Anh chị em,

Một lần nữa m�a chay cống hiến cho ch�ng ta cơ hội suy tư về n�ng cốt đời sống Kit�, đ� l� đức b�c �i. Thực vậy, đ�y l� thời kỳ thuận tiện để, nhờ sự trợ gi�p của Lời Ch�a v� c�c B� T�ch, ch�ng ta đổi mới h�nh tr�nh đức tin, tr�n b�nh diện bản th�n cũng như cộng đồng. Đ�y l� một h�nh tr�nh được đ�nh dấu bằng kinh nguyện v� chia sẻ, thinh lặng v� chay tịnh, trong khi chờ đợi niềm vui Phục Sinh.

Năm nay, t�i muốn đề nghị một v�i suy tư dưới �nh s�ng một văn bản ngắn của Kinh Th�nh r�t từ Thư gửi T�n Hữu Do Th�i: �Ch�ng ta h�y quan t�m đối với nhau để kh�ch lệ nhau trong đức b�c �i v� trong việc l�nh� (10,24). Đ�y l� một c�u được đưa v�o một đoạn văn trong đ� t�c giả s�ch th�nh nhắn nhủ h�y t�n th�c nơi Ch�a Gi�su Kit� như vị Thượng Tế, Đấng đ� đạt cho ch�ng ta ơn tha thứ v� dẫn đến Thi�n Ch�a. Th�nh quả việc đ�n nhận Ch�a Kit� l� một đời sống được ph�t triển theo 3 nh�n đức hướng thần, đ� l�: tiến đến gần Ch�a �với con tim ch�n th�nh trong sự vi�n m�n của đức tin� (c.22), giữ vững �việc tuy�n xưng niềm hy vọng của ch�ng ta� (c.23) lu�n ch� � thi h�nh �đức b�c �i v� c�c việc l�nh� (c.24) c�ng với c�c anh em kh�c. Đoạn n�y cũng khẳng định rằng để n�ng đỡ c�ch cư xử theo tinh thần Tin Mừng như thế, điều quan trọng l� tham dự c�c buổi gặp gỡ phụng vụ v� cầu nguyện của cộng đo�n, hướng nh�n về mục ti�u mai hậu l� sự hiệp th�ng trọn vẹn với Thi�n Ch�a (c.25). T�i dừng lại ở c�u 24: qua v�i chữ, c�u n�y cống hiến một gi�o huấn qu� gi� v� lu�n thời sự về 3 kh�a cạnh của đời sống Kit�, đ� l� quan t�m đến tha nh�n, t�nh chất hỗ tương v� sự th�nh thiện bản th�n.

1. "Ch�ng ta h�y quan t�m� : tr�ch nhiệm đối với người anh em.

Yếu tố đầu ti�n l� lời mời gọi �h�y quan t�m�, h�y ch� �: động từ Hy lạp d�ng ở đ�y l� Katanoein, c� nghĩa l� quan s�t kỹ lưỡng, ch� �, nh�n một c�ch � thức, nhận thức một thực tại. Ch�ng ta thấy động từ n�y trong Tin Mừng, khi Ch�a Gi�su mời gọi c�c m�n đệ h�y �quan s�t� chim tr�n trời, tuy kh�ng l�m việc vất vả, nhưng ch�ng vẫn được Ch�a Quan Ph�ng �n cần chăm s�c (Xc Lc 12,24), v� h�y �nhận ra� c�i x� trong mắt m�nh trước khi nh�n thấy cọng rơm trong mắt của người anh em (Xc Lc 6,41). Ch�ng ta cũng thấy động từ ấy trong một đoạn kh�c của Thư gửi T�n hữu Do th�i, như lời mời gọi h�y �ch� � đến Ch�a Gi�su� (3,1), l� t�ng đồ v� l� thượng tế của đạo ch�ng ta. V� thế, động từ mở đầu lời nhắn nhủ ch�ng ta, mời gọi h�y chăm ch� nh�n người kh�c, trước ti�n l� nh�n Ch�a Gi�su, v� ch� � đối với nhau, đừng tỏ ra l� người xa lạ với nhau, đừng dửng dưng về số phận của c�c anh em.

