Năm B

CHÚA NHẬT XII - THƯỜNG NIÊN  B
Ed 17,22-24; 2 Cr 5,6-10; Mc 4,26-34

Lm. Jude Siciliano, OP.

“TÔI TRỒNG, ANH APÔLÔ TƯỚI,

NHƯNG THIÊN CHÚA MỚI LÀM CHO LỚN LÊN”

ệc Đức Giêsu dẹp yên bão tố đã bày tỏ quyền năng tuyệt đối của Thiên  Chúa trên mọi sự và cả trên sự dữ. Qua việc này, Đức Giêsu muốn huấn  luyện các môn đệ cần phải có niềm tin vào Người. Đấng luôn hiện diện và  nâng đỡ họ trong cơn hiểm nguy.

Kính thưa quý vị,

Nhà giảng thuyết nên tìm thấy niềm an ủi và khích lệ trong dụ ngôn đầu tiên của bài Tin Mừng hôm nay. Tôi nhận ra điều này. Chúng ta cho là mình đã chuẩn bị tốt nhất cho tiến trình soạn bài giảng: suy gẫm, nghiên cứu, rồi chia sẻ cho cộng đoàn (“Nhận thức của cộng đoàn”), “một tay cầm tờ báo, một tay cầm cuốn Kinh Thánh”, soạn thảo và chuẩn bị điều sẽ nói. Điều này sẽ giúp chúng ta làm chủ được mình. Dù nỗ lực hết sức mình, nhưng kết quả sau cùng không phụ thuộc vào năng lực làm việc của chúng ta.

Dụ ngôn thứ nhất trong bài Tin Mừng hôm nay nhắc nhớ những gì chúng ta làm khi giảng thuyết – vãi hạt giống xuống đất. Mỗi lần giảng, hạt giống vung ra khỏi tay. Chúng ta không biết được người khác có thể được tác động như thế nào bởi những gì mình giảng. Họ có được Lời Chúa chạm đến hay không? Điều đó không tuỳ thuộc chúng ta, nhưng là do sự hiện diện chủ động của Thiên Chúa nơi Lời được rao giảng. Đó là lý do tại sao dụ ngôn mang lại niềm vui và sự an ủi cho chúng ta, những nhà giảng thuyết.

Khi suy gẫm về dụ ngôn đầu tiên, phải chăng chúng ta bị thúc đẩy để “điền vào chỗ trống”? Bất cứ ai có chút kinh nghiệm làm vườn đều biết có nhiều việc phải làm sau khi hạt giống được “gieo” xuống đất. Chúng ta phải tưới nước, nhổ cỏ, cắt tỉa,… Ít nhất theo kinh nghiệm thông thường, chúng ta biết rằng có nhiều việc phải làm kể từ khi gieo giống đến lúc thu hoạch vụ mùa.

Tuy nhiên, kinh nghiệm trên không được nói đến trong dụ ngôn. Phải chăng vì Đức Giêsu là thợ mộc chứ không phải là một nông dân? Có lẽ Người không có kinh nghiệm về nghề nông. Tôi không biết Người có bao nhiêu kinh nghiệm canh tác nữa. Những gì tôi biết là Người có kinh nghiệm đầu tay về cách htức hoạt động của Thiên Chúa. Vì thế, chúng ta có thể tin tưởng khi Người kể cho chúng ta biết Nước Thiên Chúa như thế nào.

Chúng ta hãy tuân giữ lời Người và nhận lấy niềm an ủi Người ban cho trong dụ ngôn. Chúng ta cũng hãy mở rộng lòng người nghe. Bởi vì Người đang nói về cách thức mọi vật hoạt động trong Nước Thiên Chúa như thế nào, nên tất cả chúng ta cũng được kể đến trong dụ ngôn. Nếu chúng ta đọc Kinh Thánh và cầu nguyện theo cách thế riêng, chia sẻ Lời Chúa trong nhóm hay môi trường giáo lý, thì hãy gieo hạt giống đã được ngỏ với chúng ta.

Điều an ủi chúng ta, những người gieo giống, chính là hạt giống sẽ đem lại một vụ mùa ngay cả khi người nông dân “không biết bằng cách nào.” Có một năng lực hay sức mạnh đang hoạt động mỗi khi hạt giống được gieo xuống đất. Chúng ta không thể điều khiển hay chăm nom hạt giống trong toàn bộ tiến trình phát triển. Nó tự mọc lên. Không ai đề nghị chúng ta không phải làm nhiều việc trong Nước Chúa. Nhiều người trong chúng ta được chọn làm thừa tác viên, thay vì tất cả là các Kitô hữu, biết đó là chân lý. Nhưng chúng ta cảm thấy nhẹ lòng khi nghe dụ ngôn này. Một sức mạnh tăng trưởng vượt quá khả năng chúng ta đang hoạt động. Đến mùa gặt sẽ có “bông lúa nặng trĩu hạt”.

Chúng ta, những nhà giảng thuyết lưu động, có thể kín múc lòng nhiệt tâm từ dụ ngôn này. Chúng ta rao giảng hết nơi này đến nơi khác. Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta dồn hết khả năng và sức lực của mình vào việc giảng thuyết? Còn chúng ta, dù là giáo lý viên, thầy cô giáo, nhà tổ chức lễ cưới và tang lễ, ca trưởng hay bậc cha mẹ, liệu rằng lời giảng của chúng ta có sản sinh hoa trái mỗi khi sinh viên và con cái chúng ta bước ra khỏi nhà, hay tiến đến một giai đoạn mới trong cuộc sống của chúng hay không?

Đó là lý do tại sao tôi tìm thấy sự an ủi trong dụ ngôn đầu tiên của bài Tin Mừng hôm nay. Điều này không chỉ dành cho chúng ta. Hạt giống sẽ nảy mầm và trổ sinh hoa trái, dù chúng ta biết hay không biết cách nào. Nó nằm ngoài sự kiểm soát của chúng ta, nhưng chẳng có gì nằm ngoài bàn tay Thiên Chúa. Thánh Máccô kết thúc đoạn này như sau, “Người dùng nhiều dụ ngôn tương tự mà rao giảng lời cho họ, tuỳ theo mức họ có thể nghe.” Đó là những gì chúng ta nỗ lực thực hiện, hiểu Lời Chúa, nhờ đó Lời Chúa sẽ sản sinh một vụ mùa dồi dào cho chúng ta. Dụ ngôn cam đoan với chúng ta rằng quá trình sinh trưởng sẽ xảy ra ngay cả khi chúng ta, những nhà giảng thuyết và giảng viên, không nhận biết cách nào. Kế hoạch của Thiên Chúa sẽ sản sinh một vụ mùa.

Thánh Máccô cũng nói với chúng ta rằng, “Người không bao giờ rao giảng cho họ mà không dùng dụ ngôn. Nhưng khi chỉ có thầy trò với nhau, thì Người giải nghĩa hết.” Điều đó mang đến sự thay đổi trọn vẹn trong cách suy nghĩ và hành động cho người môn đệ Đức Giêsu. Những gì Người nói không mang lại ý nghĩa cho người nghe, trừ phi họ sẵn lòng biến đổi và nhìn mọi sự từ viễn cảnh của Người. Nếu không, những gì họ nghe giống như những điều bí ẩn hay như những câu chuyện ngớ ngẩn.

Đức Giêsu khởi đầu các dụ ngôn hôm nay bằng việc kể rằng, “Chuyện Nước Thiên Chúa thì cũng tựa như…” Quý vị nhớ rằng những lời mở đầu trong Tin Mừng Máccô đều nói về Nước Trời. “Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần” (1,15). Đó là chủ đề xuyên suốt Tin Mừng Máccô. Bất cứ khi nào Đức Giêsu nói hay hành động đều tỏ hiện Nước Thiên Chúa đã đến gần. Người không nói về cuộc sống mai sau, nhưng về việc “vào Nước Trời.” Việc chỉ tập trung vào cuộc sống mai sau sẽ làm phai mờ đi quyền năng trong những gì Đức Giêsu đến để thực hiện.

