HOME

 
   


3.
Lao động :
nguồn s�ng tạo thế giới mới

 

Cuộc sống con người mỗi ng�y mỗi tiến triển, mỗi thăng hoa, v� lu�n c� khuynh hướng vươn l�n m�i. Sở dĩ con người tiến triển được l� nhờ c� lao động s�ng tạo; vắng b�ng lao động, cuộc sống sẽ buồn tẻ, ngưng đọng v� mất đi � nghĩa sống. C� người coi lao động như một thứ h�nh phạt, do vậy phải t�m mọi c�ch để được an nh�n; thực ra, lao động l� ơn huệ, l� quyền lợi, l� c�ch thức thể hiện phẩm gi� v� sự s�ng tạo của con người. Lao động l� c�ch thức ch�ng ta đi v�o h�nh tr�nh kh�m ph�, định h�nh, v� s�ng tạo thế giới mới, s�ng tạo ch�nh cuộc đời của mỗi ch�ng ta.


� NGHĨA CỦA LAO ĐỘNG

S�ng tạo, đ� l� t�n gọi kh�c của lao động. Kh�ng c� lao động, bạn kh�ng thể đạt đến mục đ�ch. Bạn muốn x�y một căn nh�, bạn muốn l� một b�c sĩ � tất cả đều l� th�nh quả của lao động. Lao động kiến tạo thế giới n�y v� l�m cho n� sống động. Phần lớn thời gian con người trải qua trong cuộc đời m�nh đều l� lao động. Từ tấm b�, bạn cắp s�ch đến trường, lớn l�n bạn đảm tr�ch những c�ng việc của gia đ�nh v� x� hội � Tất cả đều l� lao động. Lao động x�y dựng ch�nh cuộc đời của bạn v� l�m cho đời bạn c� � nghĩa. Bạn thử tưởng tượng :

Nếu thế giới kh�ng c� lao động

Một thế giới kh�ng c� lao động l� một thế giới bất động, một thế giới chết. Ai trốn tr�nh lao động, ch�nh l� họ trốn tr�nh sự hiện hữu, bỏ rơi � nghĩa cuộc sống của m�nh. Cuộc sống kh�ng c� lao động cũng chẳng kh�c g� d�ng s�ng bị chặn đứng trở th�nh ao t� h�i h�m, ứ đọng, kh�ng sinh vật n�o sống trong đ� được v� ch�nh d�ng s�ng ấy cũng chẳng c�n � nghĩa g�. Bản nhạc cuộc đời c� thể tấu l�n được chăng nếu những nốt nhạc vẫn nằm y�n bất động, cung đ�n vẫn c�n nằm trong qu�n l�ng ? Bạn c� tr�ch nhiệm tấu l�n kh�c nhạc ho�nh tr�ng l� ch�nh cuộc đời của bạn; mỗi nốt nhạc l� một lao t�c, một chuỗi lao t�c l�m n�n bản trường ca cuộc đời của bạn.

Vị tr� của lao động

Vị tr� của lao động trong cuộc sống l� điều bạn kh�ng thể phủ nhận. Qua lao động, bạn khẳng định được vị tr� của bạn. Người ta ph�n cấp x� hội cũng dựa v�o vị thế lao động n�y. Tất cả mọi c�ng việc lao động đều tốt, đều gi� trị v� cao qu�, tất cả đều g�p phần l�m cho cuộc sống của ch�ng ta trở n�n tr�n đầy v� th� vị hơn. Hẳn rằng cuộc đời ai cũng c� mục đ�ch, c� kh�t vọng; lao động sẽ gi�p ch�ng ta đong đầy khung trời kh�t vọng ấy.

V� chợt khi n�o cảm thấy ch�n nản, thất vọng, bu�ng xu�i, ch�ng ta h�y mau mắn bắt tay v�o một c�ng việc n�o đ�, c�ng việc sẽ giải tho�t ch�ng ta khỏi t�nh trạng bế tắc. C� lẽ l�c n�y bạn vẫn chưa y�n t�m, nhiều vấn nạn vẫn c�n lảng vảng trong đầu bạn ?


TẠI SAO PHẢI LAO ĐỘNG ?

