Ng�y 01 th�ng 8
Th�nh Đaminh NGUYỄN VĂN HẠNH
Linh mục d�ng Đaminh - (1772 – 1838)

Laurens� Việt Nam

Chuyện tử đạo th�nh Đaminh Hạnh l�m ch�ng ta li�n tưởng đến th�nh Laurens� ph� tế thủa xưa. Bản th�n ng�i trốn tr�nh khi xảy ra cuộc b�ch hại, nhưng khi đ� nắm chắc �n tử th� can trường trước mọi cực h�nh. Sau một trận đ�n ch� tử, vị chứng nh�n quay lại hỏi vi�n quan: "C�c �ng đ�nh đủ chưa?". Rồi chắp tay sau lưng n�i tiếp: "L�m đến �ng lớn m� c�n bất c�ng, bắt một m�ng chịu cả, c�n m�ng kia chẳng chịu g� hết". C�u n�i đ� l�m ch�ng ta chợt nhớ đến th�nh Laurens� khi bị nướng tr�n giường sắt, đ� n�i với l� h�nh : "B�n n�y ch�n rồi, trở qua b�n kia đi th�i". C�u n�i đ� c� vẻ th�ch thức, diễu cợt, nhưng n�i l�n l�ng can đảm d�m chấp nhận mọi thử th�ch của một con người đ� sẵn s�ng hiến ch�nh mạng sống cho Đấng m�nh y�u.

Đaminh Nguyễn Văn Hạnh sinh năm 1772 tại l�ng Năng A, tỉnh Nghệ An, thuộc gi�o phận T�y Đ�ng Ngo�i. Ngay từ b� cậu đ� c� nguyện ước l�m linh mục, được Đức cha Delgado Y hỗ trợ, v� gởi cậu đến học với cha Li�m. Sau khi thụ phong linh mục, cha Hạnh xin gia nhập d�ng th�nh Đaminh, v� khấn ng�y 22.08.1826 trong tay bề tr�n Amandi Chi�u khi đ� 54 tuổi. từ ng�y đ�, cha c�ng t�ch cực rao giảng danh Ch�a v� phục vụ c�c linh hồn. L�c vua Minh Mạng b�ch hại những người c�ng gi�o, cha phải l�m việc mục vụ c�ch l�n l�t, nhưng kh�ng bao giờ chịu b� tay.

Năm 1838, cha đến phục vụ ở Quần Anh Hạ. Tới khi t�nh h�nh ở đ� căng thẳng, cha di chuyển qua l�ng Trung Th�nh. Hai người l�ng Quần Anh hứa đưa cha đến nơi tr� ẩn c�ch an to�n, cha thật th� tin lời đi theo. Ng�y 07.07, tr�n đường đi, ch�nh hai người n�y bắt cha nộp cho quan. Cha bị giải về thị trấn Nam Định v� tống giam chung với cha Bernad� Vũ Văn Duệ, một linh mục triều c�ng gi�o phận đ� bị bắt trước cha bốn ng�y.

Ai dại ai kh�n

Khi tới cửa th�nh, cha Hạnh thấy một c�y Thập Gi� đặt dưới đất ngay lối đi, cha liền đứng lại y�u cầu quan cho l�nh cất đi. Thấy th�i độ dứt kh�at của cha, quan cho cất Th�nh Gi�, bấy giờ người chiến sĩ đức tin mới chịu v�o th�nh, b�nh tĩnh vui vẻ ra mắt quan t�a. Sau khi hỏi về tuổi, qu� qu�n quan hỏi: "Vậy �ng dậy d�n ch�ng những g�?. Cha đ�p : "T�i chỉ người ta l�m điều l�nh, tr�nh điều dữ th�i". Quan lại hỏi :- Tại sao kh�ng bước qua Thập Tự?

- Thưa quan, Thập Tự đối với ch�ng t�i l� h�nh Th�nh Gi�, tượng trưng cho ơn cứu chuộc, n�n kh�ng được ai ch� đạp, v� đ� l� một trọng tội.

