 |  |  |  |
|
| ||||||||||||
Ng�y 21 th�ng 12 Theo gương th�nh Ph�r� … "Quo vadis, Domine ?" Lạy Th�y, Th�y đi đ�u ? ... Tr�n đường chạy trốn cơn b�ch hại khủng khiếp của bạo ch�a N�ron đang gi�ng xuống kinh th�nh R�ma, vị t�ng đồ trưởng Ph�r� đ� b�ng ho�ng thốt l�n c�u hỏi tr�n khi bất ngờ gặp Ch�a Gi�su v�c Thập Gi� đi ngược chiều với m�nh. Sau đ� l� khoảnh khắc im lặng… Sự im lặng tưởng chừng như đến mu�n đời sẽ kh�ng bao giờ c� gi�y ph�t n�o im lặng như thế. Ph�r� như đọc thấy c�u trả lời trong �nh mắt của Đức Kit�, c� một ch�t g� giống �nh mắt Ng�i đ� nh�n m�nh sau ba lần chối Ch�a. v� tbầu kh� thinh lặng đ�, chợt vọng tới tai �ng giọng n�i buồn b� nhưng ngọt ng�o : "Khi anh rời bỏ d�n ta. Ta phải đến R�ma để chịu đ�ng đinh một lần nữa". Ph�r� lặng người đi v� chợt hiểu… Vị sứ đồ đ� ra đi để xa l�nh cơn đi�n cuồng của một bạo ch�a, v� những lời n�i nỉ ch� t�nh ch� thiết của đo�n t�n hữu. Họ coi ng�i l� sức mạnh, l� hơi thở, l� chỗ dựa. Cần phải sống để tiếp tục mưu �ch cho đo�n chi�n. Giờ đ�y, Ph�r� được �n lại b�i học vĩ đại nhất của vị T�n sư Gi�su, người thợ mộc l�ng Nazaret đ� chết gục v�o tuổi 33 tr�n Thập Tự để cứu chuộc nh�n loại. Thế l� trong c�i khoảnh khắc kỳ diệu đ�, th�nh Ph�r� chợt nhớ ra. Để rồi thay v� những bước ch�n rời r�, do dự chạy trốn th� giờ đ�y ng�i bước một c�ch mạnh mẽ, dứt kho�t quay lại… để c� thể trở n�n giống Th�y m�nh. Từ đ�, tr�n tảng đ� Ph�r�, R�ma trở n�n kinh th�nh mu�n thuở. Đ�u c� ai thời đ� đ� nghĩ ra như thế. V�ng, đ�u c� ai thời đ� đ� hiểu được điều ấy. Sau lần bị bắt thứ ba, cha Anr� Dũng Lạc như cảm nhận được b�i học của Th�nh Ph�r� xưa. Y nghĩ con người kh�ng hẳn đ� ph� hợp với � Ch�a. ng�i xin t�n hữu đừng chuộc ng�i nữa, ng�i đ� chấp nhận hy sinh ch�nh bản th�n để trở l�n một ngọn đ�n, g�p lửa với nhiều ngọn đ�n kh�c l�m chứng cho Ch�a tr�n qu� hương y�u dấu n�y. Ba lần bị bắt Sinh ra trong một gia đ�nh ngoại gi�o ở Bắc Ninh năm 1795, Trần An Dũng theo cha mẹ v�o Kẻ Chợ, nay l� H� Nội. Tại đ�y v� nh� ngh�o, cậu được g�n cho một th�y giảng nu�i nấng dạy dỗ v� rửa tội với t�n Th�nh l� Anr�. �t l�u sau, cậu dũng xin v�o chủng viện Vĩnh Trị, ở với cha ch�nh Lan. Ngay từ đ�, cậu Dũng lại si�ng năng cần mẫn, c� khiếu về thơ ph� v� giao tiếp với mọi người c�ch lịch thiệp h�a nh�. C� người n�i rằng cậu chỉ đọc qua một đoạn s�ch hai lần l� đ� thuộc l�ng. Sau 10 năm l�m th�y giảng v� ba năm thần học, ng�y 15.3.1823, th�y Dũng được l�nh chức linh mục (c�ng với lớp th�nh Ng�n v� Nghi), rồi được bổ nhiệm l�m ph� xứ Đồng Chuối gi�p cha Khiết. Sau đ�, về gi�p cha Thi ba năm ở xứ Đo�i, rồi lại gi�p cha Thuyết ở Sơn Mi�ng. Cuối c�ng, khi cha l�m ch�nh xứ Kẻ Đầm th� bị bắt. Suốt cuộc đời linh mục, cha Dũng sống nhiệm nhặt. Ngo�i những ng�y ăn chay theo luật của Gi�o Hội, cha c�n giữ chay suốt M�a Chay, v� nhiều khi cả c�c thứ s�u, thứ bảy quanh năm. Thường xuy�n cha chỉ d�ng những thức ăn đơn giản. Cha Dũng hết m�nh với nhiệm vụ chủ chăn, chẳng khi n�o thấy cha ngại ng�ng việc g�. Cha c� l�ng ưu �i đặc biệt với người ngh�o. C� được của cải g�, cha chia sẻ cho họ hầu hết. Khi lệnh b�ch hại của vua Minh Mạng trở n�n gay gắt qua chiếu chỉ to�n quốc ng�y 06.1.1833, cha phải ẩn n�u tại c�c nh� bổn đạo, sau trốn l�n Kẻ Roi v� lập nh� xứ ở đ�. Một h�m, cha d�ng lễ vừa xong th� qu�n l�nh ập tới, cha liền cởi �o lễ v� ngồi lẫn trong t�n hữu. L�nh bắt cha như