C� lẽ bạn đ� c� c�u trả lời cho vấn nạn n�y, chỉ xin đưa ra một v�i gợi � :

Lao động để kiếm tiền

Đ� l� mục đ�ch gần v� thiết thực nhất. Phần đ�ng ch�ng ta d� muốn d� kh�ng cũng đang ngầm chấp nhận giải đ�p n�y. Cuộc sống l� cơm �o gạo tiền, thiếu một trong những điều n�y cuộc sống trở n�n kh� cằn, m�o m�. Khi bạn chọn lựa một c�ng việc, bạn cũng đ� nhắm đến những lợi nhuận m�nh c� thể thu được. Bao nhi�u người thất nghiệp, chỉ mong t�m một việc l�m để c� thể ổn định cuộc sống. Tuy nhi�n, tiền kh�ng phải l� tất cả; lao động để kiếm tiền, nhưng tiền kh�ng phải l� mục đ�ch, n� vẫn chỉ l� phương tiện phục vụ cho đời sống con người m� th�i. Đừng bao giờ t�n đồng tiền l�n l�m �ng chủ, tiền bạc sẽ đ� bẹp cuộc đời bạn. Ngo�i việc kiếm tiền, lao động c�n l� �

Để lấp đầy những kh�t vọng

Kh�t vọng của con người th� kh�n c�ng, biết bao người muốn lao v�o c�ng việc để lấp đầy những kh�t vọng đ�. C� những kh�t vọng, tham vọng ch�nh đ�ng, nhưng cũng kh�ng thiếu những tham vọng bất ch�nh; nhưng d� l� tham vọng n�o chăng nữa, nếu kh�ng th�ng qua lao động, con người cũng kh�ng thể đạt tới được. 

Điều quan trọng l� ch�ng ta phải c� định hướng đ�ng đắn, hướng tham vọng v�o việc kiến tạo sự  sống, t�nh y�u, sự c�ng bằng v� t�nh huynh đệ.

Lao động cũng c�n l� :

Để n�ng cao sự hiểu biết về ch�nh m�nh

C�ng việc l� c�ch thức tốt để ch�ng ta nhận biết m�nh l� ai, v� cũng c� thể trả lời được những c�u hỏi như :

- T�i đ� thực sự c� được những khả năng hay năng khiếu n�o, hoặc những khả năng n�o t�i c� thể ph�t huy ?

- Những đặc điểm n�o t�i được người kh�c ngưỡng mộ hay đề cao ?

- Những t�nh huống bất ngờ xảy ra, t�i sẽ ứng xử thế n�o ? �

C�ng việc cho ch�ng ta những cơ hội để kh�m ph� sức mạnh tiềm ẩn trong m�nh m� l�c b�nh thường ch�ng ta kh�ng hề biết. Ngo�i ra lao động c�n l� :

Để tạo niềm vui, hứng th�

C� những người kh�ng phải lao động để kiếm tiền, để thỏa m�n những tham vọng, nhưng đơn giản lao động đối với họ l� niềm vui, l� lẽ sống, l� c�ch thức tỏ b�y ch�nh m�nh với những mối tương quan với con người, với thi�n nhi�n v� với thế giới. Lao động gi�p bạn y�u đời hơn, thấy đời m�nh đẹp, đ�ng sống v� hữu �ch. Lao động c�n l� một thứ quyền, kh�ng ai c� thể cướp đi quyền được lao động của bạn. V� dĩ nhi�n, bạn cũng c�ng nhận với t�i rằng, lao động l� :

Để x�y dựng một thế giới tốt đẹp hơn

Tất cả mọi c�ng việc đều trực tiếp hay gi�n tiếp x�y dựng thế giới n�y ng�y một tốt đẹp hơn. Từ anh n�ng d�n tr�n c�nh đồng đến chị c�ng nh�n nơi xưởng thợ, từ phu qu�t đường, đến b�c sỹ, kỹ sư �  tất cả đều đang g�p phần kiến tạo thế giới n�y.

Tuy nhi�n, ch�ng ta cũng nhận ra rằng c� rất nhiều việc l�m đang ph� hủy thế giới. Điều n�y rất cần con người phải � thức từng h�nh vi cử chỉ, từng việc l�m nhỏ nhất của m�nh, tất cả đều g�y �m hưởng v� t�c động đến người kh�c, đến thế giới. Ch�ng ta n�n nhớ rằng mục đ�ch của lao động l� s�ng tạo, l� x�y dựng chứ kh�ng phải l� ph� hủy. V� cuối c�ng, c� người xem lao động như  l� c�ch thức đ�p trả một lời mời gọi.

