T�nh y�u Thi�n Ch�a c� ba đặc điểm: Thứ nhất, N� l� T�nh y�u kh�ng bao giờ cạn. T�nh y�u của nh�n loại c� thể giải th�ch, thấu hiểu, t�m về nguồn gốc, giống như d�ng suối chảy từ ngọn n�i, c� thể truy t�m đến nguồn mạch trong hốc đ�. Nhưng t�nh y�u thần linh l� v� c�ng. Nếu ch�ng ta bắt đầu từ nguồn mạch � trong rước lễ v� cầu nguyện � ch�ng ta sẽ kh�m ph� ra rằng, n� chảy v�o đại dương hạnh ph�c v� hạn. Điều m� ch�ng ta hiểu về n� chỉ l� một giọt nước nhỏ x�u của đại dương ấy. T�nh y�u Thi�n Ch�a tồn tại trước vũ trụ, v� c�n tồn tại sau khi ch�ng ta chết. Tr�i tim ch�ng ta được chia sẻ chỉ một phần rất nhỏ, như trong t�nh y�u của Romeo v� n�ng Juliet hay của Dante cho n�ng Beatrice. T�nh y�u vượt ra khỏi c�c lời của thi sĩ t�i t�nh nhất, v� lớn hơn c�c t�c phẩm thần b�.
Thứ hai, T�nh y�u Thi�n Ch�a vĩ đại ở thể hiện hơn l� ở ước mơ. Điểm n�y lần nữa n� kh�c biệt với t�nh y�u trần tục, t�nh y�u trần tục to lớn trong t�nh cảm hơn trong thực tế. C�c b�i ca phổ th�ng về t�nh y�u đều n�i: �Ch�ng ta sẽ được hạnh ph�c biết bao.� Ngược lại t�nh y�u Thi�n Ch�a kh�ng khi n�o xem ra hấp dẫn hay ngất ng�y thuở ban đầu. Th�nh gi� l�m ch�ng ta sợ h�i. Hy sinh kh�ng �ch kỷ, kh�ng phạm tội, đối với ch�ng ta l� những c�i chết nho nhỏ (Morti-ficatio). T�nh y�u thanh sạch kh�ng t�nh dục, coi giống như vẻ duy�n d�ng b�n ngo�i. Nhưng khi người ta chấp nhận hy sinh thửa ruộng, để được vi�n ngọc, l�c ấy mới đạt tới niềm vui tuyệt vời, kh�ng lưỡi n�o tả xiết. Sự kh�m ph� ra hạnh ph�c, khiến ch�ng ta h�nh động kh�c biệt, đến nỗi bạn b� lầm tưởng ch�ng ta đi�n, nhưng thực tế ch�ng ta đ� t�m lại được linh hồn m�nh. L�c n�y ch�ng ta nhất quyết kh�ng đổi n� để lấy bất cứ sự g� tr�n thế gian.
Thứ ba, T�nh y�u Thi�n Ch�a kh�ng bị đau khổ ảnh hưởng. Những linh hồn y�u mến T�nh Y�u vĩ đại n�y, đ�i khi cảm nghiệm đau khổ c� khả năng đổ th�m dầu v�o ngọn lửa. Gian nan kết hợp linh hồn với Thi�n Ch�a. Th�nh T�r�sa gọi mỗi thử th�ch l� một m�n q�a Thi�n Ch�a gởi cho. Những linh hồn tr�n ngập đau khổ, cảm thấy Thi�n Ch�a ngọt ng�o. Một phụ nữ lớn tuổi bị bệnh phong thấp, cặp ch�n nhỏ b� của b� vặn vẹo như c�y � liu trong vười Giethsemani đ� cầu nguyện tới 50 tr�ng chuỗi mỗi ng�y. Một c� d�u trẻ tuổi viết trong nhất k� như sau: �Lạy Ch�a xin giữ con trong nước Ch�a ng� hầu con th�nh h�a x�c thịt, con l�m cho n� th�nh chiếc xe chạy tr�n đường đi tới triều thi�n vinh ph�c�. Một người chồng trẻ c� vợ bất trung, đ� quyết t�m ăn ở tiết độ, h�ng ng�y rước lễ, cầu Ch�a cho vợ ăn năn hối lỗi m� trở về với gia đ�nh, với đức tin. Một nữ tu trong đan viện d�ng lời ngợi khen Ch�a khi được tin mắc bệnh hiểm ngh�o, ng� hầu d�ng mạng sống như binh l�nh ngo�i mặt trận, để đền thay cho tội lỗi thế gian. Những người l�nh trở về từ trận chiến thế giới đ� xin đi tu, ng� hầu l�c n�y họ chiến thắng quyền lực tối tăm qua cuộc đời c� tịch v� đền tội. Một phụ nữ trẻ, anh h�ng của một cuộc chiến tranh, cứu gi�p c�c binh l�nh, nu�i dưỡng những bệnh nh�n v� cuối c�ng l�y bệnh nguy hiểm đ� n�i: �Tất cả những chi t�i ước ao l� y�u mến Ch�a hơn�. Một nh� t�m l� học Do Th�i rời bỏ nghề nghiệp b�o bở để xin v�o tu tr� trong tu viện nghi�m ngặt nhất, để xin ơn trở lại cho d�n tộc �ng. Một phụ nữ đ� hứa ăn chay ki�ng thịt suốt đời để cầu cho c�c người c�ng gi�o bỏ đạo trở về với Th�y ch� th�nh.
Chỉ c� t�nh y�u v� bi�n mới giải th�ch nổi c�c trường hợp đầu h�ng như vậy. Bởi v� tất cả họ đều l� những người hạnh ph�c. Thực thế, sống ở mức độ thần linh l� niềm vui kh�n tả. T�n gi�o kh�ng bao giờ l� vui th� đối với những ai kh�ng leo l�n đỉnh cao, bằng c�ch từ bỏ t�nh �ch kỷ, để nh�n thấy phong cảnh bao la. T�n gi�o mặc khải với ph�p Th�nh Thể, th� qu� hạnh ph�c cho những ai kinh nghiệm. N� vui thoả hơn l� thế giới cho những người đắm đuối tội nhơ. Người t�n t�ng hay người thống hối l� người y�u mến Ch�a thật, v� đ� nếm m�i cả hai thế giới x�c thịt v� thi�ng li�ng. Những người chỉ sống cho x�c thịt, sung sướng v� lợi lộc chẳng bao giờ kinh nghiệm được hoan lạc của đời sống thi�ng li�ng, hắn kh�ng thể so s�nh hai thế giới, bởi chẳng hề nếm cả hai.
Thực tế, tận điểm của mọi t�nh y�u nh�n loại đều l� thi h�nh th�nh � Ch�a. Ngay cả những t�nh y�u ph� phiếm nhất, th� cũng nằm trong nội dung vĩnh cửu. Bởi t�nh y�u l� vĩnh hằng. Khi t�nh y�u ch�n thật ph�t triển, tối thiểu phải c� hai nh�n vật diện kiến nhau, hai nh�n vật đều t�m kiếm đối tượng b�n ngo�i m�nh. Họ say m� kết hiệp với kh�ch thể, tức Thi�n Ch�a. Đ� l� l� do tại sao khi c� t�nh y�u Kit� gi�o tinh r�ng, trưởng th�nh, th� hai vợ chồng trở n�n ng�y c�ng đạo đức theo thời gian. Thoại kỳ thuỷ hạnh ph�c của họ hệ tại l�m theo � muốn của người phối ngẫu, dần dần n� hệ tại l�m theo � muốn của Thi�n Ch�a. Như vậy t�nh y�u ch�n thật l� h�nh động t�n gi�o. T�i y�u người phối ngẫu l� v� Ch�a muốn t�i y�u như vậy. Đ� l� sự diễn tả cao nhất của t�nh y�u.
