ĐTC Phanxicô đã đến Bulgari, gặp gỡ chính quyền và Chính Thống Bulgari
ĐTC cử hành thánh lễ đầu tiên tại Bulgari
Sau khi dùng bữa trưa và nghỉ ngơi tại tòa Sứ Thần Tòa Thánh ở Sofia, ĐTC đã đến vào lúc gần 4 giờ rưỡi chiều, và dùng xe bọc kiếng tiến tại Quảng trường Knayaz Alexandar I ở trung tâm thủ đô Sofia lúc gần 4 giờ rưỡi chiều. Alexandar là vua đầu tiên của Bulgari tân thời từ năm 1879.
Tại Quảng trường ngài dùng xe bọc kiếng tiến qua các lối đi để chào thăm các tín hữu tụ tập tại đây.
Đồng tế với ĐTC có tất cả 3 GM Bulgari, cùng với các HY và GM thuộc đoàn tùy tùng của ngài và hàng chục LM, trước sự hiện diện của hơn 10 ngàn tín hữu.
Bài giảng của ĐTC
Trong bài giảng Thánh Lễ, ĐTC đã quảng diễn ý nghĩa bài Tin Mừng theo thánh Gioan đoạn 21 (1-19) thuật lại cuộc hiện ra của Chúa Giêsu Phục Sinh với các môn đệ, giữa lúc các ông thất vọng, trở về với công việc chài lưới như trước đây. ĐTC nhận xét:
Chúa tạo hoàn cảnh thích hợp cho cuộc gặp gỡ
”Chúa đến và ngài gọi đích danh ông Simon (v.15). ”Chúa không chờ đợi những hoàn cảnh hoàn toàn thuận lợi hoặc khi tâm trí con người hoàn hảo: Ngài tạo nên những hoàn cảnh thích hợp. Chúa không chờ đợi gặp gỡ những người không có vấn đề, không thất vọng, không tội lỗi hoặc giới hạn. Chính Ngài đương đầu với tội lỗi và thất vọng để khích lệ mọi người hãy hiên trì. Anh chị em thân mến, Chúa không bao giờ mệt mỏi trong việc kêu gọi chúng ta. Ngài chính là quyền năng của một Tình Thương đảo lộn mọi chờ mong và luôn sẵn sàng bắt đầu lại. Trong Đức Giêsu, Thiên Chúa luôn cống hiến cho chúng ta một cơ may khác. Ngài mời gọi chúng ta, ngày qua ngày, hãy đào sâu tình yêu của chúng ta đối với Ngài và hãy hồi sinh nhờ sự mới mẻ vĩnh cửu của Ngài. .. Nếu chúng ta chào đón Chúa, chúng ta sẽ tiến lên cao hơn và có thể đạt tới một tương lai sáng lạn hơn, không phải như một khả thể, nhưng như một thực tại. Khi tiếng gọi của Chúa hướng dẫn cuộc sống chúng ta, thì tâm hồn chúng ta sẽ tăng trưởng trẻ trung.
Chúa gây ngạc nhiên
Ý tưởng thứ hai ĐTC trình bày là: Thiên Chúa gây ngạc nhiên. Ngài là Chúa gây những điều ngạc nhiên. Không những Chúa mời gọi chúng ta hãy ngạc nhiên, nhưng còn thực hiện những điều gây ngạc nhiên. Chúa gọi các môn đệ, và khi thấy lưới của họ trống rỗng, Ngài bảo họ làm một điều khác lạ là đánh cá ban ngày, một điều khác thường trên hồ ấy. Chúa hồi sinh lòng tín thác của họ bằng cách thúc giục họ một lần nữa hãy liều, đừng từ khước ai hoặc điều gì. Ngài là Chúa của ngạc nhiên, đã phá đổ những hàng rào làm tê liệt bằng cách làm cho chúng ta tràn đầy can đảm để vượt thắng nghi ngờ, vượt thắng sự thiếu tín nhiệm và sợ hãi, rất thường đánh lừa đàng sau lý luận ”Chúng tôi vẫn luôn làm như thế”.