- Xem k�a, đạo trưởng Duyệt đ� chịu bỏ đạo rồi được tha về, �ng cứ l�m như thế ta sẽ tha cho.

Nhưng cha Đaminh Hạnh cương quyết kh�ng chịu đạp l�n Th�nh Gi�. Cha b�nh tĩnh giải th�ch cho quan c�c lẽ đạo rồi kết luận : "Kẻ trung th�nh với Ch�a Gi�su, khi chết sẽ được l�n Thi�n Đ�ng". Quan hỏi: "Thế nhưng người kh�ng t�n thờ �ng Gi�su, chết sẽ đi đ�u ?". Cha đ�p: "Xuống hỏa ngục". C�u trả lời đ� l�m cho quan giận qu�, tiện tay cầm quạt đập ngay v�o đầu cha một c�i, chửi mắng thậm tệ v� cho l�nh đ�nh cha 15 roi. Đ�nh xong, quan bắt cha mang g�ng xiềng tống ngục.

Cha Hạnh c�n phải ra t�a nhiều lần nữa. Một lần quan đưa ra mẫu ảnh Đức B�, y�u cầu cha đạp l�n thay cho Th�nh Gi�, nhưng cha k�nh cẩn cầm lấy m� h�n. Việc t�n k�nh Đức Mẹ ấy được quan "ban thưởng" 100 roi đ�n, nhưng cha vui vẻ chấp nhận. Lần kh�c cha ra t�a với linh mục Duyệt, một người trước đ�y c� nhiều tiếng xấu. Linh mục n�y bị bắt v� đ� bỏ đạo. Khi quan bảo bước qua Thập Gi�, linh mục Duyệt v�ng ngay, bước qua lại mấy lần.

Cha Hạnh thấy thế nổi n�ng chỉ thẳng mặt n�i : "Bớ �ng kia ! H�y xem đầu m�nh đ� bạc, c�n sống được bao năm nữa m� cả l�ng bỏ Ch�a m�nh v� năm ba ng�y th�ng ch�ng qua ru ? �ng l�m � danh đấng bậc m�nh để được l�ng vua dữ ? �ng th�m cực l�ng cho Gi�o Hội đ� nu�i nấng dạy dỗ bấy l�u, đi l�m bạn với ma quỷ, chực l�m hại đời m�nh".

Nhưng kẻ phản bội quay qua cười chế nhạo v� n�i : "T�i l�m kh�n, chỉ c� �ng l� dại dột". Quan v� l�nh nghe n�i vỗ tay reo h� c�ch đắc thắng. Người chiến sĩ quay ra c�i l� với c�c quan. N�i một hồi mất b�nh tĩnh, cha xưng h� "m�y tao" n�n bị phạt 30 roi đ�n. Khi quan ra lệnh ngưng đ�nh, cha Hạnh ung dung n�i: "C�c �ng đ�nh đủ chưa?". Rồi chắp tay sau lưng n�i tiếp: "L�m đến �ng lớn m� c�n bất c�ng, bắt một m�ng chịu cả, c�n m�ng kia chẳng chịu g� hết".

Đạo thấm v�o t�m can

Sau khi thấy kh�ng l�m cha Hạnh v� cha Duệ bỏ đạo được, quan liền l�m �n gởi v�o kinh đ� xin vua Minh Mạng ch�u ph�. �n ấy như sau:

"Ch�ng t�i đ� tra khảo hai t�n Vũ Văn Duệ v� Nguyễn Văn Hạnh. Ch�ng đ� bị bọn T�y lừa, m� theo Gia T� đ� l�u. Chẳng những ch�ng tin, m� lại giảng đạo ấy cho nhiều người kh�c tin theo nữa… Xem ra đạo ấy đ� thấu v�o t�m can bọn ch�ng đến nỗi kh�ng thể bỏ được. Vậy ch�ng t�i luận ch�ng cho ch�ng �n trảm quyết, để ai nấy đều biết tội ch�ng nặng, đ�ng phải phạt thế ấy".