Để đ�p trả lời mời gọi

Nhiều người xem lao động kh�ng đơn giản l� c�ng việc, nhưng coi đ� như ơn gọi của m�nh. Một khi coi lao động như một ơn gọi, bạn sẽ c� th�i độ ho�n to�n kh�c với mọi c�ng việc, bạn sẽ kh�ng bị cuốn h�t bởi ma lực của đồng tiền, của tham vọng � V� điều thiện �ch, bạn l�m để phục vụ, để x�y dựng, để trao ban.

Ch�nh nhờ sự trao ban n�y, bạn c�ng lớn l�n trong nh�n c�ch, trong sứ mạng của một người Kit� hữu. Sống l� đ�n nhận đồng thời cũng l� biết cho đi. Lao động l� c�ch thức bạn sống v� cho đi đ�ch thực, l� c�ch bạn đang đ�p trả lời mời gọi y�u thương.


QUAN NIỆM CỦA KIT� GI�O VỀ LAO ĐỘNG

Ch�n gi� trị của lao động

Lao động c� gi� trị rất lớn khi đ�p ứng được những nhu cầu con người, khi mục đ�ch của n� l� đ�ng g�p cho những c�ng thiện, c�ng �ch v� khi con người lao động được đối xử với l�ng tr�n trọng. Như Đức Gioan Phaol� II đ� n�i : �Nền tảng để x�c định gi� trị việc l�m của con người kh�ng chủ yếu dựa tr�n loại c�ng việc đ� (Th�ng điệp �Về việc lao động của con người�, số 6).

Lao động l� tham dự v�o c�ng việc s�ng tạo của Thi�n Ch�a

Truyền thống Kit� gi�o lu�n quan t�m đến � nghĩa v� ch�n gi� trị của lao động. Lao động l� đề t�i đầu ti�n được đề cập trong Kinh Th�nh. Tr�nh thuật về s�ng tạo được ghi lại trong s�ch S�ng Thế ngay ở chương đầu ti�n, v� đề cao vai tr� cộng t�c của con người :

�� Thi�n Ch�a ban ph�c l�nh cho họ v� Thi�n Ch�a ph�n với họ : H�y sinh s�i nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất. H�y l�m b� chủ c� biển, chim trời, v� mọi giống vật b� tr�n mặt đất�  (St 1,28).

Như thế, ngay từ đầu, đ� c� lao động; con người đ� được trực tiếp cộng t�c v�o c�ng tr�nh tạo th�nh của Thi�n Ch�a. Tr�nh thuật s�ch S�ng Thế tiếp tục mặc khải cho ch�ng ta thấy sự khốn khổ của con người khi rơi v�o thảm họa tội lỗi, c�ng việc b� chủ c� biển chim trời của con người trở n�n kh� khăn hơn, họ phải lao động cực nhọc để kiếm của nu�i th�n, để sống v� tồn tại.

Thi�n Ch�a ph�n : �Ngươi sẽ phải đổ mồ h�i tr�n mới c�  b�nh ăn, cho đến khi trở về đất, v� từ đất ngươi đ� được lấy ra�� (St 3, 19). Từ đ�y con người dễ mang �c cảm về lao động, cho rằng lao động như một h�nh phạt; thực ra, từ nguy�n thủy, bản chất của lao động, của s�ng tạo l� rất tốt đẹp. V� như vậy lao động l� niềm vinh dự được c�ng s�ng tạo, c�ng l�m việc với Thi�n Ch�a. Trong c�ng tr�nh s�ng tạo của Thi�n Ch�a c� việc Người tạo dựng ch�ng ta, như vậy khi lao động, ch�ng ta cũng g�p phần kiến tạo ch�nh bản th�n m�nh, gi�p cho m�nh ng�y c�ng th�nh to�n hơn. Kh�ng c� c�ng việc n�o l� xấu, l� thấp h�n nếu mục đ�ch của n� l� kiến tạo cuộc sống, phục vụ cho �ch chung, n�ng cao phẩm gi� con người. Một lần nữa nhắc lại tư tưởng của Đức Gioan Phaol� II, gi� trị của lao động kh�ng hệ tại ở việc l�m, nhưng hệ tại ở ch�nh chỗ con người l�m c�ng việc đ�.