Thiên Chúa yêu thương
Và ý tưởng thứ ba được ĐTC khai triển trong bài giảng là Thiên Chúa yêu thương. Tình yêu là ngôn ngữ của Chúa, vì Thiên Chúa yêu thương… Chúa hỏi Phêrô ”Con có mến Thầy không?” và Phêrô luôn thưa có. Sau bao nhiêu thời gian ở với Chúa, nay Phêrô hiểu rằng yêu thương có nghĩa là ngừng đặt mình ở trung tâm. Nay Phêrô để Chúa là khởi điểm, chứ không phải bản thân mình. Ông nói: ”Thầy biết mọi sự” (Ga 21,18). Phêrô nhìn nhận yếu đuối của mình và ý thức rằng mình không thể tự đạt tiến bộ.
ĐTC nói: ”Thiên Chúa yêu thương chúng ta: và đó chính là nguồn sức mạnh của chúng ta và chúng ta được yêu cầu tái khẳng định điều đó mỗi ngày. Là Kitô hữu, có nghĩa là được mời gọi ý thức rằng tình thương của Thiên Chúa lớn hơn những thiếu sót và tội lỗi của chúng ta.
Mời gọi mọi người làm chứng nhân tình yêu
Theo cùng ý hướng trên đây, ĐTC mời gọi các tín hữu hãy làm chứng về tình thương của Chúa Kitô, một tình yêu soi sáng và hướng dẫn chúng ta tranh đấu cho công ích, làm cho chúng ta có khả năng phục vụ người nghèo và trở thành những người giữ vai chính trong cuộc cách mạng bác ái và phục vụ, có thể chống lại những bệnh hoạn duy tiêu thục và cá nhân chủ nghĩa hời hợt.
Lời cám ơn của Đức GM sở tại
Trong lời cám ơn ĐTC vào cuối thánh lễ, Đức Cha Christo Proykov, Đại diện tông tòa Sofia của các tín hữu Công Giáo nghi lễ Đông phương, kiêm Chủ tịch HĐGM Bulgari, đã nhân danh Giáo Hội Công Giáo địa phương tặng ĐTC bức ảnh vẽ trên gỗ diễn tả Đức Maria Mẹ Thiên Chúa. Bức ảnh này đến từ thành Nesebar mà Đức TGM Roncalli, Khâm Sứ Tòa Thánh tại Bulgari, sau này là thánh Gioan 23 Giáo Hoàng, luôn mang theo mình. Đức Cha Proykov kể lại: ”Thánh Giáo Hoàng Roncalli, trước khi rời Bulgari, đã thay thế hiệu tòa GM của ngài bằng tên thành phố Nesebar và giữ lại hiệu tòa này cho đến khi được bổ nhiệm làm Thượng Phụ thành Venezia ở Italia”.
ĐTC chủ sự thánh lễ tại Bulgari, cho 245 em được rước lễ lần đầu
Trên đường đến thành phố Ravkoski
Sáng ngày 6-5-2019, sau khi thăm trại tị nạn, ĐTC ra phi trường Sofia để bay tới căn cứ không quân ”Bá Tước Ignatievo” thuộc thành phố Plovdiv, cách thủ đô gần 120 cây số về hướng đông nam. Plovdiv là thành phố lớn thứ hai tại Bulgari với 365 ngàn dân cư và là một trung tâm quan trọng về công nghệ, thương mại, khoa học và văn hóa ở vùng Balcan. Plovdiv cũng là một trong những thành phố kỳ cựu nhất của Âu Châu, đồng thời với những thành cổ kính như Roma, Athènes ở Hy Lạp và Constantinople ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Đến phi trường Plovdiv, nhưng ĐTC không dừng lại đây và dùng xe đi thêm 30 cây số để tới thị trấn Rakovski, có 28 ngàn dân cư và ở trong lãnh thổ tỉnh Plovdiv và thuộc giáo phận Sofia và Plovdiv đồng thời là nơi có đông tín hữu Công Giáo nhất tại Bulgari.