Lời n�i cuối c�ng của Đức Mẹ trong Kinh th�nh l� lời ph� th�c ho�n to�n v�o tay Thi�n Ch�a: �Bất cứ Ng�i truyền g�, c�c anh h�y l�m theo�. V� như thi sĩ Dante n�i: �B�nh an của ch�ng ta l� ở trong th�nh � Thi�n Ch�a�. Mục ti�u của t�nh y�u l� v�ng phục Ch�a Kit�. Tr�i tim con người bị x� n�t giữa một b�n l� trống rỗng, một b�n l� nhu cầu l�m đầy, giống như những chum đ� ở Cana. Trống rỗng v� ch�ng ta l� lo�i người. Quyền năng l�m đầy thuộc về Đấng đổ nước. Kẻo c� tr�i tim n�o đ� kh�ng được đổ đầy, cho n�n lời chia tay cuối c�ng của Đức Mẹ l�: �Bất cứ Ng�i truyền điều g�, c�c anh h�y l�m theo�. Tr�i tim c� nhu cầu l�m trống rỗng v� nhu cầu l�m đầy. Khả năng l�m trống rỗng thuộc nh�n loại � l�m trống rỗng v� t�nh y�u người kh�c � quyền ph�p l�m đầy thuộc về Thi�n Ch�a m� th�i. Do đ�, mọi t�nh y�u ho�n hảo đều kết th�c bằng c�u n�i: �Lạy Ch�a, xin đừng theo � con, nhưng theo � Cha�.
V�ng lời kh�ng chỉ l� thi h�nh những mệnh lệnh người trung sĩ trưởng ban ra. Đ�ng hơn n� nảy sinh từ l�ng y�u mến huấn lệnh v� người trao ban huấn lệnh. C�ng lao của v�ng lời kh�ng nằm trong h�nh động, m� trong t�nh y�u. Sự t�ng phục, sự s�ng mộ v� phục vụ m� đức v�ng lời đ�i hỏi, kh�ng ph�t sinh từ t�nh n� lệ m� từ hiệu quả việc kết hiệp với t�nh y�u. V�ng lời c� t�nh n� lệ khi người ta kh�ng hiểu sự lệ thuộc của t�nh y�u.
Ch�a Gi�su cứu chuộc nh�n loại trong ba giờ, rao giảng trong ba năm, nhưng v�ng lời trong ba mươi năm, để dạy cho thế gian ki�u ngạo, nổi loại v� độc t�n quỷ quyệt, gi� trị của v�ng lời. Đời sống của gia đ�nh l� trường dạy t�nh nết, từ trường học n�y đứa trẻ dần dần h�nh th�nh hoặc tốt hoặc xấu. H�nh động duy nhất của Ch�a Gi�su l�c tuổi trẻ, được ghi lại l� v�ng lời Thi�n Ch�a, người Cha tr�n trời, Đức Mẹ Maria v� th�nh Giuse. Như vậy, Ng�i chỉ dạy r� bổn phận đặc biệt của tuổi thơ v� tuổi thanh ni�n, l� v�ng lời cha mẹ như đại diện Thi�n Ch�a. Ng�i l� Thi�n Ch�a đất trời kh�ng chứa nổi, m� lại phục t�ng cha mẹ thế gian: Nếu người ta sai trẻ Gi�su đi nhắn tin cho h�ng x�m, th� ch�nh người ta sai bảo Đấng gởi c�c m�n đệ đi rao giảng nước Trời. Nếu th�nh Giuse sai trẻ Gi�su đi kiếm một dụng cụ đ� mất th� ch�nh l� sai sự kh�n ngoan của Đức Ch�a Trời v� người mục tử duy nhất kiếm t�m c�c linh hồn thất lạc. Nếu th�nh Giuse dạy trẻ Gi�su nghề thợ mộc, th� ch�nh Ng�i thiết kế vũ trụ v� rồi sẽ bị giết chết bởi c�c phần tử c�ng nghề. Nếu người ta thu� thanh ni�n Gi�su l�m c�i �ch b� cho l�ng giềng th� ch�nh Anh sẽ tự gọi l� c�i �ch của thi�n hạ, nhưng c�i �ch đ� nhẹ nh�ng �m �i. Nếu cha mẹ bắt con lao động tr�n mảnh vườn sau nh�, th� ch�nh Ng�i l� thợ vườn nho của Ch�a Cha. Ng�i sẽ cầm b�nh tưới v� dụng cụ l�m vườn. Mọi người sẽ suy nghĩ về � nghĩa của một đứa trẻ hết l�ng t�ng phục cha mẹ, để hiểu ra rằng chẳng ơn gọi từ trời n�o lại trao ph� cho kẻ chểnh mảng bổn phận.
Ở phương Đ�ng c� c�u ch�m ng�n: �C�c vị thần linh đầu ti�n m� đứa trẻ phải kh�m phục l� cha mẹ n�. C�u ch�m ng�n kh�c: �Những đứa trẻ v�ng lời v� như cao lương mỹ vị của c�c bậc thần linh�. Như vậy đối với đứa trẻ th� cha mẹ đại diện cho Thi�n Ch�a. V� để cha mẹ kh�ng phải g�nh bổn phận q�a nặng nề th� Thi�n Ch�a ban cho mỗi đứa trẻ một linh hồn, giống như nắm đất s�t. Cha mẹ sẽ nh�o nặn trong sự thật v� t�nh y�u. Khi Thi�n Ch�a ban cho cha mẹ con trẻ, th� một triều thi�n đ� kết cho b� ở tr�n Thi�n đ�ng. Khốn nạn cho cha mẹ n�o, nếu con trẻ kh�ng được gi�o dục để đạt tới triều thi�n đ�.
C� những lợi điểm lớn lao trong h�nh động t�ng phục th�nh � Ch�a. Trước hết, ch�ng ta tr�nh được quyền lực gieo tai gi�ng hoạ cho m�nh, tức những tai nạn l�m cản trở đời sống b�nh thường v� chương tr�nh h�nh động, như bất ổn, bệnh tật, sự bắt buộc hủy bỏ du ngoại, hoặc điện thoại reo khi đang nghe chương tr�nh radio y�u th�ch. Y khoa đ� minh chứng rằng căng thẳng v� lo lắng thường g�y tai nạn gẫy xương cho người ta hơn l� những ai c� lương t�m trong sạch v� mục ti�u th�nh thiện. Một số đ�n �ng, đ�n b� ph�n n�n rằng, kh�ng bao giờ được nghỉ ngơi, rằng thế giới l� kẻ th� của m�nh, rằng họ chỉ c� vận xấu. Những người phục t�ng th�nh � Ch�a kh�ng khi n�o thốt ra những lời than phiền như vậy. Bất cứ điều chi xảy ra, họ đều h�i l�ng đ�n nhận.
