HUYNH ĐOÀN GIÁO DÂN ĐA MINH Cầu nguyện – hiệp thông – học hành – sứ vụ
Một bầu không khí ấm áp đã đánh dấu ngày Đức Giáo hoàng Lêô XIV – gọi thân thương bằng tiếng Ả Rập là “Baba Liyū” – đặt chân đến Beirut, thủ đô Liban, chặng thứ hai trong Chuyến Tông du đầu tiên của ngài.
Bianca Fraccalvieri – Beirut
“Baba Liyū” đã đến Liban! Sau 13 năm, “Đất của những cây hương bá” lại một lần nữa đón tiếp một vị Giáo hoàng – và chuyến viếng thăm lần này diễn ra vào thời điểm hết sức ý nghĩa.
Beirut chỉ cách Damascus (thủ đô Syria) khoảng 100 km, và khoảng cách tương tự tới miền bắc Israel. Chừng đó cũng cho thấy bối cảnh và tầm quan trọng của chặng thứ hai trong hành trình của Đức Giáo hoàng Lêô XIV.
Nếu tại Thổ Nhĩ Kỳ trọng tâm là đại kết và đối thoại liên tôn, thì tại Beirut chủ đề trung tâm là hòa bình, được diễn tả trong khẩu hiệu chuyến viếng thăm: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình.”
Khủng hoảng chồng chất
Liban đang đối diện một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại: lạm phát phi mã và đồng tiền mất giá nghiêm trọng.
Những dịch vụ căn bản thiếu thốn: mất điện liên tục, khan hiếm thuốc men và nhiên liệu. Cộng thêm đó là tình trạng tham nhũng có hệ thống và sự hiện diện của khoảng hai triệu người tị nạn – Syria và Palestine – tương đương một phần ba dân số, khiến căng thẳng xã hội càng gia tăng.
Trong tình trạng nhà nước rệu rã, các tổ chức tôn giáo – đặc biệt những cơ sở gắn với Giáo hội Công giáo – đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng đỡ người dân.
“Đức Thánh Cha đến không tay không”
Chủ nhà của Đức Giáo hoàng, Đức Hồng y Béchara Boutros Rai, Thượng phụ Công giáo Maronite, đã chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Vatican News:
“Đức Thánh Cha mang đến những giá trị thiêng liêng và luân lý; ngài không đến với đôi tay trống rỗng nhưng đầy ắp những ân ban tinh thần và đạo đức. Với tôi, đây là lời kêu gọi cá nhân dành cho mỗi người Liban: lời mời hoán cải, khép lại trang cũ và mở trang mới – trang của hòa bình, của hy vọng.
Chúng ta không thể sống như thể chẳng có gì xảy ra: Giáo hoàng đến, cử hành nghi thức, được đón tiếp, rồi ra đi, và mọi sự trở lại như trước. Không. Chúng tôi hy vọng người Liban suy nghĩ và trân trọng giá trị chuyến viếng thăm này, bởi Đức Thánh Cha hiểu rằng Liban đang trải qua một thời khắc vô cùng, vô cùng nghiêm trọng.”
Nền dân chủ độc đáo của Liban
Hệ thống dân chủ và sự đa nguyên tôn giáo – sắc tộc khiến Liban khác biệt với mọi quốc gia Trung Đông.
Bởi thế, những hoạt động đầu tiên của Đức Giáo hoàng đều hướng đến các định chế chính trị:
• lễ đón tại sân bay,
• cuộc gặp Tổng thống Joseph Aoun, người theo Hiến pháp luôn phải là Kitô hữu Maronite.
Sau đó là cuộc gặp Chủ tịch Quốc hội Nabih Berri, rồi Thủ tướng Nawaf Salam.
Như vậy, Đức Thánh Cha sẽ lần lượt gặp đại diện ba trụ cột trong hệ thống phân chia tôn giáo – chính trị của Liban:
Maronite – Shia – Sunni.
Bài diễn văn đầu tiên trên đất Liban
Lịch trình Chúa nhật sẽ kết thúc với cuộc gặp gỡ giới chức, xã hội dân sự và ngoại giao đoàn, nơi Đức Giáo hoàng Lêô XIV sẽ đọc bài diễn văn đầu tiên tại Liban.
ĐTC Lêô XIV gửi các nhà lãnh đạo Liban: “Phúc thay ai xây dựng hoà bình”
Trong cuộc gặp gỡ với các nhà chức trách dân sự Liban tại Beirut khi bắt đầu Chuyến Tông du đến đất nước này, Đức Giáo hoàng Lêô XIV kêu gọi người trẻ hãy nói “ngôn ngữ của hy vọng”, điều mà – theo ngài – đã giúp Liban “luôn có thể bắt đầu lại.”