Chào thăm các tín hữu
Đến nơi vào lúc gần 11 giờ, ĐTC đã dùng xe bọc kiếng đi vòng qua các lối đi để chào thăm hàng chục ngàn tín hữu và cả những người dân khác, đứng hai bên đường và tại quảng trường trước nhà thờ Thánh Tâm. Họ vẫy những lá cờ Tòa Thánh trắng vàng để chào mừng ngài.
Nhà thờ Thánh Tâm
Nhà thờ Thánh Tâm là thánh đường của giáo xứ địa phương, và có thể chứa được 2 ngàn người, mặt tiền có tượng Thánh Tâm ở giữa hai tháp chuông. Bên trong nhà thờ này, lúc quá 11 giờ, ĐTC đã cử hành thánh lễ kính Mình Máu Thánh Chúa trong đó 245 em bé được rước lễ lần đầu, đến từ các nơi trên toàn quốc và đã được chuẩn bị kỹ lưỡng về giáo lý và tâm linh trong thời gian qua.
Đồng tế với ĐTC có hàng chục Hồng Y, GM và một số linh mục Bulgari và thuộc đoàn tùy tùng.
Bài Giảng Thánh Lễ
Trong bài giảng, sau khi chào thăm mọi người và chúc mừng các em bé rước lễ lần đầu, ĐTC đề cao sự cộng tác của các em:
”Như chúng ta đã nghe trong Tin Mừng hôm nay (Xc Ga 6,1-15), một hôm Chúa Giêsu đã hóa 5 ổ bánh và 2 con cá ra nhiều, làm cho đám đông dân chúng đi theo và nghe Chúa được ăn no. Các con có nhận thấy phép lạ ấy xảy ra thế nào hay không? Phép lạ ấy bắt đầu với một trẻ em đã trao tặng tất cả những gì em có gồm 5 chiếc bánh và hai con cá (Xc Ga 6,9). Giống như trẻ em ấy, các con cũng đã giúp cho một phép lạ xảy ra ngày hôm nay. Phép lạ qua đó tất cả những người lớn ở đây nhớ lại cuộc gặp gỡ đầu tiên của mình với Chúa Giêsu trong Thánh Thể, và tràn đầy lòng biết ơn vì ngày ấy.”
Các em giúp người lớn tái cảm nghiệm niềm vui
ĐTC cũng nhận xét rằng: ”Ngày hôm nay, các con đã làm cho mọi người ở đây có thể sống lại niềm vui và cử hành Chúa Giêsu hiện diện trong Bánh Sự Sống. Một số phép lạ chỉ có thể xảy ra nếu ta có một tâm hồn của các con: một con tim có khả năng chia sẻ, mơ ước, biết ơn, tín thác và tôn trọng người khác. Việc các con rước lễ lần đầu cho thấy rằng các con muốn ở gần hơn với Chúa Giêsu mỗi ngày, lớn lên trong tình bạn với Chúa và giúp người khác chia sẻ niềm vui mà chúng ta cảm thấy. Chúa đang cần các con, vì Chúa muốn làm phép lạ mang niềm vui của Ngài cho người nhiều trong số các bạn hữu và các thành phần gia đình các con”.
Qui luật của tín hữu Kitô
ĐTC nhắc nhở các em rằng: ”Hôm nay là ngày được cử hành trong tinh thần thân hữu, trong vui mừng và huynh đệ. Một ngày hiệp thông giữa các con và với toàn thể Giáo Hội, đặc biệt biểu lộ qua Thánh Thể, sự hiệp thông làm cho tất cả chúng ta là anh chị em với nhau. Đây là thẻ căn cước của chúng ta: Thiên Chúa là Cha chúng ta, Chúa Giêsu là Anh chúng ta, Giáo Hội là gia đình chúng ta. Tất cả chúng ta là anh chị em với nhau và luật của chúng ta là tình thương”.
”Cha xin các con hãy luôn luôn cầu nguyện với cùng một lòng sốt sắng và vui mừng như các con cảm thấy hôm nay. Hãy nhớ rằng đây là bí tích Rước Lễ lần đầu của các con, lần đầu chứ không phải là lần chót! Các con cũng hãy nhớ rằng Chúa Giêsu luôn ở đó, chờ đợi các con..”
Hãy nghĩ đến Chúa Giêsu
Trước khi đích thân cho 245 em được rước lễ, ĐTC còn căn dặn các em rằng: ”Giờ đây các con đón nhận Chúa Giêsu. Đừng chia trí, đừng nghĩ đến những sự khác, nhưng chỉ nghĩ đến Chúa Giêsu. Các con hãy tiến lên bàn thờ để rước Chúa Giêsu trong thinh lặng: hãy giữ thinh lặng trong tâm hồn và nghĩ rằng đây là lần đầu tiên Chúa đến với các con. Và rồi Chúa sẽ đến bao nhiêu lần khác. Hãy nghĩ đến cha mẹ, các thầy cô giáo lý viên, nghĩ đến các ông bà, bạn hữu các con, và nếu các con đã cãi lộn với ai, hãy thành tâm tha thứ cho họ, trước khi im lặng đến gần Chúa Giêsu”.
Lời chúc mừng của Đức Cha Jovcev
Cuối thánh lễ, Đức Cha Jovcev, GM giáo phận Nicopoli, đã đại diện mọi người cám ơn ĐTC và nói thêm rằng: Hôm nay tại Bulgari là ngày lễ kính một vị thánh rất được các tín hữu kính mến, và chắc chắn là cả ĐTC, đó là thánh Giorgio. Nhân danh tất cả mọi người hiện diện nơi đây, chúng con chúc mừng lễ bổn mạng của ĐTC.!
Sau khi ban phép lành cho mọi người, ĐTC đã đến tu viện của dòng nữ Phan Sinh gần đó để dùng bữa trưa lúc 1 giờ với 3 GM toàn nước Bulgari. Và trước khi giã từ, Ngài còn để lại một món quà cho 11 nữ tu trong tu viện và chào thăm một số bệnh nhân do các nữ tu săn sóc.
ĐTC viếng thăm trại tị nạn tại Bulgari
Chương trình viếng thăm của ĐTC ngày 6-5-2019
Thứ hai 6-5-2019, là ngày chót trong chuyến viếng thăm của ĐTC tại Bulgari. Ban sáng ngài thăm 1 trại tị nạn, rồi đáp máy bay tới thành phố Rakovski để cử hành thánh lễ cho các tín hữu, trong đó đặc biệt có hàng trăm trẻ em được rước lễ lần đầu.
Ban chiều, ĐTC gặp gỡ cộng đoàn Công Giáo Bulgari trước khi đáp máy bay trở về thủ đô Sofia để chủ tọa cuộc gặp gỡ hòa bình với đại diện các tôn giáo khác.
Trại tị nạn được ĐTC viếng thăm
Trại tị nạn Vrazhdebna, nơi ĐTC đến viếng thăm vào lúc 8 giờ rưỡi sáng, được mở năm 2013 và cách tòa Sứ Thần hơn 8 cây số. Đây là một trường học cũ ở ngoại ô Sofia và là một trong 3 trại tị nạn ở vùng thủ đô, do các tổ chức từ thiện quốc tế cùng với các tổ chức phi chính phủ ở địa phương đảm trách. Cụ thể là Hội Chữ Thập Đỏ Bulgari với sự hỗ trợ của Hội Chữ thập đỏ quốc tế và của Thụy Sĩ, cơ quan cứu trợ Công giáo Hoa Kỳ và cơ quan Unicef của LHQ. Cho đến năm 2012, Bulgari không phải là quốc gia những người di dân tìm tới, nhưng từ sau khi con đường di cư qua ngả bán đảo Balcan, cụ thể là qua Macedonia, bị đóng lại, số người di dân và tị nạn ở lại Bulgari tăng vọt 1.300%. Có lúc con số lên tới hơn 20 ngàn người, vượt quá khả năng tiếp nhận của các cơ cấu ở địa phương. Tình trạng khẩn trương này không còn nữa từ năm ngoái, 2018, khi số người di dân lén lút giảm 85% so với những năm trước đó.
Thăm trại tị nạn
Đến trại tị nạn Vrazhdebna, ĐTC đã được giám đốc trung tâm và giám đốc Caritas đón tiếp, và dẫn vào nhà ăn để gặp gỡ khoảng 50 người gồm các cha mẹ và con cái.
Chứng từ của một người thiện nguyện
Một người thiện nguyện thuộc Caritas Bulgari, cô Silsila Mahbuh, đã đại diện mọi người chào mừng ĐTC và nói: “Theo lời kêu gọi của ĐTC hãy gần gũi những người dễ bị tổn thương nhất, chúng con đang giúp đỡ những người di dân này, họ chọn Bulgari như nơi cư ngụ, có thể là tạm thời, hoặc thường trú, để tìm một tương lai tốt đẹp hơn… Chúng con giúp đỡ họ hiểu môi trường văn hóa của Bulgari, trình bày cho họ các giá trị văn hóa của đất nước này, tổ chức các cuộc du ngoạn, các lớp học tiếng Bulgari và Anh ngữ, các hoạt động thể thao và nghệ thuật..
Cô Mahbuh cũng cho biết trại tị nạn này là một trung tâm mà những người di dân và tị nạn tại đây có thể ra vào tự do, đi phố và có thể viếng thăm Trung tâm hội nhập của Caritas Bulgari mang tên thánh Anna. Cô nói thêm rằng: ”Chúng con là những người thuộc các hệ phái Kitô khác nhau, và chúng con hãnh diện vì được thuộc đại gia đình Caritas, dấn thân phổ biến tình yêu thương xót của Chúa cho các anh chị em”.
Tiếp lời cô Mahbub thiện nguyện viên, các em bé trong trại đã hát mừng ĐTC. Một số em cũng tặng ngài những bức họa do các em sáng tác.
Lời ứng khẩu của ĐTC
Ngài ứng khẩu cám ơn mọi người và các em vì các bài ca thật hay. ĐTC nói: ”Con đường của anh chị em không luôn luôn tươi đẹp, và phải chịu đau khổ vì phải rời bỏ quê hương, tìm kiếm nơi an toàn tại một quê hương khác. Nhưng luôn có hy vọng. Ngày nay thế giới người di dân và tị nạn có thể nói là thập giá của nhân loại, thập giá vì bao nhiêu người chịu đau khổ.. Tôi cám ơn vì thiện chí của anh chị em, và tôi cầu chúc mọi sự tốt đẹp cho anh chị em, cho các đồng bào của chị em đã rời quê hương. Xin Chúa chúc lành cho anh chị em và xin cầu nguyện cho tôi.
Cuộc viếng thăm của ĐTC dài 45 phút. Sau khi chúc lành cho mọi người, ngài ra phi trường Sofia để tới thành phố Rakovski, cử hành cho các tín hữu.
G. Trần Đức Anh OP – Vatican
ĐTC chủ tọa cuộc gặp gỡ hòa bình tại Bulgari
Cuộc gặp gỡ diễn ra dưới trời mưa nặng hạt, lúc quá 6 giờ chiều ngày 6-5-2019 Quảng trường Nezavisimost ở trung tâm thủ đô Sofia và là hoạt động chót của ĐTC trong hai ngày viếng thăm tại Bulgari.
Quảng trường Nezaviasimotst
Quảng trường này trước đây mang tên Lenin, nhưng nay được gọi là Quảng trường Độc Lập, và được chỉnh trang lại hoàn toàn sau những cuộc oanh kích hồi thế chiến thứ 2. Tượng Lenin và ngôi sao đỏ khổng lồ trên tòa nhà trước kia là trụ sở đảng cộng sản Bulgari đã bị tháo gỡ.
Diễn tiến cuộc gặp gỡ
Tại quảng trường, lúc quá 6 giờ chiều, ĐTC đã cùng với các vị lãnh đạo tôn giáo tiến lên lễ đài, trong tiếng hát của ca đoàn và mọi người. Trong số các vị hiện diện trên lễ đài có Sofiya Alfred Koenova, Chủ tịch Cộng đồng Do thái giáo, ĐGM Armeni Datev Hagopian, Mục Sư Ruman Bordjiev, Đại Mufti Hadzhi. Không có vị lãnh đạo nào của Chính Thống giáo hiện diện.
Trên lễ đài đặc biệt có một cây nến lớn với huy hiệu cuộc viếng thăm của ĐTC, một cây Oliu biểu tượng hòa bình và những đóa hoa hồng, biểu tượng của Bulgari. Có 6 em bé được ngồi gần chân của ĐTC. Trước lễ đài, dưới các dù che mưa, có các vị đại diện tôn giáo khác như các Iman Hồi giáo, các HY, GM, các GM Chính thống, các mục sư Tin Lành và các đan sĩ Armeni.
Cuộc gặp gỡ bắt đầu với bài ca các thụ tạo của Thánh Phanxicô Assisi, và mọi người đọc thánh vịnh thứ 122: ”Vui dường nào khi thiên hạ bảo tôi, ”Chúng ta hãy về nhà Chúa”, trước khi một ngọn nến với 6 đèn sáng được thắp lên, tượng trưng các tôn giáo hiện diện.
Kinh nguyện hòa bình
Sau đó, các vị đại diện của Chính Thống, Do thái, Tin Lành, Armeni, Hồi giáo và Công giáo lần lượt xướng lên những kinh nguyện cầu cho hòa bình. Sau cùng là lời nguyện của ĐTC. Ngài đọc lời kinh Hòa bình của thánh Phanxicô: Lạy Chúa, xin hãy dùng con như khí cụ bình an của Chúa, để con đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem an hòa vào nơi tranh chấp, đem chân lý vào chốn lỗi lầm….
Sứ điệp của ĐTC
Trong sứ điệp nhân dịp này, đề cao tấm gương của thánh Phanxicô Assisi như người xây dựng hòa bình đích thực. Ngài nói:
”Mỗi người chúng ta được kêu gọi noi gương thánh nhân, trở thành người xây dựng hòa bình. Hòa bình vừa là một hồng ân, vừa là một trách vụ. Cần phải cầu xin và hoạt động cho hòa bình, đón nhận hòa bình như một phúc lành và liên tục tìm kiếm khi chúng ta hằng ngày cố gắng xây dựng một nền văn hóa trong đó hòa bình được tôn trọng như một quyền căn bản. Một nền hòa bình tích cực, ”được củng cố” chống lại mọi hình thức ích kỷ và dửng dưng khiến chúng ta đặt tư lợi của một thiểu số trên phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi người”.
Đối thoại như con đường hòa bình
”Hòa bình đòi hỏi chúng ta phải chấp nhận đối thoại như con đường của chúng ta, coi sự cảm thông nhau như một qui luật hành xử, và sự hiểu biết nhau như phương pháp và tiêu chuẩn hành động của chúng ta. Với phương thức ấy, chúng ta có thể chú tâm đến những gì liên kết chúng ta, chứng tỏ sự tôn trọng hỗ tương đối với những khác biệt giữa chúng ta, và khích lệ nhau hướng nhìn về tương lai với những cơ may và phẩm giá, đặc biệt cho các thế hệ mai sau”.
Ngọn nến trở thành đèn pha hòa bình
ĐTC nhận xét rằng ”Chiều tối hôm nay, chúng ta họp nhau để cầu nguyện trước những ngọn đèn sáng này do các trẻ em mang đến. Những ngọn đèn này biểu tượng ngọn lửa tình thương được thắp lên trong chúng ta, và nhắm trở thành một ngọn đèn pha từ bi, yêu thương và hòa bình tại bất kỳ nơi nào chúng ta sống. Một ngọn đèn pha có thể chiếu giãi ánh sáng trên toàn thế giới chúng ta. Với ngọn lửa tình thương, chúng ta có thể làm tan băng giá chiến tranh và xung đột.”
Xây dựng hòa bình ở mọi nơi
ĐTC cũng nhắc lại rằng ”trong nhiều thế kỷ, dân Bulgari ở Sofia thuộc các nhóm văn hóa và tôn giáo khác nhau vẫn tụ họp tại nơi gặp gỡ này và thảo luận. Ước gì nơi biểu tượng này trở thành một chứng tá hòa bình. Tối hôm nay, tiếng nói của chúng ta hợp với nhau biểu lộ ước muốn nồng nhiệt mong được hòa bình. Chúng ta hãy làm sao để có hòa bình trên trái đất: trong gia đình chúng ta, trong tâm hồn và trên hết tại những nơi bao nhiêu tiếng nói bị tắt ngúm vì chiến tranh, bị bóp nghẹt vì sự dửng dưng và bị làm ngơ do sự đồng lõa nặng nề của các nhóm tìm kiếm lợi lộc. Ước gì tất cả mọi người cùng nhau làm việc để giấc mơ này trở thành sự thật: các vị lãnh đạo tôn giáo, chính trị và văn hóa. Ước gì mỗi người trong chúng ta, dù ở nơi nào đi nữa, dù làm việc gì đi nữa, đều có thể nói: ”Xin biến con thành khí cụ bình an”.
Sau sứ điệp của ĐTC mọi người đã chúc bình an cho nhau và buổi gặp gỡ kết thúc với bài ca Alleluia.
Khi ĐTC trở về tòa Sứ Thần Tòa Thánh ở Sofia, có một số tín hữu chào đón, họ chờ đợi ngài hàng giờ dưới dù che mưa. Trước khi lui về phòng riêng, ngài còn chào thăm và cám ơn các nhân viên và vị ân nhân đã giúp đỡ đỡ ngài nhân cuộc viếng thăm.
Chương trình hoạt động của ĐTC trong ngày 7-5-2019
Sáng thứ ba 7-5-2019, ngày chót trong 3 ngày viếng thăm, ĐTC sẽ rời thủ đô Sofia của Bulgari để bay tới phi trường thành phố Skopje, thủ đô Bắc Macedonia, là chặng thứ hai trong cuộc tông du thứ 29 của ĐTC tại nước ngoài.
Khi đến phi trường Skopje lúc quá 8 giờ sáng, ngài sẽ được Tổng thống tiếp đón tận chân thang máy bay và sau đó về Phủ Tổng Thống, nơi sẽ diễn ra nghi thức đón tiếp chính thức với tất cả các nghi lễ ngoại giao.
Tiếp đến, sau khi hội kiến riêng với Tổng thống, ĐTC sẽ gặp thủ tướng của Bắc Macedonia, rồi gặp gỡ các giới chức chính quyền, đại diện xã hội dân sự và ngoại giao đoàn.
Sau các hoạt động này, lúc quá 10 giờ, ĐTC sẽ viếng Nhà tưởng niệm Mẹ Têrêsa Calcutta, tại nơi xưa kia là nhà thờ Thánh Tâm Chúa và Mẹ Têrêxa lãnh nhận bí tích rửa tội tại đây. Cuộc viếng thăm của ĐTC diễn ra trước sự hiện diện của các vị lãnh đạo tôn giáo, và ngài cũng sẽ gặp gỡ người nghèo.
Sau đó ngài sẽ cử hành thánh lễ lúc 11 giờ rưỡi tại Quảng trường Macedonia ở trung tâm thành phố Skopje.
Lúc 4 giờ chiều cùng ngày 7-5-2019, ĐTC sẽ gặp gỡ các bạn trẻ Chính Thống, Hồi giáo và Công Giáo tại Trung Tâm mục vụ ở Skopje, trước khi gặp gỡ các LM, cùng với gia đình các vị, và các tu sĩ tại Nhà Thờ Chính Tòa Thánh Tâm Chúa Giêsu. Sau lễ, ĐTC sẽ ra phi trường để đáp máy bay về Roma.
Video: Bảo Gia Lợi lưu luyến tiễn Đức Thánh Cha sang thăm Bắc Macedonia
Sáng thứ Ba, 7 tháng 5 năm 2019, Ðức Thánh Cha đã giã từ phi trường thủ đô Sofia lúc 8 giờ 20 để bay đến phi trường quốc tế Skopje của Cộng hòa Bắc Macedonia.
Thủ tướng Boiko Borissov đã tiễn Đức Thánh Cha ra tận chân thang máy bay sau khi hai vị đàm đạo trong phòng khánh tiết của sân bay quốc tế Sofia.
ĐTC Phanxicô đã đến Bulgari, gặp gỡ chính quyền và Chính Thống Bulgari