Ch�a Nhật III M�a Chay - Năm C
Xh 3,1-8a.13-15 / 1Cr 10,1-6.10-12 / Lc 13,1-9
Lm Như Hạ op : Một Kh�m Ph� Mới
Fr Jude Siciliano, op : B�c Thợ L�m Vườn Biến H�a
Fr Jude Siciliano. op : Cơ Hội Sinh Hoa Tr�i
G. Nguyễn Cao Luật op : Thời Gian Của Người L�m Vườn
Giac�b� Phạm Văn Phượng op : H�y s�m hối
Gioan Ph�ny Ng�n Giang : M�a chay n�y d�nh cho bạn, h�y s�m hối v� đổi đời
Fr. Jude Siciliano, op. Th�nh T�m S�m Hối V� Cải Thiện Đời Sống
Fr. Jude Siciliano, op : Kh�ng Phải Thế Đ�u
Lm Đỗ Lực op : C�y Vả v� Bụi Gai
Fr. Jude Siciliano, op: Cơ hội cuối c�ng để ho�n cải
H�y
S�m Hối
Lc
13,1-9
Tin mừng h�m nay l� tr�nh thuật lời k�u gọi s�m hối của Đức Gi�su. Trong phần đầu, nhắc lại hai biến cố : một về ch�nh trị, v� một về tự nhi�n.
1/ Những người Galil� bị Philat� giết l� những người thuộc ph�i quốc gia qu� kh�ch. Họ c� � nổi loạn chống lại ch�nh quyền Lam�.
2/ Biến cố th�p Sil�� đổ xuống đ� chết nhiều người l� do Philat� muốn cải thiện hệ thống cấp nước cho th�nh phố Gi�rusalem. Đức Gi�su quả thật đ� can đảm khi đối đầu với quan niệm truyền thống về thưởng phạt. Theo truyền thống, bất cứ những g� xảy ra cho một người, d� tốt hay xấu, đều do những c�ng việc c� nh�n họ l�m. H�nh ảnh c�y vả kh�ng sinh tr�i, được cho tr� ho�n một lần cuối, dưới sự chăm s�c cẩn thận của người l�m vườn nho l� h�nh ảnh Israel, D�n Ch�a được cho một cơ hội cuối c�ng để s�m hối v� ho�n cải, nếu kh�ng sẽ bị ti�u hủy.
"Nếu c�c ngươi kh�ng ăn năn hối cải, th� tất cả c�c ngươi cũng sẽ bị hủy diệt". Lời Đức Gi�su đ�nh động v�o t�m hồn những th�nh giả của Người. Khi nghe thuật lại về việc t�n s�t người Galil� của Philat�, Đức Gi�su đ� kh�ng khiển tr�ch Philat�, thay v�o đ�, Người muốn hướng dẫn những ai nghe Người lưu t�m đến sức mạnh th� gh�t ẩn khuất nơi t�m hồn họ đang ho�nh h�nh. Hẳn l� những người thuật lại biến cố tr�n muốn nghe những lời kết �n từ Đức Gi�su. Nhưng họ lại nghe được lời cảnh gi�c về ch�nh t�m hồn m�nh. Đức Gi�su cũng cảnh gi�c ch�ng ta về những th�i độ tương tự như thế. Sự th� hận, ghen gh�t đ�i khi ẩn khuất s�u thẳm nơi t�m hồn ch�ng ta, khiến ch�ng ta kh� nhận ra ch�nh m�nh. Chỉ c� một th�i độ đ�ng nhất của ch�ng ta trước Thi�n Ch�a l� khi�m tốn nh�n nhận m�nh "khi t�i yếu, ch�nh l� l�c t�i mạnh" (2Cr 12,10).
"Nếu c�c ngươi kh�ng ăn năn hối cải, th� tất cả c�c ngươi cũng sẽ bị hủy diệt". Th�p Sil�� đổ xuống đ� chết 18 người được coi l� h�nh phạt v� tội lỗi của họ. Những th�nh giả của Đức Gi�su kh�ng thuộc về số c�c nạn nh�n đ�, họ nghĩ rằng họ v� tội trước mắt Thi�n Ch�a. Thi�n Ch�a đ� g�n giữ họ, đ� " cứu họ khỏi sự dữ" v� họ c�ng ch�nh. Đ�y thực l� một th�i độ Pharisi�u. Chẳng ai l� c�ng ch�nh trước mặt Thi�n Ch�a. Đức Gi�su cảnh gi�c ch�ng ta về th�i độ n�y. Th�i độ tự cho m�nh l� c�ng ch�nh, thậm ch� h�nh diện v� những "việc l�nh ph�c đức" m�nh l�m được. Nh�n nhận ch�nh m�nh l� tội lỗi, cần Thi�n Ch�a tha thứ v� cứu độ l� một cơ hội tốt trong những ng�y n�y "H�m nay khi anh em nghe tiếng Người, anh em đừng cứng l�ng nữa" (Tv 95,7-8; Dt 3,7-8).
� nghĩa của dụ ng�n c�y vả l� Thi�n Ch�a đ� cho d�n Người lời cảnh b�o cuối c�ng : nếu Israel loại trừ cơ hội cuối c�ng n�y, một cơ hội được ban cho họ qua việc Đức Gi�su đến v� rao giảng Tin mừng, nếu họ từ chối ho�n cải v� kh�ng sinh hoa tr�i thi�ng li�ng, họ sẽ bị "ph� hủy" như c�y vả. Lời cảnh b�o n�y l� lời cảnh b�o cuối c�ng, v� Thi�n Ch�a kh�ng thể l�m g� kh�c hơn l� gởi Con của m�nh đến. Nếu d�n Israel từ chối nghe lời Con của Người, th� họ sẽ nghe lời ai ?
Qua d�ng lịch sử, Thi�n Ch�a đ� lu�n ki�n nhẫn với d�n Người "nhiều lần nhiều c�ch, Thi�n Ch�a đ� ph�n dạy cha �ng ch�ng ta qua c�c ng�n sứ, nhưng v�o thời sau hết n�y, Người đ� n�i qua Người Con" (Dt 1,1-2). Thi�n Ch�a đi t�m kiếm con người.
Thi�n Ch�a cũng ki�n nhẫn với mỗi người ch�ng ta như thế. Lời k�u gọi ho�n cải từng ng�y, từng giờ, của Đức Gi�su lu�n l� một cảnh b�o "nếu anh em kh�ng ăn năn hối cải, th� tất cả anh em cũng sẽ bị hủy diệt" .
Hơn nữa, dụ ng�n c�y vả bị đe dọa chặt đi, kh�ng phải v� n� kh�ng sinh hoa tr�i, nhưng c�n l� v� n� g�y t�c hại cho c�c c�y chung quanh "để n� cho�n đất l�m g�" (c.7). Như thế, một người kit� hữu chỉ h�i l�ng với việc "kh�ng l�m hại người kh�c" vẫn chưa đủ, m� họ c�n phải "l�m điều tốt" nữa. Kh�ng l�m hại người kh�c mới chỉ l� kh�a cạnh ti�u cực, l�m điều tốt mới thực l� t�ch cực. Mỗi người kit� hữu l� một c�y vả "sinh hoa tr�i ".
Lạy Ch�a,
Ch�ng con cảm tạ Ng�i đ� ban cho ch�ng
con hồng �n tuyệt diệu
l� được phụng thờ Ng�i, Thi�n Ch�a độc nhất khắp vũ ho�n.
Nhưng ch�ng con bị tội lỗi xiềng x�ch,
v� vậy m� ch�ng con cần một Đấng Cứu Chuộc.
Ch�ng con cảm tạ Ng�i
đ� ban cho ch�ng con một bản t�nh thi�ng li�ng.
Xin đừng cho ph�p một người n�o xử tệ với ch�ng con
đến nỗi ch�ng con phải th� gh�t.
Xin cho ch�ng con sức mạnh để y�u mến địch th�...
Xin ban cho ch�ng con được sống b�nh an,
xin dạy ch�ng con c�ng tiến bước b�n nhau,
cầu nguyện với nhau, ca h�t với nhau... (M.
Luther King - 1956)
GIAO ƯỚC MỚI
Lời hứa c� một ảnh hưởng n�o trong cuộc sống ? H�n ước cũng chỉ l� một lời hứa vắn tắt, nhưng r�ng buộc con người suốt đời. Thi�n Ch�a cũng bị lời hứa r�ng buộc. Giao ước ch�nh l� lời Thi�n Ch�a hứa cứu độ nh�n loại. Nhưng r� r�ng c� một sự kh�c biệt lớn lao giữa Thi�n Ch�a v� con người trong việc giữ lời hứa. Ch�nh nhờ lời hứa, gi� trị được x�c định. V� chữ t�n c�ng cao, con người c�ng được mọi người k�nh nể. Ch�ng ta thử xem Thi�n Ch�a đ� giữ lời hứa như thế n�o trong khi thiết lập tương giao với nh�n loại.
TƯƠNG QUAN HAI CHIỀU
Thi�n Ch�a đ� chứng tỏ tất cả uy quyền khi thiết lập giao ước với lo�i người. Ch�nh v� y�u thương, Ch�a đ� hạ cố đến với M�s�. Người đ� dẫn �ng qua những nẻo đường, đến tận n�i Sinai để thiết lập giao ước với d�n tộc Do th�i. Mười Điều Răn ch�nh l� c�ch diễn tả cụ thể giao ước đ� (Faley 1994:244). �10 Điều răn thể hiện quyền b�nh Thi�n Ch�a tr�n ch�ng ta� (Disciples in Mission, Homily Guide, Lent Cycle B 1999:13). Quyền b�nh ấy kh�ng nhằm đ� bẹp, nhưng thăng tiến con người. Con người chỉ thực sự thăng tiến khi biết r� m�nh l� ai trong tương quan với Thi�n Ch�a v� tha nh�n. Bởi vậy �trước khi ban Mười Điều Răn cho Israel, TC mạc khải Người l� ai. Israel kh�m ph� m�nh l� ai khi đ�p trả lại lời TC mời gọi bước v�o tương quan giao ước, nhờ vậy c� một căn t�nh mới� (Disciples in Mission, Homily Guide, Lent Cycle B 1999:13). Quả thực ch�nh nhờ giao ước, Do th�i thực sự được Ch�a y�u thương v� trở th�nh người con đầu l�ng của Thi�n Ch�a. Họ rất h�nh diện v� như chiếm được l�ng ưu �i của Thi�n Ch�a, trong khi d�n ngoại bơ vơ giữa đủ thứ thần tượng. Nhờ thực thi giao ước, họ sẽ chiếm được niềm hi vọng thi�n sai.
Ch�nh v� thế, Đức Gi�su đ� sinh ra trong d�n tộc Do th�i. Người đến để thực hiện tất cả những g� Thi�n Ch�a đ� hứa qua giao ước. Thi�n Ch�a phải được t�n thờ l� vị Thần độc nhất. Đối với Do th�i, nhận th�m một vị thần v�o bảng phong thần kh�ng kh� lắm. Nhưng t�n thờ Người l� vị thần độc nhất, loại trừ tất cả c�c thần kh�c l� cả một vấn đề. �Giới răn thứ nhất (cc.3-6) l� một c�ch diễn tả niềm tin độc thần trong thực tế� (Faley 1994:245). Đền th�nh l� l�nh vực tuyệt đối d�nh cho một m�nh Giav� m� th�i. Nếu ai đem thần ngoại bang v�o đền thờ, tức l� chối bỏ Giav�. X�c phạm tới đền th�nh tức l� x�c phạm tới Thi�n Ch�a. Đền thờ trở n�n trung t�m sinh hoạt t�n gi�o v� ch�nh trị của to�n d�n. Đ� l� biểu tượng của niềm tin v� hi vọng. D�n tộc trở th�nh một cộng đồng qui tụ quanh đền thờ. Cộng đồng đ� cần được Thi�n Ch�a hướng dẫn về Đất hứa.
�Mười Điều Răn đ� được Thi�n Ch�a ph�c họa để dẫn d�n Do th�i tới một cuộc sống th�nh thiện trong thực tế. Trong Mười Điều Răn đ�, họ sẽ nh�n thấy bản t�nh Thi�n Ch�a v� kế hoạch Người chỉ vẽ cho d�n lối sống. Mệnh lệnh v� những chỉ dẫn nhằm hướng dẫn cộng đo�n gặp gỡ từng nhu cầu c� nh�n một c�ch đầy thương y�u v� c� tr�ch nhiệm� (Life Application Study Bible 1991:136). Thực h�nh Mười Điều Răn l� c�ch duy nhất để cảm nghiệm t�nh y�u Thi�n Ch�a đối với d�n Người.
Biểu tượng của t�nh y�u v� niềm hi vọng ch�nh l� đền thờ. Bởi vậy mỗi khi nh�n đến hay hướng về đền thờ, d�n Ch�a v� c�ng phấn khởi v� hăng say giữ tất cả những g� Thi�n Ch�a đ�i hỏi qua giao ước. Họ kh�ng cảm thấy g� b� hay miễn cưỡng khi giữ luật v� đ� l� �phương tiện duy nhất chu to�n luật thương y�u của Thi�n Ch�a� (Life Application Study Bible 1991:136). Ng�y sab�t l� một bằng chứng. Ch�nh v� biến phương tiện th�nh mục đ�ch, người Do th�i đ� đ�nh mất n�t tinh hoa cao qu� nhất của lề luật. N�i kh�c, khi kh�ng c�n l� phương tiện đạt mục đ�ch Thi�n Ch�a đ� vạch ra, luật lệ hay đền thờ trở th�nh những thứ thừa th�i, v� bổ.
Ch�nh v� thế Đức Gi�su mới kh�ng ngần ngại nổi n�ng với những lạm dụng đền thờ, cản trở việc thờ phượng. L�m sao c� thể tưởng tượng nổi một Đấng �hiền hậu v� khi�m nhường� (Mt 11:29) lại c� thể �lấy d�y l�m roi m� xua đuổi tất cả bọn họ c�ng với chi�n b� ra khỏi Đền Thờ; c�n tiền của những người đổi bạc, Người đổ tung ra, v� lật nh�o b�n ghế ho.� (Ga 2:15). Giữa chốn ồn �o hỗn loạn đ�, chắc chắn Người đ� phải qu�t l�n : �Đem tất cả những thứ n�y ra khỏi đ�y, đừng biến nh� Cha t�i th�nh nơi bu�n b�n� (Ga 2:16). C�ng cuộc thanh tẩy Đền Thờ l�m Người hầu như qu�n bản chất hiền l�nh của m�nh. Người sẵn s�ng vượt l�n tr�n mức thường t�nh để thanh tẩy Đền Thờ. Người c�n muốn cho mọi người thấy mạc khải lớn lao về bản chất đ�ch thực. Người ch�nh l� Đền Thờ mới thay thế Đền Thờ cũ v�o thời Thi�n sai (Ml 3:1-4; Dcr 14:21). Bởi thế, �h�nh động của Đức Gi�su mang t�nh c�nh chung, th�c đẩy người Do th�i thắc mắc về tư c�ch Thi�n sai của Người� (Ga 2:18) (Faley 1994:248).
Thắc mắc đ� phải đợi sau c�i chết v� phục sinh của Người được trả lời thỏa đ�ng. �Đền Thờ ấy sẽ được một thực tại mới thay thế l� Đức Kit� tr�n đầy Thần kh� (Faley 1994:248). Ch�nh nơi Người, Thi�n Ch�a sẽ hiện diện c�ch sung m�n v� sống động nhất. Người sẽ trở n�n trung t�m thu h�t mọi người về với Thi�n Ch�a. Quả thế, sau khi phục sinh, Đức Gi�su l� nơi nh�n loại t�m được dung nhan Thi�n Ch�a v� sự t�n thờ đ�ch thực trong �thần kh� v� sự thật�(4:23-24). Trước đ�, Người đ� l�m nhiều dấu chỉ chứng tỏ nơi Người, sự thật mới đạt đến độ s�u sa nhất. V� nhờ thi�n t�nh, Người đ� đi s�u v�o tận bản t�nh nh�n loại (c.25; 1:47).
ĐỀN THỜ H�M NAY
Đức Gi�su cũng muốn thanh tẩy Đền Thờ h�m nay l� Gi�o hội. Nếu Gi�o hội kh�ng được thanh tẩy, những hoạt động trần tục sẽ che khuất dung nhan Thi�n Ch�a trước mắt mọi người. N�i kh�c, ch�nh v� Gi�o hội qu� nặng nề với lỗi lầm qu� khứ, những nghi lễ v� luật lệ rườm r�, nhiều người đ� kh�ng thể đến được với Ch�a Kit�. Bởi đấy, ng�y 12.3.2000 vừa qua, ĐGH Gioan Phaol� II đ� l�m một cử chỉ ngoạn mục trước mắt to�n thể nh�n loại. Gi�o hội đ� tự thanh tẩy. Đ�ng hơn, Th�nh Linh đ� thanh tẩy khu�n mặt Gi�o hội, kh�ng phải để Gi�o hội được nổi tiếng, nhưng để mọi người nhận biết Đức Kit� l� �sự thật v� l� sự sống� (Ga 14:6), c� sức giải tho�t nh�n loại khỏi mọi cảnh khốn c�ng hiện tại.
Trong khi rao giảng Đức Kit�, Gi�o hội nh�n nhận lịch sử Gi�o hội l� một chuỗi �c�c tội đ� phạm trong khi phục vụ ch�n l�, c�c tội đ� l�m tổn thương đến sự hiệp nhất Kit� gi�o, c�c tội chống lại d�n tộc Israel, c�c tội chống lại t�nh y�u, h�a b�nh v� k�nh trọng đối với c�c nền văn h�a v� c�c t�n gi�o, c�c tội chống lại phẩm gi� của người phụ nữ v� sự hiệp nhất của lo�i người, v� c�c tội phạm đến c�c quyền cơ bản của con người� (VietCatholic 19/3/2000). Kh�ng phải v� những lầm lỗi ấy m� GH phải bị ph� hủy, v� bản chất GH vẫn l� th�nh. Hi vọng sau lời th� tội n�y, GH sẽ phục vụ TC v� con người đắc lực hơn. Mọi người c� thể dễ d�ng đến với Đức Kit� qua cung c�ch khi�m nhường của Gi�o hội. Nh�n loại như bước v�o �thời gian h�a giải, thời gian cứu độ cho tất cả mọi người t�n hữu v� cho tất cả mọi người đang t�m kiếm Thi�n Ch�a !� (ĐGH Gioan Phaol� II, �Ng�y Xin Ơn Tha Thứ�). ĐGH đ� t� một n�t son thật đậm v�o lịch sử GH. C�c GH địa phương cũng theo gương s�ng đ�. Chẳng hạn tại Hoa Kỳ, ĐHY Roger Mahony, TGM Los Angeles, đ� xin lỗi cả những người đống t�nh luyến �i v� những t�n đồ thuộc c�c t�n gi�o kh�c. Người cũng xin lỗi cả những gia đ�nh hay c� nh�n về những lạm dụng t�nh dục của một số linh mục. ĐHY Bernard Law tại Boston cũng xin lỗi về nạn n� lệ tại Hoa Kỳ. C�c GM �u ch�u cũng đ� th� nhận người Kit� hữu đ� kh�ng cố sức để cứu người Do th�i trong thời Đệ nhị thế chiến (VietCatholic 19/3/2000).
