Ng�y 03 th�ng 07
Th�nh Philipph� PHAN VĂN MINH
Linh mục (1815 – 1853)

Lời nguyện l� thần lương

B�n kia bớ s�ng Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long trước khi đến C�i Sơn B�, theo th�i quen người ta dọn một bữa ăn ngon cho tử tội trước khi xử trảm. Nhưng tử tội linh mục Philph� Minh đ� từ chối, chẳng phải lo sợ h�i nuốt kh�ng nổi, v� tr�n đường ra ph�p trường cha đ� chẳng lu�n hi�n ngang tươi cười đ� sao ?

Thế nhưng chỉ c�n �t ph�t nữa để ho�n th�nh sứ mạng nơi trần thế, �t ph�t nhưng kh�ng phải thời gian tầm thường, �t ph�t l� cao điểm của một kiếp nh�n sinh. Để sống trọn vẹn v�i ph�t đ�, cha Minh đ� chọn một thức ăn kh�c, như một thứ lương thực cần thiết cao qu� hơn : cha quỳ xuống ngửa mặt l�n trời �m thầm cầu nguyện. V� sau bữa ăn t�m linh cuối c�ng, cha n�i ngắn gọn với l� h�nh : "Đ� xong rồi."

Một hồi chi�ng trống vang l�n, thời gian như ch�ng lại trang trọng v� linh thi�ng trong giờ ph�t cuối c�ng của đời cha. Những gi�y ph�t thật � nghĩa, thật trọn vẹn thật tr�n trề tr�i qua, cha được bước v�o c�i hạnh ph�c vĩnh cửu sau khi l� h�nh vung nh�t gươm kết liễu cuộc h�nh tr�nh l�m chứng cho Đức Kit�.

Đồng soạn giả từ điển

Sinh trưởng trong một gia đ�nh đạo đức v� lễ nghĩa thuộc l�ng C�i Mơn, huyện Mỏ C�y, tỉnh Vĩnh Long, năm At Hợi (1815). Philiph� Phan Văn Minh con �ng Đaminh Phan Văn Đức v� b� Anna Tiếu, l� người con �t trong gia đ�nh c� 14 anh chị em. Cha mẹ cậu mất sớm mọi việc trong nh� đều do một m�nh người chị đảm đang "người chị thư’ hai" n�y đ� lo cho c�c em cả về vật chất lẫn tinh thần. Cậu Minh được học hỏi gi�o l� chu đ�o để rước lễ lần đầu, rồi l�nh nhận b� t�ch th�m sức năm 13 tuổi. Sau đ� cậu được Đức Cha Tabert Từ nhận cho đi học chủng viện L�i Thi�u. Nhưng chỉ �t l�u, do sắc lệnh cấm đạo 1833 của vua Minh Mạng chủng viện phải giải t�n.

Thời gian n�y th�y Minh được theo Đức cha Từ qua Th�i Lan, rồi đến trọ tại chủng viện P�nang, M� Lai. Th�y c� vinh dự được Đức Cha gọi qua Calcutta (Ấn Độ) để hợp t�c với ng�i soạn bộ từ điển La Tinh – Việt Nam năm 1838. khi Đức Cha qua đời th�y lại trở về P�nang tiếp tục học thần học, c�c gi�o sư v� bạn đọc đều qu� mến th�y, một sinh vi�n xuất sắc, học giỏi v� c� tinh thần đạo đức.

Vị t�ng đồ hăng say

Hết thời gian học tại P�nang, th�y Minh trở về nước v� được Đức Cha Cu�not Thể truyền chức linh mục năm 1940 tại Gia Hữu. Sau khi vua Minh Mạng băng h�, gi�o hội được hưởng một thời kỳ an b�nh dễ chịu hơn. Vua Thiệu Trị l�n ng�i tuy kh�ng huỷ bỏ những sắc lệnh cấm đạo, nhưng kh�ng gắt gao thi h�nh như trước nữa. Nhờ đ� cha Minh c� thể đi thăm viếng, dạy kinh cho c�c t�n hữu ở v�ng Tiền Giang, Hậu Giang. Những l�ng như Đầu Nước, Xo�i M�t, Chợ B�ng, Ba D�ng, C�i Nhum, C�i Mơn, B�i San... đều c�n ghi dấu ch�n truyền gi�o của cha. Khi vua Tự Đức l�n ng�i năm 1847, việc cấm đạo vẫn lắng dịu �t l�u. Nhưng sau đ� lại trở n�n dữ dội hơn bao giờ hết.

Sau chiếu chỉ th�ng 08.1848, v� nhất l� chiếu chỉ th�ng 03.1851 truyền phải ch�m đầu thả tr�i s�ng T�y dương đạo trưởng, tra tấn v� xử tử c�c c�c gi�o sĩ bản quốc cố chấp, ph�t lưu những người theo gia t� tử đạo. Vua c�n ghi r� c�c quan phải triệt để thi h�nh mệnh lệnh n�y.

