Armenia và Azerbaijan ký thỏa thuận hòa bình mang tính “dấu mốc”

Armenia và Azerbaijan đã ký một thỏa thuận hòa bình tại Nhà Trắng, nhằm chấm dứt nhiều thập kỷ xung đột vũ trang đã cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người, và dẫn đến việc hơn 100.000 người Armenia bị trục xuất khỏi vùng lãnh thổ tranh chấp Karabakh.

Trong gần bốn thập kỷ, hai quốc gia này đã tranh giành quyền kiểm soát khu vực Karabakh, được quốc tế công nhận với tên gọi Nagorno-Karabakh, với nhiều đợt giao tranh ác liệt khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng.

Năm 2023, Azerbaijan đã giành lại toàn bộ lãnh thổ này trong một cuộc tấn công khiến hơn 100.000 người Armenia – chiếm khoảng 99% dân số tại đây – phải rời bỏ quê hương.

“Một phép lạ”

Đức Giáo Hoàng Phanxicô, khi còn sinh thời, luôn kêu gọi một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột này. Ngày hôm qua, cựu Tổng thống Donald Trump đã đưa hai bên đến bàn ký kết, nói về một khởi đầu mới:
“Đã 35 năm – họ chiến đấu, và giờ đây họ là bạn, và sẽ là bạn trong một thời gian dài. Armenia và Azerbaijan cam kết chấm dứt hoàn toàn chiến sự, mở cửa thương mại, du lịch, quan hệ ngoại giao, và tôn trọng chủ quyền cùng toàn vẹn lãnh thổ của nhau.”

Thỏa thuận bao gồm việc hai quốc gia Nam Caucasus ký kết với nhau và với Hoa Kỳ, mở lại các tuyến giao thông trọng yếu.

Tổng thống Azerbaijan, ông Ilham Aliyev, cho biết đã đồng ý cùng Armenia đề cử ông Trump cho Giải Nobel Hòa bình, gọi thỏa thuận này là “một phép lạ”.

“Dấu mốc quan trọng”

Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan nhấn mạnh đây là khoảnh khắc lịch sử trong quan hệ giữa hai nước:
“Hôm nay, chúng ta đã đạt tới một dấu mốc quan trọng trong quan hệ Armenia–Azerbaijan, đặt nền móng để viết nên một câu chuyện tốt đẹp hơn so với quá khứ. Đây là thành công của đất nước chúng ta, của khu vực chúng ta, và cũng là thành công của thế giới, bởi một khu vực hòa bình hơn đồng nghĩa với một thế giới an toàn hơn. Đây là hòa bình thông qua sức mạnh.”

Sắp tới, các cuộc đàm phán sẽ được tiến hành để quyết định ai sẽ đảm nhận việc phát triển các tuyến thương mại mới, bao gồm đường sắt, đường ống dẫn dầu và khí đốt, cùng hệ thống cáp quang.

Giới chức cho biết đã có ít nhất chín nhà đầu tư bày tỏ sự quan tâm trong việc biến một vùng đất từng thấm đẫm máu thành một trung tâm thịnh vượng và hòa bình.

https://www.vaticannews.va/en/world/news/2025-08/armenia-and-azerbaijan-sign-peace-deal.html