Đúng hơn, “Triều đại Thiên Chúa” là cách thức Tin Mừng diễn tả Thiên Chúa hành động trong cuộc đời chúng ta ngay lúc này. Đức Giêsu mang đến một lối sống mới, trong đó chúng ta nhận ra và đáp lại sự hiện diện sinh động của Thiên Chúa trong tất cả các biến cố của cuộc đời. Ngay cả khi chúng ta không thấy được kết quả nhãn tiền từ những việc lành của mình, dụ ngôn vẫn luôn khích lệ chúng ta kiên nhẫn. Khi dường như không có gì thay đổi, chúng ta vẫn tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ của mình bởi vì Người Gieo Giống đang hiện diện, Đấng đang gieo hạt, sẽ trổ sinh, và cuối cùng, Người sẽ đến để gặt hái kết quả. Người nóng vội không phải là những nhà nông giỏi; những môn đệ thiếu kiên nhẫn sẽ dễ dàng bỏ cuộc. Nếu hôm nay Đức Giêsu nói với chúng ta, thì Người sẽ làm ngược lại với tính nóng vội và nản lòng của chúng ta, đồng thời Người sẽ nói, “Phải bền chí, ta vẫn chưa hoàn tất đâu”.

Có một khía cạnh ẩn giấu và kín đáo trong dụ ngôn đầu tiên. Người nông dân “có ngủ hay thức, đêm hay ngày.” Dù với công việc thường nhật của mình – ngày hay đêm – những hoạt động khác vẫn tiếp tục diễn ra. Chúng ta mong đạt được những kết quả nào từ những nỗ lực của mình? Các hoa trái sẽ xuất hiện, nhưng không với tiếng kèn hay giọng nói từ trời cao. Sinh trưởng trong âm thầm và  diễn ra trong ánh sáng ban ngày, nhưng cũng trong bóng đêm và tối tăm. Hạt giống sẽ lớn lên mà không cần ánh sáng chiếu rọi hay tiếng trống trổi vang.

Chúng ta, những người môn đệ, nghe thấy dụ ngôn này, hãy gieo trồng Lời vào trong tâm hồn và để cho Lời đáng tin cậy được lớn lên, cho dù chúng ta không nhận ra được sự tăng trưởng đó. Kết quả sẽ là một vụ mùa do sự bền chí và nhẫn nại, khi chúng ta không ngừng thực hiện việc gieo trồng Hạt Giống Tin Mừng. Một khi khắc ghi dụ ngôn này trong lòng, chúng ta sẽ có đôi tai và cặp mắt sắc bén để nhận ra vụ mùa nơi các sự kiện có vẻ rất thông thường trong mỗi ngày sống của mình.

 Anh Em Nhà Học Đa Minh Gò Vấp chuyển ngữ

Lm. Jude Siciliano, OP

NƯỚCTHIÊN CHÚA TRÔNG NHƯ THẾ NÀO

Đức Giêsu giới thiệu dụ ngôn ngày hôm nay bằng cách nói rằng: “chuyện nước Thiên Chúa thì cũng tựa như…” Rồi sau đó Người kể dụ các dụ ngôn. Lưu ý đức Giêsu nói về các hành động khi Người muốn mô tả nước Thiên Chúa. Đó không phải là ranh giới hay một nơi chốn nào, cũng không phải là cuộc sống sau cái chết trên thiên đường, Nhưng là về Thiên Chúa đang hoạt động ở đây và nay lúc này do đó các dụ ngôn là những gợi ý cho chúng ta biết phải nhìn về đâu và như thế nào.

Khi mô tả “nước Thiên Chúa như thế nào” tại sao đức Giêsu lại không đưa ra một công thức hay định nghĩa? Nếu Người đã làm như thế, hẳn là Người đã giới hạn “nước Thiên Chúa như thế nào”. Nhưng thay vì thế, Người dùng các dụ ngôn, Người tác động vào trí tưởng tượng của ta để giúp chúng ta khám phá ra những nơi chốn, cách thức thú vị và ngạc nhiên mà Thiên Chúa của chúng ta đang hành động. 