Trong t�nh h�nh hết sức kh� khăn đ�, cha Minh vẫn b�nh tĩnh chu to�n bổn phận của một mục tử : cha vẫn đi lại khuyến kh�ch c�c t�n hữu, mở c�c lớp gi�o l� v� trao ban c�c b� t�ch.

Khi đ� ở l�ng Mặc Bắc, c� một người t�n Nhẫn, v� c� lần xin tiền cha Lựu kh�ng được, n�n để t�m th� o�n v� đi tố gi�c với quan. Ng�y 26.02.1853, quan sai l�nh đến v�y nh� �ng tr�m Lựu nhưng cha Lựu đ� đi nơi kh�c, c�n cha Minh v� v�i chủng sinh đang ở trọ đ�. Để cứu cha Minh �ng tr�m Lựu đứng ra n�i : "Thưa quan kh�ng c� đạo trưởng Lựu ở đ�y. Lựu ch�nh l� t�n t�i." Họ thấy d�ng dấp cụ chỉ l� n�ng d�n lam lũ, n�n tiếp tục đi lục so�t khắp nh�. Khi đ� cha Minh sợ quan qu�n, v� m�nh m� hại gia đ�nh �ng Tr�m, n�n ra mặt nhận m�nh l� linh mục. Thế l� c�ng với bảy vị chức dịch trong v�ng, cha bị bắt tr�i v� đeo g�ng v� đẩy đưa xuống thuyền đưa về giam tại Vĩnh Long.

Tại đ�y quan tổng đốc hạch hỏi cha về c�c linh mục kh�c, những nơi đ� tr� ẩn, nhưng kh�ng khai th�c được g� cả. Những ng�y sau quan d�ng mọi c�ch, khi th� dụ dỗ khi th� dọa nạt, khi qu�n l�nh k�o cha qua khỏi Thập Gi� để bắt cha chối đạo. Nhưng cha Minh vẫn giữ lập trường của m�nh, trung th�nh với Đức Kit� v� g�ao hội. Thấy cha c�n trẻ mới 38 tuổi, lại hiền l�nh học thức, c�c quan muốn t�m c�ch cứu cha, họ kh�ng bắt cha bước qua Thập Gi� nữa chỉ cần cha n�i miệng l� "đ� bỏ đạo" cũng được tha. Nhưng cha Minh một mực từ chối đề nghị n�y.

Đường về trời

Kh�ng thể l�m g� hơn được, c�c quan cho l�nh đưa cha về giam tại Tuy�n Phong chờ ng�y l�nh �n. Nghe �n xử từ kinh đ� đ� gửi về cha Minh quỳ gối tạ ơn Ch�a, rồi an ủi c�c anh em bạn t� n�n vui l�ng tu�n theo � Ch�a, hẹn t�i ngộ tr�n nước trời. Cha n�i : "Xin anh em vững dạ cậy tr�ng Ch�a, ng�i chẳng từ bỏ ai v� ng�i sẽ thưởng c�ng bội hậu cho những ai tận t�m t�n thờ ng�i". Cha cũng căn dặn một t�n hữu ở ngo�i : tiền bạc của cha nếu c�n lại, đừng ph� tổn ma chay lớn l�m chi, cứ đem ph�n ph�t hết cho người ngh�o.

Cuối c�ng ng�y mong đợi của cha đ� đến. Cha vui vẻ lần chuỗi tiến ra ph�p trừơng, qua bờ S�ng Long Hồ đến C�i Sơn B�, qu�n l�nh dọn bữa ăn sau c�ng, nhưng cha Minh kh�ng thiết g� nữa. Cha chăm ch� cầu nguyện, sau hồi chi�ng trống rền vang. Lưỡi gươm l� h�nh đ� đưa linh hồn vị anh h�ng tiến thẳng về thi�n Quốc. Lời nguyện cầu th�nh thiện sau hết của cha Minh c�n �m vang trong l�ng những người hiện diện.

"Lạy Ch�a xin thương x�t con, lạy Đức Gi�su, xin cho con sức mạnh v� can đảm chịu khổ để vinh danh ng�i. Lạy Mẹ Maria xin n�ng đỡ con ".

H�m đ� l� ng�y 03.07.1853. thi thể vị tử đạo được an t�ng dưới nền một nh� lớn vừa được đốt ph� ở C�i Mơn. Năm 1960, di cốt ng�i được đưa về Vương Cung Th�nh Đường S�i G�n trong dịp lễ cung hiến.

Đức Cha L�o XIII suy t�n cha Philiph� Phan Văn Minh l�n bậc ch�n phước ng�y 27.05.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.

Chủng viện gi�o phận Vĩnh Long đ� nhận th�nh Philiph� Minh l�m bổn mạng.