Đức Gi�su, con người của lao động

L�c sinh thời, Đức Gi�su đ� n�i : �Cho đến nay, Cha t�i vẫn l�m việc, th� t�i cũng l�m việc� (Ga 5,17). Cả cuộc đời của Đức Gi�su l� hoạt động, từ những ng�y thầm lặng nơi xưởng mộc Nadaret, đến những l�c b�n ba rao giảng Tin Mừng. Người trở n�n gương mẫu cho cuộc đời cần lao. Đức Gi�su � thức rất r� sứ mạng cao cả của m�nh, Người l�m việc kh�ng ngơi nghỉ : �T�i c�n phải rao giảng Tin mừng Nước Thi�n Ch�a cho nhiều th�nh kh�c nữa, v� t�i được cử đến ch�nh v� mục đ�ch đ�� (Lc 4, 43).

C�c m�n đệ của Đức Kit� cũng vậy, c�c �ng lu�n hăng h�i nhiệt th�nh loan truyền Tin mừng Nước Thi�n Ch�a, v� đỉnh cao của c�c ng�i l� hiến tế ch�nh mạng sống v� Tin mừng, v� ơn cứu độ nh�n sinh.

Gi�o hội x�c định gi� trị của lao động

X�c định gi� trị của lao động l� một th�nh phần trong truyền thống Kit� gi�o kể từ th�nh Ph�r� cho đến Đức Gioan Phaol� II. Trong th�ng điệp �Về việc lao động của con người�, Đức Th�nh Cha dạy rằng qua c�ng việc, con người trở n�n người hơn. Người c�n n�i th�m, c�ng việc c� gi� trị v� qua đ�, ch�ng ta được tham dự v�o c�ng tr�nh s�ng tạo của Thi�n Ch�a. X�c định gi� trị việc l�m của con người, Đức Th�nh Cha nhắc đến văn kiện của C�ng đồng Vaticano II �Gi�o hội trong thế giới ng�y nay�. Trong văn kiện n�y, c�c Gi�m mục tr�n thế giới c�ng bố rằng tr�ch nhiệm của người Kit� hữu l� x�y dựng chứ kh�ng phải lẩn trốn hay bỏ mặc thế giới.

Theo quan niệm chung của Kit� gi�o, lao động c� khả năng kiến tạo thế giới v� đem lại sự thịnh vượng cho đời sống con người. N�i t�m lại, lao động mang một � nghĩa s�u sắc.

Việc l�m v� � nghĩa

Hầu hết  mọi c�ng việc đều c� � nghĩa v� c� khả năng diễn tả c�ng tr�nh s�ng tạo của Thi�n Ch�a. Ch�ng ta c� tr�ch nhiệm l�m cho mọi c�ng việc trở n�n c� � nghĩa. Cũng một c�ng việc, nhưng mỗi người mặc cho n� một � nghĩa kh�c nhau. Một kh�ch bộ h�nh dừng ch�n hỏi thăm ba người thợ đục đ� : �C�c anh đang l�m g� vậy ?�

�Đập ch�t đ� dăm ấy m��, người thứ nhất trả lời.

Anh thứ hai bảo : �Kiếm gạo đấy bố ạ !�

Người thứ ba lại n�i : �X�y nh� thờ ch�nh to� đấy.�

Th� ra c�ng một c�ng việc m� mỗi người l�m với một mục đ�ch kh�c nhau, v� như vậy n� mang một � nghĩa rất chủ quan, tương đối.

C�ng việc c� thể c� � nghĩa đối với ch�ng ta theo hai c�ch : một l� loại c�ng việc, hai l� c�ch thức l�m việc.

Loại c�ng việc

Phần lớn c�c c�ng việc đều c� � nghĩa, mang lại lợi tức cho con người v� x�y dựng thế giới, ngay cả những c�ng việc kh�ng trực tiếp phục vụ những nhu cầu cần thiết của con người. Kh�ng nhất thiết tất cả ch�ng ta phải l� b�c sĩ, kỹ sư, việc l�m của ch�ng ta mới c� � nghĩa. X�t về � nghĩa cao cả, c�ng việc của người phu qu�t đường v� �ng b�c sĩ đều cần thiết v� cao trọng như nhau. Tuy nhi�n cũng cần ph�n biệt :

- C�ng việc t�ch cực : Đ� l� những c�ng việc kiến tạo sự sống, x�y dựng cuộc đời, n�ng cao phẩm gi� con người, n�i chung l� c�ng việc dẫn đến ch�n, thiện, mỹ.

- C�ng việc ti�u cực : Đ� l� những c�ng việc ph� hủy sự sống, hạ thấp phẩm gi� con người. V� dụ như c�ng tr�nh chế tạo vũ kh� hạt nh�n, những l� hơi ngạt, hay ngay cả những nh� m�y sản xuất thuốc l�, bao nguy cơ về bệnh tật : ung thư, tim mạch, h� hấp � tiềm ẩn trong điếu thuốc l� n�y. C� những c�ng việc kh�ng trực tiếp ph� hủy sự sống, nhưng n� b�o m�n dần, v� l�m cho con người kh�ng sống tr�n đầy được.

- C�ng việc l�m mất phẩm gi� của ch�nh người lao động : chẳng hạn việc l�m phạm ph�p như trộm cướp, giết người, mại d�m � những việc l�m n�y trực tiếp ph� hủy nh�n c�ch v� phẩm gi� con người. Kh�ng thể sống đẹp, sống tr�n đầy bằng những c�ng việc như thế. Ch�ng ta b�n đến kh�a cạnh thứ hai l� :

C�ch thức l�m việc

C� ba kh�a cạnh gi�p ch�ng ta l�m thế n�o đạt được hiệu năng c�ng việc đ� l� : quan t�m đến chất lượng, quan t�m đến người kh�c, v� quan t�m đến những người cộng t�c với ch�ng ta.

- Quan t�m đến chất lượng : Quan t�m đến chất lượng l� yếu tố thiết yếu trong mọi c�ng việc; đặc biệt trong l�nh vực sản xuất, kinh doanh, chất lượng phải l� ti�u chuẩn h�ng đầu. Nhiều c�ng ty bị ph� sản v� chất lượng k�m. Trong thế giới v�ng - thau lẫn lộn, thật - giả chẳng biết đ�u m� ph�n biệt, th� ch�ng ta cần phải quan t�m đến yếu tố chất lượng nhiều hơn nữa.

- Quan t�m đến người kh�c : C�ng việc sẽ trở n�n � nghĩa hơn nữa nếu ta kh�ng tập trung v�o m�nh nhưng quan t�m đến người kh�c, v� người kh�c. Yếu tố n�y người ta đ� khai th�c triệt để trong l�nh vực kinh doanh : �kh�ch h�ng l� thượng đế�. Tuy nhi�n v� do ma lực của đồng tiền, rất nhiều khi �thượng đế� bị lừa. Một khi biết quan t�m đến người kh�c, l� bạn đang l�m việc với động cơ tốt nhất.

- Quan t�m đến người cộng t�c với ch�ng ta : C�ng việc phải l�m nảy sinh tinh thần hiệp nhất, cộng t�c l�m việc với nhau v� c�ng hướng đến điều thiện �ch. Ch�ng ta trưởng th�nh hơn trong đời sống tương quan x� hội, tương quan hiệp th�ng, khi ch�ng ta cộng t�c l�m việc đắc lực được với nhiều người. Ch�nh l�c n�y c�i t�i được b�o m�n, gọt dũa tr�n trịa hơn, c� khả năng lắng nghe nhiều hơn, v� như thế ch�ng ta đang tiến nhanh tr�n tiến tr�nh th�nh nh�n vậy.


CHỌN LỰA C�NG VIỆC CHO CUỘC SỐNG

C� lẽ đ�y l� điều bạn đang quan t�m, l�m sao chọn cho m�nh một c�ng việc ph� hợp. C� người lao v�o c�ng việc chỉ v� kế sinh nhai; c� người gắn b� với một c�ng việc cả đời, v� cha truyền con nối; c� người xoay chuyển b�ch nghệ m� cũng chẳng thấy vinh th�n. Thực ra, định hướng c�ng việc ban đầu cho cả cuộc sống của m�nh l� điều rất quan trọng. Đồng � rằng ch�ng ta c� thể thay đổi c�ng việc, nhưng c� lẽ điều �ng b� ta dạy từ xưa vẫn c�n rất đ�ng : �Nhất nghệ tinh, nhất th�n vinh�. Khuynh hướng x� hội ng�y nay cũng vậy, người ta cần những chuy�n vi�n hơn; cũng l� b�c sĩ, nhưng phải l� b�c sĩ chuy�n khoa ! Ch�nh v� vậy, bước đầu ti�n, ch�ng ta cần :

Chọn lựa sự nghiệp

Một v�i gợi � dưới đ�y như những phiến đ� nhỏ l�t đường để ch�ng ta mạnh dạn bước v�o cuộc sống.

Lượng định ch�nh m�nh

Người ta thường bảo : �Liệu cơm gắp mắm�. Đ�y cũng l� một điều rất thực tế. Ai m� chẳng c� cao vọng, chẳng muốn m�nh th�nh đạt ở địa vị cao trong x� hội; thế nhưng nhiều người lại thiếu �c thực tế, kh�ng biết lượng định ch�nh m�nh xem c� đủ điều kiện để theo đuổi mục ti�u đ� hay kh�ng. N�i vậy kh�ng c� nghĩa l� l�m cho nản l�ng chiến sĩ, nhưng để ch�ng ta nh�n thấy vấn đề thực tế r� n�t hơn. Một khi biết được ch�nh m�nh, biết những sở trường, sở đoản, ch�ng ta sẽ c� những chọn lựa ph� hợp v� đ�ng đắn.

Sự th�ch th�

Một yếu tố nữa kh�ng k�m phần quan trọng l� c�ng việc chọn lựa phải l� c�ng việc bạn th�ch th�. Ngạn ngữ Ph�p c� c�u : �Vouloir c�est pouvoir� � �muốn l� được�. Nhiều bậc cha mẹ �p buộc con c�i theo ng�nh nghề m�nh th�ch, m� lại kh�ng quan t�m xem con c�i c� y�u th�ch nghề ấy kh�ng. Cuối c�ng con c�i rơi v�o t�nh trạng căng thẳng, dồn n�n, chỉ để vui l�ng cha mẹ. Ch�nh ch�ng ta phải kh�m ph� thực sự m�nh th�ch điều g�, từ sự th�ch th�, bạn c� thể t�m t�i, học hỏi v� dễ th�nh c�ng trong c�ng việc m�nh chọn.

T�nh c�ch ri�ng

Mỗi người c� một t�nh c�ch kh�c nhau,
v� mỗi t�nh c�ch ph� hợp với một loại h�nh c�ng việc. L�m sao để nhận r� ra t�nh c�ch của m�nh ? C� bao giờ bạn cảm thấy m�nh chỉ th�ch th� l�m việc với một loại đối tượng n�o đ� th�i kh�ng ? C� người th�ch th� l�m việc với m�y m�c, c� người say m� với những dữ kiện, số liệu. Nếu bạn thuộc v�o t�p người thứ nhất, bạn c� thể chọn lựa cho m�nh những c�ng việc như kỹ sư, t�i xế �; nếu bạn thuộc t�p người thứ hai, bạn c� thể chọn ng�nh gi�o dục, b�c sĩ, hay thương mại;  c�n bạn thuộc t�p người thư ba, bạn th�ch hợp với c�ng việc sổ s�ch kế to�n, in ấn hoặc thống k� chẳng hạn. Thực ra, cũng kh� x�c định bạn ho�n to�n thuộc t�p người n�o, c� thể bạn vừa th�ch c�i n�y lại th�ch c�i kh�c nữa. Điều quan trọng l� c�ng việc bạn chọn ph� hợp với khả năng v� sở th�ch của bạn, c� thể tương đối th�i. Bạn h�y để hết t�m tr� v�o c�ng việc đ�, cơ hội th�nh c�ng đang chờ đ�n bạn.

Năng khiếu

Năng khiếu cũng đ�ng một vị tr� quan trọng trong việc định hướng nghề nghiệp. Nhiều người c� năng khiếu bẩm sinh, đ� l� qu� tặng qu� gi� của Thượng Đế. Đồng � rằng thi�n t�i phần lớn do nỗ lực, nhưng năng khiếu l� bước dậm nhảy ban đầu gi�p bạn nhảy xa hơn, mạnh hơn.

Bạn kh�ng th�ch, lại cũng kh�ng c� năng khiếu về �m nhạc, th� cho d� học m�i, bạn cũng chỉ trở th�nh �thợ nhạc� m� th�i.

Khi ph�t hiện m�nh c� năng khiếu g�, bạn n�n quan t�m đến điều ấy hơn v� l�m cho ph�t triển. Thi�n t�i ch�nh l� biết ph�t triển đ�ng mức những năng khiếu của m�nh.

Kh�ng rập khu�n

Bạn phải chọn c�ng việc ch�nh bạn muốn chứ kh�ng phải để người kh�c hay x� hội chọn d�m cho bạn. Sống rập khu�n l� đ�nh mất ch�nh m�nh, v� l�m thui chột những t�i năng qu� b�u. Bạn phải l� bạn chứ kh�ng phải l� ai kh�c, mỗi người l� một ng�i vị độc đ�o v� ri�ng biệt. Chọn lựa c�ng việc cũng ch�nh l� c�ch thức thể hiện con người của bạn. C� thể c�ng một c�ng việc, nhưng mỗi người l�m việc với một c�ch thức kh�c nhau, t�m t�nh kh�c nhau v� tất nhi�n hiệu quả cũng kh�c nhau. Trong c�i kh�c biệt n�y, sự độc đ�o của mỗi người được tỏ lộ.

Gặp gỡ những người c� c�ng mối quan t�m với bạn

Sự gặp gỡ trao đổi sẽ mở mang th�m tầm nh�n của bạn, l� cơ hội để bạn trao đổi v� học hỏi lẫn nhau. N�n t�m niệm rằng, nơi bất cứ người n�o cũng c� điều g� đ� hay ch�ng ta cần học hỏi. Trở về với định hướng ban đầu, một t�m hồn cởi mở, kh�ng tự m�n sẽ c� khả năng dung nạp nhiều c�i mới. Đặc biệt trong l�nh vực nghề nghiệp, kinh nghiệm giữ một vai tr� quan trọng. Từ hiểu biết về l� thuyết đến kinh nghiệm thực tế c�n l� một chặng đường kh� d�i, b�i học n�y kh�ng g� hơn l� học hỏi người c� kinh nghiệm đi trước ch�ng ta; v� rồi ch�nh bản th�n, ch�ng ta phải r�t tỉa được kinh nghiệm đ�.

Thử nghiệm c�ng việc

L�m sao để c� thể biết được đ�u l� c�ng việc ho�n to�n ph� hợp với bạn ? Thiết nghĩ ngo�i những việc gợi � tr�n bạn đ� l�m, bạn cần phải dấn th�n cụ thể; c� trải nghiệm bạn mới c� thể đ�nh gi� được c�ng việc một c�ch ch�nh x�c. V�o những dịp nghỉ h�, hay khoảng thời gian n�o đ� thuận tiện, bạn c� thể bắt tay v�o l�m những c�ng việc cụ thể, nhiều b�i học rất bổ �ch bạn học được m� kh�ng s�ch vở hay trường lớp n�o cung cấp đủ.

C� rất nhiều l�nh vực để chọn lựa; v� cũng lưu � rằng c� khi những việc thử nghiệm ban đầu lại c� duy�n gắn b� m�i v� trở th�nh c�ng việc bạn y�u th�ch. Một trong những cơ hội để thử nghiệm c�ng việc l� bạn t�nh nguyện dấn th�n v�o những c�ng t�c x� hội, nhận dạy lớp học t�nh thương, thăm viếng bệnh nh�n trong bệnh viện �; những c�ng việc t�nh nguyện n�y c� sức mạnh rất lớn l�m triển nở nh�n c�ch v� cũng gi�p ch�ng ta định hướng c�ng việc trong cuộc sống.

Ph�t triển những kỹ năng nghề nghiệp

Để trở th�nh một người thợ l�nh nghề, bạn rất cần để � ph�t triển �t l� hai kỹ năng n�y : kỹ năng chuy�n m�n li�n quan đến c�ng việc, v� khả năng th�ch ứng.