Sự kh�c nhau giữa những người kh�ng bao giờ được nghỉ v� những người biến gi�y ph�t hiện tại th�nh cơ hội để tạ ơn Thi�n Ch�a l� như thế n�y: Hạng người sau sống trong m�i trường t�nh y�u rộng lớn hơn l� ước muốn theo � ri�ng m�nh. Như một đứa trẻ lang thang chịu nhiều bất hạnh hơn đứa trẻ trong gia đ�nh ấm c�ng, cũng vậy kẻ kh�ng học biết đặt tin cậy v�o Thi�n Ch�a gặp nhiều nghịch cảnh v� hoạn nạn hơn những linh hồn y�u mến Ch�a. Xem ra Thi�n Ch�a kh�ng tỏ m�nh ra ngang bằng cho mọi tạo vật. Người tỏ m�nh ra nhiều hơn cho những ai biến mọi sự th�nh niềm vui. Điều n�y kh�ng c� nghĩa Ng�i thi�n vị, nhưng chỉ c� nghĩa việc Ng�i tỏ m�nh ra cho một số t�m hồn dưới những điều kiện kh�ng tốt l� điều Ng�i kh�ng thực hiện được. Tựa như �nh s�ng mặt trời kh�ng thi�n vị ai, nhưng kh�ng thể chiếu v�o tấm gương bụi bặm v� tấm gương trong sạch giống nhau. Trong trật tự thi�ng li�ng kh�ng c� chi ngẫu nhi�n, kh�ng c� sự tranh đấu giữa c�c lực m� qu�ng để l�m đau đớn ch�ng ta một c�ch t�nh cờ.
T�nh y�u coi người m�nh y�u l� đương nhi�n v� đ�n nhận mọi sự cuộc đời ban tặng, kh�ng cần mặc cả. Nhưng n� c� thể được đối xử hoặc như một đồ cổ kh�ng cần săn s�c hoặc như b�ng hoa cần tưới tỉa. T�nh y�u c� thể qu� �ch kỷ đến nỗi kh�ng biết đến quyền lợi của kẻ kh�c v� k�o ch�ng ta xuống thấp đến độ chỉ c�n l� sự trao đổi giữa những bản ng�. T�nh y�u cần li�n tục lan toả tới tha nh�n gọi l� t�nh ly t�m, tức lu�n t�m kiếm tăng trưởng, đ�o tạo c�c bản ng� vị tha hơn. T�nh y�u Thi�n Ch�a kh�ng thể t�ch rời y�u mến tha nh�n. Lời n�i y�u tha nh�n, phải được chuyển dịch th�nh h�nh động v� phải vượt ra ngo�i ranh giới gia đ�nh. Những nhu cầu của h�ng x�m, l�ng giềng c� khi rất cấp thiết đến độ ch�ng ta phải hy sinh lợi �ch ri�ng của m�nh, t�nh y�u kh�ng lan rộng tới tha nh�n sẽ chết ngay trong trứng nước v� t�nh �ch kỷ của m�nh.
Đức Mẹ đ� v�ng theo định luật thứ ba của t�nh y�u. Ngay cả khi c�n mang thai, Ng�i đ� thăm viếng b� Elizabeth, ba th�ng sau thụ thai. Từ thời ấy đến nay kh�ng ai vỗ ngực khoe m�nh y�u mến Thi�n Ch�a m� kh�ng y�u mến tha nh�n. Đức Maria vội v� băng qua n�i đồi để thăm viếng b� chị họ. Đức Mẹ hiện diện khi th�nh Gioan sinh ra, Đức Mẹ dự tiệc cưới Cana, v� đứng dưới ch�n th�nh gi� khi Ch�a chịu chết. Ba gi�y ph�t lớn nhất của đời người l�ng giềng. Vừa khi nghe thi�n thần b�o tin, người trinh nữ đ� cất bước l�n đường thăm chị họ đang c� nhu cầu. Phụ nữ được phụ nữ kh�c gi�p đỡ l� tốt đẹp cực kỳ. V� người đ�n b� mang Ch�a Cứu Thế đến, đ� tỏa ra một ph�p m�u lạ l�ng tr�n người chị họ, đến nỗi Gioan tẩy giả phải nhảy mừng trong dạ mẹ. Việc cưu mang Ch�a Kit� kh�ng miễn trừ phục vụ Ng�i. Ng�i Hai đến với Đức Mẹ kh�ng phải v� một m�nh Đức Mẹ m� th�i, nhưng c�n cho cả nh�n loại nữa. Như vậy t�nh y�u mến c� t�nh x� hội. Nếu kh�ng, n� chẳng c�n l� t�nh y�u nữa.
Sự th�nh thiện kh�ng chỉ l� từ bỏ, đầu h�ng hay thua thiệt điều chi đ� v� Ch�a Kit�, n� c�n l� vấn đề �trao đổi�. Ch�a Gi�su đ� chẳng bao giờ n�i rằng y�u thế gian l� sai tr�i. Ng�i chỉ n�i n� l� một mất m�t, bởi v� �lời l�i cả thế gian m� thiệt mất linh hồn th� được �ch chi ?� Sự trao đổi đặt nền tảng tr�n sự kiện c� hai vật trao đổi. Trước hết, những sự vật m� ta c� thể thiếu. Thứ hai, những sự vật m� ta kh�ng thể thiếu. T�i vẫn sống m� kh�ng cần đồng mười xu, nhưng t�i kh�ng thể sống m� kh�ng c� b�nh m� m� đồng mười xu mua được b�nh m�. V� vậy t�i trao đổi mười xu lấy b�nh m�. Trong thế giới thi�ng li�ng cũng vậy, t�i kh�m ph� ra rằng khi biết Ch�a Gi�su, t�i c� thể sống m� kh�ng cần nhiều thứ. Th� dụ tội lỗi. Nhưng t�i kh�ng sống si�u nhi�n được nếu kh�ng c� ơn th�nh của Ng�i, v� vậy t�i trao đổi c�i n�y lấy c�i kia. Khi đ� biết Ng�i hơn, t�i lại thấy m�nh kh�ng cần c�c vui th� v� tội, m� cần rước lễ mỗi ng�y, t�i đ� trao đổi điều n�y với điều kh�c. Khi t�i th�n thiết với Ng�i thẳm s�u hơn th� l� l�c t�i chẳng cần của cải thế gian nữa, nhưng lại rất cần sự gi�u c� của ơn th�nh Ng�i. Như vậy t�i đ� trao đổi c�i n�y lấy c�i kh�c. V� đ� l� lời khấn kh� ngh�o. T�i kh�m ph� hơn nữa m�nh c� thể sống kh�ng cần vui sướng x�c thịt, nhưng kh�ng thể sống vắng b�ng niềm vui tinh thần của Ch�a Gi�su. T�i đ� trao đổi điều n�y lấy thứ kh�c. Đ� l� lời khấn khiết tịnh. T�i c�n kh�m ph� m�nh vẫn c� thể sống rất tốt m� kh�ng cần � ri�ng, nhưng cần th�nh � của Ng�i, t�i trao đổi � t�i lấy � Ng�i. Đ� l� lời khấn v�ng lời. Cứ như vậy c�c th�nh đ� thường xuy�n trao đổi gi� trị n�y lấy gi� trị kh�c. Trong việc l�m cho m�nh ngh�o, họ trở n�n gi�u c�, l�m cho m�nh lệ thuộc, họ trở n�n tự do. Sự cuốn h�t của tr�i đất nhẹ đi, th� sự l�i cuốn của trăng sao trở n�n mạnh mẽ hơn. Cho đến cuối c�ng chẳng c�n chi để trao đổi nữa v� th�nh Phaol� k�u l�n: �Đối với t�i chết l� một mối lợi�. Bởi lẽ sự trao đổi cuối c�ng l� chiếm hữu Ch�a Kit� trong đời sống vĩnh cửu.