Trước bao nhi�u th�nh kiến đang ngăn cản mọi người đến với Ch�a h�m nay, sao chưa thấy Gi�o hội Việt Nam c� một lời th� tội n�o ? C�n đợi đến bao giờ ? ? ?
MỘT KH�M PH� MỚI
Thế kỷ 20 đ� để lại bao nhi�u những th�nh t�ch vẻ vang, những kh�m ph� mu�n mặt. Nhưng c� một kh�m ph� vẫn chưa đạt tới. Một kh�m ph� c� ảnh hưởng tới to�n thể cuộc sống c� nh�n, văn h�a, x� hội v.v. Đ� l� kh�m ph� về ch�nh m�nh, một kh�m ph� bắt đầu từ s�m hối.
PHẢN TỈNH.
Truyền thống Do th�i cũng như Việt Nam vẫn quan niệm ��c giả �c b�o�, �ở hiền gặp l�nh�. Thấy ai bị tai họa tự nhi�n người ta nghĩ �Trời phạt !�. Thấy m�nh vẫn an to�n, ai cũng tưởng m�nh v� tội hay �t tội hơn n�n kh�ng bị phạt. Người gi�u c� chắc phải tu bao kiếp mới được như vậy. C�n những người kh�c ngh�o khổ chỉ v� vụng tu trong kiếp trước. Đức Gi�su cũng đ� đặt vấn đề thiện �c với d�n ch�ng khi �nghe chuyện những người Galil� bị tổng trấn Philat� giết� (Lc 13:1) hoặc �mười t�m người kia bị th�p Sil��c đổ xuống đ� chết.� (Lc 13:4) Số phận hẩm hiu của những người chết đ� phải chăng l� một dấu chỉ r� r�ng về t�nh trạng tội lỗi của họ nặng nề hơn mọi người ? Đức Gi�su trả lời dứt kho�t : �Kh�ng phải thế đ�u!� (Lc 13:3, 5). Nếu kh�ng phải thế, th� như thế n�o ? Đ� l� một mầu nhiệm thuộc về chương tr�nh quan ph�ng của Thi�n Ch�a.
Chỉ c� một điều c� thể biết được, đ� l� �nếu c�c �ng kh�ng chịu s�m hối, th� c�c �ng cũng sẽ chết hết y như vậy.� (Lc 13:3, 7). Như vậy s�m hối sẽ quyết định số phận v� định mệnh con người. S�m hối chỉ c� thể thực hiện ngay tr�n c�i đời n�y. S�m hối l� g� m� quan trọng như vậy ? S�m hối l� �một việc thay đổi ti�u chuẩn quyết định dựa tr�n việc thỏa m�n c�i t�i sang việc kh�m ph� v� theo đuổi gi� trị.� (Fragomeni 1993:234) Tất cả mọi rắc rối đều bắt đầu từ c�i t�i. Nếu ti�u chuẩn tối hậu l� c�i t�i, hỏi c�n c� g� v� nghĩa hơn ? C�ng đề cao c�i t�i, con người c�ng tội lỗi v� tha h�a.
Ch�nh v� thế, kh�ng s�m hối, cuộc đời trở th�nh v� nghĩa. Bởi vậy, muốn s�m hối, con người phải �tr�nh xa việc tha h�a v� tội lỗi� v� �trở về với Thi�n Ch�a hằng sống.� (Fragomeni 1993:231) Như thế s�m hối l� cuộc kh�m ph� bản th�n trong tương quan với Thi�n Ch�a. Ra khỏi tương quan n�y, con người sẽ đ�nh mất ch�nh m�nh v� đi v�o c�i ti�u diệt. Bởi vậy, s�m hối l� một cuộc v�ng dậy từ đống tro t�n sau khi c�i t�i đ� bị đốt ch�y trong lửa đam m�. Đ� l� một h�nh tr�nh gian khổ nhất v� hầu như kh�ng thể vượt qua, nếu kh�ng c� �n sủng Thi�n Ch�a. Con người chỉ c� thể t�m lại ch�nh m�nh v� những gi� trị đ�ch thực trong s�m hối. Bởi vậy, cần phải c� thời gian v� nghị lực đi s�u v�o nội t�m.
Chỉ dừng lại những tương quan b�n ngo�i, người ta mới dễ so s�nh m�nh với người kh�c. B�nh thường muốn biết r� vị tr�, ch�ng ta phải x�c định tương quan giữa m�nh với ngoại cảnh, hay với người kh�c. Nhưng trong trường hợp s�m hối, c�ng so s�nh với người kh�c, c�ng kh�ng biết ch�nh m�nh. Vấn đề kh�ng phải l� ai tội lỗi hơn ai. Muốn biết m�nh kh�ng thể căn cứ v�o sự may mắn trong cuộc sống. Sự sống v� những bảo đảm cuộc sống đều l� hồng �n Thi�n Ch�a. Hồng �n đ� kh�ng căn cứ tr�n c�ng ph�c con người, nhưng ho�n to�n do thượng tr� quan ph�ng đầy t�nh y�u thương của Thi�n Ch�a.
T�nh y�u Thi�n Ch�a thể hiện r� n�t nhất qua th�i độ từ t�m. Ch�nh Đức Gi�su đ� mạc khải Ch�a Cha như một chủ vườn nho khoan hồng cho c�y-vả-kh�ng-sinh-hoa-tr�i. Người l�m vườn xin th�m thời gian để �vun xới chung quanh, v� b�n ph�n cho n�. May ra sang năm n� c� tr�i.� (Lc 13:8-9) L�ng khoan hậu đ� d�n Do th�i đ� chứng kiến nhiều lần trong sa mạc. Bằng chứng �tất cả cha �ng ch�ng ta đều được ở dưới cột m�y, tất cả đều vượt qua Biển Đỏ. Tất cả c�ng được chịu ph�p rửa dưới đ�m m�y v� trong l�ng biển, để theo �ng M�s�,� (1 Cr 10: 1-2) đi về Đất Hứa. Nhưng trong t�nh y�u ấp ủ như thế �phần đ�ng họ kh�ng đẹp l�ng Thi�n Ch�a, bằng chứng l� họ đ� quỵ ng� trong sa mạc.� (1 Cr 10:5) Ch�nh v� tấm gương tầy liếp đ�, Đức Gi�su mới k�u gọi s�m hối để ngăn ngừa tai họa c� thể xảy ra cho ch�ng ta.
L�NG THƯƠNG X�T V� BỜ.
S�m hối c� sức cứu ch�ng ta tho�t chết, v� c� nền tảng tận nơi l�ng thương x�t v� bờ của Thi�n Ch�a. Những người Do th�i đ� chết v� đ� �chiều theo những dục vọng xấu xa.� (1 Cr 10:6) Ng�y nay cũng c� những người đang say m� đầu tư v�o việc ph�t triển văn h�a sự chết. Bằng chứng �việc nghi�n cứu khoa học ng�y nay với dư thừa phương tiện, tiến v�o được nhiều l�nh vực, cũng đ�i khi chống lại con người.� Ph� thai, đồng t�nh luyến �i, chạy đua vũ kh� v.v đang đẩy con người v�o hố diệt vong. Đ� l� những dục vọng xấu xa thời đại.
�Đối diện với t�nh huống n�y ch�ng ta c� thể l�m được g� ? C�c phương tiện truyền th�ng, đời sống chứng t� c� nh�n, khả năng đối thoại, khả năng lắng nghe v� đưa ra đề nghị � l� tất cả những phương tiện để truyền b� nền văn h�a sự sống.� (VietCatholic 7/3/ 2001). Muốn l�m chứng, đối thoại v� lắng nghe, trước ti�n phải s�m hối. C� s�m hối mới thấy r� TC. �Người kh�ng phải l� TC của kẻ chết, nhưng l� TC của kẻ sống� (Lc 20:38) Chống lại sự sống ch�nh l� chống lại TC. V� TC đ� x�c quyết �Ta l� Đấng Hiện Hữu.� (Xh 3:14) Đ� l� nền tảng vững chắc nhất cho niềm tin: trở lại với Thi�n Ch�a l� t�m về nguồn sống đ�ch thực v� sung m�n. Thực tế, "sự sống sẽ chiến thắng: Đ�y l� niềm hy vọng chắc chắn của ch�ng ta. V�ng, Sự sống sẽ chiến thắng bởi v� sự thật, điều tốt l�nh, niềm vui v� sự tiến bộ thực sự đứng về ph�a sự sống. TC, Đấng y�u sự sống v� ban ph�t sự sống c�ch quảng đại, đứng về ph�a sự sống." (Gioan Phaol� II, VietCatholic 7/3/2001)
T�m lại, trong một thế giới bị văn h�a sự chết đầu độc, con đường duy nhất để cứu v�n nh�n loại đ� l� s�m hối. N�i kh�c, s�m hối l� đường dẫn đến sự sống, sự sống đ�ch thực trong Đức Gi�su Kit� !
B�c Thợ L�m Vườn Biến H�a
Thưa Q�i vị.
B�i đọc h�m nay tr�ch từ Tin mừng th�nh Luca về cuộc h�nh tr�nh của Đức Gi�su l�n Gi�rusalem (9,51). C�u chuyện xảy ra v�o khoảng giữa cuộc h�nh tr�nh ấy. Phần mở đầu m� tả Đức Gi�su quay mặt về hướng Gi�rusalem. Phần tiếp theo l� biến cố xảy ra tr�n đường v�o th�nh th�nh. Trước đ� Đức Gi�su loan b�o một khủng hoảng lớn sắp xảy ra v� Ng�i k�u gọi l�ng ăn năn s�m hối trở về với Thi�n Ch�a.
C�u chuyện bắt đầu bằng hai sự kiện lạnh xương sống. Sự kiện thứ nhất l� việc Philat� s�t hại d� man mấy người Galil�a khi họ đang d�ng lễ t�an thi�u ở Gi�rusalem. Xin h�y mường tượng tới giọng n�i đầy khi�u kh�ch của người kể chuyện lại cho Đức Gi�su (Đ�y c� lẽ l� một c�i bẫy giống như c�u hỏi nộp thuế cho Caesar. Họ muốn Đức Gi�su n�i điều chi chống lại Pilat� v� những qu�n l�nh người La m�). Sự kiện thứ hai l� tại nạn g�y chết ch�c. Th�p Sil�� vừa tự dưng đổ xuống giết chết 18 người. Những biến cố n�y gợi l�n trong đầu �c người ta những c�u hỏi m� hầu hết ch�ng ta cũng muốn hỏi khi nghe tin ai đ� v� tội m� lại phải g�nh chịu những tai họa kh�n lường : �Tại sao họ phải chịu đau khổ đến thế ? C�i g� đ� l�m cho họ gặp những tai ương n�y ?�.
Những tai họa của ng�y h�m nay cũng đầy dẫy v� ch�ng cũng gợi l�n trong th�m t�m nhậy cảm những c�u hỏi tương tự. Động đất ở An Độ giết chết h�ng ng�n người, h�ng trăm ng�n người kh�c kh�ng c�n nh� cửa. Ở Salvador mới đ�y h�ng loạt những đợt động đất mạnh san bằng nhiều th�nh phố, l�ng mạc, giết chết cả chục ng�n sinh mạng. C�n lại ng�i trường c�c trẻ em đang học cũng bị sụp đổ x�a sổ c�c em khỏi mặt đất. Một t�i xế người Palestin tự � đ�m chiếc xe vận tải v�o đ�m đ�ng đang chờ xe bu�t, giết chết tại chỗ 8 sinh mạng. Qu�n l�nh Israel hạ s�t một vi�n chức Palestin ngay tr�n đường phố. Khi t�i ngồi viết b�i suy gẫm n�y th� những tại họa vẫn kh�ng ngừng xẩy ra tr�n khắp h�nh tinh ch�ng ta.
Cứ theo như quan niệm phổ th�ng, th� từ xưa đến nay thi�n hạ vẫn coi c�c tai họa loại n�y l� h�nh phạt Thi�n Ch�a gởi tới. Nhưng Đức Gi�su kh�ng nghĩ thế. Ng�i cảnh c�o : �Nếu c�c �ng kh�ng s�m hối th� tất cả c�c �ng đều chết y như vậy�. Ng�i c� � muốn n�i g� ?
Thứ nhất : Ng�i chống lại th�nh kiến coi bệnh tật, ngh�o đ�i, qủi �m, c�m điếc l� kết qủa của tội lỗi người ta đ� phạm. Ngay cả ng�y nay, tư tưởng như thế vẫn c�n. Người ngh�o đ�i, bất hạnh, ăn xin vẫn phải chịu đựng nỗi nhục bị khinh rẻ, sống ngo�i lề x� hội, l�ng mạc, thị th�nh. Họ vẫn bị g�n cho tiếng xấu, lười biếng, �t tham vọng, kh�ng cố gắng vươn l�n, vượt kh�, an phận thủ thường hay hạ đẳng về tr� tuệ, m�u da� Li�n kết với n�o trạng n�y l� khuynh hướng coi thường kẻ ăn người ở trong nh�. Ngay cả ch�nh vợ con hay những người sống phụ thuộc m�nh như �ng b�, ch�u chắt. Nếu tiếp tục suy nghĩ như vậy, th� người ngh�o đ�i, bất hạnh kh�ng những phải k�o l� m�i m�i cuộc sống kh� khăn m� c�n vĩnh viễn chịu c�i � nhục l� nạn nh�n của số phận �đ�ng kiếp�.
Thứ hai : sau khi đ� phủ nhận sự liện hệ giữa c�c tai họa v� tội lỗi, Ng�i đưa ra t�nh đ�ch thực của tội l� kh�ng sinh hoa kết qủa như Thi�n Ch�a hằng tr�ng đợi. Ch�a �trồng� ch�ng ta tr�n tr�i đất n�y, ở trong Hội Th�nh n�y, l� ch�ng ta c� tr�ch nhiệm phải mang lại hoa tr�i. Nếu kh�ng l� tội của ch�ng ta. C�y vả l� biểu tượng của mỗi người t�n hữu h�m nay. Ch�a k�u gọi ch�ng ta l�m m�n đệ l� ch�ng ta c� bổn phận l�m việc cho Ch�a trong ho�n cảnh gia đ�nh, x� hội m� m�nh đang sống. Dĩ nhi�n, ch�ng ta kh�ng lu�n lu�n mang lại hoa tr�i như Ch�a muốn. Nhưng nhiều m�n đệ chẳng bao giờ sinh hoa kết tr�i, bởi v� họ ho�n to�n �ch kỷ, theo đuổi những mục ti�u ri�ng của m�nh. Thế th� đối với tất cả ch�ng ta m�a chay n�y được Ch�a ban th�m thời gian v� cơ hội để l�m lại cuộc đời, đổi thay lối sống. Kh�ng phải v� t�nh b�i đọc tin mừng Ch�a nhật n�y được nối kết với ơn Ch�a k�u gọi M�s� thực thi chương tr�nh Ch�a giải ph�ng d�n Israel khỏi kiếp n� lệ Ai cập.
Hội th�nh chọn ba b�i đọc h�m nay để cho ch�ng ta hay Ch�a lu�n lu�n c� � định giải ph�ng lo�i người khỏi v�ng n� lệ tội lỗi v� Ng�i lu�n lu�n đi bước trước trong tiến tr�nh đ�. Ng�i kh�ng bao giờ r�t tay lại, nhưng lu�n giơ tay gi�p đỡ ch�ng ta ở bất cứ thời điểm n�o, thế hệ n�o. Ng� hầu ch�ng ta lu�n được tự do m� mang lại hoa tr�i.
Tiếng của người thợ l�m vườn l� tiếng của l�ng thương x�t. C�y vả cần th�m thời gian để c� thể sản xuất. Nhưng c�y vả kh�ng thể tự th�n sản xuất. Người l�m vườn phải b�n th�m ph�n,tưới th�m nước để c�y vả sản xuất hoa m�u. Ở điểm n�y tư tưởng chủ yếu của b�i Tin mừng được lộ r�. Dụ ng�n kh�ng phải hướng về qu� khứ, nhưng hướng về tương lai. Nếu như m�a chay n�y ch�ng ta muốn thay đổi nếp sống cũ, hay muốn ph� th�c mạnh mẽ hơn, to�n diện hơn v�o b�n tay Ch�a dẫn dắt, th� nhất định ch�ng ta cần đến ơn Ch�a trợ gi�p. Ch�ng ta kh�ng thể tự l�m một m�nh. Cũng như c�y vả kh�ng thể tự th�n sản xuất. T�nh ki�u ngạo của lo�i người đ� từng lập b�n thờ, thờ thần tự do, thần độc lập, kh�ng th�m cậy dựa v�o ai hết, kể cả Thi�n Ch�a. Ch�ng ta tưởng dồn hết mọi nỗ lực nghiến răng, m�m lợi trong m�a chay n�y để đổi thay cuộc đời. Ch�ng ta bỏ thuốc l�, bỏ TV, bỏ rượu ch�, b�i bạc l� ch�ng ta sẽ th�nh c�ng. Kh�ng đ�u. Ch�ng ta lầm to. C�ng việc đầu ti�n l� của người l�m vườn, bước đầu ti�n để thay đổi t�nh thế cũng l� của người l�m vườn. Ch�ng ta cần Ch�a gi�p đỡ mới c� thể sinh hoa kết tr�i. V�y ch�ng ta đang ở giữa m�a chay, dụ ng�n của Tin mừng nhắc nhớ ch�ng ta Ch�a rất nh�n từ, Ng�i lu�n ở b�n cạnh để ch�ng ta c� thể đổi thay th�nh c�ng.
M�a chay l� �n huệ của thời gian, của � thức cao độ về th�n phận lo�i người. M�a Hội Th�nh k�u mời ch�ng ta chăm lo đời sống thi�ng li�ng. Thảm họa của những người Galil�a bất hạnh v� những nạn nh�n của th�p Sil�� nhắc nhớ ch�ng ta lưu � đến t�nh đột xuất của c�i chết mỗi người. Ch�ng ta tỏ l�ng thương x�t mỗi khi nghe bạn b�, th�n th�ch rơi v�o những thảm họa tương tự hay v�o bệnh tật, tai nạn bất thường. Ch�ng ta phải lu�n cảnh gi�c cho ch�nh cuộc đời m�nh v� b�y tỏ l�ng cảm tạ Thi�n Ch�a về sự b�nh an Ng�i ban. Hoặc nếu ch�ng ta lại l� người g�nh chịu những tai họa đ�, ch�ng ta sẽ đưa ra mu�n v�n chữ �nếu�� V� vậy c�u chuyện tin mừng h�m nay thức tỉnh lương t�m mỗi người phải biết l�m điều g� đ� hữu dụng khi ch�ng ta c�n thời gian.
Xin đừng �p dụng dụ ng�n n�y một c�ch bừa b�i, kẻo l�m hại thanh danh ai đ�. Nhưng n�n lưu �, c�y vả chẳng thể tự m�nh sinh hoa tr�i. N� cần đến người l�m vườn. Trong th�nh lễ h�m nay, c� rất nhiều anh chị em ch�ng ta c�ng d�ng lễ, ch�ng ta kh�ng c� độc. Ch�ng ta l�m th�nh một cộng đo�n đức tin, n�ng đỡ kh�ch lệ nhau trong phụng vụ v� trong lời cầu nguyện. B�c thợ l�m vườn biến h�a trong nhiều h�nh dạng. Lời của b�c hướng dẫn v� ban sức mạnh cho ch�ng ta. Thi�n Ch�a lu�n lu�n về phe với ch�ng ta. Ng�i lu�n lu�n ban ơn trợ gi�p v� khuyến kh�ch mọi người đổi mới cuộc đời. Ng� hầu trong m�a chay n�y đời sống thi�ng li�ng mỗi người th�m phong ph� v� sinh hoa kết tr�i thực sự trước mặt Gi�o hội v� thế gian. Amen.
CƠ HỘI SINH HOA TR�I
Thưa qu� vị,
Phải chăng ch�ng ta đang đứng tr�n một mảnh đất kh�ng ch�n ? Những người sống trong c�c th�nh phố ở miền t�y nước Mỹ thường đặt c�u hỏi như thế. Bởi họ lu�n sợ xảy ra động đất. Họ đ� phải chịu đựng nhiều trận đất rung khốc liệt, thiệt mạng h�ng chục ng�n người, thiệt hại h�ng nhiều tỉ đ�la. Cho n�n ch�nh quyền tiểu bang v� c�c th�nh phố đ� ban h�nh nhiều quy định nghi�m ngặt về x�y cất, ng� hầu bảo vệ c�ng d�n của m�nh v� hạn chế tối đa c�c thiệt hại. Bản vẽ nh� cửa, cầu đường, dinh thự, văn ph�ng phải được tr�nh l�n hội đồng th�nh phố x�t duyệt trước khi thi c�ng. C�c l�u đ�i cổ, kiến tr�c lịch sư�, phải được gia cố vững v�ng để c� thể chịu đựng những cơn động đất lớn. Chẳng ai muốn m�nh l� con cờ th� của c�c c�ng tr�nh k�m chất lượng.
B�i đọc 2 ch�a nhật h�m nay cũng cảnh c�o t�n hữu về ho�n cảnh tương tự, về đời sống si�u nhi�n. Th�nh Phaol� viết : �Những sự việc n�y xảy ra cho họ để l�m b�i học, v� đ� được ch�p lại để răn dạy ch�ng ta, l� những kẻ đang sống trong thời sau hết n�y. Bởi vậy ai tưởng m�nh đang đứng vững th� h�y coi chừng kẻo ng�. Chắc chắn Ng�i kh�ng phải l� người kiểm tra nh� cửa ở California để đưa ra lời cảnh c�o, vấn đề Ng�i quan t�m s�u xa hơn nhiều. Ng�i khuy�n nhủ c�c t�n hữu coi lại nền tảng đời sống m�nh, n�i c�ch kh�c, sức khoẻ tinh thần của một cuộc sống mỗi người. Thi�n Ch�a đ� giải tho�t ch�ng ta khỏi �ch n� lệ tội lỗi, như thuở xưa d�n Israel khỏi kiếp lầm than ở Ai Cập. Tuy nhi�n, tước vị l�m con c�i Thi�n Ch�a kh�ng c� nghĩa ch�ng ta đ� vững chắc về phần thi�ng li�ng tức sống trong �n nghĩa với Ng�i. Ch�ng ta c�n nhiều nguy hiểm, m� th�nh Phaol� gọi l� sống b�n bờ vực thẳm trần gian. Ch�ng ta coi chừng kẻo ng�. Chẳng ai c� thể tự phụ về con người mỏng gi�n của m�nh. Như c�ng d�n tiểu bang California b�n Hoa Kỳ, x�t về phần thi�ng li�ng, đều đứng tr�n mảnh đất kh�ng c� nền tảng.
Cho n�n, th�nh Phaol� n�u gương d�n tộc Do Th�i được Thi�n Ch�a bảo vệ tr�n con đường sa mạc trở về đất hứa. Họ đ� được n�ng niu như g� mẹ săn s�c đ�n con, vậy m� nhiều lần họ đ� vấp ng�, nổi loạn chống M�s�, chống Thi�n Ch�a. Ch�ng ta ng�y nay cũng được những �n huệ tương tự, liệu ch�ng ta c� tr�nh khỏi vết xe của họ,m� lu�n trung th�nh với Thi�n Ch�a ? Để l�m cho vấn đề s�ng tỏ hơn, th�nh Phaol� đưa ra một so s�nh r� r�ng: Trong hoang địa d�n Do Th�i được nu�i dưỡng bằng thịt chim c�t, b�nh manna. Ng�y nay ch�ng ta c� Th�nh Thể, lương thực c�n bền vững, cao qu� hơn manna gấp nhiều lần. Tuyển d�n được kết hiệp với M�s� l�m th�nh d�n ri�ng Ch�a chọn dưới sự hướng dẫn của M�s� (nguy�n văn: Tất cả c�ng được chịu ph�p rửa dưới đ�m m�y, v� trong l�ng biển, để đi theo �ng M�s�).
Qua b� t�ch rửa tội, ch�ng ta cũng được th�p nhập v�o th�n m�nh mầu nhiệm Ch�a Kit�. Tuyển d�n được uống nước thoả thu� từ tảng đ�. Ch�ng ta cũng được no thoả từ M�u Th�nh Ch�a, nguồn ph�t sinh nước hằng sống tr�n h�nh tr�nh trần gian. Th�nh nh�n c�n cho biết th�m những lời cằn nhằn của tuyển d�n v� c�c h�nh phạt nặng nề của Thi�n Ch�a l� lời cảnh b�o ch�ng ta phải lắng nghe. Bởi lẽ ch�ng ta cũng thường c� khuynh hướng như vậy: Tự m�n, tự phụ, tưởng m�nh vững chắc trước t�n nhan Thi�n Ch�a, đứng tr�n đ� tảng mu�n đời th�nh thiện l� Đức Gi�su Kit�. Thực tế,kh�ng phải vậy, t�nh mỏng gi�n của th�n phận l�m người chẳng bảo đảm cho ai như thế cả.
Ch�nh th�nh Phaol� đ� nhiều lần muốn trở n�n kẻ canh chừng cho ch�ng ta, Ng�i muốn thức tỉnh ch�ng ta khỏi th�i xấu tự m�n trong đức tin, xa tr�nh những th�i độ khoa trương, đạo đức v� lối v� giả tạo. Đức Phaol� VI ng�y 4/7/1965 đ� n�i với c�c thiếu nữ trong phong tr�o c�ng gi�o tiến h�nh địa phận Fiesole như sau: �Thế giới b�y giờ đầy rẫy l�ng tự phụ� họ muốn tho�t khỏi mọi hạn chế, tr�ch nhiệm, v�ng phục để sống đời tự do v� tr�ch nhiệm, �ch kỷ, tham lam, bu�ng thả v� n�ng nổi. Ch�ng con phải h�nh động ngược lại, dấn th�n trung th�nh, an vui, hy sinh, ho�n th�nh mọi nhiệm vụ bằng t�nh y�u v� sức mạnh trong ơn Ch�a Th�nh Thần�. M�a Chay l� thời gian thuận tiện để ch�ng ta suy gẫm v� thực hiện sứ điệp của c�c vị, ch�ng ta cần trở lại với ơn Thi�n Ch�a, chấp nhận t�nh mỏng gi�n của m�nh v� khi�m nhường xin Ch�a tha thứ, cảnh gi�c c�c sai phạm tương lai. Khi biết hồi tỉnh ch�ng ta sẽ nhận ra thực sự l� tr�n dương gian , chẳng c� chỗ đứng n�o vững chắc ngo�i l�ng k� th�c v�o t�nh Ch�a thương y�u. Đức Kit� l� gương mẫu để ch�ng ta rập khu�n sống kết hiệp với Ng�i.
Những biến cố gần đ�y: Thi�n tai, dịch hoạ, chiến tranh, khủng bố, nhất l� những thảm hoạ giết chết h�ng trăm, h�ng ng�n sinh mạng, l�m cho nhiều t�n hữu ngỡ ng�ng, bối rối v� thất vọng. Tại sao người v� tội lại phải quằn quại trong những chế độ độc t�i t�n bạo? Tại sao h�ng ng�n trẻ em phải thiệt mạng trong những trận x� s�t t�n gi�o, chủng tộc? Tại sao c�c d�n l�ng v� tội đang sống y�n l�nh hai b�n bi�n giới Irắc, Iran lại phải hy sinh t�nh mạng v� những quả bom tr�n c�c toa xe lửa chạy qua? H�ng trăm vấn nạn kh�c tương tự l�m ch�ng ta phải k�u l�n: �Họ đ� l�m g� n�n tội?�
Thời Ch�a Gi�su, d�n ch�ng đ� c� những quan niệm kh�c với Ch�a về những thảm hoạ xảy ra cho họ. Những quan niệm phổ th�ng n�y l� nền tảng cho c�u chuyện Ph�c �m h�m nay. Hai biến cố t�n khốc vừa xảy ra tại Gi�rusalem v� người ta đ� b�o cho Ch�a Gi�su biết. Biến cố thứ nhất, to�n quyền Philat� giết mấy người Galil�a l�m cho m�u họ ho� lẫn với của lễ họ đang hiến d�ng. Biến cố thứ hai, th�p Silo� cao ngất ngưởng bỗng dưng đổ xuống giết hại 18 người. Trong biến cố thứ nhất, r� r�ng cấp l�nh đạo Do Th�i uất ức, tức tối v� h�nh động bạo t�n của qu�n cướp nước đối với đồng b�o m�nh. Họ cảm th�ng nỗi đau buồn mất m�t với nạn nh�n v� gia đ�nh nạn nh�n. Nhưng họ cũng tin rằng những nạn nh�n đ� đ� phạm tội g� gh� gớm, khiến Thi�n Ch�a nổi giận m� trừng phạt. N�i chung n�o trạng l�c ấy khi thấy việc bất hạnh xảy ra cho ai, thi�n hạ thường nghĩ xấu về đương sự. Giống như ch�ng ta ng�y nay, khi kh�ng gặp hoạn nạn, ch�ng ta cho m�nh l� người ngay ch�nh, được Thi�n Ch�a ch�c ph�c, v� khi được may mắn ch�ng ta cho l� Thi�n Ch�a mỉm cười với m�nh v� cảm thấy an to�n.
Đức Kit� thấy r� lối suy nghĩ bết b�t n�y của những th�nh giả mau miệng b�o cho Ng�i hay sự kiện. Ng�i lập tức lay họ dậy khỏi cơn m� ngủ tự m�n: �C�c �ng tưởng mấy người Galil�a n�y chịu số phận đ� v� họ tội lỗi hơn mọi người Galil�a kh�c sao? T�i n�i cho c�c �ng biết kh�ng phải thế đ�u, nhưng nếu c�c �ng kh�ng s�m hối th� c�c �ng cũng sẽ chết như vậy�. Th� ra, tai hoạ chưa chắc đ� l� h�nh phạt ri�ng cho nạn nh�n, n� mang � nghĩa s�u hơn, h�nh phạt cho lo�i người phản loạn. Ng�i c�n th�m: �Cũng như 18 người kia bị th�p Sil�� đổ xuống m� đ� chết, c�c �ng tưởng họ l� những kẻ mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở th�nh Gi�rusalem sao? T�i n�i cho c�c �ng biết: kh�ng phải thế đ�u; nhưng nếu c�c �ng kh�ng chịu s�m hối, th� c�c �ng cũng sẽ chết hết y như vậy�. Cho n�n h�nh phạt nặng nề, kể cả c�i chết, l� số phận chung của nh�n loại, kh�ng trừ một ai.
Những điển t�ch Ch�a n�u ra l� lời cảnh b�o cho mọi người, nhất l� những n�o trạng Pharis�u. Tai hoạ c� thể xảy ra bất cứ ở đ�u, bất cứ cho ai, bất cứ l�c n�o, v� hết thảy đều l� tội nh�n, xứng đ�ng l�nh nhận những khung h�nh phạt đ�. Ch�a muốn ch�ng ta sử dụng những bất hạnh để cảnh tỉnh, x�t lại nếp sống của m�nh. Thật l� lời gi�o huấn tuyệt vời cho mọi linh hồn v�o M�a Chay hồng ph�c n�y. Một đời sống gi�u c� đầy đủ mọi sự, chưa hẳn đ� l� đời sống tốt, được Thi�n Ch�a ch�c l�nh. N� c� thể chỉ l� no đầy giả tạo, b�n dưới l� căn bản rỗng tuếch, một vị tr� vững chắc, quyền cao chức trọng c� thể l� đang đứng tr�n c�i b�n mục ch�n. Cho n�n c�ng thức ng�y thứ tư Lễ Tro nhắc ch�ng ta: �Con h�y nhớ con chỉ l� tro bụi, con sẽ trở về với bụi tro�. Cuộc đời, d� thừơng hằng thế n�o, cũng c� nhiều bất trắc. Cho n�n Lời Ch�a n�i với những th�nh giả h�m nay đ�ng l� cảnh b�o cực kỳ nghi�m khắc cho c�c t�n hữu mọi nơi, mọi thời. Họ phải lu�n chuẩn bị cho c�c t�nh huống xấu xảy đến cho m�nh, xa tr�nh tội lỗi, ăn năn hối cải v� đừng để bị bất chợt khi Thi�n Ch�a viếng thăm.
Dụ ng�n thứ hai trong Ph�c �m h�m nay c� c�ng nội dung như b�i tr�ch thư th�nh Phaol� gởi t�n hữu C�rint�. Chủ vườn đ� th�m cho c�y vả một năm. Cứ theo lệ thường th� c�y vả trồng ba năm phải sinh hoa kết tr�i cho �ng chủ. Ba năm kh�ng sinh hoa lợi th� phải bị chặt đi v� nhường chỗ cho c�y kh�c. Để vậy chỉ tốn kh�ng gian, tốn đất v� l�m mất mục ti�u của chủ vườn. Trồng trọt l� mong thu hoa lợi. Trong dụ ng�n r� r�ng l� c�y vả v� t�ch sư, nhưng người l�m c�ng xin chủ cho n� một năm ngoại lệ. Đ�y l� một �n huệ, một l�ng thương x�t bất thường, l�m ngạc nhi�n c�c m�n đệ Ch�a Gi�su. Tuy nhi�n c�y vả vẫn phải đơm hoa kết tr�i theo kỳ hạn. Xin lưu �, tự m�nh c�y vả kh�ng thể tiến triển, phải cần đến sự chăm s�c của người l�m c�ng. �ng sẽ b�n th�m ph�n, tưới th�m nước, mới mong c�y vả mang hoa tr�i.
M�a Chay đối với linh hồn t�n hữu cũng giống như một năm ngoại lệ cho c�y vả. Đổi thay, hối cải vẫn l� điều cần thiết cho mỗi ch�ng ta, thời gian vẫn c� kỳ hạn, kh�ng thể k�o d�i m�i m�i. Chẳng c� �ng chủ vườn n�o ng�y ng� đến nỗi nu�i dưỡng m�i m�i c�y vả v� t�ch sự. �ng chỉ nh�n nhượng cho n� một v�i cơ hội m� th�i. Thi�n Ch�a cũng thương ban cho ch�ng ta những kỳ những hạn, c�ng với sự săn s�c của c�c sứ giả Ng�i. Ng�i ban ơn để ch�ng ta ăn năn hối cải, thay đổi nếp sống, thực hiện những c�ng việc b�c �i đ�ch thực, đẹp l�ng Ng�i. Theo tinh thần của b�i Ph�c �m, m�a n�y kh�ng phải l� m�a nu�i dưỡng m� l� m�a gặt h�i, gặt h�i những hoa tr�i của l�ng ăn năn thống hối. Thi�n Ch�a đ� th�m cho ch�ng ta một dịp ngoại lệ, một cơ hội thay đổi cuộc sống. Ch�ng ta c� tr�ch nhiệm đ�p trả v� Ng�i sẽ thương giải ph�ng.
B�i đọc 1 cho ch�ng ta hay Ch�a khởi sự c�ng việc cứu chữa tuyển d�n khỏi kiếp n� lệ Ai Cập bằng ơn gọi Mos�. Ng�i cũng sẽ cứu chữa ch�ng ta bằng tiến tr�nh khổ nạn của Ch�a Gi�su trong m�a Chay n�y. Thật cảm động khi nh�n lại cuộc giải tho�t nh�n loại khỏi v�ng tội khi�n của Ch�a Gi�su. N� đau x�t hơn cuộc vượt qua của M�s� nhiều lần. Cho n�n trong m�a Chay n�y, h�y nh�n v�o b� t�ch Th�nh Thể, để chi�m ngắm sự hiện diện của Thi�n Ch�a trong cuộc giải ph�ng mỗi linh hồn khỏi v�ng tội luỵ, v� nhận ra rằng ch�nh Ng�i mới c� quyền năng gi�p đỡ ch�ng ta đứng vững trong ơn th�nh của Ng�i, tại nơi đ�y, gi�o xứ th�n y�u. Xin Ch�a cho mỗi gi�o d�n tr�n đầy ơn thống hối ăn năn, x�y dựng gi�o xư, ng�y một tốt đẹp hơn trong t�nh thương y�u b�c �i, hoa quả của nếp sống th�nh thiện. Amen.