Thực tế, ta thường thấy tr�i độ tr�i ngược: dửng dưng, kh�ng tha thiết, những th�i độ n�y nảy sinh từ l�ng �ch kỷ, được che đậy bằng c�i vẻ �t�n trọng đời tư của người kh�c�. Ng�y nay, tiếng Ch�a cũng vang dội mạnh mẽ k�u gọi mỗi người ch�ng ta trở th�nh những người canh giữ anh em m�nh (Xc St. 4,9), thiết lập những quan hệ �n cần đối với nhau, quan t�m đến thiện �ch của tha nh�n v� của mọi người. Đại giới răn y�u thương tha nh�n đ�i hỏi v� y�u cầu ch�ng ta h�y � thức m�nh c� tr�ch nhiệm đối với những người l� thụ tạo v� l� con Thi�n Ch�a, giống như ta: l� anh em với nhau trong tư l� người, v� trong nhiều trường hợp, l� anh em đồng đạo với nhau, phải l�m cho ch�ng ta nh�n thấy nơi tha nh�n như một bản th�n kh�c của m�nh, được Ch�a y�u thương v� bi�n. Nếu ch�ng ta vun trồng c�i nh�n n�y về t�nh huynh đệ, li�n đới, c�ng bằng, th� l�ng từ bi v� cảm th�ng sẽ tự nhi�n nảy sinh từ con tim ch�ng ta. Vị T�i Tớ Ch�a Phaol� 6 đ� khẳng định rằng thế giới ng�y nay đau khổ nhất l� v� thiếu t�nh huynh đệ: �Thế giới bệnh hoạn. Bệnh của thế giới n�y kh�ng phải do sự phung ph� t�i nguy�n hoặc v� một số người vơ v�t của cải, nhưng l� do sự thiếu t�nh huynh đệ giữa con người v� c�c d�n tộc với nhau� (Th�ng điệp �Ph�t triển c�c d�n tộc� - 26/3/1967-, n.66).

Sự quan t�m đến người kh�c bao gồm ước muốn cho họ điều thiện hảo, dưới mọi kh�a cạnh: thể l�, lu�n l� v� tinh thần. Nền văn h�a hiện đại dường như đ� đ�nh mất � thức thiện v� �c, giữa l�c cần phải t�i mạnh mẽ khẳng định rằng sự thiện hiện hữu v� chiến thắng v� Thi�n Ch�a l� �Đấng tốt l�nh v� l�m điều thiện� (Tv 119,68). Sự thiện l� điều khơi dậy, bảo vệ v� thăng tiến sự sống, t�nh huynh đệ v� hiệp th�ng. Tr�ch nhiệm đối với tha nh�n như thế c� nghĩa l� muốn v� l�m điều thiện cho họ, mong ước họ cũng được cởi mở đối với ti�u chuẩn điều thiện; quan t�m đến anh em c� nghĩa l� mở rộng đ�i mắt trước những thiếu thốn của họ.

Kinh Th�nh cảnh gi�c về nguy cơ con tim chai đ�, kh�ng c�n nhạy cảm về tinh thần, l�m cho ta m� qu�ng trước những đau khổ của tha nh�n. Th�nh Luca th�nh sử kể lại hai dụ ng�n của Ch�a Gi�su trong đ� c� tr�nh b�y hai th� dụ về t�nh trạng như thế c� thể xảy ra trong t�m hồn con người. Trong dụ ng�n người Samaritano nh�n l�nh, vị tư tế v� thầy L�vi �đi tr�nh qua b�n kia�, dửng dưng đối với người bị cướp b�c lột v� đ�nh đập (Xc Lc 10,30-32), v� trong dụ ng�n người gi�u sụ, người n�y đầy ứ của cải n�n kh�ng nh�n thấy th�n phận của �ng Lazzar� ngh�o khổ chết đ�i trước cửa nh� �ng (Xc Lc 16,19). Trong cả hai trường hợp ch�ng ta thấy thế n�o điều l� tr�i ngược với sự �quan t�m�, với c�i nh�n y�u thương v� cảm th�ng.

Điều g� ngăn cản c�i nh�n nh�n đạo v� y�u thương như thế đối với người anh em ? Thường thường đ� l� sự gi�u c� vật chất v� sự qu� đầy đủ, nhưng cũng c� th�i độ đặt tư lợi v� những bận t�m của m�nh l�n tr�n hết. Kh�ng bao giờ ch�ng ta được thiếu khả năng �c� l�ng từ bi� đối với người đau khổ: kh�ng bao giờ con tim ch�ng ta được ph�p bị mất h�t trong những sự vật v� c�c vấn đề của m�nh đến độ trở n�n điếc đối với tiếng k�u của người ngh�o. Tr�i lại, ch�nh t�m hồn khi�m tốn v� kinh nghiệm bản th�n về đau khổ c� thể tỏ ra l� nguồn mạch sự thức tỉnh nội t�m về sự cảm th�ng v� thương cảm: �Người c�ng ch�nh nh�n nhận quyền của người lầm than, tr�i lại kẻ gian �c kh�ng nghe tiếng n�i của l� tr� (Cn 29,7). Như thế ta hiểu hạnh ph�c �của những người kh�c l�c� (Mt 5,4), nghĩa l� những người c� khả năng ra khỏi ch�nh m�nh để cảm động trước đau khổ của tha nh�n. Gặp gỡ với tha nh�n v� mở rộng con tim đối với nhu cầu của họ ch�nh l� một cơ hội để được cứu độ v� hạnh ph�c thật.

Sự �quan t�m� đến người anh em như thế cũng bao gồm sự �n cần đồi với thiện �ch thi�ng li�ng của họ. V� ở đ�y, t�i muốn nhắc nhớ một kh�a cạnh của đời sống Kit� gi�o m� t�i thấy dường như bị l�ng qu�n: đ� l� sự sửa lỗi huyhnh đệ nhắm đến sự sống đời đời. N�i chung ng�y nay người ta rất nhạy cảm đối với những b�i n�i về sự chăm s�c v� t�nh b�c �i đối với thiện �ch thể l� v� vật chất của tha nh�n, nhưng người ta lại hầu như ho�n to�n im lặng về tr�ch nhiệm tinh thần đối với anh em m�nh. Trong Gi�o Hội sơ khai v� trong c�c cộng đo�n thực sự trưởng th�nh trong đức tin kh�ng c� th�i độ như thế; trong c�c cộng đồng ấy người ta kh�ng những quan t�m đến sức khỏe thể x�c của người anh em, nhưng cả sức khỏe t�m hồn của người ấy nữa.

Trong Kinh Th�nh ch�ng ta đọc thấy rằng: �H�y khiển tr�ch người kh�n ngoan v� họ sẽ biết ơn bạn. H�y khuy�n bảo người kh�n ngoan v� họ c�ng kh�n ngoan hơn; h�y dạy dỗ người c�ng ch�nh v� họ sẽ gia tăng kiến thức� (Cn 9,8ss). Ch�nh Ch�a Kit� đ� truyền phải ch�nh đốn người anh em đang phạm tội (Xc Mt 18,15). Động từ d�ng để định nghĩa sự sửa lỗi huynh đệ - elenchein - cũng l� động từ chỉ sứ vụ ng�n sứ tố gi�c của c�c Kit� hữu đối với một thế hệ chiều theo điều �c (Xc Ep 5,11). Truyền thống của Gi�o Hội đ� liệt k� việc khuy�n bảo tội nh�n v�o số những h�nh động từ bi về tinh thần (thương linh hồn bẩy mối). Điều quan trọng l� phục hồi chiều k�ch n�y của đức b�c �i Kit�. Kh�ng được im lặng trước sự �c. Ở đ�y t�i nghĩ đến th�i độ của những t�n hữu Kit�, v� t�n trọng người kh�c hoặc v� tiện �ch, họ chiều theo n�o trạng chung, thay v� cảnh gi�c anh em m�nh về những lối suy nghĩ v� h�nh động tr�i ngược với sự thật v� kh�ng theo con đường sự thiện.

Nhưng sự khiển tr�ch theo tinh Kit� kh�ng bao giờ do sự th�c đẩy của tinh thần kết �n hoặc tr�ch cứ; nhưng lu�n do sự th�c đẩy của t�nh thương v� l�ng từ bi, nảy sinh từ sự �n cần thực sự đối với thiện �ch của người anh em. Th�nh Phaol� t�ng đồ quả quyết: �Nếu c� người n�o bất chợt bị bắt gặp phạm lỗi n�o, th� anh chị em l� những người c� Thần Khi h�y sửa chữa họ với tinh thần dịu d�ng. V� bạn h�y cảnh gi�c đối với ch�nh m�nh để ch�nh bạn khỏi bị c�m dỗ� (Gl 6,1). Trong thế giới ch�ng ta bị thấm nhiễm xu hướng c� nh�n chủ nghĩa, cần phải t�i kh�m ph� tầm quan trọng của sự sửa lỗi huynh đệ, để c�ng nhau tiến bước về sự th�nh thiện. Thậm ch� �người c�ng ch�nh sa ng� 7 lần� (Cn 24,16) như Kinh Th�nh đ� n�i, v� tất cả ch�ng ta đều l� người yếu đuối v� thiếu s�t (Xc 1 Ga 1,8). V� thế, thật l� rất hữu �ch khi gi�p đỡ v� để cho m�nh được gi�p đỡ c� c�i nh�n ch�n thực về bản th�n m�nh, để cải tiến ch�nh cuộc sống của m�nh v� tiến bước ngay thẳng hơn tr�n con đường của Ch�a. Ch�ng ta lu�n cần c� một c�i nh�n y�u thương v� sửa chữa, nhận biết v� nh�n nhận, ph�n định v� tha thứ (Xc Lc 22,61), như Thi�n Ch�a đ� v� đang l�m với mỗi người ch�ng ta.

