Ng�y 26 th�ng 06
Th�nh Phanxic� ĐỖ VĂN CHIỂU
Th�y giảng d�ng ba Đaminh - (1797 – 1838)

Lễ vật đẫm m�u.

H�nh ảnh đ�ng ghi nhớ nhất trong cuộc tử đạo của th�y giảng Phanxic� Chiểu l� chiếc thủ cấp đẫm m�u của th�y, sau khi rời khỏi cổ, đ� được Đức cha Minh nhận lấy, k�nh cẩn d�ng l�n cao như lễ vật tinh tuyền hiến d�ng l�n Thi�n Ch�a. Cả ph�p trường đều thinh lặng ng�y ngất trong gi�y ph�t linh thi�ng c� một kh�ng hai đ�, gi�y ph�t kết tinh trọn cuộc đời của một người con c�i Ch�a. Th�y Chiểu đ� h�a lẫn m�u m�nh với hy tế Đức Gi�su tr�n đồi Canv�, v� giờ đậy h�n hoan trở về trong v�ng tay ấm �m của Ch�a Cha từ �i.

Một t�ng đồ tr�n đầy t�m huyết

Phanxic� Đỗ Văn Chiểu sinh năm 1797 tại l�ng Trung Lễ, gi�o xứ Li�n Thủy, Tỉnh Nam Định, thuộc gi�o phận Đ�ng Đ�ng Ngo�i. Cậu Chiểu đi tu từ hồi ni�n thiếu, v� được đ�o tạo th�nh th�y giảng của gi�o phận. Trong thời gian bốn năm học thần học, th�y Chiểu lu�n sống đạo hạnh v� c� tinh thần kỷ luật cao, n�n được c�c vị hữu tr�ch t�n cẩn. Sau đ� th�y gia nhập d�ng ba Đaminh, v� trở th�nh cộng sự vi�n th�n t�n của Đức cha Minh.

Bận t�m lớn nhất của th�y Chiểu l� phần rỗi của mọi người. Lần kia, tại l�ng Ki�n Lao, một người l�nh đến gặp th�y ngỏ � muốn được gi�p xưng tội v� rước lễ để th�m can đảm trong cơn b�ch hại. Th�y đ� tiếp truyện với anh kh� l�u, khuyến kh�ch anh trung th�nh với đức tin Kit� gi�o cho đến chết. Hai người c�ng nhau cầu nguyện sốt sắng trước khi chia tay. Lần kh�c khi nghe tin người em bị bắt v� đạo, th�y xin cha Hiển d�ng hai th�nh lễ cầu cho người em được cam đảm chấp nhận mọi gian khổ để tuy�n xưng đức tin.

C�ng chung số phận.

Từ năm, 1838 Tổng đốc Nam Định Trịnh Quang Khanh quyết t�m l�ng bắt c�c vị thừa sai để lập c�ng với vua Minh Mạng. �ng đ� đem đến cho người C�ng Gi�o Đ�ng Ngo�i mu�n điều khổ cực. Th�y Chiểu theo Đức cha Henares Minh đến ẩn trốn tại l�ng Ki�n Lao, một gi�o xứ lớn tương đối an to�n.

Nhưng ng�y 27.05.1838, do sự tố c�o của th�y đồ Hy, quan Tổng đốc đ� cho l�nh bao v�y l�ng Ki�n Lao. Qu�n l�nh bắt được Đức cha Delgado Y, c�n Đức cha Henares Minh v� th�y Chiểu may mắn tho�t nạn trong gang tấc, liền trốn ra bờ s�ng đi thuyền về Hải Dương. Dọc đường đi hai cha con v�o trốn tạm tại nh� �ng Nghi�m gần họ H� Quang, xứ Trung Th�nh, sau qua l�ng Quần Anh v� Xương Điền. Một ngư phủ ngoại gi�o nhận cho hai vị tr� ngụ v� hứa che dấu cẩn thận. Ai ngờ, ng�y 09.06.1838, ch�nh người đ� đi tố gi�c với quan, n�n hai vị đ� bị bắt. Đức cha Henares Minh th� bị l�nh nhốt trong cũi, c�n th�y Chiểu, quan bắt mang g�ng nặng v� tống giam v�o ngục. Trong ngục, th�y tuy�n bố : "T�i sẵn s�ng theo Đức cha Minh cho đến chết, sẵn s�ng chịu mọi cực khổ như ng�i, kể cả c�i chết dữ tợn nhất". Hai ng�y sau, l�nh phủ Xu�n Trường �p giải cả hai về tỉnh Nam Định.

Khi tới cổng th�nh Nam Định, mặc d� cổ mang g�ng nặng, d� bị những ngọn roi t�n bạo, th�y Chiểu cố c�i xuống cầm lấy Th�nh Gi� dưới đất l�n h�n k�nh, rồi chờ cho cũi của Đức cha Minh đi qua, th�y mới để Th�nh Gi� lại như cũ v� tiến v�o th�nh.

Cực h�nh gian nan…

Tại dinh Tổng đốc, c�c quan tra hỏi th�y nhiều lần, lần n�o th�y cũng tuy�n xưng đức tim một c�ch can đảm, kh�ng sợ sệt. Khi c�c quan bảo th�y bước qua Th�nh Gi� th� sẽ được tha về, c�n bất tu�n th� sẽ bị xử tử, th�y Chiểu trả lời : "Đức Ch�a Trời l� Ch�a thật, l� căn nguy�n của mọi sự, người ta phải thờ lạy k�nh mến ng�i. V� thế t�i kh�ng gi�m bước qua Th�nh Gi�, chắc chắn t�i kh�ng l�m được điều đ�".

