HUYNH ĐOÀN GIÁO DÂN ĐA MINH Cầu nguyện – hiệp thông – học hành – sứ vụ
Trong buổi tiếp kiến các nghị sĩ đến từ 68 quốc gia tại Hội trường Phép lành, nhân dịp Năm Thánh dành cho các nhà lãnh đạo, Đức Thánh Cha Lêô XIV nhắc nhớ sứ mạng cao quý của họ là “bảo vệ thiện ích chung”, cổ võ tự do tôn giáo đích thực và đối diện với “thách đố lớn của trí tuệ nhân tạo”, để cùng nhau xây dựng “những lối sống lành mạnh, công bằng và an toàn”, đặc biệt cho giới trẻ. Nguồn cảm hứng cho hành trình ấy chính là Thánh Tôma Moro, “vị tử đạo của tự do và của tiếng lương tâm”.
Alessandro Di Bussolo – Vatican News
Chính trị: hình thức cao nhất của đức ái
Mở đầu bài diễn văn, Đức Thánh Cha Lêô XIV, trích lời Đức Piô XI, khẳng định rằng hoạt động chính trị là “hình thức cao nhất của đức ái”. Ngài cũng nhắc đến Thông điệp Fratelli tutti của Đức Phanxicô, trong đó mô tả chính trị như “một hành động của tình yêu Kitô giáo, không bao giờ chỉ là lý thuyết, nhưng luôn là dấu chỉ cụ thể của việc Thiên Chúa hành động vì con người”, khi chính trị phục vụ xã hội và thiện ích chung.
Cổ võ và bảo vệ thiện ích chung
Trọng tâm đầu tiên trong huấn từ của Đức Thánh Cha là lời kêu gọi các nghị sĩ “bảo vệ thiện ích của cộng đồng, nhất là bảo vệ những người yếu thế và bị gạt ra bên lề”, vượt lên mọi lợi ích riêng tư.
Ngài nhắc lại lời Đức Lêô XIII trong Thông điệp Rerum novarum, mời gọi vượt qua “sự chênh lệch không thể chấp nhận giữa một số ít người nắm giữ phần lớn của cải và đám đông nghèo khổ quá mức”.
“Biết bao người đang sống trong hoàn cảnh khốn cùng cất tiếng kêu xin được lắng nghe, nhưng tiếng kêu ấy lại thường rơi vào thinh lặng. Sự bất công này tạo nên bạo lực, và sớm hay muộn, dẫn đến bi kịch của chiến tranh.”
Vì thế, Đức Thánh Cha nhấn mạnh, “một nền chính trị tốt”, cổ võ việc phân phối công bằng các nguồn lực, “có thể trở thành khí cụ hữu hiệu để phục vụ hòa bình và hòa hợp, không chỉ trong xã hội mà còn giữa các quốc gia”.
Tự do tôn giáo và đối thoại liên tôn
Chuyển sang điểm thứ hai, Đức Thánh Cha đề cập đến tầm quan trọng của tự do tôn giáo và đối thoại giữa các tôn giáo – một đề tài ngày càng mang tính thời sự.
Chính trị, theo Ngài, có thể góp phần rất lớn trong việc “tạo điều kiện để mọi người thực sự được tự do trong việc sống đức tin, và để các cộng đồng tôn giáo khác nhau có thể gặp gỡ nhau trong sự tôn trọng và xây dựng”.
“Niềm tin vào Thiên Chúa, cùng với các giá trị tích cực phát sinh từ đó, là nguồn mạch dồi dào của điều thiện và sự thật trong đời sống cá nhân và tập thể.”
Đức Lêô XIV trích lời Thánh Âu Tinh, rằng để xây dựng civitas Dei – “thành đô của Thiên Chúa”, nơi luật căn bản là đức ái – con người phải biết bước đi từ amor sui, tức tình yêu ích kỷ khép kín, sang amor Dei, tình yêu vô vị lợi bắt nguồn từ Thiên Chúa và dẫn đến việc trao hiến chính mình.
Luật tự nhiên và Tuyên ngôn Nhân quyền
Đức Thánh Cha tiếp tục nhấn mạnh rằng, trong mọi hoạt động chính trị, tiêu chuẩn chung cho tất cả phải là “luật tự nhiên” – luật không do tay người viết ra, nhưng được công nhận là có giá trị phổ quát và vĩnh cửu. Ngài nhắc lại định nghĩa của Cicero: đó là “lý trí ngay thẳng, phù hợp với bản tính, phổ quát, bền vững và vĩnh hằng, thúc giục con người làm điều phải và ngăn cản điều xấu”.
Luật tự nhiên này, vượt trên mọi niềm tin hay ý kiến riêng, “là kim chỉ nam cho việc lập pháp và hành động, đặc biệt trong các vấn đề luân lý tế nhị liên quan đến phẩm giá và nội tâm con người”.
Đức Lêô XIV nhắc rằng luật ấy ngày nay được thể hiện cách cụ thể trong Tuyên ngôn Phổ quát về Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc (1948) – “một văn bản vẫn luôn thời sự”, có thể “giúp đặt con người vào trung tâm của việc tìm kiếm sự thật, để trả lại phẩm giá cho những ai không được tôn trọng trong lương tâm và sự tự do sâu thẳm của mình”.
Thách đố lớn của trí tuệ nhân tạo
Điểm cuối cùng trong bài diễn văn, Đức Thánh Cha nói về “thách đố lớn của trí tuệ nhân tạo”. Theo Ngài, tiến bộ công nghệ chỉ thực sự phục vụ xã hội nếu không làm tổn hại “căn tính và phẩm giá của con người cũng như các quyền tự do căn bản của họ”.
“Trí tuệ nhân tạo chỉ là một công cụ để phục vụ con người, chứ không phải để thay thế hay làm giảm giá trị con người.”
Ngài mời gọi các nhà lập pháp có cái nhìn “tỉnh thức và xa trông rộng”, để hướng tới những mô hình phát triển giúp “thiết kế các lối sống lành mạnh, công bằng và an toàn, nhất là cho thế hệ trẻ”.
Đức Lêô XIV khẳng định: “Đời sống con người quý giá hơn mọi thuật toán, và các mối tương quan xã hội cần không gian nhân bản vượt xa những khuôn khổ giới hạn mà bất kỳ cỗ máy vô hồn nào có thể tạo ra.”
Nhắc lại lời Đức Phanxicô tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 về trí tuệ nhân tạo năm 2024, Đức Lêô XIV nhấn mạnh rằng “AI chỉ có một ký ức tĩnh, hoàn toàn không thể so sánh với ký ức của con người – vốn sáng tạo, năng động và có khả năng sinh sinh tạo tạo.” Chính vì vậy, Ngài nói, chính trị được kêu gọi phải đưa ra câu trả lời cho những công dân “đang nhìn về nền văn hóa kỹ thuật số mới này vừa với niềm tin tưởng vừa với nỗi lo âu”.
Thánh Tôma Moro: người phục vụ Nhà nước bằng sức mạnh của đức tin
Kết thúc bài huấn từ, Đức Thánh Cha nhắc lại rằng Thánh Gioan Phaolô II, nhân Năm Thánh 2000, đã chọn Thánh Tôma Moro làm bổn mạng và gương mẫu cho các nhà lãnh đạo chính trị.
“Ngài là người trung tín với trách nhiệm công dân, một công bộc hoàn hảo của Nhà nước, chính nhờ đức tin đã giúp ngài hiểu rằng chính trị không phải là nghề nghiệp, nhưng là sứ mạng phục vụ cho sự lớn lên của chân lý và điều thiện.”
Đức Lêô XIV nhắc rằng Thánh Tôma Moro “đã đặt mọi hoạt động công khai của mình phục vụ con người, nhất là những ai yếu đuối hay nghèo khổ; giải quyết các tranh chấp xã hội với sự công bình tinh tế; bảo vệ gia đình bằng nỗ lực bền bỉ; và cổ võ nền giáo dục toàn diện cho giới trẻ”.
Ngài đã hiến dâng mạng sống “để không phản bội sự thật”, và chính điều đó làm cho ngài trở thành “vị tử đạo của tự do và của tiếng lương tâm”, một nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà lập pháp hôm nay.
https://www.vaticannews.va/it/papa/news/2025-06/papa-leone-xiv-parlamentari-giubileo-governanti-politica-ia.html
CHIA SẺ / SHARES:
