Ng�y 26 th�ng 05
Th�nh Matth�u NGUYỄN VĂN PHƯỢNG
Tr�m Họ - Thương nh�n - (1808 – 1861)

Chết L� Vận May

Giờ ph�t xử tử đ� điểm. L� h�nh chuẩn bị sẵn s�ng. B�n ba người con, hai trai, một g�i đang quỳ kh�c l�c tiễn biệt, th�nh Matth�u Phượng vẫn n�i những lời tr�n đầy tin tưởng. Bởi v� ng�i đ� được chuẩn bị từ l�u cho biến cố tử đạo n�y : "C�c con của cha ơi, đừng kh�c, đừng buồn l�m chi. Cha đ� gặp vận may mắn. Anh em ch�ng con h�y sống thuận h�a y�u thương đ�m bọc nhau".

Matth�u Nguyễn Văn Phượng ch�o đời khoảng năm 1808 tại l�ng Kẻ L�i, tỉnh Quảng B�nh, con �ng Nguyễn Văn Bường, qu�n nh�n. Cha mẹ đều l� người C�ng Gi�o đạo đức. T�n gọi của �ng l� Đắc, trong sổ l� Kế, v� sau khi lập gia đ�nh, người ta mới gọi �ng l� Phượng theo t�n người con cả.

T�nh y�u phục vụ

Mồ c�i cha từ năm l�n mười, hai năm sau lại mồ c�i mẹ, cậu Đắc sớm phải lo tự lực mưu sinh. Anh theo học nghề thuốc với th�y lang Nhu, tuy ngoại đạo nhưng t�nh rất tốt, đ� chỉ dẫn cho anh nhiều b�i thuốc qu�. Dưới thời vua Minh Mạng, anh theo gi�p cha Điểm suốt bảy năm liền một c�ch tận tụy như người con hiếu thảo. Đổi lại, như người cha ruột, cha Điểm đ� mai mối cho anh cưới một thiếu nữ hiền hậu xứ S�o B�n, năm đ� anh 22 tuổi. Từ ng�y ấy, anh dọn về ở với bố vợ, tức �ng đội Khi�m v� h�nh nghề y sĩ. Được v�i năm, anh chuyển sang nghề bu�n b�n. N�i chung, anh kh� th�nh c�ng trong nghề mới, n�n gia đ�nh lu�n được sung t�c.

Thời gian thấm tho�t, gia đ�nh �ng Phượng sinh hạ được t�m người con. Dầu bận rộn với việc bu�n b�n, �ng vẫn chu to�n việc gi�o dục con c�i, sống trọn vẹn với luật mến Ch�a y�u người. Đặc biệt �ng dạy bằng gương s�ng. Ch�nh �ng si�ng năng xưng tội rước lễ khi c� thể, rồi nhắc nhở c�c con. Mỗi tuần �ng đều thu xết thời giờ đi thăm bệnh nh�n, v� đến gi�p đỡ b� con ngh�o ở chung quanh. C� Thủ, con g�i �ng, d�ng m�nh cho Ch�a trong d�ng Mến Th�nh Gi�. Khi con c�i đ� trưởng th�nh, �ng t�m nơi đạo hạnh để th�ng gia, v� chia cho c�c con to�n bộ t�i sản của m�nh, chỉ giữ lại những thứ tối cần th�i.

Năm �ng 50 tuổi, vợ �ng từ trần. �ng cho gọi c� Phượng, con cả, l�c đ� chồng c� cũng đ� qua đời, đưa c�c ch�u về sống với �ng ngoại. To�n thể gi�o hữu S�o B�n mến phụct�i năng nh�n đức của �ng, n�n cử �ng l�m Tr�m họ. Trong ho�n cảnh kh� khăn thiếu linh mục, �ng Tr�m Phượng c� nhiều cơ hội phục vụ cho d�n Ch�a. Nhiều trẻ em được �ng rửa tội, nhiều người xin theo đạo do lời khuy�n bảo của �ng. Đặc biệt, �ng rộng r�i tiếp c�c linh mục v� th�y giảng đến tr� ngụ tại nh� m�nh. Nghe mọi người dự đo�n trước cuộc tử đạo �ng sẽ phải l�nh nhận, �ng mỉm cười v� tiếp tục l�m việc b�c �i như trước.

