Ng�y 26 th�ng 05
Th�nh Gioan ĐO�N TRINH HOAN
Linh mục - (1798 – 1861)

Theo Đức Kit�

Đức Kit� đ� chết để cứu độ nh�n loại. Th�nh Gioan Hoan đ� � thức cuộc tử đạo l� c�ch noi gương Ch�a tuyệt hảo nhất, v� tự nguyện đ�n nhận n�. Trong những ng�y cuối c�ng, cha đ� mượn lời th�nh Phaol� để khuy�n nhủ những bạn t� rằng :

"Anh em h�y theo gương t�i, như t�i đ� noi gương Đức Kit� (1Cr 11,1). Khi đến phi�n m�nh, anh em h�y theo đường khổ gi� t�i sắp đi đ�y".

Gioan Đo�n Trinh Hoan sinh năm 1798 tại họ Kim Long, Ph� Xu�n (Huế) trong một gia đ�nh nề nếp, đạo hạnh, nhờ sự hỗ trợ của gia đ�nh, cậu đ� d�ng m�nh cho Ch�a, v� theo học tại chủng viện P�nang (M� Lai) của hội Thừa Sai Paris. Về sau học song thần học, năm 1836, th�y Gioan về nước thụ phong linh mục tại S�i G�n, phục vụ đắc lực cho Gi�o Hội Việt Nam.

V� sứ mạng t�ng đồ.

Trong 26 năm linh mục, cha Gioan Hoan đ� l�nh nhận nhiều nhiệm sở. Cha nhiệt t�nh hoạt động nhưng điềm tĩnh, thận trọng v� y�u thương mọi người. Hơn nữa, cha c� biệt t�i n�i chuyện rất duy�n d�ng, n�n ở đ�u cũng được mọi người qu� mến. Dưới thời vua Tự Đức, cha l� một trong những linh mục Việt Nam c� uy t�n nhất do khả năng, tuổi t�c v� kinh nghiệm hoạt động l�u năm. D� phải thay đổi chỗ ở li�n tục, thực tế cha phải sống ở tr�n thuyền nhiều hơn tr�n đất liền, cha vẫn ki�n t�m đầu tư tim �c v�o việc đ�o tạo c�c th�y giảng v� cổ động hỗ trợ ơn gọi linh mục nơi c�c thanh thiếu ni�n. Cha hướng dẫn v� giới thiệu nhiều bạn trẻ v�o chủng viện của gi�o phận.

Đầu năm 1861, nh�n dịp lễ Hiển Linh, cha đến xứ S�o B�n (Quảng B�nh) để thăm viếng, kh�ch lệ c�c gi�o hữu, giải tội v� gi�p họ mừng lễ. Như thường lệ, cha đến trọ nh� �ng Tr�m Phượng. Tối ng�y 03.01, quan qu�n nghe tin b�o đến bao v�y v� truy bắt, cha chạy ra s�ng t�m đường đi trốn, kh�ng ngờ vừa đến bờ s�ng th� gặp ngay một to�n l�nh đi đến. Cha định n�p sau một đống củi, nhưng kh�ng kịp. L�nh bắt v� giải cha v�o Đồng Hới. Khi đ� cha đ� 63 tuổi.

Trước t�a �n, quan tỉnh đ� cho d�ng mọi h�nh thức tra tấn d� man. �ng cho đ�nh đập t�n nhẫn, rồi cho nung đỏ k�m sắt kẹp v�o đ�i v� tay cha, để bắt cha bước qua Thập G�a v� khai th�c tin tức về Gi�o Hội. Thế nhưng �ng đ� thất bại ho�n to�n. D� đau đớn đến lỗi c� khi ngất xỉu, cha Gioan Hoan vẫn cắn răng kh�ng n�i một lời, kh�ng tiết lộ những gia đ�nh cha đ� tr� ngụ, v� dĩ nhi�n kh�ng chịu chối đạo. �ng tr�m Phượng v� bảy t�n hữu kh�c c�ng bị bắt ở S�o B�n cũng theo gương cha, kh�ng tiết lộ chi tiết n�o c� hại đến những người kh�c. Cha Hoan v� �ng tr�n Phượng bị kết �n xử tử, c�n những người kia phải lưu đ�y chung th�n.

Khu vực giam cha Hoan cũng c� nhiều Kit� hữu, v� chiến dịch bắt đạo th�ng 10.1859 đ� gom nhiều chức sắc trong c�c gi�o xứ, v� ri�ng ở Huế th� tập chung mọi t�n hữu tr�n 50 tuổi. Nh� vua tr� t�nh kế hoạch l�m �p lực với qu�n Ph�p để họ triệt tho�i c�c t�u b� ở Cửa H�n. Nhờ t�i x� giao lịch thiệp, cha Hoan đ� chiếm được thiện cảm của to�n l�nh canh ngục. Ng�i c� thể dễ d�ng đến c�c ph�ng giam kh�c của khu vực để thăm viếng c�c t�n hữu.

