Ng�y 01 th�ng 06
Th�nh Giuse PHẠM QUANG T�C
Gi�o d�n - (1843 – 1862)

V� sao lấp l�nh

Sử liệu về th�nh Giuse Phạm Quang T�c c� sự kh�c biệt nhau kh� xa về số tuổi t�c của ng�i khi bị bắt v� tử đạo. Một số sử liệu ghi rằng : Khi bị bắt v� tử đạo, cậu Giuse T�c chỉ mới ch�n tuổi. Sử liệu kh�c lại cho l� 19 tuổi hoặc 21 tuổi. Tuy nhi�n khi xem x�t kỹ c�c chi tiết về bắt bớ, t� đ�y v� xử �n th�nh nh�n, ch�ng t�i nghĩ rằng d� d� man, c�c quan cũng kh�ng thể xử qu� t�n bạo như thế với một cậu b� chỉ mới ch�n tuổi đầu. Việc tra tấn h�nh hạ của c�c quan phải d�nh cho một thanh ni�n đ� kh�n lớn, hơn l� cho một em nhỏ c�n thơ dại.

V�ng, giữa tuổi thanh ni�n, tuổi của những ước mơ v� hy vọng, tuổi của hăng say v� nhiệt th�nh, tuổi m� sự chăm s�c v� dưỡng dục đ�i hỏi biết bao c�ng phu đang ch�n dần, để trở th�nh người hữu �ch cho gia đ�nh v� x� hội. Với c�i tuổi thanh xu�n đ�ng qu� ấy, Giuse T�c đ� chiếu s�ng như một v� sao.

Giuse Phạm Quang T�c sinh năm 1843 tại họ đạo Ho�ng X�, xứ Ngọc Đồng, tỉnh Hưng Y�n (nay l� Hải Hưng). Cha l� Giuse Cẩn v� mẹ l� b� Maria Tr�. Trong c�i n�i của gia đ�nh n�ng d�n đạo đức ấy, cậu Giuse T�c đ� sinh ra v� lớn l�n với cuộc sống cần c�, hiền h�a như hầu hết mọi thanh ni�n Việt Nam ng�y ng�y miệt m�i với nương ruộng. Nhưng th�n phụ cậu kh�ng muốn cậu tiếp tục với c�ng việc ruộng nương n�y, đ� khuyến kh�ch v� lo liệu cho cậu theo nghiệp khoa cử. Cậu T�c v�ng lời th�n phụ chăm chỉ học chữ N�m.

Những cuộc b�ch hại đạo của vua Tự Đức dai dẳng ng�y c�ng khốc liệt hơn. V� với chiếu chỉ Ph�n s�p ng�y 05.08.1861, th� kh�ng một người n�o, kh�ng một căn nh� n�o của người c�ng gi�o được b�nh y�n. Biết bao người d�n hiền h�a v� tội bị đạo đ�y, bị t�n s�t v� bị gh�p cho những tội trạng m� họ kh�ng bao giờ nghĩ đến.

Gian tru�n thử đức.

Anh Giuse T�c bị bắt v�o đầu năm 1862 khi đang ở độ tuổi thanh xu�n tươi đẹp : tuổi 19. Anh bị tạm giam �t ng�y ở huyện rồi bị giải về tỉnh. Sau đ�, anh bị biệt gi�m 4 th�ng tại Đ�ng Kh�, phủ Kho�i Ch�u. Ban ng�y phải mang g�ng nặng, ban đ�m ch�n bị c�m x�ch. D� vậy anh T�c vẫn trung ki�n với đức tin ch�n ch�nh. Nhiều bạn b� c�ng bị giam với anh như Ph�r� Ki�n (18 tuổi), Ph�r� Ng�n (15 tuổi), Ph�r� Lương (20 tuổi) cũng được kể v�o số t�i tớ Ch�a đang được chuẩn bị suy t�n ch�n Phước. C�c anh thường gặp nhau đọc kinh chung v� an ủi kh�ch lệ nhau can đảm đến c�ng (2).

Một số th�n hữu lo l�t qu�n l�nh để tạo cơ hội cho anh trốn khỏi ngục, nhưng anh n�i : "T�i sẽ kh�ng trốn bất cứ c�ch n�o, v� nếu t�i trốn sẽ l�m khổ người kh�c. Ch�a muốn thế n�o, t�i xin nhận như thế".

Khi một bạn t� tỏ vẻ lo �u kh�ng biết khi bị xử, người nh� c� được tin để l�nh x�c hay kh�ng anh T�c b�nh thản b�y tỏ t�m trạng của m�nh : "T�i an t�m, kh�ng lo lắng g� cả. Nếu Thi�n Ch�a cho t�i đổ m�u v� đạo, t�i tin chắc sẽ được về trời. C�n th�n x�c n�y ch�n được th� ch�n, bằng kh�ng ch�n được th� th�i.

Theo l� thư đề ng�y 02.08.1862, cha Est�vez Nam cho ch�ng ta biết t�nh h�nh ở tỉnh Hưng Y�n :

"… Trong tỉnh Hưng Y�n, c�c quan c�n giữ tợn hơn. Cuối th�ng 5 rất nhiều gi�o hữu bị dẫn l�n tỉnh. Ng�y 01.06, c�c quan giết 100 người, h�m sau giết 600, ng�y m�ng 3 giết nhiều hơn nữa. C�c l�ng ngoại gi�o được lệnh giết hết c�c t� nh�n c� đạo, v� họ đ� triệt để thi h�nh, n�n t�i kh�ng biết được con số phải chết trong kỳ n�y…" (3).

Cuối th�ng 5 năm đ�, anh t�c bị giải về Hưng Y�n. Sau những lời dụ dỗ, dọa nạt v� tra khảo nhiều lần kh�ng l�m nay chuyển được l�ng tin sắt đ� của anh, c�c quan nhất tr� kết �n trảm quyết anh.

Khi lập �n phong th�nh cho anh Giuse T�c, một số gi�o d�n hi�n diện trong cuộc tử đạo đ� l�m chứng, trong đ�, �ng Đaminh Hưng kể lại rằng : "T�i đi theo cậu T�c ra tới ph�p trường. cậu sốt sắng cầu nguyện v� lu�n k�u t�n cực th�nh Ch�a Gi�su. Sau khi cậu bị xử ch�m đầu, t�i đ� mai t�ng thi thể cậu rất tử tế".

B� Maria Linh kể lại b� đ� nh�n thấy đầu của vị t�i tớ Ch�a bị qu�n l�nh tung l�n cao cho quan thấy, để minh chứng với quan l� họ đ� triệt để thi h�nh mệnh lệnh. H�m đ� l� ng�y 01.06.1862. Thi h�i anh Giuse T�c, người chiến sĩ đức tin được ch�n tại chỗ, sau được cải t�ng v� đem về nh� thờ xứ Ngọc Đồng, tỉnh Hưng Y�n.

Ng�y 29.04.1951, Đức Pi� XII suy t�n anh Giuse T�c l�n bậc Ch�n Phước. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n h�ng Hiển th�nh.