Thời Gian Của Người L�m Vườn
Mọi người đều l� tội nh�n
Đối với Đức Gi�su, c�i chết thảm khốc kh�ng phải l� một sự trừng phạt của Thi�n Ch�a. Trong b�i Tin Mừng h�m nay, Đức Gi�su sử dụng hai biến cố bi thảm xảy ra v�o thời gian ấy để cho biết rằng tất cả mọi người đều l� tội nh�n, v� những người l�m nạn trong c�c biến cố n�y kh�ng hẳn l� những người tội lỗi hơn những người kh�c. Tất cả mọi người đều l� tội nh�n, n�n tất cả c�ng được k�u mời s�m hối. Đ� l� c�u kết luận Đức Gi�su muốn n�u l�n với đ�m th�nh giả khi đưa ra lời đe doạ : họ sẽ bị ti�u diệt nếu họ kh�ng s�m hối. C�c tai nạn : những người Galil� bị tổng trấn Philat� giết chết, những người bị th�p Sil�a đ�, ch�nh l� những lời Thi�n Ch�a cảnh c�o. Ai đang mắc nợ m� kh�ng thực thi lời k�u mời n�y, sẽ kh�ng được Vị Thẩm Ph�n đo�i thương.
Lời đe dọa tr�n c�n được nhắc lại trong dụ ng�n c�y vả kh�ng sinh tr�i. Tuy nhi�n, ở phần cuối b�i Tin Mừng, t�c giả cho biết Thi�n Ch�a nh�n từ vẫn muốn k�o d�i thời gian, cho d� c�y vả dường như vẫn kh�ng sinh tr�i. Người ta c�n c� thể chờ đợi g� nơi một c�y đ� l�u lắm rồi kh�ng đơm b�ng kết tr�i? Đức Gi�su ch�nh l� người l�m vườn l�m li�n tưởng đến Ch�a Cha.
Như vậy, đoạn Tin Mừng h�m nay gồm ba � tưởng nối kết với nhau : tất cả mọi người đều l� tội nh�n ; t�nh trạng tội lỗi gợi l�n một lời đe dọa, đồng thời một lời k�u gọi h�y mau s�m hối ; Thi�n Ch�a c�n muốn k�o d�i thời gian. Do đ�, mỗi người đều được k�u mời h�y s�m hối, tức l� sống ph� hợp với th�nh � Thi�n Ch�a.
Điều chắc chắn nhất
Nh�n loại dường như vẫn bị bao v�y bởi những điều phi l�. Vẫn c� những c�i chết ''l�ng xẹt'', những tai nạn ''v� duy�n''. Tuy nhi�n, v�o thời Đức Gi�su cũng như c�c thời kh�c, c�c biến cố thời sự vẫn l� những cửa ng� dẫn đến đức tin. Liệu rằng người ta c� thể kh�m ph� ra điều n�y trong c�c biến cố ?
Tổng trấn Philat� s�t hại những người Galil� đang khi họ tiến d�ng của lễ. Đ�ng l� ra, họ phải được Thi�n Ch�a che chở ?
Th�p Sil�a bỗng dưng sập xuống v� đ� chết nhiều người. Thật l� một tai nạn v� duy�n đối với những người t�nh cờ đi ngang qua đ�. Họ chết m� chẳng c� l� do r� r�ng!
Vậy, c�i chết dường như chẳng c� l� do. V� kh�ng ai c� thể tho�t khỏi điều v� l� ấy. Về phần m�nh, Đức Gi�su kh�ng t�m c�ch giải th�ch sự kiện, cũng kh�ng muốn biện minh cho Thi�n Ch�a : ''Nếu ch�ng t�i c� mặt ở đ�, sự việc đ� kh�ng xảy ra ...''
Người chỉ n�i : ''Nếu c�c �ng kh�ng s�m hối, c�c �ng cũng sẽ chết như vậy�. Thế ra c�i chết vẫn c� thể đến bất th�nh l�nh, v� chẳng bao giờ đến c�ng một c�ch. C�u n�i của Đức Gi�su quả l� kh�c thường, bởi v� biết bao người sau khi s�m hối, biết bao vị th�nh, đ� chết c�ch ''th� thảm'' như bao người kh�c. Nh�n bề ngo�i, sự phi l� trong trần gian l� một thất bại n�o đ�, nhưng phải chăng tự n� cuộc sống lại kh�ng c� � nghĩa rồi sao ?
Nh�n một c�ch n�o đ�, con người cũng kh�ng kh�c những thụ tạo kh�c (th� vật, c�y cối). Tuy nhi�n, họ kh�c một điều : họ biết sắp xếp v� sử dụng thời giờ của m�nh. Thi�n Ch�a cho họ c� thời gian để tự x�y dựng, để sinh hoa kết tr�i. Thời gian ngắn hay d�i ? Điều đ� họ kh�ng biết, cho n�n họ phải bắt tay v�o việc ngay tức th�.
Trong một thế giới đầy những phi l�, chỉ c� lời mời gọi của Đức Ki-t� cũng như lời đ�p trả của con người mới l� những điều quan trọng nhất v� chắc chắn nhất.
Đừng lạm dụng l�ng ki�n nhẫn
C�y vả đ� l�u năm kh�ng sinh tr�i. �ng chủ c� l� do để n�i với người l�m vườn : chặt n� đi. Nhưng Hội Th�nh (người l�m vườn) hiểu r� Thi�n Ch�a (�ng chủ vườn), n�n Hội Th�nh năn nỉ : ''Xin cứ để lại ... may ra n� c� tr�i.'' Điều ''may ra'' n�y l�m Thi�n Ch�a do dự. Hội Th�nh hiểu r� Thi�n Ch�a v� l�ng ki�n nhẫn của Người.
Đ� l� vị Thi�n Ch�a chấp nhận cuộc mặc cả của tổ phụ �praham để cứu th�nh Xơđom v� Gom�ra : ''Mặc dầu con chỉ l� th�n tro bụi, con cũng xin mạn ph�p thưa với Ch�a !'' (St 18, 27). V� Thi�n Ch�a đ� ưng thuận ...
Trong một đoạn Kinh Th�nh kh�c, cũng vị Thi�n Ch�a đ� muốn hủy diệt th�nh Niniv�. Nhưng �ng Giona lại kh�ng mau mắn đi th�ng b�o tai họa ấy. �ng nại cớ : Đức Ch�a l� ''Thi�n Ch�a từ bi nh�n hậu, chậm giận v� gi�u t�nh thương, thường bỏ � định gi�ng phạt'' (Gn 4,2).
Đ� l� vị Thi�n Ch�a bằng l�ng k�o d�i th�m thời gian cho người đầy tớ đang phủ phục dưới ch�n, lại c�n tha cho anh kh�ng phải trả nợ, một m�n nợ kếch s� (Mt 18,26-27).
Hội Th�nh lu�n giữ vững niềm hy vọng vượt tr�n mọi hy vọng. Ch�nh v� thế, v�o đầu thế kỷ thứ III, �ng �rigi�n�, vị gi�o sư lừng danh người Ai-cập đ� dạy rằng : Kh�ng được coi bất cứ một sa ng� n�o l� chung cuộc. Cuối c�ng, cả thần dữ cũng trở về với Thi�n Ch�a ? (tại sao lại kh�ng nhỉ ?)
Cũng ch�nh v� thế, th�nh nữ M�nica đ� ki�n nhẫn đợi chờ Thi�n Ch�a xoay chuyển t�m hồn người con tội lỗi của m�nh l� �u Tinh. ''Thời của H�i Th�nh'', đ� l� thời gian gia hạn, đ� l� thời ''t�i sẽ vun xới chung quanh v� b�n ph�n cho n� ...''
Cộng đo�n Kit� gi�o ch�nh l� cộng đo�n của những người l�m vườn. L�m g� cho thời đại kh� khăn n�y : ''tưới th�m một ch�t''. L�m g� cho những người kh�ng muốn tin : ''nhặt bớt đi một cục đ�''. L�m g� cho những kẻ tưởng rằng m�nh đ� tin : ''b�n th�m ch�t ph�n''. V� một l�c n�o đ�, bất th�nh l�nh : một b�ng hoa, một kết quả kh�ng ngờ.
Tuy nhi�n, cần phải biết nhanh l�n, l�ng ki�n nhẫn kh�ng thể chờ đợi th�m nữa. H�y nh�n tất cả những tai họa đang xảy ra chung quanh bạn. Tất cả những người ấy kh�ng tội lỗi nhiều hơn hay �t hơn bạn. Bạn đ� c� thể ở v�o vị tr� của họ. Đừng chậm trễ sinh những quả tốt. H�y hướng về Thi�n Ch�a nh�n l�nh, Đấng cho bạn c�n c� thời giờ để s�m hối ...
Nhanh ch�n l�n
Mỗi người ch�ng ta giống như c�y vả đ� bao năm kh�ng sinh tr�i, đ� tỏ ra nhiều bằng chứng về sự cằn cỗi của m�nh. C�n Thi�n Ch�a tựa như người l�m vườn, vẫn ki�n nhẫn đợi chờ v� muốn cho c�y vả c� th�m thời giờ.
Năm hồng �n. Đ� l� sứ mạng của Đức Gi�su khi đến trần gian. Đ� l� thời của Hội Th�nh trước khi Ch�a trở lại. Đ� l� thời của ch�ng ta được nhấn mạnh với M�a Chay.
L�ng ki�n nhẫn lạ l�ng của Thi�n Ch�a được biểu lộ qua Đức Gi�su, l�ng ki�n nhẫn vượt qu� mọi l� lẽ : điều ấy th�i th�c ch�ng ta phải nhanh ch�n l�n. Thời gian để s�m hối vẫn c�n, chưa phải l� trễ Ch�ng ta c� thể bắt đầu ngay h�m nay ?
* * *
�i t�nh thương vĩnh cửu,
t�nh thương phủ lấp mọi lỗi lầm của thụ tạo,
t�nh thương ph�t xuất từ thần t�nh l� Cha Vĩnh Cửu.
Ch�a d�ng quyền năng m� điều khiển vũ trụ :
ch�ng con đ� được dựng n�n nhờ t�nh thương của Ch�a
v� ch�ng con được t�i tạo cũng nhờ t�nh thương.
T�nh thương Ch�a g�n giữ ch�ng con,
t�nh thương Ch�a l� sự sống,
t�nh thương Ch�a trao ban �nh s�ng
gi�p ch�ng con nhận ra
l�ng nh�n từ Ch�a d�nh cho mọi thụ tạo,
cho cả người c�ng ch�nh lẫn tội nh�n.
(theo th�nh Catarina Sienna)
H�y s�m
hối
(Lc 13,1-9)
Ch�ng ta đang sống trong M�a Chay l� m�a nhắc nhở, k�u gọi ăn năn s�m hối v� sửa đổi đời sống, v� thế, b�i Tin Mừng h�m nay cũng nằm trong � hướng đ�, gồm hai c�u chuyện thời sự v� một dụ ng�n. Ch�a Gi�-su đ� d�ng hai mẩu thời sự n�y để dạy b�i học phải khẩn trương s�m hối, rồi Ch�a kể dụ ng�n c�y vả để củng cố b�i học đ�.
Hai c�u chuyện thời sự : người ta kể cho Ch�a c�u chuyện mới xảy ra tại Gi�-ru-sa-lem : một nh�m người xứ Ga-li-l� đến Gi�-ru-sa-lem tế lễ đ� bị tổng trấn Phi-la-t� ra lệnh t�n s�t ngay l�c họ đang d�ng của lễ. C� lẽ đ�y l� một nh�m người qu� kh�ch tranh đấu cho một nước Do Th�i độc lập, tho�t �ch ngoại bang R�-ma bằng phong tr�o �cứu thế� chống đế quốc ngay tại đền thờ Gi�-ru-sa-lem. V� tổng trấn c� tr�ch nhiệm với R�-ma n�n đ� thẳng tay ti�u diệt nh�m nổi loạn, �ng ra lệnh s�t hại họ v� lấy m�u của họ h�a trộn với m�u c�c con vật được d�ng l�m của lễ rồi đem tế thần.
Khi nghe c�u chuyện n�y, Ch�a Gi�-su hiểu � của người Do Th�i muốn n�i g� với Ch�a, họ muốn Ch�a đồng t�nh với họ để phản đối Phi-la-t� v� ch�nh quyền đế quốc. Nhưng Ch�a kh�ng l�m như vậy, Ng�i đ� dựa v�o quan điểm th�ng thường của d�n ch�ng để đưa ra suy nghĩ của Ng�i về biến cố n�y. Th�ng thường người ta cho rằng : những người bị chết thảm thương như thế l� những người c� tội nặng bị Thi�n Ch�a trừng phạt. Ch�a mời gọi người ta thay đổi lối nh�n đ� : đừng nghĩ họ l� những người tội lỗi nhất, đừng l�m kh�ch b�ng quan m� b�nh luận về biến cố ấy, nhưng h�y nghĩ về bản th�n m�nh, v� m�nh cũng l� những người tội lỗi, vậy h�y lo m� ăn năn s�m hối.
Rồi nh�n c�u chuyện n�y, Ch�a nhắc tới một c�u chuyện thời sự kh�c m� chắc l� những người nghe Ng�i đều đ� biết, đ� l� vụ 18 người bị th�p Si-l�-�c đổ xuống đ� chết. Ch�a bảo những người đ� kh�ng phải l� những người tội lỗi nhất trong th�nh Gi�-ru-sa-lem, rồi Ch�a bảo những người đang nghe Ng�i : nếu c�c �ng kh�ng ăn năn s�m hối th� c�c �ng cũng sẽ chết y như vậy. Ch�ng ta thấy c�u chuyện n�y cũng được tr�nh b�y theo c�ng một sơ đồ như c�u chuyện trước, v� cũng kết luận giống y như nhau. Quan niệm của Do Th�i cho rằng : c� tội l� c� h�nh phạt, Thi�n Ch�a phạt người c� tội để ngăn ngừa kẻ l�nh. Ch�a Gi�-su đ� sửa sai quan niệm n�y, tất nhi�n Ch�a kh�ng chối c� thể c� một tương quan giữa tội lỗi v� h�nh phạt, c� thể Thi�n Ch�a phạt kẻ dữ ngay ở đời n�y, nhưng kh�ng phải lu�n lu�n như thế, bởi v� những điều dữ xảy đến kh�ng nhất thiết l� h�nh phạt m� c�n c� thể l� phần thưởng, một thử th�ch c� lợi, một dịp để tinh luyện nết xấu v� tăng cường nh�n đức. T�m lại, Ch�a Gi�-su đ� d�ng hai mẩu thời sự n�y để mời gọi mọi người h�y lo s�m hối.
Sau đ�, Ch�a kể dụ ng�n c�y vả. Ch�ng ta biết c�y vả l� một loại c�y ăn tr�i rất phổ th�ng tại th�nh địa như c�y chuối ở nước ta. C�y vả dễ trồng v� mau c� tr�i, người ta trồng n� ở bất cứ một g�c đất trống n�o, nhất l� trong vườn nho; tr�i vả tương tự tr�i sung, nhưng to hơn v� ngon hơn, ăn ngọt v� d�ng l�m b�nh ga-t�. Kinh Th�nh thường d�ng c�y vả để �m chỉ về d�n Do Th�i. Trong dụ ng�n n�y Ch�a Gi�-su d�ng h�nh ảnh c�y vả để kh�ch lệ người Do Th�i ăn năn hối cải. Họ được v� như c�y vả l�u ng�y kh�ng sinh tr�i, n�n Thi�n Ch�a định chặt đi, nhưng người l�m vườn l� Ch�a Gi�-su xin khất một hạn kỳ, nhưng họ vẫn cứng l�ng, cuối c�ng Thi�n Ch�a đ� ra tay. 40 năm sau lời Ch�a Gi�-su n�i dụ ng�n n�y, thủ đ� Gi�-ru-sa-lem bị thất thủ v� bị t�n ph� tan hoang, c�n d�n Do Th�i phải bị lưu đầy khắp nơi.
Đọc dụ ng�n n�y ch�ng ta thấy hai đặc t�nh của Thi�n Ch�a như tr�i ngược nhau : Thi�n Ch�a từ bi thương x�t nhưng cũng c�ng b�nh ch�nh trực : Thi�n Ch�a c�ng b�nh v� bản t�nh của Ng�i l� ch�n thật, Ng�i kh�ng chấp nhận một điều g� sai tr�i, phản nghịch với bản t�nh của Ng�i, Ng�i kh�ng thể dung t�ng tội lỗi, Ng�i kh�ng thể im lặng cho tội lỗi gia tăng, như Ch�a n�i : �C�y n�o Cha Ta kh�ng trồng, phải chặt phứt đi�, �C�y n�o kh�ng sinh hoa tr�i tốt l�nh, sẽ bị chặt quăng v�o lửa�. Nhưng đồng thời Thi�n Ch�a từ bi hay thương x�t đối với c�c tội nh�n, Ng�i ki�n tr� chờ đợi tội nh�n đến ph�t ch�t, Ng�i th�ng cảm tha thứ cho những yếu đuối của con người.
Qua b�i Tin Mừng h�m nay Ch�a Gi�-su muốn dạy ch�ng ta điều g� ? Trước hết, Ch�a dạy ch�ng ta phải c� một th�i độ đ�ng đắn, một c�i nh�n đức tin qua mọi biến cố, như tai nạn, tai họa, chiến tranh, đ�i k�m, bệnh tật thất bại� trước những sự kiện đ�, ch�ng ta phải hết l�ng khi�m nhường t�n k�nh � định của thi�n Ch�a, ch�ng ta phải v�ng phục th�nh � của Ng�i. Thay v� ph�n đo�n phiếm diện vội v� rồi l�n �n, kết �n hoặc k�u tr�ch, phẫn nộ th� ch�ng ta h�y cầu xin cho ch�ng ta biết mở con mắt đức tin m� đọc ra b�i học Ch�a muốn dạy, ch�ng ta phải tin chắc rằng Thi�n Ch�a l� Cha rất nh�n từ, Ng�i kh�ng bắt ch�ng ta phải chịu sự kh� qu� đ�ng, Ng�i kh�ng bắt ch�ng ta phải chịu một tai họa như thế nếu kh�ng tr�ng được nhiều lợi �ch thi�ng li�ng.
Thật ra c� nhiều linh hồn được cứu rỗi nhờ những c�i m� ch�ng ta cho l� h�nh phạt, bao nhi�u người đ� trở về với Ch�a qua những gian nan thử th�ch. Ch�ng ta phải nắm chắc tư tưởng n�y l� Thi�n Ch�a cầm c�n nảy mực tất cả, một sợi t�c tr�n đầu rụng đi c�n được Thi�n Ch�a biết đến, nghĩa l� Thi�n Ch�a lo lắng cho từng chi tiết của đời ch�ng ta, vấn đề l� ch�ng ta c� bằng l�ng để Thi�n Ch�a can thiệp v�o từng chi tiết đời sống ch�ng ta hay kh�ng ? Thi�n Ch�a rất c� thể che chở ch�ng ta khỏi một tai họa trong khi những người kh�c mắc phải, v� ngược lại, c� những trường hợp chỉ c� một m�nh ch�ng ta g�nh chịu trong khi mọi người an b�nh. Cho n�n, điều ch�ng ta cần c� l� trao ph� tất cả cho Thi�n Ch�a, phần ch�ng ta xin được chịu đựng cho n�n, xin được sống đẹp l�ng Ch�a trong mọi l�c, mọi nơi, mọi ho�n cảnh.
Đ�ng kh�c, mỗi người t�n hữu l� một c�y vả Ch�a trồng ở trần gian, trong một kh�ng gian, thời gian v� ho�n cảnh kh�c nhau. Từ khi được t�i sinh trong ph�p rửa tội cho đến khi nhắm mắt thở hơi cuối c�ng, ch�ng ta đ� nhận dược biết bao ơn lộc của Ch�a, ch�ng ta đ� l�nh nhận nhưng kh�ng th� phải cho nhưng kh�ng. Cho đi kh�ng những bằng ước muốn, bằng lời n�i, m� c�n bằng việc l�m. Việc l�m chứng minh cho tấm l�ng, việc l�m tốt chứng minh cho một tấm l�ng tốt. Nh�n quả biết c�y, c�y tốt sinh tr�i tốt, tr�i c�y tốt th� kh�ng bao giờ đủ cho người d�ng. Cũng thế, kh�ng bao giờ Thi�n Ch�a lại cho rằng Ng�i đ� ban đủ cho ch�ng ta, v� kh�ng bao giờ ch�ng ta l�m đủ cho Ng�i. T�nh y�u kh�ng bao giờ c� thể n�i l� đủ được. Thi�n Ch�a đ�i hỏi ch�ng ta l�m hết mức, l�m tối đa cho Ng�i, �t nhất phải c� tối thiểu, đ� l� một đời sống trong sạch, chứ đừng như c�y vả kh�ng c� tr�i, v� giả như ch�ng ta đang trong t�nh trạng n�y th� ch�ng ta h�y nghe lời Ch�a dạy h�m nay m� ăn năn s�m hối, Thi�n Ch�a lu�n lu�n gia hạn cho ch�ng ta, Ng�i lu�n lu�n chờ đợi ch�ng ta trở về với Ng�i.
V� thế, ch�ng ta h�y nhớ : ch�ng ta yếu đuối, nhưng Thi�n Ch�a kh�ng yếu đuối; ch�ng ta yếu đuối, nhưng tội lỗi kh�ng phải l� một định mệnh, ch�ng ta c� đủ tự do v� nghị lực để thắng sự xấu nếu ch�ng ta biết quyết t�m phấn đấu. Đ�ng kh�c, mỗi người ch�ng ta đều c� thể phải đối diện với Đấng ph�n x�t bất cứ l�c n�o, bởi vậy, ng�y n�o, giờ n�o cũng mang t�nh khẩn trương, v� thế, ch�ng ta phải lu�n tỉnh thức v� sẵn s�ng.
M�a Chay
N�y D�nh Cho Bạn :
H�y S�m Hối V� Đổi Đời (Lc 13,
1-9)
�Anh em h�y s�m hối v� tin v�o Tin Mừng� (Mc 1, 15). Nhận l�nh sứ mạng từ Thầy Ch� Th�nh, Hội th�nh vẫn tiếp tục lời k�u gọi ấy với to�n thể nh�n loại qua mọi thời đại. L� những Kit� hữu, lời k�u gọi ấy một c�ch đặc biệt d�nh cho ch�ng ta trong m�a chay n�y như cơ hội để s�m hối v� thay đổi c�ch sống theo tinh thần Tin Mừng.
�Nếu c�c �ng kh�ng chịu s�m hối, th� c�c �ng cũng sẽ chết hết y như vậy� (Lc 13, 5). Một thực tế kh�ng mấy vui đ� l� �t người trong ch�ng ta nhận ra rằng ch�ng ta đều l� những tội nh�n. V� thế, ch�ng ta cũng kh�ng thấy cần thiết phải ăn năn s�m hối hay x�t m�nh một c�ch nghi�m t�c để mau ch�ng l�nh nhận b� t�ch H�a giải. Th�ng thường, đa phần ch�ng ta lấy l�m đắc � v� cho rằng �ở hiền gặp l�nh, ở �c gặp �c�. Thế n�n nếu gia đ�nh, vợ chồng, con c�i, c�ng việc l�m ăn của ch�ng ta được như �, �thuận buồm xu�i gi� th� đ� l� do những việc tốt ch�ng ta đ� l�m, do sự �ăn ngay ở l�nh� của ch�ng ta v� ch�ng ta đ�ng được hưởng như thế. Tr�i lại, nếu người n�o gặp phải �tai bay vạ gi�, gia đ�nh x�o trộn, con c�i hư hỏng, l�m ăn thua lỗ� th� chắc l� họ đ� sống kh�ng đẹp l�ng Ch�a hay đ� �ăn ở thất đức� n�n đ�ng bị trừng phạt như vậy. Nhưng liệu rằng Thi�n Ch�a c� suy nghĩ thế chăng? Chẳng phải Người l� Đấng thấu suốt mọi sự v� kh�ng nh�n theo c�ch nh�n của con người sao? Ch�ng ta đừng nghĩ một ai đ� kh�ng gặp rủi ro hay tai nạn n�o l� bởi họ v� tội v� kẻ gặp nhiều bất hạnh nhất trong cuộc đời l� kẻ chồng chất tội lỗi đ�u! Nhưng mọi người ch�ng ta nếu kh�ng biết s�m hối th� đều bị x�t xử v� kh�ng ai l� kẻ v� tội trước mặt Ch�a.
Lạy Ch�a Gi�su Th�nh thể,
Điều Ch�a cần nơi ch�ng con kh�ng phải l� việc x�t đo�n người kh�c xem tội họ nặng nhẹ như thế n�o, họ c� si�ng năng đi lễ kh�ng, c� t�ch cực tham dự c�c giờ chầu kh�ng, c� thường l�m những �việc l�nh ph�c đức� n�o kh�ng� Ch�a kh�ng cần ch�ng con l� vị thẩm ph�n x�t đo�n anh em thay Ch�a v� kẻ n�o x�t đo�n th� sẽ bị x�t đo�n. Nhưng Ch�a cần mỗi người ch�ng con phải tự x�t lỗi v� nhận ra lỗi của m�nh để xem ch�nh ch�ng con c� biết si�ng năng đến với Ch�a qua Th�nh lễ mỗi ng�y kh�ng; ch�ng con c� sống b�c �i với nhau kh�ng hay chỉ biết thờ Ch�a bằng m�i miệng c�n hằng ng�y ch�ng con vẫn sống bất c�ng với người kh�c, vẫn đối xử với nhau một c�ch s�ng phẳng thiếu t�nh người �mắt đền mắt, răng đền răng�, vẫn an t�m với những việc l�m gian lận, mờ �m v� nghĩ rằng �Kh�ng c� ai biết đ�u m� phải sợ!� hay �Cứ l�m đi rồi xưng tội th� tất cả sẽ được tha hết!�...
Lạy Ch�a, xin cho ch�ng con nhận ra lỗi lầm đ� phạm !
Xin cho mỗi người ch�ng con biết nh�n r� m�nh để đ�nh tan đi sự tự hảo giả dối của kẻ ngay l�nh th�nh thiện trong mỗi người ch�ng con. Khi ch�ng con cho rằng m�nh ngoan đạo v� giữ đạo Ch�a th� rất c� thể cũng ch�nh l�c ấy ch�ng con đang sống trong sự tự m�n đầy �ch kỷ m� kh�ng biết. Lạy Ch�a, c� lẽ đ�y mới l� sự nguy hiểm v� tinh vi v� c�ng của tội lỗi đang thống trị nơi mỗi người ch�ng con. Nhiều khi ch�ng con cảm thấy rằng m�nh �v� tội� v� ch�ng con đ� kh�ng phạm một tội �c n�o, trong khi đ� ch�ng con vẫn thản nhi�n sống �ch kỷ, chỉ lo gom g�p những lợi lộc cho c� nh�n, cho gia đ�nh m�nh m� kh�ng m�ng đến lợi �ch chung hay những người h�ng x�m ngh�o khổ, t�ng bấn sống quanh ch�ng con. Th�nh Phaol� t�ng đồ đ� từng nhắc nhở c�c cộng đo�n ti�n khởi: �Khi người ta n�i: B�nh an biết bao, y�n ổn biết bao! Th� l�c ấy tai họa sẽ th�nh l�nh ập xuống v� sẽ chẳng c� ai trốn tho�t được� (1Tx 5, 3). V� thế, điều Ch�a cần nơi ch�ng con l� sự khi�m hạ, biết kiểm điểm bản th�n thường xuy�n để � thức t�nh trạng yếu đuối hay vấp ng� của ch�ng con. Chỉ c� như vậy, ch�ng con mới thấy được ch�ng con cần Ch�a dường n�o v� cảm th�ng biết bao trước những lỗi lầm v� vấp phạm của người kh�c.
Lạy Ch�a Gi�su Th�nh thể,
Xin gi�p ch�ng con biết d�ng thời gian n�y để suy nghĩ về ch�nh m�nh v� đ�p lại lời Ch�a mời gọi ch�ng con: �H�y sinh những hoa quả xứng với l�ng s�m hối� (Lc 3, 8). Xin cho ch�ng con biết rằng s�m hối kh�ng chỉ l� việc quyết t�m từ bỏ điều xấu nhưng c�n phải đi đ�i với việc thực h�nh những điều tốt l�nh nữa. Ch�a lu�n cho ch�ng con cơ hội để khởi sự lại từ đầu �Xin cứ để n� lại năm nay nữa. T�i sẽ vun xới chung quanh, v� b�n ph�n cho n� (Lc 13, 8). Phần m�nh, ch�ng con c� d�m hứa với Ch�a điều ấy kh�ng? Xin Ch�a gi�p ch�ng con đừng trở n�n chai l� trong tội. Xin cho ch�ng con đừng lạm dụng l�ng ki�n nhẫn của Ch�a m� kh�ng mau ho�n cải nhưng xin gi�p ch�ng con thức tỉnh v� nhận ra rằng m�a chay n�y d�nh cho ch�ng con để s�m hối v� thay đổi cuộc đời.
TH�NH
T�M S�M HỐI V� CẢI THIỆN ĐỜI SỐNG,
SẼ ĐƯỢC CH�A X�T THƯƠNG
Lc 13, 1-9
Thưa qu� vị,
Nếu như v�o thời Ch�a Gi�su m� c� phương tiện truyền th�ng ti�n tiến như hiện nay, hẳn khi nghe về c�c biến cố được thuật lại trong Tin Mừng, người ta sẽ nhanh ch�ng phổ biến th�nh tin quan trọng đầu ng�y. Tin thứ nhất, người ta sẽ ầm l�n cho bạn b� th�n quen: �C� nghe thấy chi vừa xảy ra kh�ng?� Tin thứ 2 sẽ truyền qua điện tử, internet, thư thoại: �Trời đất ơi, gh� gớm qu�, lạy Ch�a!� Số l� 18 người bị th�p Sil�� đổ xuống đ� chết một l�c. Philat� giết hại những người Galil�a l�n Gi�rusalem d�ng lễ, l�m m�u họ ho� lẫn với m�u những con vật tế sinh! Cứ như văn bản Ph�c �m th� th�nh giả của Ch�a Gi�su đ� biết r� những tin n�y, th�nh thử thời cổ cũng như thời nay, tin dữ lu�n lu�n loan truyền rất nhanh ch�ng. Về những người Galil�a bị giết c� lẽ l� thường t�nh, cho n�n người ta dễ d�ng tưởng tượng ra c�c chi tiết độc �c của Philat�. Cũng như hiện nay , dưới c�c chế độ độc t�i, d�n ch�ng Gi�rusalem kh�ng phản ứng mạnh m� cắn răng chịu đựng. Họ căm phẫn v� đồng b�o bị giết hại. Nhưng để trong l�ng, kh�ng d�m tỏ lộ ra b�n ngo�i. Họ đến kể cho Ch�a Gi�su nghe xem phản ứng của Ng�i ra sao.
Về tin thứ 2, th�p Sil�� đổ xuống đ� chết một l�c 18 người, c�ng g�y ngạc nhi�n hơn. Họ l� thường d�n, c� tội t�nh chi đ�u m� phải tức tưởi thiệt mạng? Ơ biến cố thứ nhất ch�ng ta c� thể hiểu được v� sự t�n bạo của con người. C�n biến cố thứ 2, lỗi về phần ai? C�u trả lời theo suy nghĩ phổ th�ng l�c ấy th� Thi�n Ch�a trừng phạt những kẻ c� tội. Tương tự như ng�y nay, mỗi khi gặp hoạn nạn ch�ng ta thường k�u l�n: �T�i đ� l�m chi n�n tội m� Thi�n Ch�a trừng phạt t�i đến như vậy?�
Th�i độ của Ch�a Gi�su l�m th�nh giả ngạc nhi�n v� thất vọng. Ng�i chẳng đổ lỗi cho ai cả: �C�c �ng tưởng mấy người Galil�a n�y phaỉ chịu số phận đ� v� họ tội lỗi hơn mọi người Galil�a kh�c sao? T�i n�i cho c�c �ng biết kh�ng phải thế đ�u.� Y kiến của Ch�a Gi�su về 18 người chết ở ch�n th�p Sil�� cũng vậy. Ng�i từ chối li�n kết tội lỗi với những c�i chết thương t�m. C�c tai hoạ xảy ra kh�ng nguy�n v� h�nh phạt tội ri�ng của c� nh�n g�y n�n. Kẻo người ta c� quan niệm sai lầm l� m�nh tho�t nạn bởi v� m�nh th�nh thiện. Những người gi�u c�, ph�t t�i, danh tiếng sẽ tưởng rằng m�nh được Thi�n Ch�a ch�c ph�c, rồi ki�u căng khinh bỉ những kẻ xấu số. Thực ra, việc cảm nhận ơn Ch�a v� tạ ơn Ng�i l� ch�nh đ�ng. Tuy nhi�n, Ph�c �m h�m nay cảnh c�o về l�ng tự phụ, ki�u căng. Tốt đẹp chưa chắc ăn nhằm g� với c�c nh�n đức hoặc với thưởng phạt do c�ng nghiệp của đương sự. Ch�a Gi�su gạt qua một b�n c�i quan niệm sai lầm n�y. Ng�i th�ch đố c�c th�nh giả của m�nh coi lại nếp sống v� thay đổi n� nếu cần thiết: �T�i n�i cho c�c �ng biết kh�ng phải thế đ�u, nhưng nếu c�c �ng kh�ng s�m hối th� c�c �ng cũng sẽ chết hết như vậy.� Lạ l�ng qu�. Vậy th� quan điểm của Ch�a Gi�su ra sao? Y nghĩa lời n�y l� sự dữ lu�n xảy ra tr�n thế giới nhưng kh�ng phải v� thế m� ch�ng ta c� quyền tr� ho�n hối cải. Ch�ng ta chẳng biết thời gian v� cơ hội xảy ra l�c n�o để l�m cuộc trở lại như hy vọng. Cuộc đời lu�n l� bất định, kh�ng ai d�m đo�n trước được. Vậy đừng v� t�nh thường hằng m� ngủ v�i trong tự m�n, ươn lười trong h�nh động. Đời c� nhiều chuyện t�nh cờ hơn l� người ta tưởng tượng.
Để hiểu r� quan điểm của Ch�a Gi�su hơn, ch�ng ta n�n nhớ lại l�c Ng�i khởi sự c�ng vụ. Ng�i lớn tiếng h�: �Thời kỳ đ� m�n v� triều đại Thi�n Ch�a đ� đến gần. Anh em h�y s�m hối v� tin v�o Tin Mừng.� (Mc 1, 15). Suốt thời gian rao giảng, đề t�i s�m hối l� nội dung quan trọng của Ng�i. Ng�i kh�ng những k�u gọi c�c tội nh�n nổi tiếng như Giak�u, Maria Macđala, �ng Publican� v� danh, kẻ trộm l�nh, Math�u thu thuế, m� ngay cả những thường d�n tốt l�nh cũng phải ăn năn. Ngạc nhi�n hơn nữa, Ng�i c�n nhắm đến những nh�n vật tự coi m�nh l� th�nh thiện như Pharis�u, thượng tế, kinh sư, luật sĩ, k�u gọi họ ăn năn hối cải. Ng�i kh�ng loại trừ một ai: �T�i n�i cho c�c �ng biết kh�ng phải thế đ�u, nếu c�c �ng kh�ng s�m hối th� c�c �ng cũng chết hết như vậy.� Tuy nhi�n, c� lẽ qu� vị sẽ hỏi: Tại sao những người tốt l�nh lại cần s�m hối ăn năn?
