Ng�y 30 th�ng 01
Th�nh T�ma KHU�NG
Linh mục d�ng ba Đaminh - (1780-1860)

V� Ch�a bỏ vinh sang

Đọc lịch sử Gi�o Hội, ch�ng ta thấy kh�ng lạ g� mẫu gương của th�nh Phanxic� th�nh Assisi hay th�nh T�ma th�nh Aquin� đ� từ bỏ d�ng d�i qu� tộc gi�u sang để v�ng nghe tiếng gọi củ Thi�n Ch�a, đ� theo gương đức Kit�, Thầy Ch� Th�nh, Đấng Chủ Tế mu�n lo�i chấp nhận trở n�n ngh�o kh� kh�ng chốn nương th�n để loan b�o Tin Mừng Cứu Độ. Th�nh T�ma Khu�ng cũng vậy, ng�i đ� qu�n đi d�ng d�i quyền qu� sang trọng, để theo tiếng Ch�a k�o gọi v� trở th�nh chứng nh�n cho Đức Kit�, chứng nh�n cho một t�n gi�o mới mẻ đối với d�n tộc Việt Nam, một t�n gi�o bị miệt thị v� chịu b�ch hại nặng nề. Quả thật, chỉ c� Thi�n Ch�a mới khiến được cha hy sinh như thế. V� cũng thật qu� b�u biết bao tấm l�ng của cha đ� sẵn s�ng đ�p lại tiếng k�u gọi đ�, đến nỗi hiến d�n ch�nh mạng sống m�nh cho t�nh y�u Thi�n Ch�a.

Phản đối bạo động

T�ma Khu�ng sinh khoảng năm 1780 (thời Trịnh Nguyễn) tại l�ng Nam H�a xứ Ti�n Chu, tỉng Hưng Y�n. Con đường danh vọng rộng mở cho cậu b� th�ng minh xuất sắc n�y, v� cha cậu đ� từng l�m Tuần Phủ ở Hưng Y�n. Nhưng cậu đ� nghe theo tiếng gọi linh thi�ng v� xin v�o nh� đức Ch�a Trời. Sau đ� cậu theo học tại chủng viện v� thụ phong linh mục.

Trong tr�ch nhiệm coi s�c c�c linh hồn, cha Khu�ng nổi tiếng l� một linh mục kh�n ngoan, th�nh thiện, kh�o giao thiệp v� nhiệt th�nh với xứ vụ truyền giảng Tin Mừng. Sống trong gi�o phận D�ng Đaminh đảm tr�ch, cha Khu�ng muốn li�n kết s�u xa hơn với d�ng, cha đ� gia nhập d�ng ba Đaminh v� cổ động nhiều gi�o hữu c�ng tham gia để th�nh h�a đời sống mỗi ng�y.

Trải qua ba thời b�ch hại của c�c vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, cha T�ma Khu�ng đ� kh�n kh�o th�n thiện với quan chức địa phương để tiếp tục thi h�nh việc mục vụ. Nhiều lần cha bị bắt giữ, nhưng nhờ những quan hệ n�y, cha được trả tự do. Tuy nhi�n từ năm 1858, cuộc b�ch hại của vua Tự Đức gia tăng m�nh liệt, c�ng việc của cha gặp nhiều kh� khăn hơn. Ap lực của qu�n Ph�p đ� khiến vua Tự Đức tức giận v� nghi ngờ tới c�ng gi�o tiếp tay với thực d�n, n�n thẳng tay đ�n �p họ. Một v�i l�ng C�ng Gi�o c� tổ chức một số thanh ni�n để tự vệ trước sự c�n qu�t của qu�n l�nh nh� vua. Cha Khu�ng khi đ� đ� gần 80 tuổi, ho�n to�n kh�ng hưởng ứng chủ trương n�y. Năm 1859, thấy một gi�o d�n Cao X� tổ chức v� trang, cha liền ngăn cản v� quyết định l�nh sang đại phận Đ�ng Đ�ng Ngo�i (Hải Ph�ng). Quyết định n�y khiến cha bị bắt v� được l�nh ph�c tử đạo.