một trong 30 gi�o hữu h�m đ�, v� quan qu�n kh�ng biết cha l� linh mục. Ong tổng Th�n bỏ ra s�u n�n bạc, nhận cha l� th�n nh�n đi dự lễ để chuộc về. Từ đấy cha đổi t�n l� Lạc. Lần thứ hai cha bị bắt khi đến Kẻ S�ng sưng tội với cha Thi theo th�i quen h�ng th�ng. L� trưởng Ph�p bắt được hai linh mục v� mặc cả với gi�o hữu phải chuộc với gi� 200 quan. C�c t�n hữu gom g�p được 100 quan n�n vi�n l� trưởng chỉ tha cha Lạc. Thế nhưng ngay tr�n đường về, v� gặp mưa gi�, thuyền cha phải gh� v�o bờ. Căn nh� cha đang tr� lại đang bị qu�n l�nh kh�m x�t. Thế l� cha bị bắt lần thứ ba v� bị giải l�n huyện B�nh Lục c�ng với cha Thi. Một lần nữa, gi�o hữu c�ng Đức cha Retordd Li�u t�m c�ch chuộc cha về, nhưng lần n�y cha Lạc thấy � Ch�a đ� định cho m�nh, ng�i nhắn với Đức cha c�u chuyện th�nh Ph�r� hai lần tho�t khỏi ngục, đến lần thứ ba, Ch�a Gi�su đ� y�u cầu ở lại tử đạo tại R�ma, v� xin c�c t�n hữu đừng lo liệu tiền chuộc l�m chi nữa. Được cảm t�nh mọi giới Quan hyện B�nh Lục đối xử với hai vị linh mục một c�ch tử tế. �ng truyền dọn cơm cho hai cha bằng m�m b�t của m�nh, bắt L� trưởng trả lại quần �o đ� tịch thu v� thanh minh rằng: "Ph�p triều đ�nh cấm đạo v� giết c�c cụ, chứ kh�ng phải t�i. T�i kh�ng c� tội g� trong việc n�y". Ba ng�y sau, quan huyện đưa hai cha xuống thuyền chuyển về H� Nội. C�c t�n hữu thương tiếc đi theo rất đ�ng, hoặc bằng thuyền, hoặc đi bộ tr�n bờ. Quan lấy l�m lạ hỏi : "Đạo trưởng c� c�i g� m� d�n ch�ng thương tiếc qu� vậy ?". Một phụ nữ đứng gần đ� đ�p lại: "Thưa quan, c�c cha dạy ch�ng t�i những điều hay lẽ phải, dạy chồng hiền l�nh, đừng cờ bạc rượu ch�, dạy vợ sống thuận thảo với chồng theo như gi�o l� trong đạo". Hai vị linh mục khi thấy nhiều người kh�c l�c tiễn đưa m�nh, đ� dừng lại an ủi kh�ch lệ họ sống đạo cho tốt đẹp. Thời gian trong t�, hai cha chiếm được cảm t�nh của l�nh g�c, được t�n trọng v� đối xử tử tế. Khi nhận được qu� tiếp tế, hai cha chia cho l�nh canh, chỉ giữ lại những thứ tối thiểu. Mỗi buổi s�ng v� mỗi buổi tối, hai cha quỳ b�n nhau cầu nguyện l�u giờ. Tuy c�c t�n hữu được ph�p đem cơm v�o t� mỗi ng�y, hai cha vẫn t�m c�ch h�m m�nh, n�n dặn họ được đem thịt hay c�. C�c ng�i vẫm tiếp tục giữ chay ng�y thứ hai, thứ tư, thứ s�u v� thứ bảy. Những ng�y đ� hai cha ăn thật �t, chỉ vừa đủ sống. Lễ c�c Th�nh (1-11-1939), linh mục Tr�n đưa M�nh Th�nh v�o ngục. Vừa thấy ng�i, cha Dũng Lạc ra ch�o đ�n : "Xin ch�o b�c, t�i đợi b�c đ� l�u v� hết lương thực rồi". Sau đ� cha cung k�nh rước lễ v� trao M�nh Th�nh cho cha gi� Thi. Cuối năm 1939, khi qu�n l�nh đến c�ng bố lệnh xử �n, hai cha vui vẻ đ�n nhận bản �n như một phần thưởng trọng hậu, tr�n đường đến ph�p trường, hai cha y�n lặng cầu nguyện. L�c ra khỏi cổng th�nh, cha Lạc chắp tay lại, h�t lớn tiếng mấy c�u Latinh ch�c tụng Ch�a. Trước ph�t h�nh quyết, người l� h�nh đến n�i với cha : "Ch�ng t�i kh�ng biết c�c Th�y c� tội g�, ch�ng t�i chỉ l�m theo lệnh tr�n, xin c�c th�y đừng chấp" Cha Lạc tươi cười trả lời : "Quan đ� truyền anh cứ thi h�nh". Sau đ� hai cha xin �t ph�t để cầu nguyện lần ch�t, rồi nghi�ng đầu cho l� h�nh ch�m. Hai vị đ� l�nh ph�c tử đạo ng�y 21-12-1839 tại b�i ngo�i cửa � Cầu Giấy (H� Nội), gi�p đường l�n tỉnh Sơn T�y. Thi h�i của cha Lạc được đưa về an t�ng tại nh� b� L� Qu� gần đ�. Nhớ đến th�nh Dũng Lạc, phải nhớ đến những vần thơ ng�i t�m sự trong thư viết trong ngục cho cha Thực rằng :
|