Cho n�n th�nh thiện l� từ bỏ thế gian, trao đổi thế gian với Thần linh, sự th�nh thiện l� tiếp tục trao đổi cao cả đ�, tức m�u nhiệm Nhập Thể. Ch�a Gi�su n�i với nh�n loại: �Bạn cho Ta nh�n t�nh của bạn, Ta sẽ cho bạn thần t�nh của Ta; bạn cho Ta thời gian của bạn, Ta sẽ tặng bạn đời đời của Ta, bạn đưa cho Ta giới hạn của m�nh, Ta sẽ ban cho quyền năng v� bi�n, bạn đưa Ta kiếp n� lệ của bạn, Ta sẽ đưa bạn tự do, bạn cho ta sự chết, Ta sẽ tặng bạn đời sống vĩnh hằng, bạn đưa cho Ta t�nh hư v�, Ta sẽ ban cho mọi sự của Ta�. V� tư tưởng an ủi qua tất cả qu� tr�nh n�y l� chẳng cần nhiều thời gian để n�n th�nh, chỉ cần t�nh y�u m� th�i.
Trong vui mừng hoặc trong sầu khổ, mọi tr�i tim đều cần ai đ� bỏ c�ng việc m�nh để lắng nghe nỗi niềm ri�ng của n�, đều cần ai đ� ngưng c�c bận rộn để mang lấy g�nh nặng của n�. Những người bất hạnh nhất l� những kẻ kh�c thầm trong y�n lặng, chẳng t�m được ai lau kh� nước mắt cho m�nh. Tr�n thế gian n�y biết bao người đ�n �ng, đ�n b� v� tội lỗi đ� t�ch rời khỏi tha nh�n. Trong th�m t�m họ cảm nghiệm nhu cầu cấp thiết được an ủi v� hướng dẫn. Trong c�c th�nh phố của ch�ng ta đầy rẫy c�c linh hồn li�n tục than v�n: �T�i c� thể l�m chi b�y giờ ?�. T�a giải tội l� c�u trả lời hay nhất cho họ v� cho h�ng triệu triệu con người kh�c, khao kh�t đựơc tha thứ v� th�ng cảm như Ch�a Gi�su đ� tha thứ v� cảm th�ng cho Ph�r� yếu đuối, cho Maria Macđala đa t�nh.
Hơn nữa, để b�nh vực �ch lợi của việc ăn năn th� lỗi, kinh nghiệm v� lịch sử đ� chẳng cho ch�ng ta hay: Việc nhận tội th�nh thật c� gi� trị sửa chữa đấy sao ? Mọi người đều nhận ra trong th� nhận tự ph�t c� phẩm chất đền tội v� c�ng trạng tha thứ. Chỉ c� t�nh cảm duy nhất bao tr�m điều n�y � từ một người mẹ y�u cầu con th� tội bằng c�ch dỗ ngọt �cứ n�i cho mẹ hay, mẹ kh�ng đ�nh con đ�u � đến gi�o dục trong c�c trường học, khi người ta khuyến kh�ch: bạn n�o đ� phạm lỗi n�n đủ danh dự đứng dậy v� th� nhận lỗi của m�nh � cho đến t�a �n hỏi c�c bị c�o trong h�ng ghế � t�nh cảm duy nhất đ� l� kiềm chế h�nh phạt khi phạm nh�n đ� th� lỗi.
Như vậy, nếu một phạm nh�n được tha thứ tr�n b�nh diện khi�m tốn nhận tội, th� tại sao Thi�n Ch�a kh�ng h�nh xử tương tự tr�n c�ng điều kiện ? Đ� l� ch�nh điều Ch�a Gi�su đ� l�m ! Ng�i đ� d�ng sự th� tội ch�n th�nh m� n�ng l�n h�ng B� T�ch. Sự th� tội thuộc phạm vi nh�n loại, nhưng Ch�a Gi�su đ� thần th�nh h�a n�. Điều l� tự nhi�n, Thi�n Ch�a l�m cho si�u nhi�n. C�i l� điều kiện cần thiết để được tha thứ, tức xưng th� lỗi lầm, th� cũng l� điều kiện để Thi�n Ch�a ph�p tắc v� c�ng thứ tha trong B� T�ch của l�ng x�t thương. Cho n�n với sự dịu d�ng v� c�ng đ� m� Ng�i kể c�u truyện �Người con hoang đ�ng�. Hắn trở về với Cha, xưng th� tội lỗi v� đ� được ban thưởng c�i �m h�n thắm thiết. Đ� l� sự diễn tả nỗi vui mừng của Thi�n Ch�a khi c�c tội nh�n hối cải. Bởi lẽ, �Thi�n đ�ng mừng vui hoan hỷ v� một tội nh�n hối cải, hơn ch�n mươi ch�n người c�ng ch�nh kh�ng cần ăn năn.�
C�c th�nh lu�n c� tinh thần h�i hước. T�i kh�ng muốn n�i chỉ c�c Đấng đ� được t�n vinh, m� to�n thể đạo binh đ�ng đảo c�c t�n hữu ch�n thật m� mỗi sự kiện, mỗi biến cố của họ n�i l�n t�nh y�u Thi�n Ch�a. Một vị th�nh c� thể được định nghĩa như sau: Người c� t�nh h�i hước thần linh. V� lẽ chẳng c� đấng n�o nghi�m t�c coi đời n�y l� chỗ ở vĩnh viễn. Đối với họ, thế giới chỉ như d�n gi�o thợ x�y, khi đ� leo được l�n trời rồi v� khi mọi người đ� l�m như vậy, th� gỡ bỏ v� đốt đi. Chẳng phải v� n� h�n hạ, nhưng v� n� l�m xong vai tr� của m�nh � tức l� đem hết mọi linh hồn l�n c�ng Ch�a. Đấng th�nh l� người nh�n qua thế gian n�y, coi n� như viện gi�o dục để tới nước thi�n đ�ng v� l� vi�n đ� qu� độ về nh� Thi�n Ch�a. Đấng th�nh l� người coi mọi sự tr�n thế gian n�y đều l� B� T�ch. Theo nghĩa hẹp th� chỉ c� bảy B� t�ch, nhưng theo nghĩa rộng, c�i g� cũng l� B� t�ch, bởi c�i chi tr�n thế giới cũng c� thể d�ng như phương tiện th�nh h�a con người. Đấng th�nh l� người kh�ng bao giờ ph�n n�n về bổn phận trong cuộc sống, bởi q�a biết rằng to�n thể thế giới chỉ l� một s�n khấu v� mọi người d� nam hay nữ chỉ l� diễn vi�n. Vậy th� tại sao kẻ đ�ng vai vua quan, triều thi�n, mũ giấy, gươm đao tre nứa, lại coi m�mh cao trọng hơn kẻ đ�ng vai d�n qu� ? Bởi lẽ khi hạ m�n xuống th� tất cả ph�m nh�n như nhau ! Lại nữa, tại sao c� kẻ nhờ vận h�n m� gi�u c�, vinh hiển, lại tin thật rằng m�nh tốt đẹp hơn kẻ chẳng may dốt n�t, ngh�o h�n ? Tại sao hắn lại v�nh vang với triều thi�n giả, đao kiếm giả v� h�nh xử như thể kh�n kh�o hơn những nh�n vật giữ vai tr� thấp h�n hơn trong tấn tr� đời ? V� khi đến ng�y tận thế, chiếc m�n bu�ng xuống, khi ch�ng ta phải trả lời trước t�a �n x�t xử, ch�ng ta sẽ chẳng phải trả lời về vai tr� m�nh đ� đ�ng trong vở kịch m� chỉ về m�nh đ� đ�ng ra sao tốt hay xấu trong những vai chỉ định cho m�nh ?
Như vậy, đấng th�nh l� những người biết thi�ng li�ng h�a, b� t�ch h�a v� thăng hoa mọi sự tr�n trần gian, biến ch�ng th�nh lời cầu nguyện. Chẳng c� c�ng việc n�o q�a h�n hạ đến độ kh�ng thi�ng li�ng h�a được. Chẳng c� sinh hoạt n�o tồi tệ đến độ kh�ng cao thượng h�a được ! Chỉ những ai kh�ng chịu ph�t triển cảm t�nh thi�ng li�ng mới để c�c cơ hội h�ng ng�y qua đi v� �ch, kh�ng biến n� th�nh lời cầu nguyện hoặc r�t ra c�c b�i học bổ �ch. Theo một c�u truyện truyền khẩu th� v�i thế kỷ trước ở đường phố th�nh Florence, � Đại Lợi, c� một phiến đ� hoa cương tuyệt đẹp thuộc loại Carrara, một nghệ sĩ tầm thường n�o đ� đ� k�o n� về bỏ hoang. C�c nghệ sĩ kh�c đi qua v� ph�n n�n về sự hoang phế của n�. Một h�m �ng Michel Angelo đi qua v� thu� k�o về ph�ng đi�u khắc của �ng. Với c�i đục, t�i năng, cảm hứng v� ki�n nhẫn, �ng đ� tạc n�n pho tượng vua Đavid ng�y nay. B�i học trong c�u truyện n�y l� chẳng c� chi tr�n đời h�n hạ hay tồi t�n đến độ kh�ng được c�ng nhận, rằng chẳng c� bổn phận n�o b� nhỏ đến độ kh�ng đ�ng n�ng l�n bậc th�nh thiện, chẳng c� chi tr�n đời q�a thấp h�n đến độ kh�ng đẩy cao l�n được.
C� một giọt nước l� nằm giữa đường phố lầy lội bẩn thỉu v� � t�. Tr�n m�y cao một tia nắng tr�ng thấy, n� chiếu xuống mặt nước l�m cho giọt nước lung linh, run rẩy v� bốc hơi với sự sống v� hy vọng. N� n�ng giọt nước l�n cao, l�n cao tận m�y xanh. Rồi một ng�y kia biến n� th�nh c�c b�ng tuyết, rơi xuống đỉnh n�i lấp l�nh mu�n hồng ngh�n t�a, đẹp tuyệt vời. Đời sống ch�ng ta cũng giống như vậy � thấp h�n, dơ bẩn, tội lỗi, tầm thường � ở thế gian n�y vẫn c� thể được cao thượng h�a, tinh thần h�a, b� t�ch h�a, nếu ch�ng ta �p dụng cho n� tinh thần của Đấng nh�n thấy trong muối c� l�ng nhiệt th�nh truyền gi�o, nếu ch�ng ta đổ v�o n� những chất lửa m� ngọn lửa t�nh y�u sẽ biến th�nh kim cương, nếu ch�ng ta biết mang cho n� phấn khởi của Ch�a Gi�su Đấng chiến thắng thần chết v� ban cho nh�n loại được sống đời đời.
V� khi thực hiện được như vậy rồi, ch�ng ta sẽ hiểu tại sao Ng�i đến thế giới để dạy ch�ng ta � nghĩa l�nh th�nh của kh�i h�i. Ng�i b�y tỏ cho ch�ng ta biết quyền năng của Ng�i, sự kh�n ngoan của Ng�i, l�ng tử tế chan ho� của Ng�i, sự tha thứ của Ng�i, quyền ph�p của Ng�i tr�n vũ trụ, kiến thức của Ng�i trong linh hồn người ta. Nhưng c� một điều Ng�i vẫn giữ lại, c� một điều Ng�i d�nh ri�ng cho những ai kh�ng coi cuộc đời n�y l� nghi�m t�c, c� một điều Ng�i chừa lại cho Thi�n Cung, c� một điều Ng�i d�nh ri�ng cho những ai, như c�c th�nh v� thi sĩ, sở hữu cảm quan tinh tế về kh�i h�i, c� một điều l�m cho Thi�n đ�ng l� Thi�n đ�ng m� Ng�i giữ lại, đ� l� nụ cười.
Mọi sự xảy ra tr�n thế gian đều đ� được Ng�i dự liệu v� biết trước từ đời đời, hoặc l� do Ng�i muốn, hoặc l� do Ng�i ban ph�p. Kiến thức của Ng�i kh�ng tăng trưởng như của ch�ng ta, tức từ ngu dốt tới hiểu biết. M�a thu kh�ng bắt gặp Ng�i ng�i ngủ, Ng�i kh�ng phải l� khoa học gia, nhưng ch�nh l� khoa học, Ng�i hiểu biết mọi sự, nhưng kh�ng học từ kinh nghiệm. Ng�i kh�ng nh�n xuống bạn từ thi�n giới, như ch�ng ta nh�n xuống một tổ kiến, nh�n bạn ra v�o nh� hoặc đi l�m việc, rồi n�i với một thi�n thần, thơ k� của Ng�i, ghi ch�p những lời kh�ng tử tế bạn n�i với đứa b� b�n h�ng tạp h�a.
Tại sao ch�ng ta phải lu�n nghĩ Thi�n Ch�a coi xem những việc xấu ch�ng ta l�m m� kh�ng phải việc tốt ? Ng�i kh�ng hề ghi sổ s�ch việc l�m của ch�ng ta. Ch�nh bạn giữ sổ s�ch, lương t�m bạn l�m chứng cho bạn. Ng�i chỉ cần nh�n v�o ch�nh m�nh để hiểu biết mọi sự. Ng�i biết hết trước khi ch�ng xảy ra.
Một kiến tr�c sư c� thể n�i trước trong nh� bạn sắp x�y c� bao nhi�u ph�ng ốc v� k�ch cỡ ch�nh x�c mỗi ph�ng bạn dự định x�y, bởi v� �ng ta l� nguy�n nh�n x�y n�n c�i nh�. Cũng vậy Thi�n Ch�a l� căn nguy�n tồn tại của hết mọi tạo vật v� biến cố, Ng�i biết r� ch�ng trước khi ch�ng xẩy ra.
Giống như cuộn phim chứa đựng cả c�u truyện được triển khai tr�n s�n khấu lịch sử, Thi�n Ch�a đ� thấu r� tất cả những khả năng ph�t triển của n� như những b�n k�nh toả ra từ t�m điểm của một ho�n cảnh. V� vậy Ng�i hiểu biết tất cả mọi phương hướng m� tr�i tim con người c� thể vươn tới.