Nếu chúng ta có được một cái định nghĩa, có thể chúng ta sẽ bị cám dỗ nghĩ rằng “Thiên Chúa chỉ  có thể hành động theo kiểu này. Chỉ có thể tìm thấy Thiên Chúa nơi này, chỗ nọ”. Vì trí tưởng tượng của chúng ta không giới hạn, nên cũng không có giới hạn nào cho cái gọi là “nước Thiên Chúa như thế nào”.  Nên chúng ta có thể thắc mắc: “Nước Thiên Chúa như thế nào?” Để trả lời cho câu hỏi chúng ta, đức Giêsu kể cho chúng ta nghe những dụ ngôn hôm nay. Đây chỉ là hai trong số mười ba dụ ngôn trong Tin mừng Maccô. Dù nhiều dụ ngôn như thế (chưa kể những dụ ngôn trong Tin mừng Matthêu và Luca) thì đường lối hoạt động của Thiên Chúa trong cuộc đời chúng ta vẫn không bị giới hạn.  

Cả hai dụ ngôn đều bắt đầu theo cách có vẻ như vô  nghĩa và không hợp lý: hạt giống bị vung vãi; hạt cải nhỏ xíu được gieo. Trong dụ ngôn thứ nhất không thấy bóng dáng người gieo hạt, trong khi hạt giống lớn lên. “Đất tự động sinh ra hoa màu”. Và vào thời gian thích hợp, người nông dân trở lại thu hoạch. Người nông dân đã phải làm bao nhiêu việc? ít nhất trong dụ ngôn này cho thấy, ông chẳng phải làm gì nhiều. 

Chắc chắn một điều: đức Giêsu không dạy nhà nông cách trồng trọt. Ngay cả nếu chúng ta có trồng một ít rau hay hoa ở vườn sau nhà, chúng ta cũng biết rằng chẳng ai lại đi vãi hạt giống lung tung, rồi bỏ mặc  đó, một thời gian sau quay lại hái hoa hay nhhổ rau về dùng. Sau khi gieo trồng, phải làm cỏ, tưới nước, bón phân, cắt tỉa… rồi nếu may mắn, chúng ta sẽ thu hoạch vụ mùa. Nhưng đức Giêsu dùng hình ảnh quen thuộc trong đời sống của những kẻ đang nghe Người giảng, và khởi đi từ đó, điều chỉnh, thêm thắt chút đỉnh nhằm chuyển tải những chi tiết Người muốn trình bày. Đó chẳng phải là cách gieo trồng sao? Nó được vẽ dựa trên kinh nghiệm hàng ngày của những người đang nghe Người giảng, và Người nói với họ: “Hãy mường tượng thế này…” 

Dụ ngôn nói đến kinh nghiệm của chính chúng ta và mời gọi chúng ta mở mắt để thấy Thiên Chúa đang hoạt  động và hiện diện trong cuộc đời của chúng ta. Phải chăng các môn đệ hiện đại như chúng ta chưa từng có kinh nghiệm này: nhiều lúc chúng ta chẳng làm gì nhiều nhưng lại nhận được mùa gặt bội thu? Những nhà giảng thuyết thường nói rằng người ta sẽ đến và nói rằng những gì vị giảng thuyết nói cách đó rất lâu đã đụng sâu sắc và cuộc đời người ấy đã được biến đổi. Những người trưởng thành thường nói: “cha tôi/mẹ tôi từng nói rằng….,” và trích lại những gì họ đã được nghe từ cha mẹ khi họ còn nhỏ, và nay vẫn còn ảnh hưởng đến lối nghĩ và cách thức hành động của họ. Hoặc là, ai trong chúng ta không có một cau chuyện về thầy/cô giáo những người đã chạm đến cuộc đời chúng ta khi chúng ta còn trẻ và đã định hướng cho cuộc đời ta. Trong tâm trí giáo viên, có thể một hành vi nào đó họ đã thực hiện xem ra không có ý nghĩa gì, vào một ngày lên lớp nào đó. Nhưng hạt giống đã được gieo và một ngày kia sinh nhiều bông hạt.

Trong Tin mừng Maccô, các môn  đệ không hiểu và thường bị đức Giêsu quở  trách vì sự ngu muội của họ. Cũng thế, chẳng phải chúng ta vững tin rằng Thiên Chúa hành động mới tuyệt vời làm sao khi Ngài sử dụng chúng ta, những môn đệ hữu hạn để gieo hạt mà sau này sẽ có một mùa bội thu đó sao? Người nông dân ra như bỏ qua trong phần giữa của dụ ngôn. Những người môn đệ như chúng ta có nhiều việc phải làm trong triều đại Thiên Chúa. Chúng ta được mời gọi hãy chuyên cần và bền chí. Nhưng dụ ngôn này nhắc nhớ rằng Thiên Chúa thì vô biên và cũng không lệ thuộc vào những việc làm cần thiết để mang lại vương triều Thiên Chúa. 

