Ng�y 10 th�ng 07
Th�nh Ph�r� NGUYỄN KHẮC TỰ
Th�y giảng (1808 –1840)

Chiếc khăn nghĩa t�nh

Cuộc tử đạo của th�nh Ph�r� Tự l� một biểu hiện s�u xa mối t�nh th�y tr�, mối t�nh cha con tinh thầntrong gi�o hội. Ng�y 31.07.1838, sau khi qu�n l�nh bắt được linh mục thừa sai Borie Cao, c�c t�n hữu sợ li�n lụy n�n l�m ngơ như kh�ng quen biết. Nhưng th�y giảng Tự lẽo đẽo theo đ�m l�nh, vừa kh�c l�c vừa xin đi theo g�t th�y m�nh. Qu�n l�nh thấy thế sinh nghi, bắt th�y đưa đến trước mặt vị thừa sai. Cha Cao v� kh�ng muốn th�y bị li�n lụy, liền giả bộ kh�ng hề biết "người thanh ni�n" n�y l� ai, sau t�nh nguyện bỏ tiền ra để chuộc tự do cho anh ta.

Nhưng th�y Tự đ� quyết t�m thực hiện � định của m�nh khi l�m điều đ�. Thấy tuy�n bố thẳng, m�nh l� đệ tử của người bị bắt, v� năn nỉ với ng�i : "Xin cha cho con theo cha đến c�ng". Trước th�i độ ch� t�nh, vị linh mục x�c động, x� chiếc khăn qu�ng l�m hai, trao một phần cho người moan sinh, cũng l� cộng t�c vi�n đắc lực nhiều năm qua v� n�i : "Cầm lấy, h�y cầm lấy n� l�m bằng chứng cho lời th�y đ� hứa". V� th�y Tự đ� giữ miếng vải đ� suốt hai năm trời cho đến ng�y tử đạo, trong đ� gần bốn th�ng c�ng giam với người cha linh hồn. Th�y đ� ghi lại cuộc tử đạo anh h�ng của người cha y�u qu�, để c�ng với ng�i theo ch�n Đức Kit�, vị T�n sư duy nhất đến đỉnh đồi Can-v� của m�nh.

Xin theo cha đến c�ng

Ph�r� Nguyễn Khắc Tự sinh năm 1808 tại Ninh B�nh thời vua Gia Long. Từ nhỏ cậu Tự đ� được v�o nh� Đức Ch�a Trời, rồi trở th�nh th�y giảng theo gi�p cha gi� Quế. Khi cha gi� qua đời, th�y được cử đến gi�p linh mục Dumoulin Borie Cao. Trong bốn năm gi�p cha Cao, th�y tỏ ra rất nhiệt t�nh, hiền từ v� tận tuỵ. Bốn năm c�ng l�m việc tuy chẳng l�u, nhưng đ� ph�t sinh một mối t�nh th�n thiết đặc biệt giữa hai người. Ch�nh sự gắn b� đ� đ� đưa th�y Tự v�o v�ng lao l� khi muốn theo vị linh mục đến c�ng.

Sau khi �p giải cha Cao v� th�y Tự từ bố ch�nh về Đồng Hới, quan cho nhốt hai người ri�ng. Nhưng nhiều lần cả hai c�ng với linh mục Khoa, Điểm v� �ng năm Quỳnh bị đưa ra tra khảo chung. Lần đầu ti�n th�y bị đ�nh 20 roi v� tội kh�ng chịu qu� kho�. H�m sau quan cho điệu ri�ng th�y ra tra khảo : "Ngươi gặp đạo trưởng đ0� l�u chưa?". Th�y đ�p : "Được bốn năm". Quan hỏi tiếp : "Vậy ngươi gặp đạo trưởng ở đ�u?". Để tr�nh li�n lụy đếm mọi người th�y Tự n�i : "T�i gặp �ng ấy ở tr�n thuyền, v� rồi ch�ng t�i ở chung với nhau". Quan tức giận qu�t lớn : "N�i dối, t�n n�y d�m khai man. L�nh đ�u cho n� 30 roi". Th�y Tự đ� nhẫn nhục chịu đ�n, kh�ng hề k�u ca một lời.