D�ng lới khuy�n dụ kh�ng được, quan sai l�nh tr�i tay ch�n th�y v�o cọc rồi đ�nh 30 roi, nhưng th�y vẫn kh�ng nao n�ng. Quan truyền cho x�ch th�y v� tống giam v�o ngục. Sau đ� c�c quan kết �n như sau:

"T�n Đỗ Văn Chiểu đ� đi theo v� học với t�n Tr�m Hai (tức Đức cha Henares Minh). N� học những điều giả dối. N� ngoan cố v� bất tu�n lệnh vua cải t� qui ch�nh. Mặc d� bị bắt giam, bị tra tấn, n� vẫn nhất mực ngoan cố theo tả đạo Gia T�. Vậy nay n� đ�ng phải chịu chảm quyết".

C�c quan đệ tr�nh bản �n n�y về kinh đ� xin vua ph� chuẩn. Trong 15 ng�y bị giam, th�y Chiểu đ� trải qua nhiều thử th�ch, chịu đ�n vọt, chịu đ�i kh�t… như th�y viết gửi th�y Quỳnh ng�y 21.06:

"Ở trong n�y t�i phải chịu nhiều cực h�nh đau đớn, chịu đ�i kh�t, kh�ng c� tiền mua cơm ăn. T�i nhờ th�y gặp c�c cha xin c�c ng�i gi�p đỡ t�i. Th�y xin lỗi mọi người gi�p t�i nh�. Chắc chắn t�i sẽ được tử đạo, v� nhờ ơn ch�a, t�i vẫn trung th�nh v� bề đỗ với người".

Trong khi đ�, vua Minh Mạng ph� bản �n v� gửi bản �n về tới Nam Định ng�y 25.06.1838. ngay trong ng�y cuối đời, th�y Chiểu c�n phải đương đầu với những dụ dỗ của c�c quan. Qu�n l�nh dẫn th�y ra c�ng đường, quan đọc bản �n v� hứa nếu đạp l�n Th�nh Gi�, quan sẽ tha ngay. Th�y Chiểu b�nh tĩnh v� mạnh dạn trả lời : "Khi quan lớn nằm nghỉ, quan c� bằng l�ng để cho người con của quan đạp l�n kh�ng ? Phương chi Đức Ch�a Trời l� Ch�a trời đất, mọi người phải k�nh thờ th� l�m sao t�i gi�m bước qua ảnh của người". Trước lời khẳng kh�i của th�y, quan nổi giận v� cho th�y l� xấc l�o. C� �ng đ�i xử tử ngay, �ng kh�c n�i để đến ng�y mai v� đ� qu� muộn, chỉ n�n cho l�nh đ�nh đ�n rồi tống ngục. Thế l� qu�n l�nh ra tay đ�nh đập cho đến khi th�y ngất lịm với biết bao vết bầm t�m tr�n da thịt, mới khi�ng th�y n�m v�o ngục thất.

Giờ ph�t vinh quang.

S�ng h�m sau 26.06.1838, qu�n l�nh dẫn Đức cha Henares Minh tới ph�p trường Bảy Mẫu, Nam Định. Tuy mang g�ng ở cổ, k�m th�m hai sợi x�ch nối từ g�ng xuống đến ch�n, th�y Chiểu b�nh tĩnh l� từng bước như xưa Ch�a Gi�su v�c thập gi� l�n N�i Sọ. Thấy nhiều t�n hữu kh�c l�c, th�y n�i với họ : "Anh chị em về nh� đi, đừng kh�c nữa th�y tr� ch�ng t�i h�m nay về Qu� thật m�".

Tới nơi, l�nh mở cũi đưa Đức cha ra, v� th�o g�ng cho th�y Chiểu. Đức cha Minh xin ch�m th�y Chiểu trước để được thấy tận mắt người con thi�ng li�ng của m�nh đ� trung th�nh với Ch�a đến gi�y ph�t cuối c�ng. Vi�n quan chỉ huy chấp thuận. Thế l� th�y Chiểu quỳ xuống trước mặt Đức cha v� l�nh b� t�ch giải tội. Xưng tội xong, th�y quỳ gối cầu nguyện v� k�u t�n Ch�a Gi�su ba lần. Cũng như th�nh St�phan� xưa, th�y Chiểu thưa với Ch�a : "Lạy Ch�a, con ph� linh hồn con trong tay Ng�i".

Ngay sau đ�, l� h�nh ch�m một nh�t tr�ng v�o x�ch nơi cổ th�y, họ phải ch�m th�m ba nh�t nữa th� đầu mới l�a khỏi cổ, v� linh hồn th�y về hưởng ph�c Thi�n Đ�ng, thọ 41 tuổi. L� h�nh tung thủ cấp th�y l�n ba lần cho c�c quan v� mọi người thấy r�. Thế rồi một khung cảnh tr�o d�ng x�c động : Đức cha Minh đ� cầm thủ cấp th�y Chiểu v� k�nh d�ng l�n Thi�n Ch�a như lễ vật hy hiến trước khi Đức cha được ph�c tử đạo.

Gi�o d�n an t�ng thi thể th�y tại nơi ph�p trường, về sau di h�i cốt về qu� Trung Lễ.

Đức L�o XIII suy t�n Ch�n Phước th�y Phanxic� Đỗ Văn Chiểu ng�y 27.05.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.