Ng�y 20 th�ng 9
Th�nh Gioan Charles Cornay T�n
Linh mục thừa sai Paris - (1809 – 1837)

Thanh gươm sẽ xức dầu cho con

"Lạy Ch�a xin nhận lời con thống hối thay cho việc xưng tội, v� m�u con đổ ra thay cho b� t�ch xức dầu. Lương t�m con kh�ng vướng mắc tội trọng n�o, nhưng kh�ng v� thế, con coi m�nh l� c�ng ch�nh. Xin Đức Maria chứng g�am cho việc thống hối, v� thanh gươm sẽ xức dầu cho con".

Đ� l� lời cầu nguyện v� lời chia sẻ ch�n th�nh của linh mục Gioan T�n trong ng�y bị xử tử. Trước mặt cha giờ đ�y, một Thi�n Ch�a c�ng bằng x�t định tội ph�c, cũng l� một Thi�n Ch�a y�u thương khoan hồng tất cả, khi con người d�m d�ng trọn vẹn v� t�nh y�u ng�i.

Xin chọn nơi n�y l�m qu� hương

Gioan Cornay sinh ng�y 28.02.1809, tại Loudun, nước Ph�p, trong một gia đ�nh gi�u c�. Thời ni�n thiếu, ngo�i việc học h�nh, cậu chỉ vui chơi với ch�ng bạn. Hết bậc trung học, được Ch�a k�u gọi, cậu xin v�o chủng viện Saumur, Mont Morillon, v� sau đ� v�o đại chủng viện Thừa Sai Paris năm 1830. Năm sau th�y l�nh chức ph� tế, v� xuống t�u đi giảng đạo ở Viễn Đ�ng. Khi đến Macao, bề tr�n ph�i th�y đến tỉnh Tứ Xuy�n, Trung Hoa, nhưng v� khi đ� đường v�o Quảng Đ�ng bị cấm ngặt, th�y phải đến Việt Nam, c� � đi bộ theo lối V�n Nam cho an to�n hơn.

Đến Việt Nam th�y lấy t�n l� T�n v� ở xứ An T�n chờ đợi. Chẳng may hai gi�o hữu Trung Hoa qua đất Việt Nam để đ�n th�y, khi đến H� Nội lại mắc bệnh dịch tả v� qua đời, n�n th�y T�n liền xuống gi�o phận Nam, được Đức cha Harvard Du truyền chức linh mục ng�y 20.04.1836, cha ch�nh thức xin ở lại Việt Nam, v� được gửi đến xứ Bầu Nọ gi�p thừa sai Marette. Hỗ trợ cho cha c� hai th�y giảng Phaol� Mỹ v� Ph�r� Đường, sau cũng bị bắt một ng�y với cha.

Với cha T�n, Việt Nam l� qu� hương thứ hai m� cha rất th�n thương. Khi mang bệnh nặng, nhiều người đ� khuy�n cha về Ph�p chữa trị, cha n�i rằng : "Được Ch�a sai đến đ�y, t�i sẽ kh�ng chịu bỏ về, d� phải chết đi nữa". V� sau n�y cha đ� toại nguyện.

T�nh ngay l� gian

Ở l�ng Bầu Nọ c� một người t�n Đức chỉ huy một băng cướp, đ� bị c�c t�n hữu bắt nộp cho quan. Để trả th�, anh tố c�o d�n l�ng Bầu Nọ che dấu linh mục �u Ch�u. Khi ấy, quan Trấn Sơn T�y L� Văn Đức cũng chẳng thiết tha với lệnh b�ch hại đạo cho lắm, n�n cũng lờ đi. Anh liền tố c�o cha T�n x�i d�n nổi lọan, y dặn vợ l� Yến giả xin học đạo để biết chỗ cha ở, rồi l�n đến ch�n giấu vũ kh� trước khi b�o cho quan. Lần n�y y th�nh c�ng. Quan nghe tin c� nổi loạn, liền đưa đạo qu�n gồm 1500 l�nh đến bao v�y l�ng Bầu Nọ ng�y 20.6.1837.

Mới đầu vi�n L� Trưởng Bầu Nọ cũng l� người C�ng Gi�o, đ� t�m c�ch che chở cho cha T�n, nhưng khi quan đưa �ng tới chỗ giấu gươm gi�o v� đ�nh đ�n điều tra, �ng liền tiết lộ chỗ của vị thừa sai. L�c ấy cha T�n đang n�p trong bụi rậm, thấy gươm gi�o của l�nh đ�m ngay b�n m�nh, biết l� kh�ng tho�t khỏi, cha đứng dậy bước ra tr�nh diện. Quan liền sai l�nh đ�ng g�ng nhốt v�o cũi giải về Sơn T�y.

Cha kể lại trong một l� thư rằng : "Thứ năm ng�y 22.6, đo�n �p tải khởi h�nh từ sớm. Suốt con đường, t�i cầu nguyện n�i chuyện v� ca h�t kh�ng ngừng. D�n ch�ng tụ tập v� khen t�i vui vẻ qu�". Tiếng h�t của cha kh� độc đ�o v� k�ch th�ch sự t� m� của nhiều người. Mấy ng�y liền, quan bắt cha phải h�t, rồi mới cho ăn. Cha liền chọn một kh�c th�nh ca ch�c tụng Đức Mẹ để h�t. Từ đ�y cha bị nhốt v�o t� gần ba th�ng.

Nhận được tin, vua Minh Mạng ủy quyền cho c�c quan tỉnh xử �n. C�c quan cho điệu cha ra t�a, �p cha nhận tội phiến loạn. Cha trả lời : "Thưa quan, ch�ng t�i chỉ chuyền giảng đạo dạy người ta l�m l�nh l�nh dữ, dạy con c�i k�nh thảo cha mẹ, dạy d�n v�ng phục vua quan. T�i đ�u thể đi ngược lại gi�o huấn của m�nh m� chống đối nh� vua được :.

Ng�y 11.8, cha bị 50 roi k�p bện bằng nhiều sợi d�y, dầu mỗi sợi d�y c� một miếng ch�, khiến th�n thể cha bị r�ch da x� thịt, m�u tu�n thấm cả y phục. Thế nhưng, cha kh�ng một lời k�u tr�ch, đứng l�n cha lại tiếp tục h�t th�nh ca.

T�m ng�y sau, quan bắt cha đạp l�n Th�nh Gi�, cha �m Th�nh Gi� l�n h�n một c�ch cung k�nh. L�nh đ�nh cha n�t ba c�y roi m�y trước khi trả cha về ngục. Lần kh�c, khi �p tội l�m loạn, cha khẳng kh�i tuy�n bố : "Kh�ng, t�i th� chịu đủ mọi cực h�nh, hơn l� nhận tội kh�ng phạm đ�. được sống đấy, nhưng phải mang tiếng xấu suốt đời".

Chết vẫn c�n h�t ca

Cuối c�ng quan kết �n cha phải ch�m đầu, nhưng khi gửi v�o Huế, vua Minh Mạng sửa th�nh �n lăng tr�. Nhận được tin do cha Jaccaard Phan b�o, cha T�n viết thư cảm ơn v� gởi lời vĩnh biệt mọi người. Cha viết thư về cho gia đ�nh :

"Cha mẹ y�u qu�, đừng buồn về c�i chết của con. Đ� kh�ng phải l� ng�y than kh�c, m� l� ng�y vui mừng. Xin h�y nghĩ rằng sau những dau khổ ngắn ngủi con chịu th� con sẽ lu�n nhớ đến cha mẹ tr�n Trời cao. Xin nhận nơi đ�y tấm l�ng thảo hiếu của con. Cornay".

Ng�y 20.9.1837, cha bị đưa ra ph�p trường Năm Mẫu ngo�i th�nh Sơn T�y. Ngồi trong cũi giữa đo�n l�nh tr�ng đ�ng đảo, cha vẫn vui vẻ tươi cười đọc kinh vả h�t th�nh ca. Đến nơi xử, cha xin ph�p cầu nguyện một l�t, rồi tự cởi �o v� nằm tr�n thảm trải sẵn. L� h�nh đ�ng bốn cọc bốn ph�a, tr�i ch�n tay ng�i v�o đ�.

Theo luật xử �n lăng tr�, lẽ ra phải chặt ch�n tay trước, nhưng vi�n quan đ� tỏ ra nh�n đạo hơn, cho ch�m đầu cha trước, rồi mới đến tay ch�n. Cuối c�ng ph�n xử th�n m�nh cha l�m bốn kh�c. To�n l� h�nh thấy l�ng cam đảm của tử tội th� mơ ước h�o huyền : Họ m�c gan của vị thừa sai rồi ăn sống, c� kẻ liếm m�u c�n đọng lại tr�n gươm đ� ch�m đầu cha, họ hy vọng nhờ đ� họ th�m can đảm.

Được ph�p quan, t�n hữu xứ B�ch Lộc đến ch�n cất thi thể vị tử đạo tại chỗ. Hai th�ng sau đem về an t�ng tại Chi�u Ửng.

Đức L�o XIII suy t�n cha Gioan Cornay t�n l�n bậc Ch�n Phước ng�y 27.5.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.