Nghe tin bản �n đ� được k�, cha Hạnh tỏ ra vui mừng v� vững mạnh hơn trước: Cha tranh thủ những giờ giấc c� thể để t�y ủy lạo c�c bạn t� v� giải th�ch về đạo cho c�c l�nh g�c. Ng�y 24.07, cha Fernandez Hiền bị đem đi ch�m, cha Hạnh được đem đến dinh quan �n th� mừng rỡ, tưởng sẽ được tử đạo như cha ch�nh gi�o phận, nhưng quan chỉ muốn t�ch ri�ng cha qua nh� t� kh�c.

Tuần lễ cuối c�ng ở trong nh� t� của cha Hạnh kh�ng c�n ghi dấu bằng những trận đ�n đ�nh nữa. Quan cho người n�y đến người kh�c v�o thăm v� x�i cha bỏ đạo. Một lần c� người n�i: "�ng kh�ng tho�t chết được đ�u". Cha đ�p: "Phải, sự chết th� đ� hẳn rồi. Trước t�i cứ ngỡ l� được chết với cha ch�nh Hiền, m� t�i chẳng được sự ấy th� lấy l�m buồn lắm". Lần kh�c, người của quan n�i rằng nếu cha bỏ đạo, quan hứa sẽ nu�i dưỡng v� đề nghị cho cha l�m quan. Cha đ�p: "D� t�i được l�m quan ngay h�m nay mặc l�ng, t�i cũng kh�ng xuất gi�o đ�u. T�i chỉ mong được l�m con Đức Ch�a Trời th�i".

Ch�ng t�i về thi�n đ�ng đ�y

Ng�y 01.08.1838, hai cha Bernad� Duệ v� Đaminh Hạnh được dẫn đi xử. Từ s�ng sớm, khi biết tin đ�, cha Hạnh liền chỗi dậy đọc kinh, rồi ch�o gi� biệt v� c�m ơn c�c bạn t� đ� gi�p m�nh c�ch n�y c�ch kh�c. Quan cho dẫn hai cha l�n t�a lần ch�t, để hỏi xem c� đổi � kh�ng. Cha Hạnh trả lời : "Được chết v� đạo l� điều t�i mong đ� l�u, rầy sự ấy đ� gần th� t�i vui mừng lắm". Cha Duệ gi� 83 tuổi th� được l�nh v�ng đi trước. Cha Hạnh 66 tuổi mang g�ng xiềng nặng nề theo sau, tới khi kiệt sức mới được l�nh cho l�n c�ng. Thế nhưng cha vẫn vui vẻ n�i với c�c t�n hữu đi theo rằng: "Anh chị em ở lại b�nh an, hai ch�ng t�i về Thi�n Đ�ng hưởng ph�c v� c�ng"

Đến ph�p trường Bảy Mẫu, cha Hạnh n�i với cha gi� Duệ: "Đến nơi rồi, ch�ng ta h�y cầu nguyện cho sốt sắng hơn". Cả hai vị quỳ xuống cầm tr� cầu nguyện một l�t. Sau đ� l�nh th�o g�ng xiềng v� ch�i hai vị v�o cột. Theo lệnh quan, hai l� h�nh thi h�nh phận sự, họ ch�m v� tung đầu l�n cho mọi người thấy. D�n ch�ng �a v�o thấm m�u hai vị tử đạo. Thi h�i c�c ng�i được ch�n ngay tại ph�p trường, sau c�c t�n hữu xin ph�p được đưa về an t�ng tại nh� thờ Lục Thủy.

Hai linh mục đ� c�ng nhau uống cạn ch�n đắng khổ nạn, cũng được c�ng nhau chung hưởng ph�c vinh quang.

Đức L�o XIII đ� suy t�n cha Đaminh Nguyễn Văn Hạnh v� Bernad� Vũ Văn Duệ l�n bậc Ch�n Phước ng�y 27.05.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.