“Đúng vậy, sự dữ có thể bị đánh bại”: Cử tri Slovenia nói ‘Không’ với an tử qua cuộc trưng cầu dân ý

Giám đốc Liên minh Ngăn ngừa An tử (EPC) khẳng định rằng kết quả cuộc trưng cầu chứng tỏ hiệu quả của một chiến dịch tổ chức tốt và cân bằng trong việc ngăn chặn một đạo luật gây hại, cho dù phải đối diện với nguồn tài trợ khổng lồ từ các nhóm ủng hộ an tử.

Rafael Llanes ZENIT News / Ljubljana, 04.12.2025

Chiến thắng trong cuộc trưng cầu dân ý với tỉ lệ 53% chống – 47% thuận đã hủy bỏ luật an tử được Quốc hội Slovenia thông qua ngày 23 tháng 01 năm 2025. Quyết định này bảo vệ người dân Slovenia khỏi nguy cơ “bị giết bằng thuốc độc theo luật”, vốn cho phép bác sĩ sử dụng chất gây chết người trong một số trường hợp.

Phong trào công dân “Tiếng nói cho Trẻ nhỏ và Gia đình” đã thu thập 46.000 chữ ký để yêu cầu trưng cầu dân ý về đạo luật gây tranh cãi này. Lãnh đạo phong trào, ông Aleš Primăc, đã vui mừng tuyên bố chiến thắng, nhấn mạnh rằng tại Slovenia, “tinh thần liên đới và công lý đã chiến thắng.”
Trong các tuyên bố đăng trên Citizen Tribune và hãng tin STA, ông Primăc khẳng định người dân đã “từ chối các cải cách của chính phủ đặt nền trên cái chết và thuốc độc.”

Để hợp lệ, cuộc trưng cầu cần ít nhất 20% trong số 1,7 triệu cử tri tham gia.
Kết quả cho thấy 40,9% cử tri đã đi bầu – đủ điều kiện để bác bỏ luật an tử.

Kết quả này đồng thời ngăn chính phủ đưa ra một dự luật an tử mới trong vòng 12 tháng, tính từ ngày 24 tháng 11 – ngày diễn ra trưng cầu.

Tranh luận về trợ tử: thiếu vắng lý lẽ hợp lý

Các cuộc thảo luận liên quan đến trợ tử trong thời gian qua chỉ đưa ra vài lập luận: đề cao “tự do”, “quyền tự quyết cách thức chết”, hoặc giả định một thứ “tự quyết tuyệt đối” vốn không hề tồn tại trong bất kỳ hệ thống pháp luật nào.

Luật an tử tại Slovenia đã kích hoạt sự phản đối mạnh mẽ của nhiều giới xã hội, y khoa và tôn giáo, vốn lên tiếng chỉ trích nội dung đạo luật cũng như cách thức nó được vận động thông qua.

Nhiều nhóm dân sự, dẫn đầu bởi Tiếng nói cho Trẻ nhỏ và Gia đình, đã khởi động kiến nghị yêu cầu trưng cầu dân ý. Phản ứng của công chúng rất mạnh mẽ, buộc chính phủ phải đem luật ra cho toàn dân quyết định.

Bảo vệ phẩm giá sự sống – sứ mạng căn bản của Nhà nước

Giám đốc Liên minh Ngăn ngừa An tử (EPC) nói rằng kết quả này cho thấy một chiến dịch không mang tính ý thức hệ, nhưng là một cuộc bảo vệ quyền sống căn bản và nghĩa vụ của Nhà nước phải chăm sóc những người đau khổ, lệ thuộc hay dễ bị tổn thương.

Người dân Slovenia đã bác bỏ quan điểm cho rằng có thể “giải quyết” các vấn đề xã hội, kinh tế hay y tế bằng cách loại bỏ những người bệnh tật thay vì đáp ứng các nhu cầu thực sự của họ.

Buộc Nhà nước và các chuyên gia y tế tham gia vào trợ tử sẽ làm biến dạng giá trị của sự sống. Một khi Nhà nước hợp thức hóa cái chết, điều đó sẽ dẫn đến việc bình thường hóa hành vi giết người và tạo nên một thói quen xã hội nguy hiểm.

Văn hóa an tử trở thành một hình thức áp lực tinh vi lên người già, người khuyết tật, người trầm cảm, người nghèo hay người cô đơn – khiến họ nghĩ rằng Nhà nước đang “mời chào cái chết” để họ không trở thành gánh nặng cho người khác.

Đề nghị cái chết như một “giải pháp” cũng là một sức ép lên tự do cá nhân, và hàm ý rằng không phải mọi sự sống đều xứng đáng được sống.

EPC nhấn mạnh rằng nhiều mạng sống đã được bảo vệ, và các bác sĩ không còn bị buộc phải “đầu độc đồng bào của mình”, theo cách mà dự luật trợ tử đã mô tả thủ tục “chết êm dịu”.