2. "Đối với nhau� : ơn hỗ tương với nhau.

Sự �canh giữ� đối với tha nh�n như thế tương phản với n�o trạng thu hẹp cuộc sống v�o chiều k�ch trần thế, kh�ng để � đến viễn tượng mai hậu v� chấp nhận bất kỳ chọn lựa lu�n l� n�o nh�n danh tự do c� nh�n. Một x� hội như ng�y nay c� thể trở n�n điếc đối với những đau khổ thể l� cũng như những đ�i hỏi tinh thần v� lu�n l� của cuộc sống. Nhưng cộng động Kit� kh�ng thể như vậy! Th�nh Phaol� T�ng đồ mời gọi t�m kiếm điều dẫn tới �h�a b�nh v� x�y dựng lẫn nhau� (Rm 14,19), gi�p đỡ �tha nh�n trong điều thiện để x�y dựng họ� (ibid. 15,2), kh�ng t�m tư lợi, �nhưng l� lợi �ch của nhiều người, để họ đạt tới ơn cứu độ� (1 Cr 10,33). Sự sửa lỗi v� khuy�n nhủ nhau trong tinh thần khi�m tốn v� b�c �i như thế phải l� th�nh phần đời sống của cộng đo�n Kit�.

C�c m�n đệ của Ch�a, kết hiệp với Ch�a Kit� qua Th�nh Thể, sống trong một sự hiệp th�ng li�n kết họ với nhau như chi thể của c�ng một th�n m�nh. Điều n�y c� nghĩa l� tha nh�n thuộc về t�i, cuộc sống, phần rỗi của họ li�n hệ tới cuộc sống v� phần rỗi của t�i. Ở đ�y ch�ng ta động chạm đến một yếu tố rất s�u xa của t�nh hiệp th�ng: cuộc sống của ch�ng ta c� li�n hệ tới cuộc sống của người kh�c, trong điều thiện cũng như trong điều �c; tội lỗi cũng như những việc l�nh b�c �i đều c� một chiều k�ch x� hội.

Trong Gi�o Hội, Nhiệm thể của Ch�a Kit� diễn ra sự hỗ tương như thế: cộng đồng kh�ng ngừng l�m việc thống hối v� k�u cầu ơn tha thứ v� những tội lỗi của con c�i m�nh, nhưng cũng lu�n vui mừng h�n hoan v� chứng t� nh�n đức v� b�c �i được triển nở nơi m�nh. Th�nh Phaol� quả quyết �C�c chi thể chăm s�c lẫn nhau� (1 Cr 12,25), v� ch�ng ta l� một th�n m�nh. Đức b�c �i đối với anh em, như được diễn tả qua việc l�m ph�c - l� việc thực h�nh ti�u biểu trong m�a chay, c�ng với kinh nguyện v� chay tịnh - ăn rễ s�u trong sự c�ng thuộc về th�n m�nh như vậy. Cả khi lo lắng cụ thể cho những người ngh�o khổ nhất, mỗi t�n hữu Kit� c� thể biểu lộ sự tham phần của m�nh v�o th�n thể duy nhất l� Gi�o Hội. Quan t�m đến tha nh�n trong tinh thần hỗ tương cũng l� nh�n nhận điều thiện hảo m� Ch�a l�m nơi họ v� c�ng với họ cảm tạ v� những kỳ c�ng �n ph�c m� Thi�n Ch�a nh�n l�nh v� to�n năng tiếp tục thực hiện nơi c�c con c�i của Ng�i. Khi một Kit� hữu nhận thấy nơi tha nhận hoạt động của Ch�a Th�nh Linh, th� họ kh�ng thể kh�ng vui mừng v� điều đ� v� t�n vinh Ch�a Cha tr�n trời (Xc Mt 5,16).