Những cuộc tra khảo, đ�n vọt v� �p buộc qu� kh�a như thế cứ t�i diễn nhiều lần trong bốn th�ng. Một h�m để �p buộc cha Cao khai những nh� đ� cho tr� ẩn, quan l�i th�y ra đ�nh trước mặt ng�i, cũng may l� người linh mục cũng nhanh tr� khai t�n những người đ� chết, để th�y bớt bị đ�n vọt. Th�y Tự lu�n ki�n vững với niềm tin. Th�y vẫn khuy�n nhủ c�c t�n hữu đến thăm h�y chấp nhận th�nh � Ch�a, trung th�nh v� đạo v� cầu nguyện cho nhau đủ sức chịu đựng đến c�ng. Khi c� thể th�y tận dụng ho�n cảnh để dạy gi�o l� v� cắt nghĩa về đạo cho những bạn t� v� những l�nh canh ngoại gi�o. Th�m v�o đ�, th�y si�ng năng cầu nguyện, xin Ch�a cho m�nh can đảm hy sinh v� Ch�a. Hai lần cha Ng�n đ� kh�o l�o cải trang v�o ngục thăm viếng v� cho th�y rước lễ.

Ng�y 24.11.1838, thừa sai Dumoulin Cao (bấy giờ đ� nhận được sắc phong gi�o mục) c�ng hai cha Điểm v� Khoa bị điệu đem ra xử tử. Cũng trong bản �n đ�, th�y Tự v� một t� nh�n kh�c, �ng năm Quỳnh được vua Minh Mạng ph� như sau : "Tuy kh�ng phải l� đạo trưởng, nhưng hai kẻ n�y l� m� qu�ng cố chấp kh�ng k�m, n�n cũng thuộc v�o số những kẻ đ�ng cho trẫm gh�t bỏ. Do đ� cả hai đều kết �n xử giảo (xiết cổ cho chết), nhưng chưa xử ngay".

Theo thừa sai Miche Mịch, nh� vua tr� ho�n việc xử v� muốn chờ �ng Quỳnh, một người c� uy t�n lớn, nản l�ng bỏ đạo. Ba bốn bận c�c quan gởi sớ v�o xin thi h�nh bản �n, nhưng vua Minh mạng viết thư y�u cầu nhẫn nại chờ đợi.

L�nh ph�c tr�n mảnh đất thấm m�u người cha

Thấm tho�t gần hai năm tr�i qua, th�y Tự v� �ng năm Quỳnh vẫn vững v�ng giữ trọn niềm tin của m�nh. Nhiều lần được đưa ra trước c�ng đường v� bị tra tấn, c� hai người đều kh�ng thay đổi lập trường. Cuối c�ng v�o th�ng 07.1840, nh� vua cho lệnh thi h�nh bản �n. Khoảng 100 binh l�nh �p giải chứng nh�n Ch�a Kit� ra ph�p trường Đồng Hới. Rất nhiều t�n hữu cũng như lương d�n đi theo. Đến nơi th�y Tự hỏi cho biết ch�nh x�c chỗ trước đ�y đ� xử Đức Cha Cao, rồi vui vẻ quỳ ngay xuống đ� để cầu nguyện. Hai người con �ng Quỳnh đến ch�o gi� biệt th�y, th�y hứa sẽ cầu nguyện cho họ, v� nhắn lời ch�o giả biệt đến c�c t�n hữu.

Giờ h�nh quyết đ� điểm. Th�y Tự nằm xuống cho l�nh th�ng d�y qua cổ. Được lệnh hai người l�nh cầm hai đầu d�y c�ng xiết mạnh, đưa th�y giảng 32 tuổi về hưởng ph�c với Ch�a Kit�, tại chinh nơi đầu người cha tinh thần th�y rơi xuống. �ng Quỳnh cũng bị xử giảo (xiết cổ) như vậy. H�m đ� l� ng�y 10.07.1840.

Gần 60 năm sau, Đức L�o XIII đ� suy t�n th�y giảng Ph�r� Nguyễn Khắc Tự l�n h�ng ch�n phước ng�y 27.05.1900. Ng�y 19-06-1988, Đức Gioan Phaol� II suy t�n ng�i l�n bậc Hiển th�nh.