Có lẽ dụ ngôn này giúp chúng ta loại bỏ bớt những lo lắng về  những gì người môn đệ chúng ta phải làm. Hôm nay, chúng ta được nhắc rằng không phải tất cả  phụ thuộc vào chúng ta. Dụ ngôn không nhấn mạnh vai trò của người gieo hạt, sự xứng đáng hay cần mẫn của người này. Hạt giống tự nảy mầm và lớn lên. Hay nói cách khác, chỉ mình Thiên Chúa mới làm cho hạt nảy mầm và mang lại mùa bội thu.

Không một thí dụ, minh họa, hay dụ ngôn nào có thể tóm kết toàn bộ việc Thiên Chúa hiện diện và hành động giữa chúng ta như thế nào. Vì thế, sau khi trình bày một dụ ngôn, thánh Maccô đặt trước chúng ta một dụ ngôn nữa. Thường khi Sách thánh nói về Thiên Chúa, thì nói về quyền năng vô biên và sự thánh thiện của Ngài. Đối với dân israel bị bại trận, họ cậy trông vào quyền năng của Thiên Chúa, sẵn sàng hành động thay cho họ. Có lẽ họ cũng mong đức Giêsu trình bày một hình ảnh Thiên Chúa quyền năng ảnh hưởng lên thế giới. Nhưng, quả là những thính giả của Người đã rất sửng sốt khi nghe Người nói về dụ ngôn hạt cải. 

Như Barbara E. Reid, O.P. đã chỉ ra trong loạt bài viết về các dụ ngôn trong Tin mừng ("Các dụ ngôn cho nhà giảng thuyết: Tin mừng Maccô, Năm B." Collegeville: The Liturgical Press, 1999), dụ ngôn của đức Giêsu hoàn toàn khác với dụ ngôn cây hương bá của Êdêkien (Ed 31) và tính tự phụ của sức mạnh con người. Hạt cải là một loạt thảo mộc quen thuộc. Đức Giêsu nói rằng triều đại Thiên Chúa thì không xa xôi như cây hương bá núi Libăng, nhưng ở gần nay bên như khu vườn sau nhà và nó lớn lên giống như hạt cải. 

Những người dân thường như  chúng ta làm cho triều đại Thiên Chúa trải rộng và  triều đại đó có sức mạnh cải thiện thế  giới theo cách thức và nơi chốn cách lạ lùng. Nếu quý vị đã từng nhổ cỏ, quý vị  sẽ thấy chúng mới lì lợm ra sao. Ngay khi quý  vị nghĩ mình đã chiến thắng chúng và tất cả đã bị nhổ hết, thì chúng lại mọc trở lại! Vương triều Thiên Chúa cũng vậy, có thể làm hư hao những khu vườn ngăn nắp và hình thức.

Nếu triều đại Thiên Chúa giống như hạt cỏ lớn lên và không bị  tiêu diệt, thì ta tìm đâu ra nó? Hay tôi đang tìm sai chỗ, giữa những người đầy quyền lực, giữa những gì được sắp xếp và kiểm soát, trong và ngoài nhà thờ? Chúng ta cần tẩy sạch lối nhìn, những mong ướng của chúng ta phải sắp xếp lại nếu chúng ta muốn khám phá ra triều đại Thiên Chúa trong thế giới của chúng ta (nước Thiên Chúa như thế nào). Từ hai dụ ngôn hôm nay, chúng ta có thể lỡ mất hành động của Thiên Chúa giữa chúng ta, vì chúng ta tìm kiếm sai chỗ hay bị vước vào quan niệm của chúng ta về Thiên Chúa là ai và Ngài hành động thế nào. Hai dụ ngôn này đề nghị rằng trong những thắc mắc của chúng ta về Thiên Chúa, tốt nhất là hãy sẵn sàng ngạc nhiên và nếu chúng ta hòa nhịp trong dụ ngôn, chúng ta sẽ biết được “nước Thiên Chúa như thế nào”.

Chuyển ngữ:: Anh em HV Đaminh Gò-Vấp