Mở đầu Chuyến Tông du tại Liban, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo dân sự, đại diện xã hội dân sự và ngoại giao đoàn tại Phủ Tổng thống ở Beirut, nơi ngài đọc bài diễn văn đầu tiên trên đất Liban.
Trong bài diễn văn mang chủ đề trung tâm của chuyến viếng thăm – “Phúc thay ai xây dựng hòa bình” – Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng hòa bình tại Liban không chỉ là một ước vọng, nhưng là một nhu cầu hằng ngày, bắt nguồn từ kết cấu xã hội phức tạp của đất nước và những thách đố liên tục mà quốc gia này đang đối diện.
Ngài nhắc các nhà lãnh đạo Liban rằng hòa bình không phải là điều trừu tượng, nhưng là “một khát vọng và một ơn gọi” cần được xây dựng mỗi ngày.
Sự kiên cường của người Liban
Đức Thánh Cha nhấn mạnh tinh thần bền bỉ của người dân Liban, những người “không bao giờ bỏ cuộc” ngay cả trong những thử thách khắc nghiệt.
Ngài mô tả sự kiên cường ấy như nền tảng để tái thiết và tiến bước, điều thiết yếu cho những người đang định hình tương lai đất nước.
Kêu gọi các nhà lãnh đạo gắn bó mật thiết với dân mình, đặc biệt là thế hệ trẻ, Đức Thánh Cha mời gọi họ hãy sử dụng “ngôn ngữ của hy vọng”, điều đã giúp Liban “luôn có thể bắt đầu lại.”
Hòa giải và sự thật
Đức Giáo hoàng tiếp tục nhấn mạnh rằng hòa bình bền vững đòi hỏi phải đối diện với những vết thương quá khứ, và hòa giải phải đi kèm sự kiên nhẫn và trung thực.
Ngài nói: “Có những vết thương cá nhân và tập thể cần rất nhiều năm, thậm chí nhiều thế hệ, mới có thể chữa lành.”
Ngài khẳng định rằng sự thật và hòa giải “chỉ có thể lớn lên cùng nhau,” đồng thời cảnh báo đừng để mình “bị giam hãm trong nỗi đau hay trong cách nghĩ của chính mình.”
Các thiết chế, theo ngài, cần ưu tiên cho công ích, vốn “vượt xa tổng hợp của các lợi ích riêng lẻ.”
Thách đố di cư
Đức Thánh Cha đề cập đến tình trạng người trẻ tiếp tục rời bỏ quê hương vì nhiều bất định và khó khăn.
Ngài thừa nhận rằng cộng đồng người Liban hải ngoại mang lại nhiều lợi ích, nhưng nhấn mạnh: “Giáo Hội không muốn bất kỳ ai buộc phải rời bỏ đất nước mình.”
Ngài kêu gọi tạo điều kiện để người trẻ có thể ở lại, vun đắp tương lai ngay trên quê hương; đồng thời mời gọi Liban tránh cả cục bộ lẫn chủ nghĩa dân tộc khép kín.
Trích Thông điệp Fratelli tutti, Đức Thánh Cha nhắc các nhà lãnh đạo rằng căn tính địa phương và tinh thần rộng mở toàn cầu là “hai cực không thể tách rời và đều thiết yếu trong mọi xã hội.”
Phụ nữ và người trẻ
Đức Thánh Cha ghi nhận những đóng góp to lớn của phụ nữ, nhấn mạnh rằng họ có “một khả năng đặc biệt trong việc xây dựng hòa bình,” nhờ vào vai trò nâng đỡ và thắt chặt các mối dây liên kết trong xã hội. Sự hiện diện của họ, theo ngài, là “yếu tố của sự canh tân đích thực.”
Ngài cũng nói rằng những người trẻ còn ở lại hoặc trở về Liban chính là những người góp phần mạnh mẽ để quê hương “một lần nữa trở thành vùng đất tràn đầy sinh khí.”
Trách nhiệm chung cho hòa bình
Kết thúc bài diễn văn, Đức Giáo hoàng Lêô XIV nhắc rằng hòa bình đòi hỏi sự dấn thân tích cực từ các nhà lãnh đạo và mọi thiết chế.
Ngài khẳng định rằng đối thoại, ngay cả trong bất đồng, chính là “con đường dẫn đến hòa giải.”
CHIA SẺ / SHARES:
