Ch�a Nhật XXV Thường Ni�n - Năm C
Am 8:4-7 ; 1 Tm 2:1-8 ; Lc 16:1-13
An Phong op : Sử Dụng Tiền Bạc Sao Cho ��ng
Fr. Jude Siciliano, op : Tiền Bạc
G. Nguyễn Cao Luật op : C� Tiền, H�y Đem Sử Dụng !
Giac�b� Phạm Văn Phượng op : D�ng Tiền Mua Bạn
G. Nguyễn Văn Thuần op : Kh�ng thể vừa l�m t�i Thi�n Ch�a lẫn tiền của
Lm. Jude Siciliano, op : Con C�i Sự S�ng Trong Của Cải Vật Chất
Lm. Jude Siciliano, op: Thế n�o l� con c�i sự s�ng?
Sử Dụng
Tiền Bạc Sao Cho ��ng
Lc
16,1-13
Tin mừng ch�a nhật 25 thường ni�n C l� dụ ng�n về người quản l� bất lương, bị �ng chủ đ�i t�nh sổ v� kh�ng c�n được l�m quản l� nữa. Nhưng người quản l� n�y đ� kh�n ngoan v� t�o bạo để toan t�nh cho tương lai sắp tới của m�nh : gọi c�c con nợ đến v� giảm nợ. �ng chủ đ� khen ngợi h�nh vi đ�. Tiếp đến, �ức Gi�su đưa ra những lời khuy�n thực tế về việc sử dụng tiền bạc thế n�o cho đ�ng : để mưu cầu hạnh ph�c đời đời.
�ức Gi�su lu�n g�y những điều bất ngờ v� nghịch l�. Những dụ ng�n "nghịch l�" như : Vị quan t�a bất ch�nh (Lc 18,1-8), Người ph� hộ ngốc nghếch (Lc 12,16-21), Người t� điền s�t nh�n (Mt 21,33-43)... đ� minh chứng điều n�y. Dường như �ức Gi�su nhận ra những yếu đuối, thiếu s�t v� cả những "h�o nho�ng" trong những nh�n vật được xem l� đ�ng k�nh trọng ? Dường như c� một ch�t h�i hước v� cay đắng đối với những người được xem l� "đạo đức" ? �iều n�y xem ra l�m cho những người nghe Người bị sửng sốt. Thực vậy, khi đến trần gian, �ức Gi�su thường "bầu bạn" với những người tội lỗi. Người đến để cứu vớt những người tội lỗi. Như Thi�n Ch�a đ� s�ng tạo con người bằng bụi đất, v� khi l�m như thế Người chẳng sợ "dơ tay", th� �ức Gi�su sẽ t�i tạo n�n một nh�n loại s�ng ngời, mới mẻ từ giữa những người tội lỗi. �iều n�y thể hiện l�ng nh�n từ của vị Thi�n Ch�a đến với con người.
Nhưng nhất l� trong ho�n cảnh quyết liệt v� bi đ�t, l�ng nh�n từ n�y vẫn rộng mở v� g�y nhiều ngạc nhi�n. Dụ ng�n người quản l� bất lương l� một ti�u biểu.
Người quản l� trong dụ ng�n n�y g�y ngạc nhi�n cho ch�ng ta, bởi lẽ anh ta bất lương, kh�ng trung thực trong việc quản l� của m�nh. Anh ta đ� phải nhận lấy thảm họa cho ch�nh m�nh. Anh đ� biết sử dụng những "m�nh kh�e" v� những quyết định tức thời để toan t�nh cho tương lai của m�nh trong một ho�n cảnh bi đ�t như thế. �iều ngạc nhi�n hơn nữa l� �ng chủ đ� khen ngợi c�ch h�nh xử của người quản l� n�y. �ng chủ đ� thể hiện l�ng nh�n từ vượt qu� lẽ thường t�nh. Theo lẽ thường, �ng chủ sẽ tức giận, v� kh�ng đồng � lối giải quyết của người quản l� bất lương như trong c�u chuyện.
Như thế, khi ch�ng ta phải đương đầu với những ho�n cảnh bi đ�t, bị loại trừ, ch�ng ta h�y d�m h�nh xử một c�ch "t�o bạo" v� "s�ng suốt" để mưu cầu hạnh ph�c vĩnh cửu cho m�nh, như người quản l� đ� l�m.
Lối h�nh xử t�o bạo v� s�ng suốt n�y nghĩa l� sao ? L� d�m tin tưởng v�o l�ng nh�n từ vượt qu� lẽ b�nh thường của Thi�n Ch�a. L� nghĩ đến tương lai v� mưu cầu hạnh ph�c đời đời cho ch�nh m�nh. L� lu�n hy vọng v� cậy tr�ng d� trong ho�n cảnh bi đ�t nhất.
Những lời gi�o huấn của �ức Gi�su về c�ch sử dụng tiền bạc: "Tiền bạc l� một �ng chủ xấu, nhưng lại l� một đ�y tớ tốt". Tiền bạc được n�i ở đ�y được xem như l� đại diện những thực tại trần thế vốn chẳng tốt cũng như chẳng xấu; n� tốt hay xấu l� t�y người sử dụng.
Người kit� hữu kh�ng "từ chối" tiền bạc nhưng biết c�ch "từ chối" phục vụ ch�ng, coi ch�ng như l� một �ng chủ. Chỉ c� một đời sống nhưng với hai phương diện kh�c nhau : một l� trong tương quan với Thi�n Ch�a hoặc đời sống t�m linh (cầu nguyện c� nh�n, tham dự th�nh lễ...), v� một l� trong tương quan với đời sống thường ng�y (c�ng ăn việc l�m, nghỉ ngơi, giải tr�...). Nhưng hai đời sống n�y (t�m linh v� thường ng�y) chỉ l� một, ch�ng t�c động lẫn nhau. �iều quan trọng l� c�ch thế h�nh xử đặt Thi�n Ch�a l�n tr�n hết, l� định đ�ng bậc thang gi� trị của mọi thực tại trần thế.
Như thế người kit� hữu tin tưởng v�o l�ng thương x�t của Thi�n Ch�a, đồng thời cũng "t�o bạo" v� "s�ng suốt" để đạt cho được hạnh ph�c vĩnh cửu. Hơn nữa, t�m kiếm Nước Thi�n Ch�a nhưng kh�ng xao l�ng việc x�y dựng x� hội trần thế.
Lạy Ch�a Gi�su,
Người l� �ấng Cứu thế khoan dung v� nh�n từ.
L� �nh s�ng chiếu v�o đ�m tối ch�ng con.
L� bạn của con người. Ch�a kh�ng ch� gh�t một ai.
Tr�i tim Người kh�ng kh�p k�n
trước những toan t�nh �ch kỷ của con người.
Xin cho ch�ng con t�nh y�u,
l�ng thương x�t v� dịu hiền của Ch�a.
KHỦNG HOẢNG
Lc 16:1-13
C�ng b�nh v� c�ng cần thiết cho cuộc sống. Ch�nh sự bất c�ng đ� k�o sập cơ quan Thương Mại Quốc Tế tại Nữu Ước ng�y 11/9/2001 vừa qua. Khủng bố chỉ l� hệ lụy bất c�ng. Tin Mừng h�m nay muốn tr�nh b�y bộ mặt thật của bất c�ng v� những giải ph�p chấm dứt cảnh bất c�ng đ�.
MA LỰC KIM TIỀN
Tất cả chủ đề Tin Mừng h�m nay đều xoay quanh tiền bạc vật chất. ��y l� một vấn đề lớn kh�ng thể kh�ng đề cập đến trong cuộc sống. Bởi vậy, �ức Gi�su phải d�ng một dụ ng�n để r�t ra những kết luận cụ thể cho những m�n đệ tr�n bước đường theo Ch�a. Ch�nh l�c t�ng quẫn nhất, sự thật mới được phơi b�y. Ch�y nh� ra mặt chuột. Cũng như người con thứ trong Tin Mừng tuần trước, người quản gia tự b�n t�nh : "M�nh phải l�m g� đ�y ?"(Lc 16:3), sau khi nghe tiếng s�t đ�nh mang tai :
"Từ nay anh kh�ng được l�m quản gia nữa !" (Lc 16:2) Sau nhiều ng�y theo d�i v� nghe ng�ng, �ng chủ mới đi đến quyết định đ�. Quyết định đ� đ� thay đổi đời anh. Nh�n v�o cuộc sống, anh thấy nghề n�o cũng kh�ng th�ch hợp. Chỉ c�n mỗi c�ch cứu v�n l� lấy l�ng những "con nợ của chủ" (Lc 16:5). Những t�nh to�n nhanh ch�ng của anh vừa chứng tỏ anh đ� "h�nh động kh�n kh�o" (Lc 16:8), vừa phơi b�y bộ mặt "quản gia bất lương" (Lc 16:8) của anh. Anh nắm vai tr� trung gian giữa chủ v� con nợ. Thực tế, nếu mua thẳng từ chủ, kh�ch h�ng đ� kh�ng phải chịu một khoản nợ lớn lao như thế. R� r�ng anh đ� lợi dụng vai tr� trung gian đ� để ch�m con nợ khi th� năm mươi phần trăm, khi th� hai mươi phần trăm (xc. Lc 16:5-7). Cuối c�ng anh kh�ng phải l� người phục vụ chủ hay kh�ch h�ng. Tr�i lại anh lợi dụng cả hai b�n để?chỉ phục vụ ch�nh c�i t�i của m�nh ! Anh đ� ch�m con nợ tối đa v� đ� gian manh trong việc sổ s�ch để bớt x�n cho vinh th�n ph� da. Bởi vậy, chủ mới n�i :"C�ng việc quản l� của anh, anh t�nh sổ đi."; (Lc 16:2) Anh đ� đ�nh mất chữ t�n đối với chủ v� tạo một bất c�ng qu� lớn đối với kh�ch h�ng. �ồng tiền đ� l�m anh tối tăm mắt mũi.
Tự bản chất, đồng tiền kh�ng xấu. Bằng chứng ch�nh Ch�a cho biết c� thể "d�ng Tiền Của bất ch�nh m� tạo lấy bạn b�, ph�ng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đ�n rước anh em v�o nơi ở vĩnh cửu."(Lc 16:9) Nghĩa l� tiền bạc cũng c� thể l� một phương tiện phục vụ hữu hiệu cho t�nh li�n đới nh�n loại v� � nghĩa cuộc đời. Tiền bạc ch�nh l� một c�i thước đo l�ng người. Trung th�nh cũng từ đ� ! Phản bội cũng từ đ� ! Số lượng kh�ng quan trọng. Quan trọng l� l�ng người trong những cảnh huống lớn nhỏ (x. Lc 16:10) Kh�ng phải đợi chuyện đại sự mới thấy r� l�ng người. Nhưng cuộc sống hằng ng�y c�ng phơi bầy tất cả ng�c ng�ch trong l�ng dạ con người dễ d�ng hơn.
Ch�nh "từ l�ng người, ph�t xuất những � định xấu" (Mc 7:21) như bất c�ng, khủng bố, ph� thai v.v. Bao nhi�u tiền của đ� đổ v�o đ�. Tiền của đ� trở n�n xấu xa v� l�ng dạ tăm tối. Tiền của c� thể trở th�nh phương tiện cho "những ai đ�n �p người c�ng khổ v� ti�u diệt kẻ ngh�o h�n trong xứ." (Am 8:4) Họ t�n thờ tiền bạc. Họ lợi dụng tất cả : "ta sẽ lấy tiền bạc mua đứa cơ bần, đem đ�i d�p đổi lấy t�n c�ng khổ; cả l�a n�t gạo mục, ta cũng đem ra b�n."(Am 8:6) H�nh động đ� phơi b�y tất cả l�ng dạ xấu xa. Họ ti�u tan c�ng với những của cải bất ch�nh, v� Thi�n Ch�a "sẽ chẳng bao giờ qu�n một h�nh vi n�o của ch�ng.: (Am 8:7) Ngược lại, Người để � đến những người biết k�nh sợ Ch�a v� t�n trọng tha nh�n, những người biết vận dụng tiền của để tạo n�n � nghĩa đ�ch thực cho cuộc đời.
CỦA CẢI CH�N THẬT
� nghĩa đ�ch thực đ� chỉ đến với những con người thiện ch�. Quả thực, nếu c� � tốt, người ta c� thể d�ng "tiền của bất ch�nh" (Lc 16: 9.11) "tạo lấy bạn b�" (Lc 16:9) v� "của cải ch�n thật" (Lc 16:11) Chỉ c� của cải ch�n thật, tức l� hồng �n Thi�n Ch�a, mới đem lại hạnh ph�c đ�ch thực m� th�i. Tiền của bất ch�nh sẽ c� ng�y ti�u hao lụn bại. Nhưng của cải ch�n thật kh�ng thể bị mối mọt v� trộm cướp đe dọa. Sống tr�n đời, con người chỉ l� quản gia tr�n những của cải trong một thời gian ngắn. Nghĩa l� con người kh�ng phải l� sở hữu chủ tuyệt đối. Tr�i lại, họ chỉ c� quyền "sử dụng của cải của người kh�c." (Lc 16:12) Người kh�c đ�y ch�nh l� Thi�n Ch�a, �ấng sẽ ban "của cải d�nh ri�ng cho anh em." (Lc 16:12) Qu� lo cho m�nh, con người sẽ mất tất cả. Tr�i lại, nếu biết vận dụng tất cả t�i năng, tiền của phục vụ Thi�n Ch�a, họ t�m lại được trọn vẹn bản th�n. Trần gian chỉ l� nơi để học hỏi c�ch phục vụ Thi�n Ch�a nơi tha nh�n. N�n nhớ : "Anh em kh�ng thể vừa l�m t�i Thi�n Ch�a, vừa l�m t�i Tiền Của được." (Lc 16:13) �� l� nguy�n tắc đầu ti�n v� quan trọng nhất phải nắm vững khi sống giữa những "tiền của bất ch�nh"
Thực tế, biết bao người đang rời xa nguy�n tắc quan trọng đ�. Họ l� những quản gia nhưng đ� lấn lướt cả �ng chủ v� kh�ch h�ng. Nắm quyền sinh s�t trong tay, họ lạm dụng tiền của v� quyền b�nh để t�c oai t�c qu�i. Bởi thế, th�nh Phaol� "khuy�n ai nấy d�ng lời cầu xin khẩn nguyện, n�i van, tạ ơn cho tất cả mọi người, cho vua ch�a v� tất cả những người cầm quyền, để ch�ng ta được an cư lạc nghiệp m� sống thật đạo đức v� nghi�m chỉnh." (1 Tm 2:1-2) Quyền b�nh cũng như tiền của chỉ để phục vụ chứ kh�ng phải đ�n �p con người. Bởi vậy mới cần cầu nguyện để những người cầm quyền xử dụng những tiền của v� quyền b�nh c�ch kh�n ngoan để "mọi người được cứu độ v� nhận biết ch�n l�" (1 Tm 2:4) l� �ức Gi�su như cao điểm cuộc sống.
�ạt tới cao điểm đ� rất kh� khăn ! Nhưng "c�i g� cũng c� thể, đối với người c� l�ng tin" (Mc 9:23) v�o "�ấng trung gian giữa Thi�n Ch�a v� lo�i người : đ� l� một con người, �ức Kit� Gi�su, �ấng đ� tự hiến l�m gi� chuộc mọi người." (1 Tm 2:5-6) Nhờ thế, t�nh y�u Thi�n Ch�a v� gi� trị con người được mạc khải.
Nhưng trong khi Thi�n Ch�a vận dụng mọi c�ch để n�ng cao con người, th� ch�nh con người lại t�m c�ch ch� đạp con người. Tiền của l� phương tiện hữu hiệu để thực hiện mưu đồ đ�. Bất c�ng tr�n ngập. Tiền bạc c� thể tạo n�n kẻ th�. Bởi vậy, ng�y tận c�ng chẳng c� ai đ�n mời v�o nơi vĩnh cửu. Bất c�ng sẽ tạo n�n thế bất qu�n b�nh cho cả hiện tại v� tương lai. Ngược lại, nếu biết d�ng tiền của tạo li�n đới giữa người với người, ảnh hưởng c�n l�u d�i tới thi�n thu. Muốn thế, phải lấy con người l�m trung t�m v� cứu c�nh mọi sinh hoạt x� hội v� kinh tế. N�i kh�c, "con người phải kiểm so�t được vận mạng đời m�nh v� c� quyền kiếm c�ng ăn việc l�m cho m�nh." (�GH Gioan Phaol� II, CWNews 14/9/2001) Bất cứ những g� kh�ng phục vụ con người đều phải bị loại bỏ, d� điều đ� c� đem lại những lợi nhuận lớn lao v� những kh�m ph� mới lạ. C� những người muốn đổi mới tận nền tảng. Nhưng �GH nhận x�t : "trong khi những h�nh thức lịch sử lao động thay đổi, những vấn đề nền tảng vẫn bất di bất dịch." Người k�u gọi mọi người cố gắng h�nh th�nh những h�nh thức "kinh tế mới" để cổ động "li�n đới mới" bảo vệ m�i sinh, v� tạo những cơ hội mới cho mọi người. (�GH Gioan Phaol� II, CWNews 14/9/2001)
Muốn thực hiện được những điều tốt đẹp ấy, dĩ nhi�n cần phải đổ rất nhiều tiền của v�o những dự �n lớn lao. Nhất l� đừng ngại vận dụng tất cả mọi phương tiện để l�m cho mọi người lớn l�n trong việc t�n trọng v� li�n đới với những người bị tổn thương v� h�nh động bất c�ng của người kh�c (xc �HY Murphy- O" Connor v� TGM Kelly, CWNews 20/9/2001) Bất c�ng ch�nh l� kẻ th� của h�a b�nh. Bởi thế, Thượng Hội �ồng Gi�m Mục Thế Giới 1971 mới n�i việc cổ động c�ng l� l� một "yếu tố tạo n�n việc ph�c �m h�a" v� đem lại h�a b�nh cho nh�n loại. �ể thực hiện l� tưởng đ�, hơn ai hết, "người Kit� hữu phải trung th�nh với giới răn t�nh y�u lớn lao: y�u Thi�n Ch�a, tha nh�n v� "kẻ th� m�nh." (Murphy- O" Connor v� Kelly, CWNews 20/9/2001)
TIỀN BẠC
Lc 16:1-13
Thưa qu� vị.
Cứ theo lệ thường, từ b�i đọc một của c�c Ch�a nhật, ch�ng ta tr�ng đợi v�i lời an ủi cho d�n tộc Is-ra-en. Bởi lẽ c�c b�i đọc đ� thường tr�ch từ Cựu ước v� d�n Is-ra-en lu�n lu�n ở trong c�c t�nh huống ngặt ngh�o, cực khổ. Lịch sử của họ đầy dẫy kh� khăn, �p bức, n� lệ, mất nước, chiến tranh, lưu đầy . C�c d�n tộc lớn hơn, h�ng mạnh hơn ở chung quanh lu�n để l�ng th� gh�t d�n tộc nhỏ b� n�y. Họ kh�ng ngừng tiến h�nh c�c cuộc x�m lược t�n bạo, cho n�n Is-ra-en phải lu�n tr�ng cậy v�o l�ng trung t�n của �ức Ch�a cứu gi�p họ. Nhưng b�i đọc Cựu ước h�m nay tr�ch từ s�ch ti�n tri Amos lại c� một sứ điệp kh�c hẳn. S�ch được viết từ 8 thế kỷ trước Ch�a Gi�su. Thời kỳ n�y đất nước đang được b�nh an, thịnh vượng. S�ch được viết ra để cảnh c�o to�n d�n về c�c h�nh vi đ�n �p người ngh�o kh� trong xứ sở. S�ch c� 9 chương ngắn, nhưng to�n thể s�ch l� một lời đe dọa của Giav� đối với c�c cường h�o, �c b� trong d�n.
V�o l�c n�y, ch�ng ta h�y gạt sang một b�n quan niệm về Thi�n Ch�a giận dữ, th�ch b�o th�, một Thi�n Ch�a chỉ c� thể chi�m ngưỡng từ xa, bởi Ng�i thường nổi cơn thịnh nộ, m� h�y c� � tưởng về Thi�n Ch�a nh�n từ, gi�u l�ng thương x�t v� dễ tha thứ bất cứ l�c n�o ch�ng ta k�u xin. Thi�n Ch�a ấy thể hiện trong Kinh th�nh v� trong con người của �ức Gi�su Kit�. Mọi sự đều tốt l�nh v� hạnh ph�c. Tuy nhi�n c� một điều dễ l�m cho Thi�n Ch�a ấy nổi giận m� ti�n tri Amos n�i tới trong b�i đọc h�m nay. �� l� �p bức những người ngh�o khổ. L�c ấy Ng�i thực sự nổi giận : "�ức Ch�a đ� lấy Th�nh Danh l� niềm h�nh diện của Gia-c�p m� thề. Chẳng bao giờ Ta qu�n một h�nh vi n�o của ch�ng" (Am 8, 7). Họ đ� l�m cho Th�nh Danh Ng�i trở th�nh ph�m tục, bu�n gian, b�n lận. Họ chẳng c� thể chờ đợi cho hết ng�y hưu lễ để b�c lột những người ngh�o h�n, "Giảm c�n, giảm đấu, lừa đảo thi�n hạ. Lấy tiền bạc mua kẻ cơ bần, đổi đ�i d�p lấy người c�ng khổ, mua l�a tốt, b�n l�a mục .". Tất cả những bất c�ng đ� đều đổ l�n đầu d�n đen, l� những người phải triền mi�n g�nh chịu nhọc nhằn, cho họ được gi�u sang, ph� qu�. Thi�n Ch�a thực sự nổi thịnh nộ, bởi Ng�i lu�n về phe với những người chịu �p bức. Nếu Ng�i kh�ng lập tức can thiệp cho họ, th� lời thề của Ng�i đ� l� chắc chắn. Mọi sự nhất định sẽ ứng nghiệm trong tương lai. �ất nước sẽ đi v�o chiến tranh, t�n ph�.
Lời cảnh c�o nghi�m khắc đ� của ti�n tri Amos đưa ch�ng ta đến nội dung của b�i Ph�c �m. Nhưng phải n�i ngay rằng rất kh� m� giải th�ch b�i đọc thứ ba h�m nay cho thỏa đ�ng. C�c t�c giả đồng � chia n� ra l�m hai phần. Phần dụ ng�n (cc. 1 -8), phần khuy�n nhủ (cc. 9 -13). Phần khuy�n nhủ c� bố cục rất rời rạc. N� l� một số lời dạy của Ch�a Gi�su m� th�nh Luca gom gọn lại mang chủ đề của b�i dụ ng�n. C�n phần dụ ng�n th� c� lẽ l� nguy�n vẹn được truyền tụng trong d�n gian, th�nh sử chỉ việc sao ch�p lại. Nhưng ch�ng ta rất ph�n v�n kh�ng hiểu tại sao Ch�a Gi�su lại lấy th� dụ của một người quản l� bất lương. Bất lương th� dậy ch�ng ta được điều chi ?
Thực ra, � nghĩa ch�nh của dụ ng�n kh�ng nằm ở từ bất lương m� ở từ phải t�nh sổ. Thời gian đ� được quyết định, người quản l� phải trả lẽ về c�c h�nh động của m�nh. Ch�a Gi�su d�ng c�c c�ng việc trần tục để khuy�n nhủ ch�ng ta về đ�ng thi�ng li�ng. Ch�ng ta cũng thường phải quyết định, nhất l� về cuối đời m�nh. Gi�o hội cũng đưa ra những cơ hội để ch�ng ta hạ quyết t�m, như m�a Vọng, m�a Chay, h�nh hương, ăn năn s�m hối v .v. Ch�a k�u gọi ch�ng ta trở lại, thay đổi � nghĩ, tr�i tim v� canh t�n cuộc sống . Dụ ng�n cho ch�ng ta cảm tưởng rằng, thời giờ vắn vỏi, ch�ng ta phải t�nh sổ trước Thi�n Ch�a. Mỗi cuộc đời l� một qu� tr�nh quản l� những của cải Thi�n Ch�a ban. Linh hồn, th�n x�c, ơn huệ, b� con, anh em, cha mẹ, t�i năng, vật chất, tinh thần thẩy đều được Ch�a trao cho ch�ng ta quản l�. Xin đừng phung ph� như người quản gia trong Tin Mừng, nhưng h�y trung t�n m� l�m lợi gấp trăm, gấp mười.
�ng chủ khen quản l� của m�nh đ� sử sự kh�n kh�o trong t�nh huống của anh ta. �ng kh�ng nổi giận. Thực ra, th� anh quản l� đ� kh�ng l�m thiệt hại chủ trong trường hợp n�y. Anh bất lương l� trong c�c vụ việc trước đ�. V� theo tục lệ l�c bấy giờ, khi cho vay th� người ta đ� t�nh lời lu�n v�o tiền vốn. Th� dụ vay t�m mươi th� trong giấy nợ ghi l� một trăm. Anh quản l� chỉ hy sinh tiền lời chứ kh�ng mất vốn. �� l� m�nh lới "kh�n ngoan" của anh, khi mất việc, anh sẽ được bạn b� tiếp đ�n.
Nh�n cơ hội n�y, th�nh Luca đưa ra những lời Ch�a Gi�su khuy�n ch�ng ta phải đối xử với tiền bạc ra sao, hay đ�ng hơn, với to�n thể thế giới vật chất n�y : "Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết : h�y d�ng tiền bạc bất ch�nh m� mua lấy bạn b�, ph�ng khi hết tiền bạc họ sẽ đ�n rước anh em v�o gia cư vĩnh cửu". Tiền bạc Ch�a gọi l� bất ch�nh, ngay cả khi n� ở trong tay c�c t�n hữu. V� theo một � nghĩa n�o đ� n� lu�n lu�n bất ch�nh khi thu t�ch, khi sử dụng. N� c� thể l�m hại linh hồn, khi l�m cho người ta trở n�n tham lam, chai đ�, v� t�m, ki�u ngạo, �p bức . như h�ng ng�y thường thấy xảy ra nơi những người gi�u c�.
Ch�a Gi�su đ� từng tuy�n bố : "Người ta kh�ng thể vừa l�m t�i Thi�n Ch�a, vừa l�m t�i tiền của được" (Lc 10,13). Nhưng Người cũng dậy ch�ng ta một đường hướng sử dụng tiền bạc thật hữu �ch đ� l� mua bạn b�. Hay n�i c�ch kh�c chia sẻ với những người c�ng khổ t�ng thiếu. Trong Tin Mừng, cũng như trong Cựu Ước, những người c�ng khổ lu�n được Thi�n Ch�a y�u mến v� b�nh vực. Một cuộc đời thực sự ngh�o kh�, lu�n l� cuộc đời trong trắng, th�nh thiện, bởi n� biết qu� trọng c�c gi� trị Ch�a ban. Người gi�u c� kh�ng c� được c�c cảm nhận như vậy. Họ phung ph� đời sống để hưởng thụ, cho n�n Ch�a y�u qu� những t�m hồn kh� ngh�o, gọi họ l� bạn hữu, hoặc ngay cả đồng ho� với họ (Mt 25). Tiến xa hơn, Ng�i tuy�n bố Nước Trời d�nh cho những kẻ ngh�o h�n chứ kh�ng thể d�nh cho những người gi�u c� được. Vậy khi đ� biết sử dụng của cải một c�ch kh�n ngoan theo � Thi�n Ch�a, th� bất cứ ai cũng được đ�n tiếp v�o Nước Trời.
Lời khuy�n nhủ thứ hai được th�nh Luca ghi lại l� về l�ng trung t�n. Trung t�n trong việc nhỏ v� trung t�n trong việc lớn. �� l� đức t�nh chủ yếu của người quản l�. C� một c�u truyện vui vui về ng�i tể tướng trung t�n m� người ta hay truyền tụng. Truyện kể rằng ở một nước h�ng mạnh nọ, người tể tướng kh�n ngoan, gi� cả chết đi. Nh� vua rất thương tiếc, nhưng dầu sao cũng phải chọn tể tướng mới. Rất nhiều người thuộc c�c phe nh�m kh�c nhau được tiến cử. Cuối c�ng nh� vua chọn ra được hai vị quan ngang sức nhau. Nh� vua ph�n v�n nhiều ng�y, kh�ng biết chọn ai. Một h�m nh� vua gọi cả hai vị quan trao cho mỗi �ng một c�i th�ng, v� sai ra giếng m�c nước đổ đầy th�ng. Hai vị quan vui mừng nhận th�ng ra đi. Tới giếng, vị quan thứ nhất m�c nước đổ v�o th�ng. Nhưng đ�y th�ng c� một lỗ hổng, đổ m�i th�ng chẳng đầy, vị quan tức giận bỏ đi kh�ng l�m nữa, miệng lẩm bẩm : việc v� �ch, ta kh�ng l�m điều v� l�. Vị quan thứ hai cũng nhận ra c�i th�ng thủng đ�y, nhưng cứ tiếp tục l�m, l�ng nhủ l�ng "Vua bảo th� cứ l�m". Chẳng bao l�u, giếng cạn để lộ r� c�i nhẫn tể tướng ở dưới đ�y. �ng xuống lấy l�n mang về cho vua. Nh� vua mỉm cười cầm lấy chiếc nhẫn đeo v�o ng�n tay vị quan ki�n nhẫn v� trung t�n. H�m ấy nước c� quan tể tướng mới, cả triều đ�nh vui mừng.
Người t�n hữu cũng vậy, ch�ng ta v�o thế gian tay trắng, th� ra khỏi thế gian cũng chẳng mang theo được g�. Cả cuộc đời chỉ l� một qu� tr�nh quản l�, nếu ch�ng ta ki�n nhẫn v� trung t�n đối với c�c ơn Ch�a trao ban. Trung th�nh trong mọi c�ng việc h�ng ng�y, th� cuối c�ng Ch�a cũng sẽ thưởng ch�ng ta phẩm h�m tể tướng trong Nước Trời. Ước chi mọi người đều được như vậy. Amen
C� TIỀN, H�Y �EM SỬ DỤNG !
Lc 16:1-13
Phải lựa chọn ngay
Dụ ng�n được thuật lại trong b�i Tin Mừng h�m nay thường g�y nhiều vấp phạm khi tr�nh b�y th�i độ của người quản gia tinh kh�n như l� được ph�p. Tuy vậy, cần phải đặt dụ ng�n v�o to�n thể văn mạch của Tin Mừng v� trong to�n bộ của phần phụng vụ Lời Ch�a.
Tin Mừng kh�ng cho biết người quản gia bất lương ở chỗ n�o, chỉ biết rằng anh ta phung ph� t�i sản của chủ. Anh bị gọi đến v� nhận được th�ng b�o phải nghỉ việc. Trước tương lai đen tối, anh ta phải t�nh to�n. Kh�ng thể n�o ngổi y�n m� chịu chết đ�i. Nhưng l�m g� b�y giờ ? Kh�ng c� sức để l�m nghề n�ng, c�n đi ăn xin th� xấu hỗ. V� anh đ� t�m được một kế : lừa bịp �ng chủ v� g�y thiện cảm với c�c con nợ của chủ. Những người n�y phải gi�p lại anh ta, �t l� tạm thời, cho đến khi anh ta kiếm được địa vị tương tự. Sự kh�o l�o t�nh to�n n�y c� t�nh c�ch quan trọng.
Như vậy, khởi đầu người quản gia đ� tạo cho m�nh một thế giới nhỏ hẹp, v� anh ta nghĩ rằng tương lai m�nh được bảo đảm. Chỗ cậy dựa của anh ta, đ� l� tiền bạc anh đ� đ�nh cắp của �ng chủ. Nhưng mảnh đất nhỏ hẹp, nơi anh đang thu m�nh, lại nỗ tung, v� anh lại phải đối diện với những nguy cơ của cuộc sống, phải đỗ mổ h�i để kiếm miếng ăn.
Bấy giờ anh ta lại phải t�m c�ch lập lại v�ng an to�n cho m�nh. C�i v�ng n�y cũng vẫn dựa tr�n tiền bạc. Nhưng phải c� sự trợ gi�p của người kh�c, cần c� sự đỗi ch�c : t�i trừ số nợ anh mắc với chủ, v� ng�y mai, anh nhớ đ�n tiếp t�i.
Thật l� kh�n kh�o. Ch�nh �ức Gi�su đ� ghi nhận ở cuối dụ ng�n. Khi con người muốn t�m sự an to�n cho m�nh, họ đem hết mọi nỗ lực, mọi khả năng để l�m điều đ�.
Thế l� mối tương quan giữa người quản gia v� �ng chủ, lẽ ra phải dựa tr�n sự tin tưởng, c�ng bằng v� tự do, lại được đặt tr�n sự hư hoại, tr�n mưu mẹo. Tất cả mọi ph�a đều bị hạ thấp.
Thực vậy, sự an to�n đ� chỉ c� t�nh c�ch giả tạo, tạm bợ, v� n� dựa tr�n sự đỗi ch�c, tr�n sự ngờ vực.
Mặc d� khen ngợi sự kh�n kh�o của người quản gia, nhưng �ức Gi�su kh�ng hề c� � khuy�n c�c m�n đệ phải noi theo gương người quản gia. C� chăng, ở đ�y, �ức Gi�su chỉ muốn đề cập đến th�i độ kh�n ngoan v� mau lẹ trước mầu nhiệm Nước Trời. Trước những vấn đề của trần gian, trước sự an to�n giả tạo, tạm bợ, người ta kh�n kh�o v� mau lẹ, c�n trước mầu nhiệm Nước Trời, trước vận mệnh vĩnh cửu của m�nh, người ta lại hững hờ v� chậm chạp. Hẳn l� �ức Gi�su cảm thấy đau l�ng v� lời giảng dạy của Người, c�c ph�p lạ Người l�m kh�ng gi�p c�c m�n đệ � thức hơn, nhanh nhẹn v� nhiệt th�nh hơn trong việc đi theo Người. Dụ ng�n được kể ra như để cho thấy n�t đặc trưng trong sứ điệp của �ức Gi�su. �ọc dụ ng�n nay, người ta li�n tưởng đến dụ ng�n c�y vả (Lc 16,3-9), v� dụ ng�n hai người kiện c�o nhau (12,58-59).
Như vậy, trước đ�m th�nh giả hay t� m�, nhưng lại chẳng quyết định g� cả, �ức Gi�su t�m c�ch cho họ � thức được tầm quan trọng của t�nh trạng : họ phải mau mắn lựa chọn khi nghe sứ điệp của �ức Gi�su. Phải quyết định ngay, kh�ng thể chần chờ, v� đ� qu� trễ; hạnh ph�c tương lai tuỳ thuộc v�o đấy.
Cung c�ch quản l� mới
Từ đ�, �ức Gi�su mời gọi thay đỗi cung c�ch quản l�. Tiền bạc vẫn cần phải c�, nhưng phải kh�o l�o sử dụng : tiền bạc được sử dụng dựa tr�n t�nh bạn, tr�n sự tin tưởng, sự ch�n thật.
Theo quan niệm Tin Mừng, tiền bạc c� thể l� một nguy cơ lớn lao cho con người. "Hạnh ph�c thay ai c� t�m hổn ngh�o kh�." Tuy vậy, tiền bạc bị khinh ch� kh�ng phải v� tiền bạc, nhưng l� v� c�ch sử dụng. Khi người ta lo giữ cho m�nh, tiền bạc trở th�nh tai hoạ, c�n khi đem bố th� cho người ngh�o, tiền bạc trở th�nh một bảo đảm cho hạnh ph�c vĩnh cửu. Ch�nh c�ch quản l� như thế n�y cũng chứng tỏ l�ng trung t�n của một người được giao nhiệm vụ tr�ng coi t�i sản của chủ. C� nhiều c�ch để quản l� t�i sản, ở đ�y l� ph�n ph�t cho người ngh�o, kh�ng được coi những của cải m�nh đang nắm giữ l� của ri�ng m�nh, để rổi chỉ lo cho những nhu cầu của m�nh, tr�i lại, phải lu�n nhớ rằng, Thi�n Ch�a đ� trao những của cải đ� để mưu �ch cho người ngh�o. Như vậy, sau khi k�u gọi người t�n hữu phải biết kh�n kh�o, Tin Mừng mời gọi họ h�y sống xứng đ�ng với l�ng tin tưởng Thi�n Ch�a d�nh cho họ qua việc trao cho họ sử dụng những của cải trần gian.
Cuối c�ng, người ta sẽ phải lựa chọn giữa Thi�n Ch�a v� tiền bạc. Phụng thờ Thi�n Ch�a c� nghĩa l� dấn th�n c�ch trọn vẹn, quyết liệt, kh�ng hề nghĩ tưởng đến một điều g� kh�c. C�n khi coi tiền bạc l� tất cả, người ta sẽ biến n� th�nh một vị thần, v� phục lạy n�.
Tới đ�y, người ta nhận thấy r� gi�o huấn về c�ch sử dụng tiền bạc. Người t�n hữu hiểu rằng m�nh đ�n nhận của cải l� để chia sẻ với người kh�c đang phải t�ng thiếu. Nếu họ mải m� với n�, v� xử sự như l� m�nh c� quyền tuyệt đối, họ đ� biến n� th�nh ngẫu tượng, v� như vậy l� đụng chạm đến quyền tối thượng của Thi�n Ch�a. Kẻ th� nguy hiểm nhất của tự do con người l� tiền bạc ; n� muốn l�i ch�ng ta ra khỏi Thi�n Ch�a để đi theo n�.
Như thế, c� hai thế giới : một thế giới của tiền bạc, của sự an to�n giả tạo, của sự t�nh to�n hơn thiệt; một thế giới của sự tin tưởng, của t�nh bạn, của sự ban tặng. Giữa hai thế giới, kh�ng thể c� sự thoả hiệp. Giữa Thi�n Ch�a v� tiền bạc : người ta phải chọn lựa một trong hai, v� khi đ� chọn lựa, phải sống theo chọn lựa ấy.
* * *
C�u chuyện về người quản gia bất lương nhắc nhở hai gi�o huấn : mỗi người phải � thức về những đ�i hỏi của giai đoạn hiện tại, v� phải đ�p trả ngay tức khắc v� kh�ng tho�i lui trước lời mời gọi của �n sủng. Nếu để lui lại th� sẽ chậm trễ.
Vậy, mỗi ch�ng ta phải biết sử dụng tiền của : th�i độ của người Ki-t� hữu phải thật dứt kho�t, kh�ng ch�t lập lờ, đ� l� sử dụng tiền của cho những ai đang cần đến. Nếu lo t�ch trữ cho m�nh, ch�ng ta sẽ trở th�nh người s�ng b�i ngẫu tượng.
Thực l� một điều kh� khăn, tiền bạc vẫn cần, vẫn phải c�, nhưng lại phải vượt qua, phải khước từ như l� kh�ng c�, kh�ng phải của m�nh.
* * *
Bạn c� nhiều của cải ? Rất tốt !
Cha bạn c� t�i sản lớn lao
v� bạn được thừa kế : rất hợp ph�p !
Nh� bạn đầy những th�nh quả
do c�ng lao vất vả của bạn :
chẳng c� g� đ�ng ch� tr�ch !
Nhưng n�y bạn,
đ� kh�ng phải l� gi�u c�,
v� n� kh�ng l�m cho bạn được b�nh an.
Nếu bạn y�u qu� những của cải ấy,
bạn sẽ bị ti�u diệt c�ng với n�.
H�y đem ti�u d�ng, v� bạn sẽ kh�ng bị diệt vong.
H�y đem cho, v� bạn sẽ n�u gi�u c� ;
h�y đem gieo, v� bạn sẽ gặt lại được.
...
phỏng theo th�nh �u-tinh
D�ng Tiền Mua Bạn
(Lc 16,10-13)
Người ta kể rằng : thời Chiến quốc, Ph�ng Huy�n phục vụ cho Mạnh Thường Qu�n, l� tướng qu�n của nước Tề. Một lần kia, Mạnh Thường Qu�n nhờ Ph�ng Huy�n đi sang đất Tiết để thu c�c m�n nợ. Trước khi ra đi, Ph�ng Huy�n hỏi : �Thu xong nợ rồi c� cần mua vật g� kh�ng ?�. Mạnh Thường Qu�n bảo : �Xem trong nh� c�n thiếu vật g� th� cứ mua về�. Ph�ng Huy�n đến đất Tiết, cho mời tất cả những con nợ của chủ đến v� n�i : �Mạnh Thường Qu�n ra lệnh x�a bỏ tất cả c�c m�n nợ�, v� để cho mọi người tin lời �ng n�i, Ph�ng Huy�n đem đốt hết giấy nợ. To�n d�n đất Tiết rất vui mừng, tung h� vạn tuế.
Khi Ph�ng Huy�n trở về, Mạnh Thường Qu�n ngạc nhi�n thắc mắc : sao Ph�ng Huy�n đi đ�i nợ m� mau ch�ng thế, n�n hỏi thu nợ xong chưa ? Ph�ng Huy�n trả lời : �Thu xong cả rồi�. Mạnh Thường Qu�n hỏi : �C�n vật mua về đ�u ?�. Ph�ng Huy�n n�i : �Trước khi đi, tướng qu�n bảo t�i mua vật g� trong nh� c�n thiếu, t�i trộm nghĩ trong nh� tướng qu�n chất chứa đầy những đồ qu� gi�, ngo�i chuồng nu�i đầy b� ngựa, vậy vật tướng qu�n c�n thiếu l� điều nghĩa, n�n t�i mua điều nghĩa đem về�. Mạnh Thường Qu�n hỏi : �Mua điều nghĩa l� thế n�o ?�. Ph�ng Huy�n đ�p : �T�i tha cho tất cả c�c con nợ v� nh�n đ� thi�u hủy c�c giấy nợ, v� được d�n ch�ng vui mừng tung h� vạn tuế, t�i v� tướng qu�n n�n mua được điều nghĩa về�. Một năm sau, vua nước Tề kh�ng d�ng Mạnh Thường Qu�n l�m tướng qu�n nữa, n�n �ng phải thu về đất Tiết ở. Bấy giờ rất đ�ng người gi� trẻ lớn b� ra đường đ�n ch�o, hoan ngh�nh nhiệt liệt. Khi ấy Mạnh Thường Qu�n n�i với Ph�ng Huy�n : �Ti�n sinh v� t�i m� mua điều nghĩa, b�y giờ t�i mới tr�ng thấy�.
B�i Tin Mừng Ch�a Gi�su cũng dạy : �H�y d�ng tiền của m� mua lấy bạn hữu�. Trước khi dạy điều tr�n, ch�ng ta thấy Ch�a kể một dụ ng�n, qua dụ ng�n n�y Ch�a dạy ch�ng ta h�y biết c�ch d�ng tiền của để mua lấy điều nghĩa. Dụ ng�n được gọi l� dụ ng�n người quản gia bất lương.
Anh được �ng chủ t�n nhiệm trao cho nhiệm vụ quản l� c�ng việc kinh doanh l�m ăn v� tr�ng coi t�i sản của �ng. Nhưng anh đ� quản l� tồi tệ, l�m ăn lem nhem, n�n bị �ng chủ đuổi, cho nghỉ việc lu�n. Từ l�c được tin �ng chủ thải hồi, anh đ� kh�n kh�o t�nh to�n cho tương lai đời m�nh, anh t�m c�ch qua mặt �ng chủ một lần nữa v� bịt mắt mọi người, kể cả c�c con nợ.
Anh cho gọi c�c con nợ của chủ đến m� trước đ�y ch�nh anh đ� thay mặt chủ cho họ vay mượn, người n�o anh cũng giảm số nợ cho họ : Một con nợ về dầu �-liu, anh giảm cho 50%, một người nợ l�a m�, anh giảm cho 20%... Từ con nợ của �ng chủ, anh l�m cho họ th�nh con nợ của anh, bằng c�ch giảm đi như thế. Đ� l� c�ch mua chuộc bạn b�, mua chuộc t�nh cảm bằng sự gian dối, đ� l� c�ch l�m ơn cho người để sau n�y họ sẽ gi�p đỡ anh, anh biến họ n�n những kẻ đồng l�a, v� thấy lợi trước mắt, họ đ� l�m theo anh. Cư xử như vậy, đối với chủ l� bất lương v� Ch�a khen vi�n quản gia bất lương ấy, đ� biết xử tr� mưu lược lo xa cho m�nh để khi mất việc sẽ c� người thương gi�p m�nh.
Tại sao Ch�a Gi�su lại khen c�ch l�m bất lương của anh ta ? Như thế c� phải l� Ch�a đề cao sự xấu, l� sự bất lương của vi�n quản gia kh�ng ? Thưa, kh�ng bao giờ, Ch�a kh�ng khen việc l�m của người quản gia kia, v� việc l�m của anh l� bất lương, nhưng Ng�i nh�n nhận rằng anh kh�n kh�o, th�o v�t, mau lẹ xoay trở, Ch�a bảo đ� l� sự kh�n kh�o theo kiểu thế gian. N�i c�ch kh�c, Ch�a kh�ng dạy : h�y học th�i gian tham biển lận của anh ta, Ch�a cũng kh�ng dạy �mục đ�ch biện minh cho phương tiện�, nghĩa l� mục đ�ch tốt th� phải c� phương tiện tốt, v� phương tiện tốt sẽ đạt mục đ�ch tốt, chứ mục đ�ch tốt kh�ng biện minh cho phương tiện xấu được. Th� dụ : kh�ng thể ăn cắp để l�m b�c �i, kh�ng thể gian tham để l�m việc từ thiện. Cho n�n, kh�ng thể d�ng phương tiện xấu để đạt mục đ�ch tốt được : c�y xấu sinh quả xấu, chứ c�y xấu kh�ng thể sinh tr�i tốt được. Người quản gia đ� d�ng phương tiện xấu để đạt mục đ�ch tốt cho tương lai đời m�nh.
Từ việc l�m v� c�ch xử tr� của người quản gia n�y Ch�a Gi�su li�n tưởng đến phương diện nước trời, v� Ng�i tỏ ra đau l�ng khi thấy người ta kh�ng mau lẹ v� kh�n kh�o như vậy, Ch�a đem ơn cứu độ đến qua lời giảng dạy v� gương s�ng của Ng�i, nhưng sao người ta hững hờ v� chậm chạp đến như thế. Người ta kh�ng lanh lẹ mau tr� xoay trở đối với nước trời như người quản gia bất lương kia lanh lẹ mau tr� xoay trở đối với việc ở đời n�y, bởi v� con c�i đời n�y kh�n kh�o hơn con c�i sự s�ng.
T�m lại, chủ đ�ch của Ch�a Gi�su khi n�i dụ ng�n n�y l� Ng�i muốn dạy : phải biết kh�n kh�o, phải biết cố gắng, phải biết lo xa như người quản gia ấy, nhưng kh�ng bao giờ được bắt chước c�ch l�m gian tham, biển lận v� bất lương của anh ta. Xin Ch�a cho ch�ng ta một nghị lực v� can đảm để lu�n chế ngự được hấp lực của đồng tiền, đừng bao giờ v� tiền bạc m� b�i đen l�ng m�nh : �Ho�ng kim hắc thế t�m�. V� xin Ch�a cho ch�ng ta biết sử dụng tiền bạc của cải trần gian cho hợp t�nh hợp l�, nhất l� cho t�nh y�u thương, b�c �i, chia sẻ. Đ� l� một c�ch đầu tư cho cuộc sống mai sau, đ� l� một c�ch cư xử kh�n kh�o để c� nhiều bạn hữu ch�n th�nh đ�n rước ch�ng ta v�o hạnh ph�c nước trời.
Anh
em kh�ng thể vừa l�m t�i Thi�n Ch�a lẫn tiền của
Lc 16,10-13
Trong cuộc sống hiện tại nếu ch�ng ta coi trọng đồng tiền th� n� sẽ dễ d�ng trở n�n thần th�nh của ch�ng ta. Ch�ng ta c� thể đặt đồng tiền trước cả t�nh lương thiện, sự c�ng bằng, thậm ch� cả đời sống gia đ�nh. Bầu kh� x� hội ti�u thụ khiến người ta tin rằng c�ng sở hữu nhiều c�ng tốt. Con người b�nh thường bị sương m� che phủ đến độ kh�ng c�n nhận ra đ�u l� tầm quan trọng nhất trong cuộc sống.
Ng�n sứ Amốt l�n �n những kẻ thờ lạy, ca ngợi Thi�n Ch�a trong ng�y hưu lễ, nhưng lại b�c lột kẻ ngh�o kh� trong những ng�y c�n lại. Ch�a Gi�su n�i: �C�c con kh�ng thể vừa phục vụ Thi�n Ch�a lại vừa phục vụ tiền của được�. Cũng thế, ch�ng ta kh�ng thể vừa phục vụ người anh chị em ch�ng ta lại vừa phục vụ tiền bạc.
Một ng�y nọ, c� một người đ�n �ng gi�u c� nhưng keo kiệt đi đến vị thầy Rabbi của �ng để xin được ch�c l�nh. Thầy Rabbi ch�o hỏi �ng ta một c�ch th�n thiện v� mời �ng ta v�o ph�ng. Sau đ� đưa �ng ta tiến đến khung k�nh cửa sổ, nh�n ra đường v� n�i : �Nh�n xem v� n�i cho t�i biết anh thấy g� ?�
Người đ�n �ng gi�u c� trả lời : �Con nh�n thấy một người đang đi bộ.�
Sau đ�, thầy Rabbi dẫn anh đến chỗ đặt một tấm gương lớn, v� hỏi : �Nh�n v�o tấm gương v� n�i cho t�i biết anh thấy g� ?�
Người đ�n �ng trả lời : �Con thấy ch�nh con�.
�N�y anh bạn th�n mến, t�i sẽ giải th�ch điều n�y cho anh bạn hiểu. Cửa sổ được l�m bằng k�nh, v� tấm gương soi cũng thế. Tuy nhi�n, lớp k�nh của tấm gương soi đ� được tr�ng th�m một lớp bạc. Khi bạn nh�n xuy�n qua tấm k�nh trong suốt, bạn sẽ thấy người ta; c�n khi bạn phủ l�n n� một lớp bạc th� bạn sẽ kh�ng c�n thấy người kh�c nữa, l�c ấy bạn chỉ thấy c� ch�nh m�nh. Cũng thế, khi bạn chỉ quan t�m đến tiền, bạn sẽ chẳng c�n thấy ai nữa v� bạn chỉ thấy c� ch�nh m�nh.�
Ch�ng ta kh�ng thể c� được sự m�n nguyện hoặc t�m được � nghĩa nơi vật chất. Nhưng khi ch�ng ta hiến d�ng ch�nh m�nh để phục vụ người kh�c, điều đ� sẽ đem lại cho ch�ng ta mục đ�ch v� � nghĩa trong cuộc sống. Trao ban cho người kh�c l� điều l�m cho ch�ng ta cảm thấy m�nh được hiện hữu.
Henrik Ibsen n�i : �Tiền c� thể mua được c�i vỏ bọc của mọi thứ nhưng kh�ng thể mua được c�i cốt yếu b�n trong. N� c� thể đem lại cho bạn thực phẩm nhưng kh�ng đem lại sự ngon miệng, đem lại cho bạn dược phẩm nhưng kh�ng đem lại sức khoẻ, đem lại sự quen biết nhưng kh�ng đem lại bạn hữu, đem lại sự phục vụ m� kh�ng đem lại trung th�nh, đem lại những ng�y vui th�ch nhưng kh�ng đem lại b�nh an v� hạnh ph�c�
Lạy Ch�a Gi�su Th�nh Thể,
Qua b�i Tin Mừng ch�ng con nh�n thấy r� tinh thần Kit� gi�o kh�ng thể đi đ�i với l�ng tham tiền h�m của. Xin cho ch�ng con lu�n � thức được rằng sự gi�u c� như l� một ơn l�nh của Thi�n Ch�a. V� đ� l� phần thưởng Thi�n Ch�a ban cho những ai biết d�ng của cải l�m đẹp l�ng Ch�a v� biết đối nh�n xử thế tr�n đời. Thế nhưng, với thời gian ch�ng con đ� hiểu được rằng tiền bạc c� phần nguy hiểm v� nhiều khi đ� l� đặc quyền đặc lợi của những ai xa rời Thi�n Ch�a.
Đ�i khi chỉ cần c� một địa vị đ�ng nể trọng l� người ta tự cho m�nh c� l�: v� thế người Pha-ri-si�u cảm thấy họ c� quyền x�t đo�n v� định đoạt những việc thuộc về Thi�n Ch�a. Theo g�t họ, nhiều l�c ch�ng con cũng đ� từng c� � đem tiền t�i v� quyền chức phục vụ Nước Thi�n Ch�a, rồi chẳng mấy chốc ch�ng con tự phong cho m�nh l�m người quản l� Nước Thi�n Ch�a. Nhưng đến phi�n tiền bạc lại l�m chủ c�c sở hữu chủ của n�. Ch�ng con mau ch�ng t�n th�nh một trật tự ph�p l� trong đ� c�c đặc quyền của m�nh được hợp thức ho�, m� qu�n đi những gi� trị của Tin Mừng l� c�ng bằng, khi�m tốn v� thanh bần.
X� hội h�m nay đang thấm nhiễm đầy t�nh hưởng thụ của cải vật chất, nhiều người bị c�m dỗ sống chỉ nghĩ đến nh� cửa, quần �o, ăn uống, tiền bạc v� được hưởng d�ng c�ng nhiều phương tiện c�ng tốt. Xin cho ch�ng con lu�n thức tỉnh trước những c�m dỗ đ�. V� tất cả sự gi�u sang ở đời n�y chỉ l� hư v�. V� những g� ch�ng con đang c� ch�ng con cũng kh�ng thể mang theo v�o cuộc sống vĩnh cửu. Hơn nữa, ch�ng con biết rằng của cải vật chất, l�a gạo, quần �o, nh� lầu, xe hơi, v�ng bạc l� phương tiện cần thiết để sống, nhưng kh�ng phải l� c�ng đ�ch v� kh�ng bao giờ l� tất cả. Kh�ng thể v� ch�ng m� ch�ng ta tự cho ph�p m�nh l�m tất cả mọi c�ch, kể cả bu�n gian b�n lận, x�m phạm mạng sống cũng như tiết hạnh của người kh�c, tham �, tham nhũng, khai th�c �con người� v� �thi�n nhi�n� một c�ch bất ch�nh được.
Tiền bạc, của cải vật chất tự n� kh�ng phải l� xấu. Tiền bạc l� một người đầy tớ tốt. Ai cũng cần c� tiền bạc, của c�i vật chất để sống xứng đ�ng với nh�n phẩm của m�nh. B�n cạnh đ�, tiền bạc, của cải vật chất lu�n lu�n l� con dao hai lưỡi, l� một �ng chủ xấu. Xin cho ch�ng con biết lu�n thức tỉnh trong việc sử dụng tiền bạc, của cải vật chất. V� khi sử dụng tiền bạc như một phương tiện th� n� sẽ gi�p ch�ng ta sống tốt đẹp, hạnh ph�c. Nhưng trong khi b�n ba vất vả kiếm sống hằng ng�y, ch�ng ta phải t�m kiếm Nước Thi�n Ch�a v� những gi� trị của Nước Thi�n Ch�a trước ti�n.
Lạy Ch�a Gi�su Th�nh Thể,
Ch�nh Ch�a mời gọi ch�ng con tự vấn lương t�m về th�i độ của ch�ng con đối với của cải trần thế. Thi�n Ch�a tạo dựng v� ban ph�t của cải trần thế để ch�ng con hưởng d�ng v� phụng sự Ch�a một c�ch tốt đẹp. Bao l�u của cải trần thế l� phương tiện gi�p con người đạt tới c�ng đ�ch, th� bấy l�u ch�ng con c�n l� người quản l� trung t�n của Thi�n Ch�a.
Lạy Ch�a Gi�su Th�nh Thể, qua b�i Tin Mừng Ch�a đ� nhắc nhở ch�ng con về sự thống nhất trong đời sống đức tin. Ch�nh trong cuộc sống mỗi ng�y, ch�ng con thể hiện v� sống niềm tin. Ch�nh trong những c�i b� mọn, nhỏ nhặt thường ng�y ch�ng con t�m kiếm v� x�y dựng những gi� trị của Nước Trời. Ch�nh trong những quan hệ v� gặp gỡ mỗi ng�y, ch�ng con đ� gặp được ch�nh Ch�a. Ch�nh trong những tha nh�n, nhất l� những người ngh�o khổ m� ch�ng con y�u mến Ch�a một c�ch thiết thực hơn.
Nguyện xin Ch�a Gi�su Th�nh Thể ban mu�n ơn l�nh v� cho ch�ng con được sống sung t�c từng gi�y ph�t hiện tại. Xin cho ch�ng con thể hiện v� x�y dựng t�nh người, t�nh li�n đới qua những quan hệ gần gũi nhất l� gia đ�nh v� m�i trường sống hằng ng�y. Xin Ch�a Gi�su Th�nh Thể ch�c l�nh v� th�nh ho� ch�ng con mỗi ng�y. Amen
Lm. Jude Siciliano, OP.
Bản dịch : Lm Thomas Trần Ngọc Tu�, OP
Con C�i Sự S�ng Trong Của Cải
Vật Chất
(Lc 16, 1 - 13)
Thưa qu� vị,
Thoạt nh�n c�c dụ ng�n trong Tin Mừng xem ra dễ đọc, v� l� những chuyện của cuộc sống b�nh thường. D�n gian ai cũng c� ch�t �t kinh nghiệm về c�c c�u truyện ấy. Nhờ đ� m� người ta dễ nắm bắt � nghĩa v� b�i học Đức Gi�su dạy bảo. Nhưng sự thực kh�ng phải vậy. Nếu suy nghĩ s�u v�o mỗi dụ ng�n, người ta sẽ ngộ ra mỗi chuyện đều l� một đại dương m�nh m�ng về lu�n l�, t�n l�. Do đ� rất kh� đọc. Điều người ta nhận thức được th� rất nhỏ, sống v� h�nh động c�ng �t hơn. Bởi tuy rằng mỗi người đều c� l�ng khao kh�t phục vụ Ch�a, nhưng với điều kiện l� kh�ng can thiệp v�o lối sống, th�i quen của người ta. Cho n�n giữa l� thuyết v� thực h�nh c� một khoảng c�ch, xa hơn đất v� trời.
N�i như vậy kh�ng phải qu� đ�ng v� cuộc sống vật chất c� sức thu h�t linh hồn nặng nề hơn tr�i đất hấp dẫn c�c vật thể c� th�n x�c. Th� dụ, mọi người đều muốn một cuộc sống dễ chịu, nhiều tiền bạc, gi�u sang, tiện nghi, danh tiếng. C�n t�n gi�o, h�m m�nh, hy sinh, khổ chế theo gương Ch�a v� c�c th�nh th� chỉ l� xa xỉ. Tuyển d�n Do Th�i nhiều lần bất trung với Đức Ch�a, với ơn gọi �l�m �nh s�ng cho mu�n d�n� chẳng qua cũng do c�m dỗ của cuộc sống vật chất. C�c ti�n tri nếu gọi trở lại th� bị giết chết, bị loại trừ khỏi x� hội. Ng�y nay kh�ng hơn. Ch�ng ta vẫn nhiều lần đi v�o vết xe đổ của tuyển d�n khi xưa, nếu kh�ng muốn n�i l� tệ hơn. Cho n�n lời Ch�a h�m nay quả l� Ch�n l�: �Anh em kh�ng thể vừa l�m t�i Thi�n Ch�a, vừa l�m t�i tiền của được�. Tiền của l� đối kh�ng của Thi�n Ch�a theo như lời tuy�n bố vừa n�u. Vậy chỉ khi n�o linh hồn thanh tho�t khỏi tiền bạc, như th�nh Phanxic� kh� khăn, l�c ấy mới c� cơ may phụng thờ Thi�n Ch�a đ�ch thật. C�c �biện minh� chỉ l� �khi�n che, thuẫn đỡ� để linh hồn �an to�n� trong việc thu t�ch của cải.
Ch�ng ta đi v�o dụ ng�n cho � nghĩa được r� r�ng hơn. C�u đầu ti�n g�y rắc rối l� �ng quản gia phung ph� t�i sản của chủ. T�i sản n�o m� �ng chủ lại �khen�? khen t�nh bất lương của đầy tớ ư? Liệu �ng c� đi�n kh�ng đấy? Liệu ch�ng ta n�n học hỏi người quản gia bất t�n n�y, đồng lo� với kẻ xấu, để giữa lấy cuộc sống �ấm c�ng, đầy đủ�, tr�n c�i gi� người kh�c phải trả? Những lời tiếp theo của dụ ng�n giải th�ch vấn đề. Nhưng xin nhớ �tiền bạc� l� đối kh�ng của Thi�n Ch�a. Kh�ng bao giờ c� thể phụng sự Thi�n Ch�a cho đ�ng nghĩa nếu c�n l�m t�i tiền bạc. Tiền bạc cũng l� một �ng thần kh�c đ�i hỏi phục vụ.
Ph�c �m chỉ n�i trống tội của quản gia l� phung ph�, nhưng kh�ng cho biết r� �ng lỗi phạm thế n�o. C� nhiều lối giải th�ch kh�c nhau. Nhưng điều chắc chắn l� hắn bị đuổi việc v� cần phải h�nh động nhanh ch�ng để cứu v�n bản th�n. Hắn h�nh động đ�ng như t�nh huống đ�i hỏi: dứt kho�t v� mau lẹ. Tập trung c�c con nợ lại v� giảm bớt số nợ để t�m bạn hữu. Liệu đ�ng l� lại bất lương ? X�m phạm quyền lợi của chủ? Nhưng tại sao �ng chủ lại khen hắn ? Đ� l� một th�ch đố cho c�c học giả v� tr� �c ch�ng ta ? Phải chăng thực tế �ng chủ kh�ng bị thiệt hại ? V� nh�n ra sự kh�n kh�o của bề t�i. C� người giải th�ch rằng khi ghi sổ nợ, quản gia đ� th�m mắm muối v�o để kiếm lợi cho ri�ng m�nh. Đ� l� th�i tục miền trung đ�ng v� được luật ph�p bảo hộ. L�c n�y, để cứu v�n t�nh h�nh, hắn chỉ việc xo� phần mắm muối đi m� kh�ng l�m thiệt hại �ng chủ. Cho n�n �ng chủ khen t�i tr� của hắn m� kh�ng nổi giận. L� luận xem ra vững ch�i, nhưng người ta kh�ng chắc chắn đ� l� sự thật.v� trong luật M�s� việc cho vay ăn lời hay chiếm đoạt t�i sản đều bị cấm. Việc gia nh�n l�m chỉ c� t�nh trả lại c�ng l� m� hắn phải thực hiện. Trường hợp n�y l� đ�ng khen. Những c�u văn sau đ� ủng hộ l� lẽ đ�.
C�u thứ nhất l�: �Con c�i đời n�y kh�n kh�o hơn cả con c�i �nh s�ng khi xử sự với người đồng loại�. Trong ho�n cảnh khẩn cấp, người quản gia đ� h�nh động rất kh�n kh�o, cho n�n được khen ngợi. Xem ra Đức Gi�su gợi � c�c m�n đệ phải xử tương tự trong những t�nh huống cấp b�ch kh�c m� họ gặp phải tr�n đường theo Ng�i l�n Gi�rusalem v� ch�ng ta trong cuộc sống hằng ng�y. Người m�n đệ Ch�a phải h�nh động ra sao khi gặp khủng hoảng? Liệu họ c� phải l� �Con c�i �nh S�ng�? Tiếp tục chọn Thi�n Ch�a l� ưu ti�n số một d� phải hy sinh mạng sống? Hay l� con c�i của đời n�y: h�n nh�t ? Ch�ng ta hy vọng m�nh sẽ l� con c�i �nh s�ng v� h�nh động kh�n ngoan để theo ơn soi s�ng của Ch�a Th�nh Linh. Chứ kh�ng phải lựa chọn giầu sang, tiện nghi vật chất. Oi Lạy Ch�a Gi�su Th�nh Thể m� ch�ng con cử h�nh, xin trợ gi�p l�ng tin yếu k�m của ch�ng con, l� những kẻ đang bắt c� hai tay.
Bởi lẽ h�m nay Ch�a mời gọi ch�ng con x�t lại th�i độ đối với của cải trần gian. Một trong đề t�i trọng yếu của Ph�c Am Luca l� sự nghi ngờ của Ch�a về th�i độ của ch�ng con đối với tiền bạc, gi�u sang. Của cải vật chất l� c�i bẫy rất nguy hiểm cho c�c m�n đệ Ch�a. N� l�m ph�n t�n tr� l�ng ch�ng con khỏi những gi� trị đ�ch thực của cuộc đời: �Ai theo t�i l� kh�ng từ bỏ của cải, vợ con, nh� cửa, cha mẹ v� ngay cả mạng sống m�nh m� theo, th� kh�ng đ�ng l�m người m�n đệ�. R� r�ng v� dứt kho�t như vậy.
Dĩ nhi�n người ta vẫn c� khả năng �d�ng của cải bất ch�nh m� tạo lấy bạn b� như Ch�a chỉ dạy tiếp theo. Trong Luca c� nhiều gương mặt như vậy. Th� dụ �ng Giak�u, c�c phụ nữ gi�u c� theo Ng�i từ Galilea, lấy của cải m� gi�p đỡ sứ vụ của Ng�i, Maria đập vỡ b�nh dầu qu� ở nh� �ng Simon � Họ l� con c�i �nh s�ng biết kh�n ngoan sử dụng của cải đời n�y. Họ đ� theo sự th�c đẩy của dụ ng�n m� ti�u tốn tiền t�i, sức lực, thời gian phục vụ Ch�a. Cũng như thời Tin Mừng, ch�ng ta h�m nay c� thể mường tượng ra c�ch thức phải sử dụng của cải vật chất ra sao v� h�nh động ch�nh x�c, nhanh ch�ng khi t�nh huống xảy ra. Kh�ng phải l�c n�o cũng phung ph� t�i sản v�o những mục ti�u kh�ng cần thiết. C�c bậc th�nh thiện cũng chẳng hề l�m như vậy. Th� dụ t�m việc l�m cho c�c lao động thất nghiệp, hỗ trợ c�c học sinh ngh�o, nu�i c� nhi quả phụ, thuốc men cho c�c bệnh nh�n khốn kh�. Ch�ng ta c� rất nhiều cơ hội cho h�nh động kh�n ngoan của m�nh theo lời chỉ dạy của Ch�a. Ay l� những nơi tiền dư gạo thừa. C�n những gia đ�nh thiếu thốn th� cố gắng no đủ cũng l� vất vả lắm rồi. Ph�c �m h�m nay cho ch�ng ta một chỉ dẫn s�ng gi� để h�nh xử theo chiều hướng ��nh s�ng�. Ch�a đ�i hỏi ch�ng ta lựa chọn kh�n ngoan v� trung th�nh. Ng�i muốn biết đ�u l� ưu ti�n số một trong cuộc đời mỗi người, bất kể tu sĩ, linh mục, hay gi�o d�n. Nếu ch�ng ta vấn t�m mỗi ng�y về h�nh vi của m�nh trước nhan Thi�n Ch�a, sẽ biết h�nh xử như con c�i �nh s�ng chứ kh�ng phải bầy t�i của sự tối tăm.
Ti�n tri Amos của b�i đọc I củng cố th�m quan điểm của th�nh Luca h�m nay. Ong v� địch trong việc vạch mặt gi�u c� bất ch�nh trong x� hội Do Th�i thời ấy. Những người kiếm lợi lớn tr�n lưng tr�n cổ những kẻ ngh�o kh�: �H�y nghe đ�y, hỡi những ai đ�n �p người c�ng khổ v� ti�u diệt kẻ ngh�o h�n trong xứ, c�c ngươi thầm nghĩ bao giờ ng�y mồng một qua đi, cho ta c�n b�n l�a. Bao giờ hết ng�y Sab�t, để ta b�y th�c ra? Ta sẽ l�m cho c�i đấu nhỏ lại, quả c�n nặng th�n � Đức Ch�a lấy th�nh danh l� niềm h�nh diện của Giac�p m� thề: Ta sẽ chẳng bao giờ qu�n một h�nh vi n�o của ch�ng�. B�i đọc 2, th�nh Phaol� th�c giục t�n hữu cầu nguyện cho hết mọi người, nhất l� c�c cấp l�nh đạo, giữ c�c chức năng c�ng quyền, để họ biết lựa chọn người ngh�o, v� ở nấc thang x� hội n�y, tiếng n�i của tiền bạc rất mạnh mẽ, nhiều khi lấn �t cả lương t�m. Biết bao c�nh cửa mở ra đ�n ch�o tiền bạc. Tiền bạc đ� trở n�n �ng thần (t�i) mọi người phải thờ phượng. Chẳng ai c� can đảm dửng dưng với tiền bạc, ch�u b�u.
N�i như vậy kh�ng qu� đ�ng đ�u, ch�ng ta ở với những nước giầu c� sống nhung lụa tr�n nh�n c�ng rẻ mạt của thế giới thứ ba, sản xuất những h�ng ho� để ch�ng ta bu�n b�n kiếm lời kếch x�. Th�nh Luca, ti�n tri Amos v� c�c ng�n sứ lu�n nhắc nhở Thi�n Ch�a ưu ti�n lựa chọn người ngh�o khổ. Đức Ch�a g�n cho của cải thế gian l� bất ch�nh. Ng�i đặt nghi vấn về c�ch thức người ta thu t�ch kho t�ng vật chất? Với gi� n�o? Ti�n tri Amos trả lời: �Ta sẽ l�m lệch c�n c�n để đ�nh lừa thi�n hạ, đem tiền bạc mua đứa cơ bần, đem đ�i d�p đổi lấy t�n c�ng khổ�. L�m thế n�o thế giới n�y trở th�nh ng�i nh� chung cho mọi người? L�m thế n�o nh�n loại c�ng nhau gọi Thi�n Ch�a l� Cha? Amen.
Tham Th� Th�m
(Lc 16:1-13)
L�ng tham thể hiện qua nhiều h�nh thức cụ thể. Cuối th�ng 7 năm 2007 vừa qua, �HY Phạm Minh Mẫn đ� l�n tiếng tố c�o : �Thực tế cho thấy l� giai cấp v� sản biến nh�n d�n th�nh v� sản, v� tự biến m�nh th�nh một giai cấp mới m� t�i nghe nhiều người gọi l� tư sản đỏ. Ng�y nay khi m� một vi�n chức Nh� Nước phải chia 1.000 tỷ đồng cho người vợ ly dị, th� kh�ng c�n l� tư sản nữa, m� phải gọi l� tư bản hay đại gia đỏ. L�u l�u rồi, t�i thấy b�o ch� tường thuật lời �ng Tổng B� Thư tuy�n bố tham nhũng l� quốc nạn. C� lẽ l� quốc nạn cho người d�n, chớ c�n đối với nhiều đ�y tớ của nh�n d�n, đ� l� cơ hội tốt để trở th�nh đại gia đỏ.� (1)
Lời tố c�o n�y cũng như tiếng k�u d�n oan phải chăng l� muối bỏ bể hay tiếng k�u trong sa mạc ? Nếu quốc nạn chỉ l� quốc nạn, c� lẽ vấn đề sẽ dễ giải quyết. Nhưng khi quốc nạn trở th�nh cơ hội lớn cho kẻ cầm quyền, ai d�m nh�n thẳng v�o sự thật để t�m hướng giải tho�t ? Dụ ng�n h�m nay sẽ cho ch�ng ta thấy tất cả sự thật v� những hệ lụy về l�ng tham v� đ�y của con người.
M�NH LỰC �ỒNG TIỀN
H�nh ảnh �ng ph� hộ xuất hiện nhiều lần trong Tin Mừng. Mỗi lần một vẻ v� một � nghĩa kh�c nhau. H�m nay, �ng ph� hộ kh�ng phải l� vai ch�nh, nhưng lại c� quyền định đoạt cho sự việc diễn tiến v� vạch trần tất cả sự thật của người quản l�, nh�n vật ch�nh trong dụ ng�n h�m nay.
Ng�y xưa, theo phong tục Do th�i, vẫn c� những người nh�n danh �ng chủ cho vay cắt cổ. Người quản l� bất ch�nh v� đ� phung ph� t�i sản �ng chủ v� b�c lột tận xương tủy những người ngh�o khổ. Suốt bao năm th�ng, người quản l� đ� sống ph� phỡn với một mối lợi lớn từ những kh�ch h�ng.
�ng chủ đ� nghe b�o c�o từ l�u. Nhưng �ng chưa muốn ra tay. �ợi ng�y th�ng ch�n m�i, �ng mới quyết gi�nh quyền l�m chủ tr�n t�i sản. �ng truyền người quản l� t�nh sổ. Ch�y nh� mới ra mặt chuột. Anh gọi từng con nợ đến viết lại h�a đơn. C�c con nợ mừng qu� khi thấy số nợ bỗng nhi�n sụt giảm lạ thường. Người nợ một trăm th�ng dầu �liu l�m sao kh�ng mừng khi m�n nợ nhẹ hẳn một nửa ? Người nợ một ng�n giạ l�a cũng sửng sốt khi thấy được viết lại bi�n lai c�n t�m trăm. Họ b�n t�n b�n nghi trước sự kiện bất ngờ.
Họ l� những con nợ suốt đời bị đ� n�n, khai th�c, �p bức dưới tay người quản l� h� khắc v� tham lam n�y. B�y giờ tự nhi�n người quản l� dễ thương lạ l�ng. Phải c� động lực mạnh lắm mới l�m cho t�n quản l� �ăn năn, hối cải� v� quay một g�c 180 độ. Thực ra, kh�ng phải anh ta hối lỗi, nhưng tự chau chuốt h�nh ảnh m�nh để gieo thiện cảm nơi c�c con nợ, đề ph�ng l�c anh bị sa thải. Xưa nay những con nợ vẫn l� những con b� sữa l� tưởng. B�y giờ, tin dữ đ�nh ngang tai, anh vội t�m đường chạy theo để tiếp tục vắt sữa. Anh đ�ng l� người kh�n kh�o v� đầy �m mưu trước t�nh thế biến đổi qu� nhanh.
Khi người quản l� t�nh sổ lại, mới thấy r� số nợ thực sự của mỗi th�n chủ. C� thể n�i �tiền c� anh quản l� �ch�m� kh� đẹp. Ai nợ h�ng trăm, anh lấy lời hẳn một nửa. Ai nợ h�ng ng�n, anh lấy hai mươi phần trăm. Bản chất con người của anh đ� phơi b�y c�ng khai. Anh đ� bị bả vật chất l�i cuốn v�o đường gian �c ngay trong c�ng việc đời thường. Anh đ� trở th�nh g�nh nặng cho nhiều người, nhất l� người ngh�o. ��ng lẽ c�ng việc phục vụ của anh phải đem lại nhiều lợi �ch v� l�m cho nhiều gia đ�nh hạnh ph�c, anh đ� biến n� th�nh một cuộc �p chế v� đem lại nỗi thống khổ lẫn bất hạnh cho biết bao gia đ�nh. Thế n�n, ở bất cứ địa vị v� nghề nghiệp n�o, con người cũng c� thể x�y dựng hay ph� hoại. Tất cả đều t�y thuộc tấm l�ng. Nếu họ chỉ hướng về của cải m� t�n thờ, đương nhi�n của cải biến th�nh một vị hung thần sai khiến họ. T�nh vợ chồng, nghĩa đồng b�o cũng biến tan trước �nh h�o quang của thần của cải. Anh trở th�nh con người bất ch�nh, bất trung v� bất c�ng.
Bất ch�nh v� anh đ� t�ng tận lương t�m khi đi theo sự hướng dẫn v� th�i th�c của thần của cải m� l�n s�u v�o con đường v� đạo. Anh tin tưởng tuyệt đối v�o m�nh lực đồng tiền. Tự bản chất �Tiền Của bất ch�nh,� (Lc 16:9) v� c� khuynh hướng dẫn con người v�o con đường bất lương. V� đồng tiền m� anh đ� bất chấp mọi nguy�n tắc đạo đức v� kh�ng m�ng chi tới sự sống vĩnh cửu.
Bất trung v� anh qua mặt chủ m� tự đặt những ti�u chuẩn chi phối c�ng việc, lũng đoạn sự nghiệp v� t�i sản của �ng. Anh đ� b�n rẻ danh dự �ng chủ để mua lấy lợi lộc cho c� nh�n v� gia đ�nh m�nh. Nếu kh�ng nhờ lời tố c�o, chắc chắn �ng c�n bị mọi người hiểu lầm l� một tay cường h�o �c b�. Anh đ� đi ngược lại tất cả mọi nguy�n tắc phục vụ của một người đầy tớ nh�n d�n. Sở dĩ anh sống s�t qua bao năm th�ng, v� anh đ� kh�o nịnh h�t �ng chủ. Nhưng đ� đến l�c lời nịnh h�t kh�ng c�n che đậy nổi t�nh gian tr� v� gian �c của anh nữa. Tất cả mọi toan t�nh v� h�nh vi gian lận đều bị phơi b�y ra �nh s�ng. Thế l� sự nghiệp tan t�nh theo m�y kh�i.
Bất c�ng v� anh đ� lợi dụng chức vụ để b�c lột tận xương tủy những người thiếu nợ. Chỉ v� t�ng quẫn v� phải lo cho gia đ�nh sống s�t, họ đ� phải cam l�ng chấp nhận một số tiền lời qu� sức chịu đựng. �ồng tiền đ� đẩy anh tới một vị thế giả tạo. Của cải hứa hẹn cho anh quyền kiểm so�t mọi sự. Nhưng anh lại kh�ng kiểm so�t được ch�nh m�nh. Cuối c�ng anh cũng chẳng kiểm so�t được ai. Ngược lại, ch�nh anh bị của cải chi phối v� thống trị. Anh đ� khuynh lo�t v� lừa đảo cả chủ lẫn kh�ch h�ng. Với cả đống tiền của kiếm ăn bất ch�nh qua bao năm, tại sao anh c�n phải lo qu� xa về tương lai, m� phải lấy l�ng từng người như thế ? H�a ra, tiền của bất ch�nh kh�ng ở y�n bao giờ. C� lẽ anh đ� thi�u rụi trong c�c hộp đ�m, s�ng b�i v.v. C� lẽ th�u đ�m suốt s�ng, anh ngồi d�nh chặt xuống chiếu. C� l�c thắng nhưng cũng c� l�c thua. Nhưng đống tiền của cũng chẳng đem lại cho anh sức khỏe, hạnh ph�c hay sự sống vĩnh cửu được. Từ hư v�, tiền của lại trở về hư v�. Kh�ng c�n g� phi l� v� v� nghĩa hơn.
MU�N SỰ CỦA CHUNG
Ng�y nay, từ trong gia đ�nh đến ngo�i x� hội, đầy dẫy kinh nghiệm cay đắng về tiền bạc. Nhiều người kh�ng tho�t khỏi ma lực của đồng tiền. Nhưng giữa những c�m dỗ gh� sợ đ�, con người vẫn lu�n nắm vai quyết định. Cần phải vận dụng tất cả sự kh�n ngoan v� tr� th�ng minh để biến tiền của th�nh một phương tiện kh�ng phải để mua lấy hạnh ph�c hay nước trời, nhưng để mở rộng mối tương quan bạn hữu, nhất l� những bạn hữu c� khả năng đ�n tiếp ta v�o nước trời, tức những người ngh�o. Nếu ch�ng ta d�ng tiền của gi�p đỡ những người t�ng thiếu hay gi�p người kh�c t�m thấy Ch�a Kit�, cuộc đầu tư trần gian sẽ đem lại lợi nhuận vĩnh hằng. Khi v�ng theo th�nh � Thi�n Ch�a, ch�ng ta sẽ kh�ng c�n xử dụng của cải một c�ch �ch kỷ nữa.
��ng sợ nhất l� khi đồng tiền l�i k�o con người xa v�ng đạo l�. Chỉ v� đồng tiền, con người c� thể đ�nh mất ch�nh m�nh v� trở th�nh bất nh�n, bất lương, bất t�n v� v� tr�ch nhiệm. Bởi thế, Ch�a mới căn dặn ch�ng ta phải trung ki�n khi đang nắm tr�ch nhiệm. (2) Thi h�nh sứ mệnh giữa bao nhi�u c�m dỗ của quyền lực, tiền bạc, v� cả những phương tiện cần thiết cho cuộc sống kh�ng phải l� chuyện đơn giản v� dễ d�ng. Ngay cả Gi�o hội cũng kh�ng tho�t khỏi những c�m dỗ đ�. Nhiều nơi c�n lợi dụng thanh thế để c� phương tiện dồi d�o gi�p việc truyền gi�o. Họ gọi huy chương nh� nước cấp cho gi�m mục l� c�i d� cần thiết để che chở những hoạt động truyền gi�o ở địa phương. Thử hỏi sứ mệnh đ�ch thực c�n tồn tại trong những điều kiện như thế kh�ng ? Ch�a Kit� kh�ng cần đến những c�i d� như thế. Người cần l�ng trung th�nh với sứ mệnh, chứ kh�ng cần của cải v� phương tiện vật chất dư thừa.
Lập trường tr�n c�ng được củng cố khi Ch�a n�i : �Anh em kh�ng thể vừa l�m t�i Thi�n Ch�a, vừa l�m t�i Tiền Của được.� (Lc 16:13) Lệ thuộc v�o của cải l� sống đối nghịch với gi�o huấn của Ch�a. Người khuy�n ch�ng ta sống ho�n to�n lệ thuộc v�o Thi�n Ch�a Cha. �� l� một trong những đặc t�nh của người m�n đệ Ch�a Kit� (Lc 12:22-39). Sống giữa hai quyền lực Thi�n Ch�a v� thần t�i (mammon) (3), con người phải c� một lựa chọn dứt kho�t. Mỗi quyết định đều ảnh hưởng tới sứ mệnh cao cả của m�nh. Kh�ng thể c� th�i độ trung dung. Kh�ng thể c� h�a giải giữa Thi�n Ch�a v� thần t�i. Bắt c� hai tay đem lại những hậu quả kh�n lường. Bao nạn nh�n đang đau khổ v� lập trường �ba phải� của nhiều người tr�ch nhiệm. �� l� một th�i độ bất c�ng đối với người dưới quyền, nhất l� những người ngh�o khổ v� thấp cổ b� họng.
Cảm th�ng với những người k�m may mắn v� đau khổ l� một gi�o huấn quan trọng. Suốt lịch sử cứu độ, đề t�i trung t�n với đạo đức giao ước thường xuất hiện. Ch�ng ta thấy những kh�a cạnh quan trọng của đạo đức đ� trong c�c b�i đọc tuần n�y. Quyền lực v� tiền bạc được xử dụng như những phương tiện đ�n �p để cướp đoạt những nhu cầu cơ bản nhất khỏi những người k�m may mắn.
Ng�n sứ Amos vẽ ra một bức tranh rất ảm đạm. Người cầm quyền thường lạm dụng tha nh�n. �� l� một tội đại bất c�ng. Ng�n sứ Amos m� tả những nh� bu�n n�ng ruột muốn những ng�y th�nh mau kết th�c để c� thể trở lại tr� bu�n b�n gian lận v� bất ch�nh. C�n thiếu, gi� cao, b�n c�n sai lệch, v� những m�n h�ng k�m phẩm chất l� những m�nh lới m� ng�y nay ch�ng ta vẫn c�n quan t�m. Như h�ng h�a Trung quốc mang những h�a chất độc hại hay chất ch� đ� tạo một phản ứng d�y chuyền tr�n khắp thế giới. Bởi thế, ch�ng ta thấy l�ng tham vẫn c�n l� đặc t�nh cố hữu. Ng�n sứ Amos ti�n b�o cảnh sụp đổ của Vương quốc ph�a Bắc Israel v� thiếu đạo đức giao ước. Trong tương quan giao ước giữa Thi�n Ch�a v� d�n Người, l�ng cảm thương v� quan t�m tới người bất hạnh được coi l� những đức t�nh nổi bật giữa cộng đo�n. Thi�n Ch�a kh�ng dung thứ những ai lạm dụng những người yếu thế.
Tin Mừng h�m nay đ� vạch mặt kẻ lạm dụng đ�. Người quản l� đ� lợi dụng ho�n cảnh ngh�o h�n để khai th�c triệt để những người yếu thế, c�ng đường. �ng kh�ng hề � thức �của cải d�nh cho mọi người, n�n phải nỗ lực l�m cho mọi người c� đủ điều kiện cần thiết để ph�t triển to�n diện, để mọi người c� thể cộng t�c v�o việc l�m cho thế giới ng�y c�ng nh�n bản hơn, để mỗi người đều c� thể tặng hiến v� nhận l�nh, v� để việc tiến bộ của người n�y kh�ng cản trở sự ph�t triển của người kh�c v� th�nh cớ khiến họ rơi v�o cảnh n� lệ.� (4) Người quản l� bao giờ cũng t�m c�ch chiếm hữu c�ng nhiều c�ng tốt. Anh đ� kh�ng thắng được cơn c�m dỗ tầm thường. Ngược lại, d� bị c�m dỗ một c�ch nặng nề, Ch�a đ� vượt qua để dạy ch�ng ta c�ch nhờ �n sủng m� chiến thắng.
Người quản l� ho�n to�n thiếu � thức �của cải l� một thiện �ch ph�t xuất từ Thi�n Ch�a v� được người chủ xử dụng để lưu chuyển hầu cả người t�ng ngh�o cũng được hưởng d�ng nữa.� (5) Ngược lại, anh đ� l�m cho nguồn lợi chảy ngược về ch�nh m�nh v� đ�nh đống trong kho nh� anh. Anh kh�ng thấy m�nh phải d�ng của cải để �mưu �ch cho tha nh�n v� x� hội.� (6) Thực tế, anh sống nhờ mồ h�i nước mắt người kh�c, ngược hẳn với nguy�n tắc đạo đức. Của cải bất ch�nh tố c�o anh kh�ng tha thiết g� với c�ng l� v� t�nh li�n đới. Anh sẵn s�ng hy sinh người kh�c để mưu lợi cho m�nh. Bởi vậy, �ng chủ nhận thấy anh kh�ng c�n phục vụ hữu hiệu trong c�ng việc quản l� t�i sản �ng nữa. Việc tăng th�m của cải v� nhu cầu chia đều t�i sản cho mọi người chắc chắn l�m cho con người v� to�n thể x� hội sống trong t�nh li�n đới hầu chống lại �cơ chế tội lỗi,� nguy�n nh�n sinh ra ngh�o đ�i triền mi�n, k�m ph�t triển v� xuống cấp. C�c cơ chế n�y được x�y dựng v� củng cố do nhiều h�nh động cụ thể đầy �ch kỷ của con người. (7) Chung quanh người quản gia trong Tin Mừng h�m nay l� cả một đ�m l�u la v� những kẻ �d�nh m�u ăn phần.� �� đến l�c phải chấm dứt cảnh người b�c lột người !
TỪ QUỐC NẠN TỚI GI�O NẠN
Nếu kh�ng ai d�m đụng tới quản gia, chắc chắn anh sẽ ph� t�n hết của cải �ng ph� hộ. Rất may �ng ph� hộ biết lắng nghe lời tố c�o. Nếu kh�ng, biết bao d�n oan vẫn tiếp tục sống trong cảnh đ� n�n suốt đời.
Kh�ng phải bất cứ lời tố c�o n�o cũng c� gi� trị. Nhưng chẳng lẽ coi tất cả mọi lời tố c�o như nhau ? Kh�ng bao giờ c� thể dẹp hết quốc nạn, v� kh�ng c� tiếng n�i đối lập. Người ta định đưa v�o nh� trường m�n học chống tham nhũng. Dĩ nhi�n, kh�ng ai phủ nhận vai tr� gi�o dục. Nhưng tham nhũng l� vấn đề ngo�i x� hội người lớn, chứ kh�ng phải trong thế giới người chưa lớn.
Chỉ v� l�ng dạ �ch kỷ của con người, tham nhũng v� hối lộ đ� trở th�nh quốc nạn ngo�i x� hội, c�n trong Gi�o hội th� sao ? C� ai lắng nghe lời tố c�o của những người thiện ch� kh�ng ?
Lạy Ch�a, xin cho ch�ng con biết lắng nghe v� can đảm sống theo sự thật v� c�ng l� để gia sản của Ch�a kh�ng l�ng ph� tr�n qu� hương ch�ng con. Xin cho ch�ng con biết kh�n ngoan v� nhiệt t�nh dấn th�n cho Nước Ch�a c�ng với anh chị em ch�ng con. Amen.
Lm. Jude Siciliano, O.P. (Anh em Học viện chuyển ngữ)
Thế n�o l� �con c�i sự s�ng�?
Am 8,4-7; Tv 113; 1 Tm 2,1-8; Lc 16,1-13
K�nh thưa qu� vị,
�T�i nghe người ta n�i g� về anh đ�?� Thế qu� vị c� muốn l�m nạn nh�n của c�u hỏi buộc tội đ� hay kh�ng? Qu� vị chỉ biết rằng những g� đang xảy đến kh�ng phải l�: �Qu� vị đ� l�m những điều phi thường trong đời m�nh, v� giờ đ�y t�i muốn trao cho qu� vị một phần thưởng lớn lao.� Chẳng c� cơ hội đ� đ�u!
Dụ ng�n ng�y h�m nay c� những yếu tố kh� hiểu đối với ch�ng ta l� những th�nh giả thời hiện đại. Theo quan điểm mới đ�y của c�c ủy vi�n quản trị Phố Wall được gởi đến nh� t� d�nh cho những nh� đầu tư gian lận th� đặt ra nghi vấn rằng, tại sao người quản l� lại kh�ng bị bắt giữ ngay khi tội của �ng ta bị ph�t hiện? Sự im lặng của �ng quản l� đ� tiết lộ rằng �ng c� tội. �ng biết được t�nh thế kh� khăn sau khi m�nh th�i chức vụ: �ng phải l�m nghề g� đ�y khi bị sa thải v� bất lương? Ăn m�y ư? Cuốc đất sao? �ng kh�ng l�m được những việc đ�. �ng hoang mang v� suy nghĩ về việc một quản l� t�i sản phải bị sa thải m� kh�ng một ch�t hy vọng được trợ cấp.
C�c nh� ch� giải bất đồng về c�ch hiểu dụ ng�n n�y. Theo đ�, bối cảnh được đặt ra trong dụ ng�n n�y l� g�? �Dụ ng�n thất lạc v� t�m thấy� của tuần trước l� c�u trả lời m� Đức Gi�su đ� đưa ra cho những người Pharis�u v� c�c kinh sư, v� họ đ� ph�n n�n về việc Đức Gi�su thường giao du với những người tội lỗi. Nhưng dụ ng�n ng�y h�m nay dường như kh�ng c� một bối cảnh n�o nhằm gợi mở � tưởng như thế. V� vậy, những c�u hỏi kh�c lại được n�u l�n. Tại sao �ng chủ lại khen ngợi người quản l� bất lương? Người đưa ra lời khen ngợi đ� liệu c� phải l� �ng chủ của t�i sản hay kh�ng? Hoặc �ng chủ ở đ�y ch�nh l� Đức Gi�su chăng?
Một v�i bối cảnh gi�p ch�ng ta hiểu được dụ ng�n n�y. Theo phong tục đương thời, người gi�u c� l� một �ng chủ thường xuy�n vắng mặt nơi đồn điền, v� �ng c� một người quản l� để tr�ng coi những c�ng việc thường ng�y nơi đ�. V� thế, người quản l� c� thể h�nh xử dưới danh nghĩa của �ng chủ. Chiếu theo truyền thống n�y, người quản l� c� thể lấy t�i sản của chủ m�nh m� cho người kh�c vay mượn, nhờ chức vụ của m�nh m� người quản l� được th�m v�o phần hu� hồng khi đứng ra cho người kh�c vay. Người quản l� sẽ giữ phận vụ của m�nh, c�n quyền đứng đầu thuộc về �ng chủ. V� thế, ch�nh phận vụ của m�nh m� người quản l� bị thất sủng do những con nợ vay mượn t�i sản.
Như ch�ng ta nghe dụ ng�n được kể, nếu c� điều g� đ� xảy ra như ch�ng ta mong đợi, th� người quản l� bị phơi b�y điều bất ch�nh sẽ chịu đau khổ với h�nh phạt th�ch đ�ng. Nhưng đ� kh�ng phải l� c�ch thức m� những dụ ng�n nhắm tới. C�c dụ ng�n đ�i khi l�m ch�ng ta rối rắm l�n. Theo đ�, trong c�c dụ ng�n, c� những điều kh�ng diễn ra theo c�ch thức ch�ng ta nghĩ. V� v� thế, khi nghe dụ ng�n n�y, ch�ng ta c� những c�u hỏi đặt ra.
L�m sao Đức Gi�su c� thể đưa ra c�ch ứng xử kh�ng hợp l� như thế đối với c�c m�n đệ của Người? Thật vậy, nếu người quản l� bị sa thải chức vụ m� biết lo liệu tương lai của m�nh một khi �ng chủ cho th�i việc, th� quả thật đ� l� một kế hoạch kh�n kh�o. Đức Gi�su kh�ng khen ngợi sự gian lận của �ng quản l�, nhưng Người khen ngợi t�nh sắc sảo của �ng. Người quản l� ph� hợp với h�nh ảnh được m� tả m� Đức Gi�su gọi l� �con c�i của thế gian.� Họ biết c�ch định liệu một t�nh thế v� nhanh chống h�nh động sao cho thuận tiện thuộc về m�nh.
Th�ch đố m� Đức Gi�su đưa ra l� �m chỉ ch�ng ta, những người mang danh �con c�i sự s�ng.� �ng quản l� đ� d�ng sự kh�o l�o của m�nh v� những nguồn của cải vật chất để cứu nguy cho ch�nh m�nh. Trước đ�, �ng c� thể bị buộc tội l� đ� phung ph� t�i sản của chủ m�nh, nhưng b�y giờ, ch�ng ta c� thể ngưỡng mộ t�i biến b�o của �ng. Ch�ng ta cần t�i năng của �ng để định liệu t�nh thế của m�nh trong thế giới ch�ng ta đang sống; ch�ng ta cũng cần t�i năng của �ng để quyết định của cải vật chất c� nh�n v� rồi ứng xử sao cho ph� hợp. Người quản l� n�y kh�ng phải tốn nhiều thời gian để bắt tay v�o h�nh động. C� những điều phải thực hiện ngay v� do đ�, �ng ta lu�n bận rộn. Qua dụ ng�n kinh ngạc n�y, phải chăng Đức Gi�su đang thử th�ch ch�ng ta l� �con c�i sự s�ng�, liệu ch�ng ta c� biết s�ng kiến, biết xoay xở v� biết h�nh động nhanh ch�ng nhờ v�o �nh s�ng hay kh�ng?
T�i nhận thấy rằng nếu người giảng thuyết kh�ng chờ đợi đến ph�t cuối khi bắt đầu chuẩn bị b�i giảng, nhưng lại chọn một tiến tr�nh s�ng tạo bằng c�ch d�nh thời gian cầu nguyện, suy tư v� thinh lặng, th� c� điều g� đ� sẽ xảy đến �ho�n to�n bất ngờ�, tựa như một �n sủng cho người giảng thuyết vậy. Đ� l� những g� đ� xảy ra với b�i đọc ng�y h�m nay. T�i lấy một v� dụ cho �con c�i sự s�ng,� c� người đ� biểu lộ những phẩm chất m� Đức Gi�su khen ngợi nơi người quản l�, đ� l� h�nh động v� suy nghĩ nhanh ch�ng, v� thế người ta đ� sử dụng những phẩm chất n�y để l�m điều thiện. Đ� ch�nh l� người thuộc �con c�i sự s�ng.� Khi nghe chương tr�nh Truyền Thanh C�ng Ch�ng (Public Radio), mục �Nh�n Loại� (Humankind), t�i mới biết được m�nh đang chờ đợi điều g�.
C� Kathleen De Chiara sống ở th�nh phố Summit, thuộc bang New Jersey, đ�y l� một ngoại � kh� giả c�ch 20 dặm về ph�a T�y của Th�nh phố New York. Chồng c� ta l�m chủ một cơ sở kinh doanh. V�o cuối những năm 70 của thế kỷ XX, chị của c� ta l� một nữ tu truyền gi�o ở Bangladesh, đ� kể cho c� nghe về điều kiện thiếu thốn lương thực ở đ�. C� ta v� người chồng đ� quyết định năm đ� kh�ng trao qu� Gi�ng Sinh cho nhau nữa, nhưng đ� gởi tiền cho chị m�nh. Kế đ�, c� Kathleen đ� tham gia chương tr�nh cứu trợ thế giới. C� Kathleen đ� n�i rằng �Nhưng khi t�i nh�n xuống ch�n t�i, nơi t�i đang đứng, v� t�i bắt đầu thấy những kh� khăn của tất cả những người đ�i khổ xung quanh t�i.� Những thống k� đưa ra số liệu rất ảm đạm, đ� l�: 50 triệu người d�n Mỹ sống trong �những gia đ�nh bấp b�nh về lương thực,� nhiều người thuộc diện lao động ngh�o. 17 triệu trẻ em Mỹ thiếu lương thực.
C� Kathleen đ� nghe cha xứ m�nh giảng về việc ki�ng thịt hai lần trong tuần v� d�ng tặng tiền tiết kiệm cho người đ�i khổ. Khi đ� c� ta mới hỏi ng�i xem thử m�nh c� được ph�p quy�n g�p lương thực tại cửa nh� thờ v�o những buổi lễ ng�y Ch�a Nhật hay kh�ng. L�c đ� cha xứ trả lời đồng �, v� ng�i hỏi lại c� ta thế con xin lương thực cho ai. C� ta mới trả lời: �Con kh�ng biết, nhưng con sẽ h�nh dung ra được.� Tất nhi�n c� ta biết m�nh sẽ xin lương thực cho ai rồi, v� c� ta l� con c�i của sự s�ng, kh�n ngoan v� d�m nghĩ d�m l�m.
C� Kathleen Di Chiara nh�n thấy những người đ�i khổ v� n�i: �T�i c� thể l�m được một điều g� đ�.� Người đứng đầu của mục �Nh�n loại� tr�n đ�i ph�t thanh c�ng ch�ng l� David Freudberg đ� m� tả những th�nh t�ch của Kathleen như sau: �Với tấm l�ng v� cộng đồng x� hội, người phụ nữ thật quả cảm n�y c� thể thay đổi cả thế giới.� C�ch m� tả của người đứng đầu chương tr�nh về c� Kathleen l� �một phụ nữ quả cảm.� Điều đ� thật ch� l�. Nhưng trong những thuật ngữ của Tin mừng ng�y h�m nay, Đức Gi�su gọi c� ta l� �con c�i sự s�ng.�
Vậy v� điều g� m� Đức Gi�su gọi ch�ng ta l� �con c�i sự s�ng�?
Kh�ng như người quản l� trong Tin mừng được khen ngợi v� kh�n ngoan, người kinh doanh thiếu đạo đức lại chịu một bản �n nặng nề trong s�ch của ng�n sứ Amos. Trong khi họ thực h�nh việc tu�n giữ ng�y Sabbath th� họ l�m những việc đ� thiếu ki�n nhẫn, v� khi xong việc tu�n giữ, họ lại thực hiện những việc kinh doanh lừa dối của m�nh. Họ lừa gạt người ngh�o, v� người ngh�o tin tưởng những thương gia n�y trong việc c�n đo đong đếm v� thu mua những sản phẩm kh�ng đ�ng gi� của m�nh. Người ngh�o dễ bị đẩy đến t�nh trạng đ�i, n�n họ sẽ sử dụng đến phương thế l� tự b�n m�nh l�m n� lệ. Thử hỏi, Thi�n Ch�a sẽ đứng về b�n n�o? Tất nhi�n, Người sẽ đứng về ph�a người ngh�o.
Thật vậy, chẳng c� điều g� sai tr�i nơi những thương gia khi họ tạo ra lợi nhuận từ việc kinh doanh của m�nh, nhưng họ thiếu x�t v� đ� kh�ng l�m chỗ dựa cho người ngh�o. Ch�ng ta c� quyền l�m việc để đảm bảo cuộc sống được y�n ổn v� tạo n�n thịnh vượng cho gia đ�nh m�nh. Nhưng với tư c�ch l� �con c�i sự s�ng,� ch�ng ta phải tự chất vấn ch�nh m�nh: t�i thực sự cần bao nhi�u, t�i sản của t�i l�m lợi ra nhiều hơn bằng c�ch n�o v� những g� t�i đang c�, thậm ch� phần �t ỏi th�i, liệu t�i c� lấy của ai hay kh�ng?
-----------
1. http://www.conggiaovietnam.net/LoiChuChan/ThuNgogoiCLB.NVB.htm
2. The New American Bible 1991:1120.
3. ibid.
4. To�t Yếu Học Thuyết X� hội của Gi�o Hội, 2005, số 175.
5. ibid, số 329.
6. ibid.
7. ibid, số 332.