Kỹ năng chuy�n m�n

Mỗi c�ng việc đ�i hỏi một kỹ năng ri�ng biệt; do vậy, rất cần kỹ năng chuy�n m�n. Đ�nh rằng vị gi�o sư v� �ng b�c sĩ đều giỏi, đều miệt m�i đ�n s�ch s�u bảy năm trời, nhưng mỗi người lại ở mỗi l�nh vực, mỗi chuy�n m�n kh�c nhau; n�n kh�ng thể bắt vị gi�o sư đi kh�m bệnh c�n �ng b�c sĩ l�n lớp dạy học được. Bạn muốn l� thợ l�nh nghề, th� kh�ng thể miễn chuẩn cho m�nh khả năng chuy�n m�n n�y. Tuy nhi�n kỹ năng sau đ�y được đề cập lại như một điều nghịch l� đối với bạn :

Kỹ năng th�ch ứng

Chuy�n m�n v� th�ch ứng dường như tr�i ngược nhau. Một đ�ng đ�i hỏi sự chuy�n biệt, một đ�ng đ�i hỏi sự tổng qu�t, c� thể th�ch ứng với mọi ho�n cảnh. Lẽ thường sự đời cũng lắm trớ tr�u, nhiều khi bạn phải l�nh tr�ch nhiệm, l�m những c�ng việc kh�ng phải chuy�n m�n của bạn.

Thế đấy, cứ khư khư chờ đợi phải c� việc đ�ng chuy�n m�n bạn mới l�m, th� e rằng bạn để vượt qua nhiều cơ hội. Khả năng th�ch ứng l�c n�y l� cần thiết. C� lẽ bạn đ� từng gặp chuyện gi�o vi�n chuy�n dạy văn bắt đi dạy to�n; tốt nghiệp Học viện �m nhạc về, trường ph�n bổ cho dạy lịch sử � Thật l� chuyện kh�i h�i nhưng c� thật. Biết đ�u trong ho�n cảnh một x� hội thay đổi ch�ng mặt như hiện nay, th� khả năng th�ch ứng vẫn l� tấm thẻ th�ng h�nh để bạn bước v�o cuộc sống.

Như vậy, c� lẽ bạn phải thủ đắc cả hai kỹ năng tưởng chừng như đối lập n�y, thiết nghĩ sẽ chẳng bao giờ thừa trong g�i h�nh trang v�o đời của bạn.


KẾT LUẬN

Đứng trước viễn ảnh một thế giới to�n cầu h�a, nỗi �m ảnh thất nghiệp như một đ�m m�y u �m bao tr�m bao lớp người trẻ, đặc biệt l� giới trẻ ở những nước đang ph�t triển v� chậm ph�t triển. Cơ hội nghề nghiệp như một đề t�i n�ng bỏng cho giới trẻ ch�ng ta h�m nay. Ai cũng lo l�m thế n�o để c� một c�ng việc tốt, một c�ng việc ổn định cho cuộc sống.

Tuy nhi�n, mối quan t�m của ch�ng ta kh�ng chỉ dừng lại ở một số c�ng việc v� kế sinh nhai, nhưng c�n l� định hướng cho cả cuộc đời. Đi t�m � nghĩa cuộc đời qua c�ng việc m�nh chọn lựa, v� ngược lại ch�nh c�ng việc l�m cho cuộc đời ch�ng ta trở n�n � nghĩa.

C�ng việc đ�ng vai tr� quan trọng trong việc thể hiện cuộc sống của ch�ng ta, l�m sao sống mạnh, sống đẹp, sống c� � nghĩa. Đối với ch�ng ta c�ng việc kh�ng phải chỉ l� c�ng việc, m� c�n hơn thế nữa, n� l� cuộc sống, l� sự hiện hữu của m�nh, l� c�ng tr�nh s�ng tạo; Thi�n Ch�a trao v�o tay mỗi người c�y cọ, mỗi ch�ng ta c� tr�ch nhiệm vẽ n�n cuộc đời của m�nh, vẽ n�n thế giới n�y với những gam m�u tươi s�ng, h�i h�a v� sống động hơn.