Nhưng xin đừng nghĩ Ng�i biết hết mọi sự, cho n�n Ng�i tiền định mọi sự cho bạn, l�n thi�n đ�ng hay xuống hỏa ngục độc lập với tội ph�c của bạn m� kh�ng t�nh đến tự do của bạn.
Xin nhớ trong Thi�n Ch�a, kh�ng c� tương lai, ho�n to�n l� hiện tại. Ng�i biết mọi sự kh�ng theo tiến tr�nh thời gian trước sau. Nhưng hiện tại đời đời, nghĩa l� tất cả một trật. Kiến thức của Ng�i về việc bạn h�nh động trong một ho�n cảnh ri�ng n�o đ� kh�ng phải l� nguy�n nh�n g�y n�n cho bạn h�nh động. Cũng giống như kiến thức biết ngồi biết đứng của bạn l� nguy�n nh�n trực tiếp g�y n�n việc bạn ngồi xuống hay đứng l�n khi bạn muốn l�m như vậy.
Rất c� thể Đức Maria từ chối chức vụ l�m mẹ Đức Ch�a Trời. Cũng c� thể Giuđa chống lại c�m dỗ phản bội Ch�a v� thật l�ng ăn năn. Sự kiện Thi�n Ch�a biết họ, mỗi vị l�m g�, kh�ng ảnh hưởng v�o việc họ đ� h�nh động như vậy. Bởi lẽ bạn tự do, cho n�n bạn c� thể đi ngược với th�nh � Ch�a. Nếu một b�c sĩ biết rằng bạn cần giải phẫu để t�m lại sức khỏe, m� bạn kh�ng chịu giải phẫu, rồi chết, bạn kh�ng đổ lỗi cho �ng ta được, � ch� tự do hoặc cộng t�c hoặc nổi loạn chống lại tiền định. Kh�ng �vượt� qua tiền định.
Bởi lẽ, nơi Thi�n Ch�a kh�ng c� tương lai cho n�n biết trước kh�ng phải l� g�y n�n biến cố. Bạn biết r� thị trường chứng kho�n v� nhờ sự kh�n ngoan, bạn t�nh to�n chứng kho�n n�o c� lợi, sẽ b�n được năm mươi điểm trong ba th�ng. Ba th�ng đạt 50 điểm, liệu bạn g�y cho chứng kho�n đạt 50 kh�ng hay chỉ biết trước ?
Th� dụ kh�c: Bạn đứng tr�n mội th�p cao nh�n xuống, từ xa một người đ�n �ng đang tiến đến ngọn th�p. �ng ta kh�ng biết trước địa h�nh, c�n bạn biết r� rằng để đến th�p �ng ta phải băng qua một c�i h�o, lội qua c�i ao, vượt c�c bụi rậm, tr�o một ngọn đồi. Bạn thấy hết, nhưng kiến thức của bạn đ�u c� gi�p �ng ta vượt kh� khăn ? Người l�i t�u tự do l�i con t�u nhưng �ng ta kh�ng tự do l�i con s�ng, ngọn gi�.
Thi�n Ch�a ban cho ch�ng ta khả năng h�nh động. Nhưng Ng�i để ch�ng ta tự do sử dụng khả năng đ�, vậy th� tại sao lại đổ lỗi cho Ng�i khi ch�ng ta lạm dụng tự do ấy ? Thi�n Ch�a sẽ chẳng ph� hủy tự do của ch�ng ta. Hỏa ngục l� chứng t� mu�n đời việc ch�ng ta tự do nổi loạn. N�i c�ch kh�c, khả năng tự biến m�nh th�nh những kẻ đi�n kh�ng.
C�u chuyện sau đ�y minh họa t�nh ngụy biện của tiền định m� kh�ng c� tự do. Ở thời c�n l� thuộc địa, c� một b� vợ tin tưởng tuyệt đối v�o một loại tiền định n�o đ�, đến nỗi lo�i người kh�ng c�n ch�t tự do n�o cả. Chồng b�, tr�i lại kh�ng hề chia sẻ sự ngu xuẩn của vợ. Một h�m �ng ta đi chợ, nhưng mấy ph�t sau trở lại t�m khẩu s�ng mang theo. Người vợ n�i hoặc l� Thi�n Ch�a tiền định cho anh bị bắn, hoặc l� kh�ng. Nếu Ng�i tiền định cho anh phải chết, th� khẩu s�ng của anh chẳng �ch lợi g�, nếu anh kh�ng bị tiền định như thế, th� anh mang s�ng l�m chi ? Người chồng trả lời: Giả như anh bị tiền định thổ d�n bắn chết v� kh�ng c� s�ng bảo vệ. Người chồng c� l�. V� n� khơi l�n tự do của con người, ch�ng ta tự l�m chủ lấy m�nh, chịu tr�ch nhiệm về m�nh. C�n những kẻ hỏi: �Nếu biết t�i mất linh hồn, tại sao Thi�n Ch�a c�n dựng n�n t�i ?� Xin trả lời: �Thi�n Ch�a kh�ng l�m mất linh hồn bạn, ch�nh bạn tự l�m mất linh hồn�. Vũ trụ n�y c� t�nh lu�n l�, v� do đ� c� điều kiện: �N�y ta đứng ngo�i cửa m� g��. Thi�n Ch�a g�, Ng�i kh�ng ph� cửa, chiếc then c�i ở b�n ph�a bạn, kh�ng ở b�n ph�a Ch�a.
Thi�n Ch�a cho ph�p sự dữ xảy ra, v� điều tốt hơn hiện trạng, li�n hệ tới t�nh y�u của Ng�i v� của phần rỗi c�c linh hồn. Việc Ng�i cho ph�p sự dữ th� Kinh Th�nh n�i tới mạnh mẽ: Thi�n Ch�a kh�ng dung tha Con Một của Ng�i, nhưng đ� trao nộp v� mọi người: (Rm 8,32). Ch�a Gi�su n�i với Giuđa �N�y giờ của anh�(Lc 22,23). Sự dữ như vậy c� giờ của n�, tất cả hắn c� thể l�m trong giờ đ� l� dập tắt �nh S�ng của thế gian, nhưng Thi�n Ch�a c� ng�y th�ng của Ng�i.
Sự dữ của thế gian kh�ng t�ch khỏi tự do của nh�n loại v� ph� hủy sự dữ của thế giới l� ph� hủy tự do của lo�i người. Chắc chắn chẳng ai muốn trả c�i gi� đắt như vậy, nhất l� Thi�n Ch�a chẳng bao giờ cho ph�p sự dữ trừ phi để Ng�i r�t ra điều chi tốt l�nh. Ch�a c� thể r�t điều l�nh ra khỏi sự dữ bởi v� khả năng l�m dữ l� của ch�ng ta, nhưng kết qủa của việc dữ lại kh�ng thuộc quyền ch�ng ta. Do đ�, n� ở trong tay Đức Ch�a Trời. Bạn được tự do ph� hủy luật hấp dẫn tự nhi�n, nhưng bạn kh�ng điều khiển được hiệu qủa của việc bu�ng m�nh xuống từ th�p cao ! (kh�ng trọng lực).
Anh em �ng Giuse được tự do n�m �ng xuống giếng cạn. Nhưng từ đấy �ng lại ở trong tay Thi�n Ch�a. Sau n�y �ng đ� n�i như vậy với c�c anh em: �Anh em đ� l�m điều ấy v� � xấu, nhưng Đức Ch�a Trời lại muốn kh�c�. C�c l� h�nh tự do đ�ng đanh Ch�a v�o thập tự, Giuđa tự do phản bội Ch�a, c�c quan t�a tự do kết �n Ch�a bất c�ng. Nhưng họ kh�ng thể ngăn cản kết qủa của việc xấu họ l�m, tức việc đ�ng đinh Đức Gi�su được Thi�n Ch�a sử dụng như phương tiện cứu rỗi nh�n loại.
Th�nh Ph�r� n�i tới việc đ� như sự xấu Thi�n Ch�a biết tới v� cho ph�p: �Đức Gi�su Nazareth l� Người đ� được Thi�n Ch�a ph�i đến với anh em, v� để chứng thực sứ mệnh của Người, Thi�n Ch�a đ� cho Người l�m những ph�p m�u, điềm thi�ng v� dấu lạ giữa anh em, ch�nh anh em biết điều đ�. Theo kế hoạch Thi�n Ch�a đ� định v� biết trước. Đức Gi�su ấy đ� bị nộp, v� anh em đ� d�ng b�n tay kẻ dữ đ�ng đinh Người v�o thập gi� m� giết đi. Nhưng Thi�n Ch�a đ� l�m cho Người sống lại, giải tho�t Người khỏi những đau khổ của c�i chết v� c�i chết kh�ng t�i n�o khống chế Ng�i được m�i� (Cv 2,22).
Nhưng sự dữ m� Thi�n Ch�a cho ph�p kh�ng thể lượng định bằng hậu qủa tức thời, m� bằng kết qủa cuối c�ng. Khi bạn đi xem h�t, bạn kh�ng ra khỏi rạp chỉ v� người tốt chịu đau khổ ngay từ m�n đầu, bạn để cơ hội cho t�c giả vở kịch tr�nh b�y to�n c�u truyện. Tại sao bạn lại từ chối Thi�n Ch�a t�m l� đ� ?
Xin lấy lại minh họa ở tr�n, con chuột trong chiếc dương cầm. N� chẳng hiểu được tại sao m�nh lại bị quấy rầy, đang khi gậm nhấm c�c ph�m đ�n, bởi những tiếng động ma qu�i. Cũng vậy tr� kh�n nhỏ b� của ch�ng ta l�m thế n�o hiểu hết chương tr�nh của Thi�n Ch�a ? B� Marta chẳng thể n�o học được tại sao Lazar� phải chết ? Nhất l� em b� lại l� bạn th�n nghĩa với Ch�a ! Nhưng Thi�n Ch�a tỏ hiện vinh quang khi em b� từ c�i chết sống lại ! Sự giết hại c�c h�i nhi ở Belem c� lẽ l� để sau n�y ch�ng khỏi v�o h�a với đồng b�o m� k�u xin giết Ch�a Gi�-su.
Ch�ng ta phải vắt kiệt năng lực để l�m tr�n th�nh � Ch�a, như Hội Th�nh tỏ b�y cho m�nh: Mười giới răn, c�c bề tr�n hợp ph�p, những bổn phận đời sống. Mọi sự kh�c ngo�i quyền năng ch�ng ta điều khiển n�n ph� th�c v� đầu h�ng th�nh � Ng�i.
Xin lưu � đến sự kh�c nhau giữa hai cụm từ: B�n trong quyền năng v� b�n ngo�i quyền năng ch�ng ta. Kh�ng c� chủ nghĩa định mệnh ở đ�y. Một v�i điều nằm dưới quyền điều khiển của ch�ng ta. Ch�ng ta kh�ng giống như người đi tr�n mạn thuyền nguy hiểm trong cơn b�o t�p rồi n�i: �T�i l� kẻ theo thuyết định mệnh, t�i tin rằng khi số phận đến, ch�ng ta chẳng c� thể l�m g� nổi�. C� nhiều sự th�m thu� trong c�u n�i sau đ�y của vị mục sư da đen: �Đ�i l�c trong cuộc đời, bạn h�c đầu v�o bức tường gạch. Rồi n�i nếu Ch�a muốn, bạn sẽ đi qua được, bởi việc mở lối l� tuỳ ở Ng�i�.
B�y giờ, ch�ng ta b�n về những sự việc ở ngo�i quyền năng mỗi người: Th� dụ đau ốm, tai nạn, đụng xe, kẹt ng�n ch�n tay, c�i nhau, đi chơi gặp mưa, th�n nh�n qua đời trong ng�y cưới, cảm c�m ng�y nghỉ h�, mất v�, vi�n long n�o trong t�i �o v�t. Thi�n Ch�a c� thể ngăn cản những điều n�y, Ng�i c� thể l�m bạn hết đau đầu, tr�nh cho con bạn vi�n đạn qu�i �c, b�o trước chuột r�t khi đang bơi, giết bọ ch�t, vi khuẩn g�y bệnh cho bạn. Nếu Ng�i kh�ng l�m l� v� l� do n�o kh�c cao hơn. Do vậy, ch�ng ta n�n n�i: �Xin v�ng theo th�nh � Ch�a�.
Nếu bạn n�i với cộng đồng sắc tộc Erin: H�m nay trời xấu q�a, th� ch�n trong mười lần trả lời, hắn ta sẽ n�i: �N� l� một ng�y tốt để cứu linh hồn, trong mắt Thi�n Ch�a chẳng bao giờ c� thời tiết xấu, chỉ cần quần �o tốt�. Xin đừng nghĩ Thi�n Ch�a tốt l�nh v� bạn c� nhiều tiền gởi ng�n h�ng. Đấng quan ph�ng kh�ng phải l� thủ quỹ ng�n h�ng, sự th�nh thiện hệ tại chấp nhận bất cứ điều g� xảy ra theo th�nh � Ch�a v� tạ ơn Ng�i về �n huệ đ�: �Kh�ng phải bất cứ ai n�i: lạy Ch�a, lạy Ch�a l� v�o nước trời cả đ�u, m� chỉ những ai l�m theo th�nh � Cha ta Đấng ngự tr�n trời mới được v�o nước Thi�n Ch�a m� th�i� (Mt 7,23).
Xin đừng mất ki�n nhẫn với Thi�n Ch�a, bởi Ng�i kh�ng lập tức trả lời những cầu xin của bạn. Ch�ng ta lu�n vội v�ng, Thi�n Ch�a th� kh�ng. C� lẽ đ�y l� một trong c�c l� do người Hoa Kỳ kh�ng th�ch th�nh Roma, v� nghe rằng người ta kh�ng x�y n� trong một ng�y. Những điều xấu thường được thực hiện rất nhanh ch�ng, Ch�a n�i với Giuđa: �Anh dự t�nh l�m g� th� l�m mau đi� (Ga 12,28). Ở � nghĩa n�o đ�, kh�ng c� lời cầu nguyện n�o m� Thi�n Ch�a bỏ qua. Liệu tr�n thế gian n�y c� người cha n�o từ chối con c�i, khi n� xin m�n qu� kh�ng tốt ? �ng ta sẽ �m n� l�n v� ban cho n� c�i h�n �u yếm khiến n� qu�n bẵng điều n� xin: Mỗi gi�y ph�t đến với bạn đều trĩu nặng dự t�nh thi�ng li�ng. Thời gian qủa thật rất q�y b�u đến nỗi Thi�n Ch�a t�nh từng gi�y từng ph�t. Một khi n� rời khỏi tay bạn v� quyền của bạn d�ng n�, th� tr�i v�o đời đời v� ở đ� m�i m�i như bạn đ� l�m n�n n�.