C�u truyện sau đ�y sẽ phần n�o trả lời qu� vị: Ong T�m l� người sưu tập gậy đi đường. Một h�m �ng mua được một c�y đặc biệt. Số l� m�a đ�ng năm ấy, thời tiết rất khắc nghiệt. Nửa đ�m gi� buốt c� tiếng g� nhẹ ở cửa. Ong đi ra ngo�i v� h� mở c�nh cửa, trong bụng kh�ng ch�t phiền h� v� �ng thường gặp cảnh ngộ thế n�y. Luồng gi� mạnh hất c�i then cửa khỏi tay �ng. Ngo�i trời qu� lạnh lẽo. Một cụ gi� đứng im ch�a tay xin b�nh. Ong biết t�n cụ l� Joe, v� cụ thường đến. Chẳng khi n�o cụ n�i một lời d� l� c�m ơn. Cụ chỉ đơn giản đ�n nhận của bố th� rồi đi. Đ�m nay, cụ Joe hơi say rượu, c�i m�i rượu rẻ tiền giữ cho th�n thể ấm �p. Đ�i mắt cụ long lanh đẫm lệ v� cuộc đời cụ q�a khổ. T�m đưa cho cụ ổ b�nh m� v� mấy xu lẻ rồi kh�p nhanh cửa lại, trở về giường ngủ. Nhưng trong tr� kh�n nhớ lại cụ chỉ c� một g�i đồ, đựng mọi thứ cần thiết cho cuộc sống, treo ở đầu c�y gậy. Cụ Joe đầu trần lầm lũi bước v�o b�ng đ�m gi� buốt.
Ong T�m hối hận, đ�ng l� phải mời cụ Joe v�o nh�, cho cụ ngủ nhờ ở ph�ng gần gian bếp, sạch sẽ, ấm c�ng, đầy đủ tiện nghi. Nhưng T�m lại sợ cụ Joe l�m bẩn căn ph�ng. Cụ ăn vận l�i th�i, h�i h�m, bẩn thỉu, r�ch rưới. V� vậy T�m đ�ng cửa lại như muốn đuổi cụ đi v� kh�ng d�m nghĩ đ�m nay cụ ngủ ở đ�u. Hai ng�y sau một nh�n vi�n ch�n cất đến b�n cho T�m c�y gậy cũ bằng gỗ sồi, tự đẽo lấy. Gi� cả xong, người đ� tuỳ kể chuyện về c�y gậy. Anh ta vừa ch�n cất một cụ gi� ăn xin, cụ chẳng để lại chi đ�ng gi� ngo�i c�y gậy n�y n�n anh b�n cho T�m để lấy ch�t tiền c�m l�m c�ng. N� kh�ng phải l� của bệnh nh�n n�o hay bất cứ ai m� l� của một cụ gi� ăn xin lạnh c�ng đến chết. C�u chuyện hết ở đ�y v� �ng T�m cảm thấy xấu hổ �n hận. C�y gậy l� của cụ Joe m� T�m vừa đuổi ra khỏi nh� mấy bữa trước. T�m kh�ng muốn c�u truyện l�m phiền ai nhưng chỉ muốn n�i rằng Thi�n Ch�a tha thứ những sự dữ m� ch�ng ta đ� l�m, nhưng điều tốt ch�ng ta từ chối hay bỏ qua sẽ tồn tại m�i m�i, đ� nặng lương t�m kh�ng ngu�i. T�m kh�ng l�m chi xấu cả nhưng �ng đ� bỏ qua bổn phận b�c �i của th�n phận l�m người.
T�i tin chắc rằng nội dung ch�nh yếu m� Ch�a Gi�su muốn n�i trong dụ ng�n c�y vả tiếp theo l� ở ch�nh điểm n�y. Ch�ng ta kh�ng sinh hoa kết tr�i tốt như l�ng Ch�a mong muốn khi Ng�i đặt ch�ng ta v�o thế gian n�y. Người chủ vườn muốn đốn c�y đi v� n� l�m �ng thất vọng. N� kh�ng sinh hoa tr�i m� c�n l�m hại đất. N� bị ph�n x�t kh�ng phải v� điều dữ m� v� thiếu s�t bổn phận sinh hoa kết tr�i. T�m �n hận kh�ng phải v� đ� phạm tội nhưng v� bỏ qua b�c �i đối với đồng loại, điều m� Ch�a đ�i hỏi nơi ch�ng ta. Người t�n hữu cũng vậy, mặc d� ng�y n�o cũng đọc trong th�nh lễ �v� những điều thiếu s�t�, nhưng ch�ng ta lướt nhanh m� kh�ng suy nghĩ g� cả. Ch�a Gi�su k�u gọi s�m hối kh�ng chỉ v� đ� phạm tội m� c�n v� kh�ng sinh hoa kết tr�i trong cuộc sống. Do đ�, lời k�u gọi s�m hối của Ch�a li�n quan đến hết mọi người, kh�ng trừ một ai. Xin đừng ra khỏi to� giải tội v� t�m với những thiếu x�t hằng ng�y của m�nh.
Viết đến đ�y, t�i lại nhớ c�u truyện một bộ h�nh đường xa. Ong ta bị một vi�n sỏi nhỏ lọt v�o gi�y. Ong dừng lại th�o gi�y, dốc n� ra rồi đi tiếp kh�ng suy nghĩ chi hết. Đ�ng l� �ng phải lợi dụng cơ hội để nghĩ lại xem m�nh đi đ�ng hướng hay lạc mục ti�u? Ch�ng ta cũng cư xử kiểu đ�, v� sợ bị Ch�a quấy rầy. Tương tự như người bị quỷ �m trong Ph�c �m : �Xin Ng�i để ch�ng t�i y�n, tại sao Ng�i đến quấy rầy ch�ng t�i?� Ch�ng ta chẳng muốn ai, kể cả Ch�a Gi�su, l�m x�o trộn cuộc đời �m ả m�nh đang an hưởng. Thi�n hạ h�y để ch�ng ta y�n với những lo toan suy t�nh đầy �ch kỷ của l�ng m�nh. C�c linh mục, tu sĩ nam nữ thật qu� quắt chẳng để ai y�n trong m�a chay n�y. Gi�o Hội c�ng qu� quắt hơn nữa, b�y đặt ra những thống hối ăn năn. Người ta sinh ra tr�n đời n�y l� như thế đấy: Tự hội tụ về m�nh, chẳng muốn ai k�u gọi m�nh ch� � đến kẻ kh�c, đến Thi�n Ch�a. Ch�ng ta chẳng hề muốn biết, muốn l�m chi về kh�a cạnh n�y của bản t�nh con người.
Nhưng xin nhớ lời Ch�a Gi�su, �n huệ thực sự của Thi�n Ch�a kh�ng phải l� của cải, chức quyền hay đời sống dễ d�i, m� l� l�ng thương x�t v� thời gian để ăn năn hối cải, thay đổi nếp sống. Ph�c �m h�m nay n�i r� như vậy. Cho n�n ch�ng ta cần ăn năn thống hối, tỉnh ngộ khỏi cơn m� tự m�n, khỏi vỏ ốc cứng nhắc của c�i t�i. Người tốt đến đ�u cũng c� khả năng ch�m s�u v�o lối sống �ch kỷ, v� cảm, bần tiện. Ch�o thuyền ngược d�ng kh�ng tiến th� l�i. Cuộc đời theo Ch�a kh�ng th�nh thiện hơn mỗi ng�y, th� trở th�nh tho�i ho�. D�ng chảy của cuộc đời lu�n l�i k�o người t�n hữu ra khỏi c�c gi� trị Ph�c �m.
C�y vả trong Kinh Th�nh thường �m chỉ d�n Israel (Gr 24, 1-10). N� cần được thường xuy�n chăm s�c, giống như d�n tộc Doth�i cần sự dẫn dắt của Đức Ch�a Trời. Mỗi c�y vả cần tới ba năm đầu tư tiền bạc, thời gian, ki�n nhẫn để đơm b�ng kết tr�i. Nhưng hết ba năm, c�y vả l�m �ng chủ vườn thất bại. Ch�ng ta cũng thường khiến Thi�n Ch�a thất vọng v� kh�ng đạt y�u cầu trong nếp sống, mặc dầu Ng�i đ� đầu tư kh�ng biết bao nhi�u ơn l�nh, c�ng sức. Đ�ng l� ch�ng ta phải bị đốn đi để nhường chỗ cho c�c linh hồn kh�c biết l�m vừa l�ng Thi�n Ch�a hơn. Tuy nhi�n người l�m vườn xin th�m một năm cho c�y vả đơm b�ng kết tr�i. Ch�a Gi�su cũng cầu xin Ch�a Cha cho ch�ng ta th�m một thời hạn. Việc n�y ho�n to�n do l�ng thương x�t của Ch�a. Ch�ng ta kh�ng c� quyền v� đ� hết thời hạn rồi. Tuy nhi�n, xin lưu � c�y vả chỉ được th�m một năm nữa chứ kh�ng phải v� thời hạn. Ch�ng ta cũng vậy th�i, xin đừng ki�u ngạo m� tr� ho�n việc ăn năn s�m hối, cải tổ nếp sống.
Đ�ng l� ơn l�nh của Thi�n Ch�a, ch�ng ta được th�m thời gian để lớn l�n, trưởng th�nh v� chỉnh đốn lại n�o trạng, nếp sinh hoạt để phục vụ Ch�a cho xứng đ�ng. Ch�ng ta phải lợi dụng thời gian Ch�a ban th�m để loại trừ những cản trở lớn nhỏ giữa ch�ng ta v� Thi�n Ch�a cũng như với tha nh�n. Đ�y kh�ng phải l� chuyện đ�a, nhưng l� lời nghi�m chỉnh. V� ch�ng ta chỉ c� th�m một năm nữa. Hạn định đ� r� r�ng. Ch�ng ta n�n mở mắt linh hồn, mở tai thi�ng li�ng, mở tr� u tối để nhận ra ơn Ch�a. Ng�i với tới ch�ng ta qua c�c biến cố h�ng ng�y, qua cụ Joe, qua bạn b� th�n hữu, qua những l�c nghỉ tay c�ng việc, qua kinh hạt thờ lễ. V� l�ng ki�n nhẫn của Ng�i thật v� bi�n. Xin nh�n xem b�n tay lo�i người đ� l�m chi với Ch�a Gi�su, con y�u dấu của Ng�i? Vậy m� Ng�i kh�ng thất vọng về ch�ng ta. Ng�i vẫn ban cho ch�ng ta th�m thời gian.
M�a chay chưa phải l� ph�n x�t chung cục, m� l� m�a hồng �n, m�a thuận tiện để ch�ng ta trở lại. Thật v� ơn nếu ch�ng ta để n� tr�i qua l�ng ph�. T�m t�nh thống hối kh�ng phải l� buồn sầu m� l� niềm vui, l� tin mừng. N� k�u gọi ch�ng ta tho�t khỏi kiếp n� lệ �ch kỷ, tội lỗi, tiến đến cuộc sống tự do v� ơn th�nh. N� k�u gọi mọi người chấm dứt sự cằn cỗi của thờ ơ l�nh đạm m� tiến đến cuộc đời phong ph� hiệu quả. Ch�ng ta h�y hạ quyết t�m bước v�o vương quốc của niềm vui n�y, kh�ng phải một lần m� m�i m�i về sau. Bởi v� nếu ch�ng ta thất bại trong việc n�y, mọi dự t�nh tốt l�nh chẳng qua chỉ l� giấc mộng ban ng�y. Amen.
Fr. Jude Siciliano,
OP (Anh em HV Đaminh Gò V�́p chuy�̉n ngữ)
KH�NG PHẢI TH�́ Đ�U
Lc 13: 1-9
D� ch�ng ta tự coi m�nh l� những người hiện đại, đ�i khi ch�ng ta c� thể vẫn c� những � tưởng lạc hậu. C� thể ch�ng ta kh�ng d�m đi dưới cầu thang hay chỗ con m�o mun vừa chạy qua v� sợ xui xẻo. C� thể ch�ng ta bắt ch�o ng�n tay, cầu mong chuyện rủi ro của người kh�c kh�ng xảy đến với m�nh. Ch�ng ta c� thể kh�ng c� những h�nh động m� t�n như thế, vậy những h�nh động dưới đ�y th� sao? Khi thấy ai đ� l�m điều sai tr�i, ch�ng ta liền cảnh c�o: �Coi chừng Ch�a phạt !� Đ�i khi nhiều bậc cha mẹ cũng d�ng lời n�y để đe doạ, sửa sai cho con m�nh (việc dạy bảo con c�i l� một c�ng việc kh� khăn, đ�i hỏi sự cố gắng hy sinh cả đời. Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy c� c�ng nhiều sự trợ gi�p trong việc n�y c�ng tốt, họ thậm ch� nại tới danh Thi�n Ch�a như một đồng minh để răn dạy con).
C� những người t�i ước g� Ch�a sẽ phạt họ ngay lập tức. T�i c� sẵn một danh s�ch c�c nh� độc t�i, những kẻ h� hiếp b�c lột người ngh�o, những nh� t�i phiệt ăn cắp tiền tiết kiệm của d�n�Nhưng trong thực tế, Thi�n Ch�a đ� kh�ng h�nh động theo c�ch đ�. Nhiều người trong ch�ng ta vẫn c�n b�m v�o niềm tin b�nh d�n ng�y xưa: điều rủi ro l� h�nh phạt của Thi�n Ch�a v� một tội n�o đ�. Một b� quả phụ đ� từng n�i với t�i rằng: �T�i kh�ng biết m�nh đ� l�m g� sai tr�i m� Thi�n Ch�a lại phạt t�i v� cất đi người chồng của t�i?�
Ch�ng ta c� thể cảm nhận hơi hướm của niềm tin kiểu n�y trong b�i Tin Mừng h�m nay, c�c tai hoạ xảy ra ch�nh l� h�nh phạt của Thi�n Ch�a v� người ta l�m điều sai tr�i. R� r�ng th�p Si-l�-ac đ� đổ v� mười t�m người đ� bị đ� chết (một sự kiện nhỏ l�m nhiều người li�n tưởng tới đại hoạ ở Haiti vừa qua) v� Phi-la-t� đ� ra lệnh xử tử v�i người Ga-li-l�. Những người đương thời với Đức Gi�su kết luận ra sao? Họ n�i rằng những nạn nh�n tội nghiệp n�y đ� bị phạt v� tội của họ. Hiển nhi�n, Ch�a Gi�su đ� phải đặt lại vấn đề. Ng�i hỏi, phải chăng những người Ga-li-l� bị giết chết đ�, hay những người bị th�p Si-l�-�c đ� chết, l� những kẻ �tội lỗi hơn những người kh�c��? N�i c�ch kh�c, phải chăng họ bị phạt v� tội của họ? Nếu ai đ� muốn đặt tựa đề cho b�i Tin Mừng h�m nay v� treo trước cửa nh� thờ, th� đ� phải l� c�u trả lời của Ch�a Gi�su, �Kh�ng phải thế đ�u!�.
Điều Ch�a Gi�su đ�i hỏi th�nh giả của Ng�i, những người tường thuật cho Ng�i những thảm kịch mới xảy ra, l� phải thay đổi lối nh�n. Thay v� vội v� kết luận những nạn nh�n kia đ� phạm tội, họ cần phải nh�n v�o ch�nh m�nh v� hậu quả họ phải chịu v� tội của bản th�n.
C� vẻ như nhiều người đ� trải qua cuộc đời gi�u c� sung sướng n�y m� kh�ng phải chịu bất kỳ hậu quả xấu do việc gian �c họ l�m. Nhưng, tội vẫn để lại những hậu quả thực sự, kh�ng chỉ ở đời sau, m� ngay trong ch�nh cuộc đời hiện tại.
Mỗi người c� thể tự liệt k� một loạt những hậu quả của tội trong cuộc đời m�nh, nhưng t�i cũng xin gợi n�n một v�i trong số đ�: nếu ch�ng ta thờ ơ trước những đau khổ của người ngh�o th� l�m sao con tim trai đ� của ta c� thể dệt n�n mối tương quan y�u thương, nồng ấm? Nếu ch�ng ta n�i dối hay bơm phồng sự thật v� lợi bản th�n, hỏi rằng c�n ai d�m tin tưởng m� chia sẻ cuộc đời của họ với ch�ng ta? Nếu ch�ng ta gian dối trong c�ng việc để trục lợi hay để tiến th�n, th� hỏi rằng liệu ch�ng ta c�n cơ hội t�m thấy sự t�n nhiệm của c�c bạn đồng nghiệp kh�ng? Nếu ch�ng ta giải quyết những t�nh huống kh� khăn bằng những lời n�i th� bạo, những h�nh động bạo lực, hỏi rằng liệu c� ai d�m d�nh thơi gian v� sức lực để thăng tiến t�nh bạn hay kết h�n với ta � v� đ�u l� những hậu quả m� h�nh động n�y sẽ để lại g� nơi con c�i ch�ng ta khi ch�ng cũng gặp phải những kh� khăn trong c�c mối tương quan? Nếu c�c nh� l�nh đạo trong Gi�o Hội bao che những h�nh vi lạm dụng của h�ng gi�o sĩ v� việc sử dụng c�c nguồn quỹ kh�ng đ�ng mục đ�ch, th� hỏi l�m sao ch�ng ta c� thể x�y dựng một cộng đo�n t�n hữu vững mạnh được? Nếu ch�nh phủ đổ dồn nhiều tiền của v�o vũ kh� hơn l� v�o việc gi�o dục, c�c dịch vụ săn s�c sức khoẻ v� nhu cầu của c�c c�ng d�n ngh�o, th� hỏi rằng liệu những người bị l�ng qu�n n�y c� sẵn s�ng trở th�nh những c�ng d�n đ�ng g�p t�ch cực trong tương lai cho đất nước kh�ng?
Phải chăng những người bất hạnh đang phải chịu h�nh phạt v� tội của họ? �Kh�ng phải thế đ�u!� Sự bất hạnh kh�ng phải l� bằng chứng về tội của một người hay một quốc gia. Haiti xảy ra trận động đất kinh ho�ng kh�ng phải do, như Pat. Robertson n�i, �họ thoả thuận với sự dữ.� Dầu vậy, như ch�ng ta vẫn cảm nghiệm trong cuộc sống của m�nh, tội lỗi c� thể c� những hậu quả thật t�n khốc hoặc thi thoảng ngay trong hiện tại, hoặc trong tương lai kh�ng qu� xa.
Ch�a Gi�su mời gọi mỗi người ch�ng ta x�t lại đời sống m�nh v� s�m hối v� những tội m�nh đ� phạm. Nếu d�m bỏ ra �t ph�t để suy gẫm, ch�ng ta dễ thấy được những hệ quả xấu do tội của ch�ng ta g�y ra. Điều g� đang đổ vỡ trong cuộc đời ch�ng ta? Điều g� g�y đau l�ng? Ch�ng ta đang bị mắc kẹt ở đ�u trong h�nh tr�nh t�m linh của m�nh?