Trong năm th�ng t� giam, cha Hoan d�nh rất nhiều thời giờ để giải tội, ch�c l�nh v� kh�ch lệ c�c t�n hữu. Nhận được M�nh Th�nh Ch�a ở ngo�i gởi v�o, cha rước lễ v� chia sẻ cho anh em. Thật cảm động biết bao h�nh ảnh người cha gi�, tay ch�n cũng mang xiềng, cổ cũng đeo g�ng v� nắm chắc bản �n v� đức tin, đến gặp từng người bạn sắp ra ph�p trường để n�i đ�i lời ủy lạo v� ban cho họ "của ăn đ�ng". Ch�nh B�nh Trường Sinh, lương thực thi�ng li�ng đ� đ� củng cố sức mạnh cho họ tr�n h�nh tr�nh cuối c�ng về nh� Cha.

Ng�y 25.05, trước ng�y bị ch�m đầu, vị mục tử c�n đi một v�ng thăm c�c bạn t� lần cuối, khuy�n nhủ họ : "Giờ cuối c�ng của t�i kh�ng c�n xa. Phần anh em, những người con y�u qu�, anh em c�n ở lại tr�n trần gian đau khổ n�y, anh em h�y trung t�n đến c�ng. Xin anh em cầu nguyện cho t�i ho�n th�nh � Ch�a cho trọn".

Sau khi nghe đọc bản �n, cha n�i: "con tạ ơn Ch�a, Ng�i đ� cho con biết trước giờ đổ m�u v� danh Ng�i".

Dưới b�ng Nữ Vương tử đạo

Tối h�m đ� cha thức thật khuya để ủy lạo bạn hữu v� giải tội cho một v�i người. S�ng sớm h�m sau, t� nh�n ở c�c ph�ng kh�c cũng được ph�p đến gặp v� gi� từ cha. Cha n�i : "Thưa anh em, t�i d�m xin mượn lời th�nh Phaol� để n�i với anh em rằng : Anh em h�y noi gương t�i, như t�i đ� noi gương Đức Kit�". Cha con vui vẻ h�n huy�n m�i kh�ng dứt, cho đến khi c� lệnh ra ph�p trường. Cha nhanh nhẹn đứng l�n, cổ vẫn đeo g�ng nặng trĩu bước theo vi�n cai ngục.

Ra đến cửa, cha gặp lại �ng Phượng, người đ� cho cha tr� ngụ cũng bị đem đi xử, hai to�n to�n l�nh cầm bản �n đi ph�a trước : "Người n�y t�n Hoan, Gia T� đạo trưởng, dạy đạo t� v� quyến rũ d�n ch�ng. Vi phạm đến luật nh� nước l� một trọng tội. Phải đem đi xử trảm ngay".

Đến ph�p trường, hai vị quỳ tr�n chiếu đ� trải sẵn. Quan hỏi vị t�ng đồ c� muốn tr�i v�o cột kh�ng, cha trả lời: "Kh�ng cần, t�i sẽ quỳ y�n kh�ng nh�c nh�ch. Nếu t�i kh�ng tự nguyện nhận c�i chết, t�i đ� chẳng đến đ�y. Xin cho t�i v�i ph�t để cầu nguyện".

Sau đ� cha ngước mắt l�n trời tạ ơn Ch�a, giơ tay giải tội cho �ng Phượng v� ra dấu sẵn s�ng. Vi�n l� h�nh được chỉ định thấy th�i độ dũng cảm của cha, biết cha v� tội n�n nhờ người l� h�nh kh�c. Anh l� h�nh kh�ng quen đ� phải ch�m đến ba nh�t, sau đ� d�ng gươm cứa đứt miếng da c�n s�t lại.

Trước đ�, khi cha cởi �o, thấy hai mảnh "�o Đức B�" cha đeo phất phới trước ngực, một người l�nh tưởng l� thứ g� qu� gi� th� xin, nhưng vị chứng nh�n Ch�a Kit� trả lời : "C�i n�y t�i kh�ng thể cho ai được. Đ�y l� h�nh ảnh Đức Nữ Vương v� l� b� Ch�a của t�i".

Giờ đ�y vị tử đạo đ� được Ch�a đ�n về trời để gặp Đức Maria, Nữ Vương C�c Th�nh Tử Đạo m� cha hằng t�n k�nh. Đức Pi� X suy t�n linh mục Gioan Đo�n Trinh Hoan l�n h�ng Ch�n Phước ng�y 02.05.1909. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.