Đ�ng l� mỗi khoa học gia sở hữu quyền điều khiển thi�n nhi�n khi khi�m tốn ngồi trước c�c sự kiện của thi�n nhi�n v� ngoan ngo�n nghe theo n� dạy dỗ ? Giống như vậy, đầu h�ng Thi�n Ch�a v� mọi sự sẽ thuộc về bạn ! Một trong c�c nghịch l� của việc tạo dựng l� ch�ng ta sẽ được điều khiển vũ trụ khi t�ng phục n�. Như vậy bạn sẽ học được hưởng lợi từ bất lợi. Vậy c�c khuyết tật của bạn kh�ng phải l� l� do tuyệt vọng, nhưng l� điểm khởi h�nh của ch�n trời mới. Khi rơi v�o ho�n cảnh ngo�i sự kiểm so�t của bạn, h�y l�m cho n� trở n�n ho�n cảnh s�ng tạo của b�nh an, bằng c�ch tu�n phục th�nh � Ch�a. Th�nh Phaolo viết từ nh� t�: �Anh em đừng qu�n rằng t�i đang mang xiềng x�ch. B�nh an của Thi�n Ch�a ở với anh em� (Cl 4,18). Trường hợp người kh�c, sẽ viết: �T�i đang ở t�. Xin Thi�n Ch�a xuống ơn cho t�i�.
Đừng để ho�n cảnh điều khiển bạn, bạn phải điều khiển ho�n cảnh. H�y l�m chi đối với n�, ngay sự giận dỗi cuộc đời cũng c� thể l� vi�n đ� l�t lối cho bạn được cứu rỗi, con s� l�m n�n ngọc trai khi c� một hạt c�t lọt v�o trong vỏ, k�ch th�ch n�. H�y ngưng ph�n n�n về bất hạnh v� đau khổ của bạn. Tạ ơn Thi�n Ch�a về ch�ng. H�y d�ng lời cảm tạ khi c� điều chi nghịch lại � muốn của ch�ng ta, v� rồi sẽ c� h�ng ngh�n lời tạ ơn khi việc tu�n theo � muốn ch�ng ta. Th�nh Phaol� viết: �Trong mọi ho�n cảnh v� mọi sự, h�y nh�n danh Đức Kit�, Ch�a ch�ng ta, m� cảm tạ Thi�n Ch�a l� Cha� (Ep 5, 20). Thi�n Ch�a chẳng bao giờ muốn người ta gh�t bạn. Nhưng Ng�i muốn sự khi�m tốn của bạn. Mọi việc c� thể xảy ra ngược � bạn. Nhưng ngoại trừ tội lỗi, kh�ng c� g� chống lại � Thi�n Ch�a. Khi một người đến b�o cho �ng Gi�p qu�n Sabean đ� đến cướp t�i sản v� giết chết c�c con �ng. Gi�p trả lời: Đức ch�a đ� ban cho, Đức Ch�a lại lấy đi, xin ch�c tụng danh Đức Ch�a� (G 1,20).
Khi ai đ� n�i với bạn: Anh thế n�o ? (How are you ?) Th� đ� kh�ng phải l� c�u hỏi, m� l� lời ch�o. Nếu bạn t�n th�c v�o Thi�n Ch�a v� t�ng phục Th�nh � Người, bạn sẽ lu�n cảm thấy hạnh ph�c. Bởi lẽ �Đối với những ai y�u mến Thi�n Ch�a, mọi sự đều sinh lợi cho họ� (Rm: 8,28). Bất cứ điều chi xảy đến cho người c�ng ch�nh, cũng kh�ng l�m cho �ng buồn� (Ch�m ng�n: 12,21). Vậy th� mất can đảm l� h�nh thức của ki�u căng. Buồn sầu do �ch kỷ g�y n�n. Nếu bạn ước ao Th�nh � Thi�n Ch�a, bạn lu�n được thỏa m�n. Nếu bạn ước ao c�i chi, bạn chẳng được hạnh ph�c trước khi c� n�, v� khi c� rỗi bạn lại kh�ng cảm thấy th�ch n�. Đ� l� l� do h�m nay bạn hoan hỷ, ng�y mai bạn buồn rầu.
Cho n�n ch�ng ta chẳng bao giờ hạnh ph�c nếu phải lệ thuộc v�o những điều ch�ng qua. H�y thay đổi ti�u điểm, lo liệu một trung t�m mới, y�u th�ch những chi Thi�n Ch�a y�u th�ch. Khi ấy kh�ng ai tước mất hạnh ph�c của bạn: �Anh em cũng vậy, b�y giờ anh em lo buồn, nhưng Th�y sẽ gặp lại anh em, l�ng anh em sẽ vui mừng, v� niềm vui của anh em kh�ng ai lấy mất được. Ng�y ấy, anh em kh�ng c�n phải hỏi Th�y g� nữa. Thật, Th�y bảo thật anh em, anh em m� xin Ch�a Cha điều g�, th� Người sẽ ban cho anh em nh�n danh Th�y. Cho đến nay, anh em đ� chẳng xin g� nh�n danh Th�y. Cứ xin đi, anh em sẽ được, để niềm vui của anh em n�n trọn vẹn� (Ga 16,22).
Đừng sợ h�i, �V� đ�y l� � muốn của Thi�n Ch�a, sự th�nh thiện của anh em� (1 Thes 4,3). Xin đừng nghĩ nếu bạn mạnh khỏe, bạn c� thể l�m nhiều việc l�nh hơn, nếu bạn c� nhiều tiền bạn sẽ rộng r�i hơn, hoặc ở cương vị kh�c bạn sẽ thi h�nh nhiều khả năng của điều thiện hơn. Điều quan trọng kh�ng phải ch�ng ta l� g�, hoặc ch�ng ta l�m chi, nhưng l� ch�ng ta thực thi Th�nh � Ch�a. Đừng t�n th�c v�o Thi�n Ch�a chỉ bởi lẽ c�ng nghiệp của bạn, Ng�i y�u mến bạn, bất chấp sự thấp h�n của bạn. T�nh y�u của Ng�i biến đổi bạn n�n tốt l�nh hơn, chứ kh�ng phải t�nh trạng tốt đẹp của bạn, m� l�m Ng�i y�u th�ch bạn. H�ng ng�y h�y năng t�m nguyện: �Thi�n Ch�a y�u t�i, Ng�i lu�n b�nh vực t�i, Ng�i lu�n ở b�n t�i�.
Cuối c�ng h�y vững tin rằng th�i độ của Thi�n Ch�a đối với bạn lu�n l� kiệt t�c của t�nh y�u v� thi�n vị. Đừng bao giờ như một đứa trẻ, muốn gi�p đỡ cha m�nh sửa chữa chiếc xe hơi trước khi được huấn luyện l�m việc ấy. H�y để Thi�n Ch�a c� cơ hội thương y�u bạn, b�y tỏ Th�nh � Ng�i muốn dạy dỗ bạn, trong t�nh cảm mến của Ng�i. H�y vui mừng, t�i nhắc lại h�y vui mừng: �Xin cho � Cha thể hiện dưới đất cũng như tr�n trời�.