gởi thư v� những người được thư gởi đến. Tuần phủ Hưng Y�n l� H� Th�c Lương được lệnh bằng mọi gi� phải bắt cha Vi�n, nếu kh�ng phải chịu tội thay.

Kh�ng ngờ chỉ một ch�t bất cẩn, những l� thư của cha Vi�n đ� l� nguy�n nh�n một chiến dịch b�ch hại đẫm m�u tại Nam Định v� Hưng Y�n. Hai Đức cha Delgado Y v� Henarez Minh, cha Ch�nh Hiền v� bao vị tử đạo, chưa kể những tổn thất về cơ sở v� việc x�o trộn mọi sinh hoạt t�n gi�o ở c�c gi�o xứ.

Tất cả v� con chi�n

Tại Hưng Y�n, quan qu�n lục so�t khắp nơi m� vẫn kh�ng bắt được cha Vi�n. C�c quan phải d�ng mọi mưu : họ giả mạo thư của gia đ�nh cha v� mua chuộc hai người b� con với cha cũng l� người c�ng gi�o, cầm thư để đi t�m người chỉ chỗ cha trốn.

Ng�y 01.08,1838, sau khi biết chắc được cha đang trốn ở họ Cầu Chay, x� Như Thiết, quan cho l�nh đến v�y bắt, nhưng cha đ� kịp thời chạy v�o khu vườn m�a rậm rạp. �o le thay, c�c quan qu�n tức giận v� bắt hụt cha, đ� d�ng mưu đồ bắt ngay đứa con trai chủ nh� m� cha đang ẩn ra tra khảo. Ch�nh sự đau đớn v� tiếng k�u la thảm khốc của cậu b� đ� l�m cha x�c động v� ra tr�nh diện. Thế l� cha đ� cho em kh�ng phải một b�t nước l�, m� l� ch�nh bản th�n của cha. H�nh vi cao thượng đ� chắc chắn đ� do từ tấm gương tuyệt vời của Đấng chấp nhận hy sinh ch�nh mạng sống để cứu độ nh�n loại.

Ph�c vinh tử đạo

Tại tỉnh Hưng Y�n, c�c quan bắt cha Vi�n dịch c�c bức thư của cha đ� bị tịch thu trước đ�y ra tiếng Việt. Đến khi thấy c�c thư đ� kh�ng c� g� l� b� mật hay �m mưu cả, họ liền khuy�n cha chối đạo để tha về, cha Vi�n cương quyết trả lời : "D� c� chết t�i cũng kh�ng qu� kh�a. T�i l� đạo trưởng m� qu� kh�a th� ai theo đạo nữa ?". Ng�y 03.08, c�c quan gởi �n về kinh xin xử trảm. Ng�y 21.08, �n lệnh về đến tỉnh. C�c quan cố thuyết phục cha lần cuối nhưng v� hiệu, n�n tuy�n đọc bản �n v� đem thi h�nh ngay h�m đ�. Thẻ b�i của cha ghi như sau:

"Đạo trưởng Đặng Đ�nh Vi�n, t�ng gian t� đạo, li�n lạc đạo trưởng T�y Nam, tụ tập đạo đồ, đạo chủng, đạo thư, bất khẳng qu� kh�a, vi phạm quốc ph�p, luật h�nh trảm quyết".

Dịch l� : "Linh mục Đặng Đ�nh Vi�n theo đạo t�, li�n lạc với c�c linh mục T�y v� Việt, tụ tập gi�o d�n, chủng sinh, t�ch trữ s�ch đạo, kh�ng chịu bước qua thập gi�, vi phạm luật nước, luật xử phải ch�m"

Tr�n đường ra ph�p trường Ba T�a, cha Vi�n sung sướng cảm động tạ ơn Ch�a. Khi đ� hai người họ h�ng đ� tiết lộ chỗ cha ẩn đến xin cha tha thứ. Cha nh�n từ n�i: "Cha tha cho c�c con…". Cũng như Ch�a Gi�su trước gi�y ph�t cuối c�ng tr�n Thập Gi� sẵn s�ng tha thứ cho kẻ l�m hại v� giết Ng�i, giờ đ�y cha Vi�n vui mừng ban lời thứ tha cho hai người nộp m�nh.

Sau khi ăn ch�t cơm, cha Vi�n quỳ tr�n chiếc chăn b�ng được trải sẵn, ngửa mặt l�n trời cầu nguyện. Giờ h�nh xử đ� đến, l� h�nh vung gươm, đưa vị chứng nh�n Đức Kit� đầy l�ng trắc ẩn l�n đ�i vinh quang tử đạo. C�c t�n hữu �a v�o thấm m�u vị tử đạo. Một người l�nh thấy vậy liền lấy �o Ng�i cắt ra b�n cho họ nữa. H�m đ� l� ng�y 21 th�ng 8 năm 1838. Thi h�i cha đ� được khoảng 300 t�n hữu rước long trọng về an t�ng tại nh� thờ Ti�n Chu.

Đức L�o XIII suy t�n cha Giuse Đặng Đ�nh Vi�n l�n h�ng Ch�n Phước ng�y 27.5.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n h�ng Hiển th�nh.