Thi�n Ch�a của M�-s� trong b�i đọc một đ� khẳng định cho m�nh một danh t�nh. Vị Thi�n Ch�a m� M�-s� đ� nghe tiếng Người trong bụi gai ch�y cũng ch�nh l� vị Thi�n Ch�a đ� gọi tổ ti�n d�n It-ra-en ra khỏi �ch n� lệ để đến với một tương lai mới, tươi s�ng hơn, một nơi trao ban sức sống mới. Thi�n Ch�a hứa với M�-s� sẽ giải ph�ng d�n khỏi �ch n� lệ Ai Cập v� dẫn đưa họ đến một v�ng đất m�nh m�ng, xanh tươi, �một v�ng đất chảy sữa v� mật� Đ� chẳng phải l� một h�nh ảnh �m chỉ kh� hay về việc tha tội hay sao? �Một v�ng đất rộng r�i chảy sữa v� mật.� Thi�n Ch�a giải tho�t ch�ng ta ra khỏi v�ng đất chật hẹp v� t� t�ng của tội lỗi v� những hậu quả của n�, rồi dẫn ch�ng ta v�o v�ng đất của sự thứ tha - một đời sống mới, m�t mẻ v� tự do.
Để l�m mới cuộc xuất h�nh mới Thi�n Ch�a đang trao ban cho ch�ng ta, Ch�a Gi�su đ� d�ng một dụ ng�n. Ch�ng ta đừng vội t�m xem dụ ng�n n�y muốn ngụ � điều g�, theo kiểu Thi�n Ch�a l� �ng chủ vườn, l� người muốn chặt bỏ những kẻ tội lỗi � những c�y kh�ng c� tr�i. H�y lắng nghe to�n bộ dụ ng�n v� h�y cảm nhận hiệu quả của n�. Cho đến nay, c�y vả vẫn chẳng c� gi� trị g�. Một c�y ăn tr�i m� lại chẳng c� tr�i th� liệu c� �ch g� kh�ng? N� đ� được cho rất nhiều thời gian để sinh tr�i; �ng chủ vườn n�i rằng �ng đ� đến t�m tr�i c�y vả đến ba năm rồi. �ng ta thật ki�n nhẫn.
Nhưng ch�nh l�c ch�ng ta hết ki�n nhẫn, th� c�c t�nh tiết của c�u truyện lại khiến ch�ng ta ngạc nhi�n. Cuối c�ng, tr�nh thuật n�y l� một dụ ng�n, chứ kh�ng phải l� một tr�nh thuật về một người n�ng d�n b�nh thường với một c�y ăn tr�i kh�ng gi� trị. C�y vả đ� được cho th�m thời gian v� sự săn s�c. Liệu điều đ� c� khiến đầu �c thực tế v� tằn tiện của ch�ng ta sao kinh ngạc hay kh�ng? Tại sao lại phải mạo hiểm tốn k�m thời gian, sức lực v� tiền của v�o điều m� tới nay vẫn l� một thất bại? Điều đ� chẳng � nghĩa g�! Nhưng đối với c�c bậc l�m cha mẹ th� n� thật sự mang nhiều � nghĩa nếu họ kh�ng mất hy vọng v�o những đứa con bướng bỉnh, ưa chống đối; nếu họ tiếp tục bỏ c�ng sức ra để cứu một đứa con m� những người kh�c n�i họ đừng hy vọng g� ở n� nữa. C�c bậc cha mẹ v� những người y�u nhau �hiểu� dụ ng�n n�y.
V� ch�ng ta cũng vậy, nếu trong suốt m�a chay n�y ch�ng ta lại đối diện với tội của m�nh v� cảm thấy lưỡng lự hoặc thấy m�nh kh�ng thể thay đổi. Dụ ng�n ch�nh l� một c�i hu�ch nhẹ của �n sủng. Đ� l� một giọng n�i l�i k�o, như giọng n�i M�-s� đ� nghe thấy, mời gọi ch�ng ta ra khỏi nơi bị tội lỗi kiềm chế để bước v�o một �v�ng đất rộng r�i, tho�ng m�t v� tự do�. Thế n�o l� sự tha thứ tội lỗi? Đ� như một v�ng đất hứa, một �v�ng đất chảy sữa v� mật ong.�
Thi�n Ch�a của ch�ng ta đầy l�ng thương x�t, qua Đức Gi�su, đ� tỏ lộ cho ch�ng ta sự ki�n nhẫn của Người v� cho ch�ng ta th�m thời gian. C� lẽ ch�ng ta đ� hết ki�n nhẫn với một số người v� tự hỏi, �Tại sao Thi�n Ch�a lại kh�ng phạt kẻ xấu xa đ�?� �p dụng v�o ch�nh m�nh ch�ng ta thậm ch� c� thể n�i rằng, �T�i kh�ng thể tin được Thi�n Ch�a lại tha tội cho t�i v� t�i đ� phạm đi phạm lại một tội cũ.� Nhưng dụ ng�n m� ch�ng ta nghe h�m nay lại l� một dụ ng�n về l�ng thương x�t v� bi�n v� lu�n c� cơ hội thứ hai � tới một giới hạn. C� lẽ hạn định, �xin cứ để n� lại năm nay nữa,� kh�ng hẳn l� một lời răn đe cho bằng đ� l� một �n huệ.
T�i kh�ng biết c�c bạn thế n�o, chứ c�n t�i th� chắc chắn t�i sẽ l�m việc hết sức khi t�i biết hạn ch�t của m�nh. C�c trường học cũng vậy: c�c b�i thi cũng phải được ho�n th�nh v�o một ng�y ấn định. Nếu bạn kh�ng nộp b�i v�o ng�y đ�, điểm số của bạn sẽ bị trừ bớt một số phần trăm theo quy định. Dụ ng�n c� một kết th�c đ�ng ngại. Người l�m vườn xin th�m một năm nữa để anh c� thể chăm s�c, vun trồng v� b�n ph�n cho c�y. Khi đ�, hạn định được đặt ra. Nếu c�y ra tr�i, n� sẽ c� một tương lai. H�y nghe tiếng của người l�m vườn, �nếu kh�ng th� �ng sẽ chặt n� đi.� Điều đ� c� lẽ đ� mồi l�n một đống lửa b�n dưới ch�ng ta! C� thể đ� l� một �n huệ, một ngọn lửa khiến ch�ng ta phải chuyển động, phải thay đổi.
Ch�ng ta kh�ng h�nh động đơn độc một m�nh. Sau c�ng, đ� l� một dụ ng�n tin mừng v� l� Tin Mừng về �n sủng. Ch�ng ta sẽ được gi�p, nếu ch�ng ta muốn thay đổi. Ch�ng ta được �săn s�c� �n cần bởi một người l�m vườn đầy t�nh thương, l� người sẽ gi�p ch�ng ta trổ sinh hoa tr�i của sự ho�n cải v� sống đ�ng với cương vị người m�n đệ. Thời khắc thay đổi ch�nh l� l�c n�y đ�y. Ch�ng ta kh�ng biết m�nh c�n được bao nhiều thời gian. Như những người trong tr�nh thuật Tin Mừng h�m nay, thời khắc kết th�c cuộc đời họ đến thật nhanh v� kh�ng hề được b�o trước � như một to� th�p bất ngờ ập xuống.
Đ� cũng kh�ng n�i về c�i chết. Ch�ng ta cần quan t�m đến những dấu hiệu cảnh b�o trong tương quan của ch�ng ta v� những ưu ti�n. Ch�ng ta đang dồn hết sức lực của m�nh v�o đ�u? Điều đ� sẽ trổ sinh hoa tr�i hay ch�ng ta lại trở th�nh một c�y cằn cỗi, kh�ng hoa kh�ng tr�i? Ch�ng ta sẽ gặp một kết cục n�o: một cuộc h�n nh�n thất bại, một đứa trẻ bướng bỉnh, một t�nh bạn bị đ�nh mất. Hay liệu c� kịp gi�p một người thiếu thốn m� trước đ�y ch�ng ta vẫn thờ ờ l�m ngơ kh�ng?
C�y Vả v� Bụi Gai
Ng�y 2/3/07 vừa qua, h�ng Tin Tức C�ng Gi�o Thế Giới (CWN) đ� loan tin �ng Fred Nassiri, một nh� tỷ ph� tại Hoa Kỳ, d�ng hiến tất cả t�i sản m�nh cho người ngh�o v� sẽ trở th�nh tu sĩ Phanxic�. Một Phanxic� thời đại đ� xuất hiện ! �ng l� người Mỹ gốc Iran. Từ Hồi Gi�o, �ng đ� trở lại C�ng Gi�o. Ng�y 1/3 vừa qua, khi đến Vatican gặp Đức Hồng Y Quốc Vụ Khanh T�a Th�nh Tarcisio Bertone, �ng n�i : �T�i muốn mang đến Vatican một chứng từ đức tin v� l�ng kh�m phục l� tưởng d�ng Phanxic�. Tất cả t�i sản của t�i sẽ d�nh cho người ngh�o để t�i trở th�nh tu sĩ Phanxic�. � Giải th�ch về sự chuyển hướng cuộc đời, �ng Nassiri ph�t biểu : �C�ng nhiều tiền của, c�ng c� nhiều nghĩa vụ đối với người chung quanh m�nh.� [1]
Tại sao �ng Nassiri c� thể thực hiện một cuộc từ bỏ lớn lao đ� ? �ng kh�ng t�nh to�n như Giak�u. Chẳng biết ng�y xưa, sau khi chia nửa gia t�i cho người ngh�o v� đền b� gấp bốn cho những nạn nh�n, �ng Giak�u c�n lại bao nhi�u ? Nassari chắc chắn hơn �ng rồi. Cuộc từ bỏ n�o cũng bắt đầu từ sự s�m hối. Năm xưa, thời c�n trong sa mạc, thế n�o �ng M�s� chẳng c� l�c s�m hối v� h�nh động giết người Ai cập để b�nh vực cho đồng b�o ? ��nh rằng đ� l� một h�nh vi anh h�ng, nhưng trước nhan Ch�a, lương t�m �ng kh�ng để �ng y�n. Từ đ�, �ng đ� s�m hối. Thi�n Ch�a đ� dủ l�ng thương k�u gọi �ng l�nh sứ mệnh giải tho�t d�n tộc, từ bụi gai bốc lửa m� kh�ng bốc ch�y (x. Xh 3:2). Thi�n Ch�a đ� biến bụi gai v� dụng th�nh �đất th�nh,� (Xh 3:5) nơi M�s� đ� được Thi�n Ch�a Giao Ước (Xh 3:6) mạc khải l� ��ấng Hiện Hữu.� (Xh 3:14) Bụi gai đ� g�p phần l�m n�n lịch sử d�n Ch�a.
Trước đ�y, giống như bụi gai, �ng M�s� cảm thấy m�nh bất lực trước kiếp n� lệ tang thương của đồng b�o. Thời gian gậm nhấm t�m hồn. Niềm đau đưa �ng gần tới Ch�a. Như bụi gai, �ng đ� được Ch�a d�ng để mạc khải cho d�n Do th�i biết tất cả tấm l�ng cảm th�ng s�u xa v� sức mạnh của Ch�a muốn ra tay giải ph�ng họ khỏi �ch n� lệ Ai cập. V� lu�n hiện diện trong d�n, n�n Người thấu hiểu v� quan t�m tới mọi nỗi khốn c�ng của họ. Kh�ng những thế, Người c�n hứa dẫn họ tới �một miền đất tốt tươi, rộng lớn, miền đất tr�n trề sữa v� mật.� (Xh 3:8a) D� l� bụi gai giữa sa mạc, nếu được Ch�a đo�i tới, cũng trở th�nh nơi tr�n đầy sự sống v� th�nh thiện. Nhưng nếu kh�ng được chăm s�c, ngay c�y vả tại g�c vườn nho cũng v� dụng, d� đầy dẫy thợ l�m vườn.
B�nh thường, c�y vả c� d�ng đẹp, đem lại b�ng m�t v� chất bổ dưỡng cho gia đ�nh (1 V 4:25), n�n được nhiều người ưa th�ch. Nhưng trong dụ ng�n h�m nay, kh�ng biết tại sao c�y vả lại kh�ng sinh hoa tr�i ? Sau ba năm li�n tục ra thăm, chủ vườn kh�ng t�m được một tr�i n�o nơi c�y vả. Nếu cứ để c�y vả tiếp tục sống, lợi nhuận gia đ�nh sẽ bị ảnh hưởng. Sự hiện hữu của n� trở th�nh thừa th�i v� nguy hại cho đất đai v� m�i trường chung quanh. �ng mất ki�n nhẫn v� muốn chặt n� đi. Nhưng nhờ người l�m vườn n�i xin, �ng chủ cho n� sống th�m một năm nữa. Sau một năm, c�y vả c� sinh hoa tr�i n�o kh�ng ? Kh�ng thấy dụ ng�n n�i tới.
Thực tế, chỉ cần sau một năm ngắn ngủi, t�nh h�nh đ� ho�n to�n thay đổi. C�y vả đ� được vun xới cẩn thận. Những người l�m vườn cũ đ� bị thay thế. Người L�m Vườn mới l� ch�nh Con Thi�n Ch�a. L� Chủ vườn nho, Ch�a Cha đ� sai Ch�a Con đến chăm s�c vườn nho v� c�y vả. Người đ� lấy ch�nh Th�n Thể chăm b�n v� Bửu Huyết vun tưới c�y cối. N�i kh�c, Người canh t�c bằng ch�nh t�nh y�u của m�nh, t�nh y�u kh�ng bao giờ cạn kiệt hay tắt ng�m. Người đ� trả gi� bằng ch�nh mạng sống để đem lại m�a m�ng tươi tốt cho Ch�a Cha v� to�n thể nh�n loại. Chỉ cần một thời gian rất ngắn, Chủ vườn c� thể bội thu. Người l�m việc cực nhọc để c� một Vương quốc C�ng B�nh với những hoa tr�i bao dung v� cảm th�ng.
Kh�ng c� kinh nghiệm s�u xa về l�ng thương y�u v� nh�n �i v� c�ng lớn lao của Ch�a, kh�ng thể l�m Vườn Nho Ch�a. Nếu thực sự c� l�ng bao dung đ�, Gi�o hội kh�ng thể kh�ng s�m hối. Từ đ� mới c� thể x�y dựng một Vương quốc C�ng B�nh. �ược ủy th�c chăm s�c cả vườn nho lẫn c�y vả, ch�ng ta đ� h�nh động ra sao ?
Trong Kinh Th�nh, c�y nho v� tr�i vả thường biểu tượng cho h�a b�nh v� thịnh vượng.[2] Khi thay Ch�a chăm s�c vườn nho v� c�y vả, Gi�o hội phục vụ cho nền h�a b�nh v� hạnh ph�c nh�n loại. Thực vậy, cũng như �ức Gi�su, Gi�o hội phải hy sinh BỎ mạng sống mới c� thể ho�n th�nh sứ mạng cao cả ấy. Nh�n v�o t�nh trạng bạo động v� mất tự do tr�n thế giới h�m nay, ch�ng ta thấy Gi�o hội c�n phải nỗ lực nhiều lắm.
Nguy�n nh�n ch�nh khiến Gi�o hội chưa ho�n th�nh sứ mệnh, v� ch�ng ta chưa s�m hối. Chỉ khi n�o s�m hối, Gi�o hội mới c� thể quy tụ mu�n d�n v�o l�m vườn nho Ch�a. Nếu kh�ng, Gi�o hội sẽ phải ph�n t�n như d�n Do th�i sau khi �ền Thờ Gi�rusalem bị ti�u hủy.
Ch�a kh�ng muốn D�n Ch�a h�m nay l�m v�o cảnh tan t�c như thế, n�n mới l�n tiếng cảnh c�o : �Nếu anh em kh�ng chịu s�m hối, th� anh em sẽ chết hết.� (Lc 13:5) Ngược lại, nếu s�m hối, kh�ng những được sống, m� ch�ng ta c�n thực hiện được sứ mệnh h�a b�nh v� đem lại cuộc sống gi�u mạnh cho mọi người. Nếu s�m hối, d� l� bụi gai, ch�ng ta cũng được Ch�a d�ng l�m nơi ph�t ra lời mạc khải v� cứu độ. D� c� l� c�y vả v� sinh, ch�ng ta cũng sẽ được chuyển h�a để sản xuất hoa quả tốt tươi cho Ch�a. Tất cả đều phải bắt đầu từ s�m hối.
Ngay khi mới mở lời rao giảng Nước Trời, Ch�a đ� k�u gọi s�m hối. Việc s�m hối lu�n l� chủ đề ch�nh trong mọi lời giảng của Ch�a. Bởi thế, khi tường thuật tin tức về những người đồng hương bị Philat� s�t hại, Ch�a lợi dụng cơ hội để k�u gọi con người s�m hối. Chắc hẳn l�c đ� những người Do th�i muốn Ch�a b�y tỏ một th�i độ ch�nh trị đối với đế quốc. Nếu b�nh luận về tin tức thời sự n�ng bỏng đ� theo hướng ch�nh trị, chắc chắn đ� đến tai Philat�. Lời k�u gọi s�m hối c� thể Philat� đ� nghe b�o c�o. Nếu đ�ng thế, �ng cũng phải suy nghĩ về những h�nh động của m�nh. �ng kh�ng thể dựa v�o thế mạnh của ch�nh trị m� đ�n �p hay ti�u diệt con người, bất chấp Thi�n Ch�a. Lương t�m, tiếng n�i Thi�n Ch�a, c�n mạnh hơn lệnh của ho�ng đế Roma. �ng sẽ phải đối diện trực tiếp với Tạo H�a của �ng. �ng cần s�m hối !
Ng�y nay vẫn c� những con người chưa nhận ra sự thật đ�. Vụ đập ph� tượng Pieta tại Ph�t Diệm s�ng ng�y 30.01.2007 l� một th� dụ điển h�nh. Biến cố xảy ra chỉ 4 ng�y sau khi Thủ tướng nước Việt Nam hội kiến với Đức Gi�o Ho�ng v� Quốc Vụ Khanh To� Th�nh tại R�ma. Xung quanh bức tượng, gi�o d�n đặt c�c v�ng hoa k�nh viếng Đức Ch�a Gi�su v� Đức Mẹ Maria. Tr�n c�c v�ng hoa c� c�c d�ng chữ ph�n ưu như: �Gi�o họ Đ�ng Thịnh v� c�ng đau thương khi Mẹ chịu thương đau,� �Cộng đo�n Gi�o họ Phong Ch�u v� c�ng thương tiếc khi Mẹ đau thương,� �Hội M�n C�i xứ Ngọc Cao k�nh viếng sự đau thương Mẹ�. Tại ch�n tượng bị đập ph� h�y c�n tấm bảng ghi d�ng chữ: �Tạ ơn Đức Mẹ 'Pieta'. Người đ� trở n�n h�nh ảnh Hội Th�nh tại GP Ph�t Diệm.� �ọc những h�ng chữ đ�, t�i c� cảm tưởng như m�nh đang tham dự đ�m tang của Ch�a v� �ức Mẹ. T�i đ� thất vọng khi kh�ng t�m thấy v�ng hoa n�o ghi những c�u như : �Lạy Cha, xin tha cho họ v� họ kh�ng biết việc họ l�m� (Lc 23:34) hay �h�y y�u kẻ th� v� cầu nguyện cho những kẻ ngược đ�i anh em,�(Mt 5:44; Lc 6:35) Nếu c�, chắc chắn Ch�a sẽ vui hơn v� ph� hợp với Tin Mừng hơn !