3. �Để kh�ch lệ lẫn nhau trong đức b�c �i v� trong việc l�nh�
c�ng nhau tiến bước trong sự th�nh thiện.

Th�nh ngữ n�y của Thư gửi T�n Hữu Do th�i (10,24) th�c đẩy ch�ng ta cứu x�t ơn k�u gọi tất cả mọi người n�n th�nh, h�nh tr�nh li�n lỷ trong đời sống thi�ng li�ng, khao kh�t những đo�n sủng cao cả hơn v� một đức b�c �i ng�y c�ng cao v� phong ph� hơn (Xc 1 Cr 12,31-13-13). Sự quan t�m đối với nhau c� mục đ�ch l� th�c đẩy nhau tiến đến một t�nh y�u thương thực sự hữu hiệu ng�y c�ng mạnh mẽ hơn, �như �nh s�ng b�nh minh gia tăng huy ho�ng cho đến chiều� (Cn 4,18), trong khi chờ đợi sống ng�y kh�ng bao giờ t�n trong Thi�n Ch�a. Thời gian được ban cho ch�ng ta trong cuộc sống thật l� qu� gi� để kh�m ph� v� chu to�n việc l�nh, trong t�nh y�u Thi�n Ch�a. Như thế ch�nh Gi�o Hội tăng trưởng v� ph�t triển để đạt tới sự trưởng th�nh trọn vẹn của Ch�a Kit� (Xc Ep 4,13). Ch�nh trong viễn tượng tăng trưởng năng động như thế c� lời ch�ng ta khuy�n bảo v� kh�ch lệ nhau đạt tới t�nh y�u vi�n m�n v� c�c việc l�nh.

Đ�ng tiếc l� vẫn lu�n c� c�m dỗ sống trong nguội lạnh, b�p nghẹt Th�nh Linh, từ khước kh�ng l�m sinh lợi những n�n bạc đ� được ban cho ch�ng ta để mưu �ch cho bản th�n v� tha nh�n (Xc Mt 25,25ss). Tất cả ch�ng ta đ� nhận l�nh những phong ph� tinh thần hoặc thể chất hữu �ch để chu to�n kế hoạch của Ch�a, để mưu �ch cho Gi�o Hội v� phần rỗi bản th�n (Xc Lc 12,21b; 1 Tm 6,18). C�c bậc thầy linh đạo nhắc nhớ rằng trong cuộc sống đức tin ai kh�ng tiến tức l� l�i. Anh chị em th�n mến, ch�ng ta h�y đ�n nhận lời mời gọi lu�n c� t�nh chất thời, đ� l� hướng đến �mức độ cao của đời sống Kit�� (Gioan Phaol� 2, T�ng thư Ng�n Năm mới đang đến - 6/1/2001-, n.31). Sự kh�n ngoan của Gi�o hội - khi nh�n nhận v� c�ng bố ch�n ph�c v� sự th�nh thiện của một số Kit� hữu gương mẫu-, cũng c� mục đ�ch khơi dậy ước muốn noi gương nh�n đức của c�c vị. Th�nh Phaol� nhắn nhủ: �Anh chị em h�y thi đua qu� chuộng lẫn nhau� (Rm 12,10).

�Đứng trước một thế giới đang đ�i hỏi c�c t�n hữu Kit� một chứng t� được đổi mới về t�nh y�u thương v� l�ng trung th�nh với Ch�a, tất cả ch�ng ta cảm thấy sự cấp thiết phải nỗ lực thi nhau l�m việc b�c �i, phục vụ v� l�m việc l�nh (Xc Dt 6,10). Lời k�u gọi n�y đặc biệt mạnh mẽ trong m�a th�nh chuẩn bị mừng lễ Phục Sinh�. Với lời cầu ch�c một M�a Chay th�nh thiện v� phong ph�, t�i ph� th�c anh chị em cho Đức Trinh Nữ Maria v� th�nh t�m ban Ph�p L�nh T�a Th�nh cho tất cả mọi người.

Vatican ng�y 3 th�ng 11 năm 2011
Biển Đức 16, Gi�o Ho�ng
G. Trần Đức Anh OP (chuyển ngữ)