Khi cha đến đầu cầu l�ng Trần X�, cha thấy qu�n l�nh đ� đặt sẵn ở đ� một Th�nh Gi� buộc mọi người đi qua phải đạp l�n. L� một linh mục của Ch�a Kit�, cha nhất định quay lưng trở lại t�m lối đi kh�c. Th�i độ dứt kho�t đ�, khiến qu�n l�nh nhận ra v� chận cha lại. Khi cha khẳng kh�i từ chối việc bước qua Th�nh Gi�, l�nh liền bắt tr�i cha c�ng với người t�n hữu đi theo cha.

Sau 15 ng�y giam giữ, cha T�ma Khu�ng v� bốn gi�o hữu kh�c c� địa vị, được �p giải tới quan Tổng đốc x�t xử. Quan t�m mọi c�ch �p buộc cha l�m nh�n chứng tố c�o: những người Kit� hữu ở Cao X� th�ng đồng với t�u Ph�p – T�y Ban Nha đang bỏ neo ngo�i cửa biển, �m mưu nổi loạn chống lại nh� vua. Cha T�ma thẳng thắn tr�nh b�y lập trường của gi�o hội : "Đạo C�ng Gi�o kh�ng những cấm c�c t�n hữu chống đối ch�nh quyền m� c�n khuyến kh�ch họ cầu nguyện v� g�p phần gi�p qu� hương được an ninh thịnh vượng".

Bấy giờ quan kh�ng n�i g� đến vấn đề n�y nữa, chỉ bắt cha bỏ đạo, bước qua Thập Gi� v� y�u cầu cha khuy�n c�c t�n hữu kh�c l�m như vậy để được tự do về nh�. Khi đ� người t�i trung của ch�a trả lời:

"T�i nay đ� 80 tuổi rồi, lại l� linh mục c�ng gi�o, t�i lu�n lu�n nhắc nhở c�c t�n hữu trung th�nh giữ đạo th�nh Ch�a. Giờ đ�y nếu t�i khuy�n họ chối đạo th� t�i thật bất xứng v� chẳng đ�ng l�m linh mục. T�i v� c�c bạn toi kh�ng mong ước g� hơn l� được hy sinh mạng sống v� đạo Ch�a".

Th�nh gi� v� vinh quang .

L�ng khao kh�t mong mỏi tr�n của vị anh h�ng đức tin đ� được thể hiện. An trảm quyết do quan Tổng đốc đệ v�o kinh được vua Tự Đức chuẩn y. V� ng�y 30.1.1860 cha T�ma Khu�ng bị điệu ra ph�p trường Hưng Y�n. Tr�n đường tới đồi Canv� của m�nh, mọi người thấy vị cha gi� khả k�nh chống c�y gậy m� cha đ� cẩn thận cột th�m một thanh ngang cho giống h�nh Th�nh Gi�, bước đi chậm r�i. Cha vui vẻ ch�o gi� biệt những người đang ngậm ng�i thương tiếc tiễn đưa.

C�y Th�nh Gi�, biểu tượng suốt đời cha đ� tin tưởng v� c�ng bố; c�y th�nh gi� m� cha kh�ng bao giờ gi�y đạp cho d� phải chịu mu�n nỗi gian khổ v� cả c�i chết, th� giờ đ�y, với c�ch biểu hiện đơn giản đ�, cha muốn n�i với mọi người rằng : cho đến ph�t cuối c�ng của cuộc đời, Th�nh Gi� vẫn m�i m�i l� niềm an ủi v� l� chỗ dựa vững chắc cho người Kit� hữu. Đến nơi xử, cha Khu�ng quỳ gối trang nghi�m cầu nguyện trước c�y Th�nh Gi� đ� rồi cuối đầu l�nh nhận lưỡi gươm đem lại vinh ph�c ng�n thu.

Ng�y 29.4.1951 c�ng với 24 vị tử đạo kh�c tại Việt Nam, cha T�ma Khu�ng được Đức Pi� XII suy t�n l�n h�ng Ch�n Phước. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.