Trong vụ đập ph� ảnh tượng đ�, ch�nh quyền đ� chứng tỏ tất cả sức mạnh v� địch (!) của chủ nghĩa M�c L� b�ch chiến b�ch thắng. N�n nhớ, Ch�a Gi�su v� Mẹ Maria l� những thần tượng tuyệt vời của Kit� hữu. Ch�nh quyền đ� đập n�t được �tượng.� Liệu c� ph� n�t nổi �thần� trong l�ng người hay kh�ng ? N�n biết : �Ceasar kh�ng phải l� tất cả. C� một vương quyền kh�c, m� nguồn gốc v� bản chất kh�ng thuộc về thế gian n�y.� [3] Chỉ khi th�nh t�m s�m hối, mới thấy r� Vương quyền đ�. Theo th�nh Cl�ment�, tự bản chất, Gi�o hội l� một cơ cấu c� tổ chức, nơi mỗi th�nh vi�n đảm tr�ch sứ mệnh theo ơn gọi của m�nh. Người nhấn mạnh, sứ mệnh của Gi�o hội c� t�nh c�ch b� t�ch hơn ch�nh trị, v� khuyến kh�ch t�n hữu đ�p ứng lời Thi�n Ch�a mời gọi bước v�o �một tiến tr�nh s�m hối một c�ch quảng đại v� can đảm.� [4]
L� người đang phục vụ Vương Quốc Thi�n Ch�a, t�i đ� s�m hối để phục vụ một c�ch hữu hiệu hơn chưa ? Nếu chưa, t�i cũng chỉ l� bụi gai hay c�y vả v� sinh m� th�i. Nhưng nếu s�m hối, t�i c� thể �thay đổi cho ph� hợp với kinh nghiệm về Thi�n Ch�a tuyệt vời đang hiện diện để ban �n sủng v� tự mạc khải� [5] cho t�i. Nếu kh�ng c� kinh nghiệm về t�nh y�u đầy khoan dung v� tha thứ của Thi�n Ch�a, t�i kh�ng thể s�m hối. T�nh y�u Thi�n Ch�a v� c�ng m�nh liệt đến nỗi t�i c� thể thay đổi th�i độ v� � ch� để lựa chọn những g� thực sự gi� trị hơn l� t�m thỏa m�n những tham vọng tự nhi�n.
�GH B�n�đict� XVI đ� diễn tả thật ch�nh x�c : �Ho�n cải l� chấp nhận một c�ch tự do v� với t�nh y�u tự lệ thuộc tất cả v�o Thi�n Ch�a, Đấng S�ng Tạo đ�ch thực của ch�ng ta, tự lệ thuộc v�o t�nh y�u. Do đ� tự ho�n cải c� nghĩa l� kh�ng t�m kiếm sự th�nh c�ng c� nh�n - điều sẽ tr�i qua � nhưng l� từ bỏ mọi th�m t�n con người, đi theo Thi�n Ch�a với sự đơn giản v� niềm tin tưởng để Đức Gi�su trở th�nh cho mỗi người, �tất cả trong mọi sự� như � th�nh T�r�sa th�nh Calcutta th�ch lập lại. Ai để cho Người chiếm hữu th� kh�ng sợ mất sự sống của m�nh, bởi v� tr�n Thập Gi�, Người đ� thương y�u v� tự hiến m�nh cho ch�ng ta. Ch�nh v� thế khi mất sự sống bởi t�nh thương, ch�ng ta t�m lại được n�.� [6]
Lạy Ch�a, con l� c�y vả nhiều năm kh�ng sinh hoa tr�i g� cho Ch�a v� anh em. C�m ơn Ch�a đ� sai Con Ch�a đến cứu con. Xin cho con cảm nghiệm s�u xa về t�nh y�u v� c�ng m�nh liệt của Ch�a để con c� thể ho�n cải v� trở th�nh người l�m vườn nho đắc lực của Ch�a. Amen.
Lm. Jude Siciliano, O.P. (Anh em nh� học Đaminh chuyển ngữ)
Cơ hội cuối c�ng để ho�n cải
Xh 3,1-8a.13-15; Cr 10,1-6.10-12; Lc 13,1-9
K�nhnh thưa qu� vị,
Trong kh�a học n�i trước c�ng ch�ng, c�c học vi�n thường được hướng dẫn để khởi đầu b�i n�i chuyện của m�nh bằng một c�u chuyện th� vị g�y ch� �. Một khi g�y được sự ch� � của người nghe, họ c� thể đề cập đến những điểm nhấn trong b�i n�i chuyện của m�nh. Tương tự như thế, người giảng thuyết n�n biết một trong những c�ch thức khởi đầu b�i giảng l� đề cập đến một t�nh huống m� người nghe c� thể nhận ra ngay t�nh huống của m�nh, hoặc l� họ biết người n�o đ� đang gặp t�nh trạng như thế. Mục đ�ch của việc dẫn nhập n�y l� để thu h�t người nghe v� chuẩn bị cho họ lắng nghe Lời Ch�a n�i với cuộc sống của họ. Trong tr�nh thuật Tin mừng h�m nay, Đức Gi�su, một nh� giảng thuyết, đ� kh�o l�o đề cập đến kiến thức của người nghe về những sự kiện hiện tại v� liền sau đ� Ng�i n�i cho họ biết một th�ng điệp quan trọng.
Đức Gi�su n�i về một số người bị Philat� giết chết trong khi họ đang d�ng tế vật trong Đền thờ. Qu� vị c� thể tưởng tượng ra cảnh người ta bị giết đang cầu nguyện! Chắc chắn những người nghe chuyện t�n s�t n�y đ� bị sốc. Mặc d� kh�ng c� c�c phương tiện truyền th�ng hiện đại, nhưng tin tức về sự kiện n�y c� vẻ như đ� được lan truyền bởi v� Đức Gi�su đ� nhắc đến sự kiện n�y để giảng dạy lời của Ng�i cho những người tụ tập chung quanh.
Một tin buồn kh�c dường như cũng được nhiều người biết đến, v� thế Đức Gi�su đ� đề cập đến sự kiện n�y để minh họa cho điều Ng�i muốn n�i. Ở Sil��c h�nh như cũng c� một t�a th�p đ� bị sụp đổ v� khiến cho 18 người bị thiệt mạng. Người ta đ� b�n t�n nhiều về những sự kiện bi thảm n�y, một tin tức g�y x�n xao. Tuy xảy ra ở những thời điểm kh�c nhau, nhưng hai sự kiện n�y lại c� vẻ như mới xảy ra ng�y h�m qua: một bạo ch�a giết chết c�c c�ng d�n của ch�nh quốc gia m�nh; một c�ng tr�nh x�y dựng kh�ng đ�ng quy c�ch khiến bức tường sụp đổ đ� chết những người đang đi lại ở b�n dưới.
Hai sự kiện nghe giống nhau v� c�c thắc mắc họ n�u l�n cũng vậy. Tại sao những điều n�y lại xảy ra với những người ấy? Những người đương thời với Đức Gi�su v� một số người thời nay c� thể đưa ra kết luận rằng Thi�n Ch�a đ� trừng phạt những kẻ tội lỗi. Khi một ai đ� gặp bi kịch th� dễ c� khuynh hướng đặt c�u hỏi: �T�i đ� l�m g� m� Thi�n Ch�a lại trừng phạt t�i như thế?�
Những người nghe Đức Gi�su giảng đều đ� nghe về sự t�n bạo của Philat� v� sự sụp đổ của t�a th�p. Đức Gi�su, một người giảng thuyết tuyệt vời, đ� d�ng những sự kiện n�y như những v� dụ để giảng dạy cho họ. Những sự kiện kịch t�nh n�y nhắc nhở mọi người rằng cuộc sống chẳng c� g� l� chắc chắn cả; chẳng c� g� đảm bảo rằng sẽ kh�ng c� bất kỳ điều xấu n�o xảy đến với m�nh c�ch bất ngờ. �n�y, qu� vị sẽ chẳng bao giờ biết đ�u�. Bởi chưng, cuộc sống qu� mong manh, Đức Gi�su gi�p mọi người duyệt x�t lại đời sống cũng như thực hiện những thay đổi th�ch đ�ng. Đức Gi�su n�i rằng tất cả ch�ng ta đều l� những tội nh�n hay c� những h�nh vi kh�ng xứng hợp cần phải thay đổi �ngay b�y giờ� � kh�ng được �chậm trễ�.
C�i chết l� một c�ch khiến ch�ng ta phải lưu �. Ch�ng ta đ� thấy những người mắc bệnh hiểm ngh�o, hoặc những người đ� chết v� đ� d�ng những gi�y ph�t cuối c�ng qu� b�u để sửa chữa những sai lầm: một phụ nữ li�n lạc v� l�m h�a với người anh trai của m�nh sau nhiều năm tuyệt giao; một thương gia thay đổi � định của m�nh để ho�n trả lại mọi người những g� �ng ta đ� lừa dối họ; một số người đ� bỏ nh� thờ trong một thời gian d�i, nay lại xin cha ban B� t�ch H�a giải v� sau đ� l� Xức dầu; một người cha lạnh nhạt v� khắt khe với hai người con trai của m�nh nay lại gọi ch�ng lại để ngỏ lời xin lỗi v� b�y tỏ niềm tự h�o về ch�ng. Đ�i khi, cũng giống như trường hợp tai nạn ở Sil��c, c�i chết bất ngờ xảy đến. Nhưng, Đức Gi�su n�i, nếu c�n c� thời gian, ch�ng ta tận dụng �n huệ n�y để h�n gắn những rạn nứt v� xin được tha thứ. M�a chay l� một lời nhắc nhở sửa đổi v� h�m nay Đức Gi�su n�i với ch�ng ta ngay b�y giờ l� thời gian để l�m điều đ�.
Đức Gi�su đưa ra v� dụ về c�y vả kh�ng c� tr�i. T�nh từ khi trồng th� c�y vả mất khoảng ba năm sẽ cho tr�i. Thế rồi, nếu c�y vả kh�ng c� tr�i th� một người l�m vườn kh�n ngoan v� thực dụng sẽ chặt n� đi v� thay bằng c�y kh�c. Lẽ thường, người l�m vườn l� những người ki�n nhẫn v� họ chờ cho c�y trồng của họ đến m�a thu hoạch. Tuy nhi�n, l�ng ki�n nhẫn của người l�m vườn cũng c� giới hạn, như ch�ng ta c� thể nghe thấy giọng n�i của người l�m vườn: �Đ� ba năm nay t�i ra c�y vả n�y t�m tr�i � chặt n� đi.�
C�y vả l� một biểu tượng của Israel (Mk 4,4) v� những người nghe Đức Gi�su n�i cũng hiểu được sự li�n tưởng n�y. Thi�n Ch�a vẫn tiếp tục ban ph�t rộng r�i t�nh y�u v� dưỡng nu�i Israel, d� trải qua một lịch sử d�i đằng đẵng d�n n�y vẫn lu�n khước từ hay thờ ơ. R� r�ng từ thời c�c ng�n sứ, Thi�n Ch�a đ� muốn cho Israel trở n�n một dấu chỉ của t�nh y�u v� l�ng thương x�t của Thi�n Ch�a giữa mu�n d�n tộc. N�i c�ch kh�c, Thi�n Ch�a đ� mong đợi t�m thấy tr�i tr�n c�y vả.
Xin đừng chỉ giới hạn kỳ vọng n�y v�o d�n Israel. Thi�n Ch�a mong muốn mỗi ch�ng ta v� Hội th�nh phải trổ sinh hoa tr�i trong việc phục vụ Ch�a: đem lại những th�nh quả của sự phục vụ trong y�u thương, trao hiến ch�nh bản th�n m�nh để xoa dịu nỗi đau của ta nh�n v� l�m vơi đi g�nh nặng của họ. C�y m� đ� được Đức Gi�su trồng đ�i buộc phải sinh hoa kết tr�i như Đức Gi�su đ� biểu lộ trong đời sống của Ng�i qua lời n�i v� h�nh động.
M�a chay l� thời điểm th�ch hợp để suy x�t xem liệu ch�ng ta c� chậm trễ đưa ra những thay đổi quan trọng trong đời sống của m�nh hay kh�ng. Dụ ng�n c�y vả kh�ng sinh tr�i gợi l�n một dấu chỉ của niềm hy vọng. C�y vả được cho một năm hồng �n nữa; th�m một cơ hội, với sự chăm s�c chu đ�o v� tận t�nh hơn hầu c� thể đơm b�ng kết tr�i. Tuy nhi�n, vẫn c�n đ� một lời cảnh b�o khắc nghiệt l� nếu kh�ng sinh hoa tr�i th� n� sẽ bị chặt đi. M�a Chay nhắc nhở về l�ng nh�n hậu của Thi�n Ch�a lu�n d�nh cho ch�ng ta v� ta c� đủ thời gian để đ�n nhận l�ng nh�n hậu ấy, v� tiếp đ� phải thực hiện những đổi mới quan trọng để sắp xếp lại cuộc đời của ch�ng ta. Tuy vậy, nếu ch�ng ta kh�ng h�nh động trong thời hạn được trao n�y th� sẽ phải l�nh một hậu quả bi thảm. Ng�y cuối c�ng sẽ ập đến bất ngờ với bất kỳ ai trong ch�ng ta.
Nhưng ch�ng ta kh�ng chỉ dựa v�o sức m�nh để nỗ lực thực hiện những thay đổi n�y. C�y vả nhận được l�ng thương x�t, thời gian v� sự chăm s�c đầy t�nh y�u thương. Thi�n Ch�a chăm ch�t cho ch�ng ta để ta trổ sinh được nhiều hoa tr�i. Đức Gi�su mời gọi mọi người đ�n nhận sức mạnh �n sủng từ Thi�n Ch�a. Đ� l� một �n huệ nhưng kh�ng; ch�ng ta chẳng c� thể l�m g� để c� được ơn ấy. H�y nhớ lại t�nh trạng của c�y vả; n� đ� kh�ng c� tr�i. Điều đ�i hỏi ch�ng ta l� đ�n nhận �n sủng được ban tặng v� tiếp đ� l� sinh s�i hoa lợi đ�ng như mong đợi.
Nguy�n nh�n g�y n�n nỗi đau thương cho những người h�nh hương Gi�rusalem hay c�c nạn nh�n tại Sil��c kh�ng phải l� do tội của họ. Những người Kit� hữu cần l�n tiếng v� h�nh động chống lại c�c bạo ch�a bất c�ng, hoặc d�ng quyền lực ch�nh trị để chống lại c�c c�ng d�n của họ. Tương tự như thế, �c�c tai nạn� như c�c t�a nh� v� cầu tr�n xa lộ bị sụp đổ đ�i khi l� hậu quả của việc đốt ch�y giai đoạn trong quy tr�nh x�y dựng. C�c Kit� hữu l�m việc trong c�c ng�nh c�ng nghiệp x�y dựng, giao th�ng vận tải, y tế, sản xuất, thực phẩm.v.v� cần phải tận t�m trong c�ng việc ng� hầu bảo vệ người ti�u d�ng v� kh�ch du lịch khỏi �tai nạn�. Kit� gi�o l� một t�n gi�o hằng ng�y, mọi người h�nh đạo trong khung cảnh sống b�nh dị qua việc lao động nghi�m t�c v� c�ng minh.
Tuy tập trung v�o b�i đọc Tin mừng, nhưng ch�ng ta cũng kh�ng bỏ qua B�i đọc I: một đoạn văn tr�ch từ Kinh Th�nh H�pri. Đ� l� một lời tuy�n bố quan trọng về Thi�n Ch�a v� những g� Người thực hiện cho ch�ng ta.
B�i đọc I khởi đầu, cũng giống như �c�c đoạn văn n�i về lời mời gọi�, với việc Thi�n Ch�a đi bước trước. Thi�n Ch�a l� Đấng vĩnh cửu v� th�nh thiện đ� k�u gọi �ng M�s�. Ng�n ngữ biểu tượng đ� truyền đạt thật hay: một bụi c�y ch�y bừng, nhưng bụi c�y ấy lại kh�ng bị thi�u rụi; c� tiếng gọi �ng M�s� v� truyền cho �ng cởi d�p ra, �v� nơi ngươi đang đứng l� đất th�nh�. Thi�n Ch�a mời gọi M�s� phải c� l�ng t�n k�nh v� khi�m nhường; một lời nhắc nhở về t�nh si�u việt của Thi�n Ch�a. Sau đ�, Thi�n Ch�a đ� l�m, như những g� Thi�n Ch�a vẫn lu�n thực hiện trong Kinh Th�nh, để biểu lộ sự quan t�m của Người đối với những ai đang chịu �p bức. �Ta đ� thấy r� cảnh khổ cực của d�n Ta b�n Ai Cập...�
B�i đọc n�y dẫn ch�ng ta đến tr�nh thuật Tin Mừng. Như Thi�n Ch�a đ� tỏ l�ng từ bi với những người khổ cực v� Đức Gi�su đ� hiện thực h�a l�ng trắc ẩn ấy qua đời sống của Người thế n�o, th� ch�ng ta, cũng như c�y vả, được mong đợi phải sinh hoa kết tr�i bằng l�ng từ bi v� c�ng b�nh trong ch�nh cuộc sống của ch�ng ta như vậy.
[1] CWN 02/03/2007.
[2] Harper�s Bible Dictionary 1985:308.
[3] Th�nh Cl�ment�, CWNews 07.03.2007.
[4] Ibid.
[5] Encyclopedia of Catholicism 1995:366.
[6] �GH B�n�đict� XVI, Zenit 21/02/2007.