Ng�y 02.01.1861, cha Hoan về S�o B�n gi�p mọi người chuẩn bị lễ Hiển Linh, �ng tr�m Phượng h�n hoan mời cha về nh� m�nh. Kh�ng biết c� ai tố gi�c kh�ng, m� ngay tối h�m sau, qu�n l�nh �a đến v�y l�ng. Cha Hoan l�n ra bờ s�ng t�m c�ch trốn nhưng bị bắt. Sau đ�, l�nh k�o đến nh� �ng Tr�m, rồi chia nhau lục so�t khắp nh�. Khi t�m thấy �o lễ, ch�m lễ v� ảnh tượng, l�nh liền bắt �ng Phượng đưa về Đồng Hới c�ng với cha Hoan v� bảy gi�o hữu kh�c nữa.

T�n trung đến c�ng.

D� cho quan qu�n �p dụng đủ c�ch thức để tra tấn x�t khảo hết ng�y n�y qua ng�y kh�c, �ng tr�m Phượng v� c�c bạn nhắc nhở nhau kh�ng khai điều g� l�m hại đến những người c�n lại. �ng nhận m�nh c� mời cha Hoan đến nh� v� tang chứng qu� r� rệt, nhưng cương quyết kh�ng chịu bỏ đạo v� kh�ng bước qua Thập Gi�.

Ở dinh quan �n c� vi�n lục sự trẻ trẻ tuổi đem l�ng y�u thương con g�i �ng Tr�m, n�n n�i với �ng : "Nếu gả con g�i cho t�i, t�i hứa hết sức sẽ lo cho �ng được tự do". �ng đ�p : "Kh�ng được đ�u, trừ phi ch�nh anh theo đạo. T�i kh�ng gả con g�i t�i cho người ngoại đạo, d� anh l� �ng k� hay quan đi nữa, t�i sợ n� kh�ng giữ được đức tin. Nếu v� l� do đ� m� phải chết, t�i sẵn s�ng".

Ng�y 25.05, bản �n của triều đ�nh đ� về đến Đồng Hới. �ng phượng vui vẻ đi ch�o gi� biệt c�c bạn t�, để s�ng sớm h�m sau sẽ theo ch�n c�c l� h�nh ra ph�p trường c�ng với cha Hoan. Một người cầm bản �n đi ph�a trước : "người n�y t�n Nguyễn Văn Đắc, tức Phượng l� t�n đồ Gia T�. Kẻ đ� đang t�m bao che cho đạo trưởng Hoan. Vi phạm luật nh� nước l� một trọng tội. Phải đem xử trảm tức khắc".

Đến cửa th�nh, đo�n người dừng lại một l�t. Th�n nh�n bạn hữu của hai chứng nh�n đức tin đ� được quan cho ph�p mang đến �t b�nh tr�i để hai vị l�t dạ, nhưng qu�n l�nh muốn kết th�c việc xử �n cho sớm n�n đ�nh đuổi họ. Đo�n người lại tiếp tục l�n đường. Đến ph�p trường, theo gương cha Hoan, �ng Phượng cũng xin khỏi tr�i, rồi b�nh tĩnh q�y tr�n chiếc chiếu của m�nh, chắp tay lại cầu nguyện.

Hai người con trai của chị Thủ, con g�i của �ng, tiến đến s�t b�n, vừa kh�c vừa ch�o vĩnh biệt, nhưng �ng can đảm an ủi họ. Sau đ� l� h�nh đuổi tất cả họ ra xa. Ngay khi tiếng chi�ng đầu nổi l�n, đầu vị tử đạo đ� rơi xuống, v� linh hồn vị anh h�ng đức tin về hưởng nhan Thi�n Ch�a mu�n đời.

Đức Pi� X suy t�n �ng Tr�m Matth�u Nguyễn Văn Phượng l�n bậc Ch�n Phước ng�y 02.05.1909. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n h�ng Hiển th�nh.