Đức Giáo hoàng Lêô XIV: “Đánh bại nạn đói là con đường dẫn đến hòa bình”

Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã đến thăm trụ sở của Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc (FAO) tại Rôma nhân Ngày Lương Thực Thế giới và kỷ niệm 80 năm thành lập tổ chức này. Trong bài diễn văn, ngài tái khẳng định sự gắn bó của Tòa Thánh với cơ quan này và kêu gọi một cam kết toàn cầu chung tay chấm dứt nạn đói và suy dinh dưỡng.

Linda Bordoni

Giữa các Di tích Caracalla, đồi Aventin và khu vực Circus Maximus, nơi gợi nhớ những lý tưởng cao quý của Rôma cổ đại, trụ sở FAO được xem như một “thế giới thu nhỏ”, phản ánh sứ mạng toàn cầu của mình: xóa bỏ nạn đói, mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng một cách bền vững, trong khi vẫn tôn trọng phẩm giá con người. Một sứ mạng vang vọng giữa thế giới đang bị xâu xé bởi chiến tranh, khủng hoảng khí hậu, di cư cưỡng bức, và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn — những thực tại khiến người ta nghi ngờ về thiện chí của cộng đồng quốc tế trong việc đặt con người trên lợi nhuận, nhân danh công lý và hòa bình.

Đó chính là điều mà Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã làm vào sáng thứ Năm, khi ngài ngỏ lời với các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Quốc, nguyên thủ thế giới và các đại sứ thiện chí tụ họp tại FAO để mừng Ngày Lương Thực Thế giới và kỷ niệm 80 năm thành lập tổ chức.

“Chúng ta không thể chỉ hài lòng với việc tuyên bố các giá trị; chúng ta phải hiện thực hóa chúng,” Đức Thánh Cha nói, kêu gọi xây dựng lại nền tảng đạo đức, vì “khẩu hiệu không thể cứu con người thoát cảnh khốn cùng. Chúng ta phải đặt con người lên trên lợi nhuận, bảo đảm an ninh lương thực, quyền tiếp cận tài nguyên và phát triển nông thôn bền vững.”

Chuyến thăm này – nối tiếp dấu chân của các vị tiền nhiệm, bắt đầu từ Đức Giáo hoàng Phaolô VI năm 1970 – cho phép ngài tái khẳng định sự hỗ trợ lâu dài của Tòa Thánh dành cho cơ quan Liên Hiệp Quốc này, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng gấp đôi nỗ lực nhằm xóa bỏ nạn đói, suy dinh dưỡng và mất an ninh lương thực – những điều ngài mô tả là “vết thương luân lý làm khổ đau toàn thể gia đình nhân loại.”

“Ai chịu đói là anh em tôi”

“Ai chịu đói không phải là người xa lạ,” ngài nói. “Đó là anh em tôi, và tôi phải giúp đỡ họ ngay lập tức.”

Ngài nhắc rằng 80 năm sau khi FAO ra đời, vẫn còn hàng triệu người thiếu ăn và suy dinh dưỡng.

“Chấm dứt những tai họa này,” ngài nói, “đòi hỏi sự chung tay của tất cả: chính phủ, các tổ chức, xã hội dân sự và từng cá nhân con người.”

Thất bại luân lý tập thể

Trích dẫn các thống kê hiện nay cho thấy hơn 673 triệu người đi ngủ trong cảnh đói và 2,3 tỷ người không được ăn uống đủ dinh dưỡng, Đức Giáo hoàng nói rằng đó không phải là những con số trừu tượng, mà là “những cuộc đời tan vỡ và những người mẹ không thể nuôi con mình.”

Ngài lên án “nền kinh tế không có linh hồn” và cơ chế phân phối tài nguyên bất công, khiến đông đảo dân chúng chìm trong khốn khổ, đồng thời gọi sự tồn tại của nạn đói trong thời đại dư thừa là “một thất bại luân lý tập thể và là lỗi lầm của lịch sử.”

“Lương thực không bao giờ được dùng làm vũ khí”

Đức Giáo hoàng bày tỏ quan ngại sâu sắc khi thấy lương thực lại một lần nữa bị sử dụng như vũ khí chiến tranh, gọi đây là “chiến lược tàn nhẫn tước đoạt quyền sống căn bản của con người.”

Ngài nhắc lại rằng Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc từng lên án nạn đói như một tội ác chiến tranh, nhưng đáng tiếc là “sự đồng thuận ấy dường như đã phai nhạt.”

“Tiếng kêu thầm lặng của những người chết đói vang lên trong lương tâm nhân loại,” Đức Thánh Cha nói, “kêu gọi các quốc gia hành động dứt khoát.”

“Đói nghèo không phải là định mệnh của nhân loại, mà là sự sa ngã của nó. Nạn đói không chỉ là vấn đề cần giải quyết; đó là một tiếng kêu vút lên tới trời.”

Một tầm nhìn luân lý cho chính trị

Đức Giáo hoàng cũng tái khẳng định tư tưởng vốn rất quen thuộc nơi vị tiền nhiệm của ngài, Đức Phanxicô, người từng nhiều lần nói rằng: “Vứt bỏ thực phẩm là vứt bỏ con người.”

Ngài lên án việc lãng phí lương thực, khi trong khi đó nhiều người khác đang chết đói, và kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hãy chấm dứt những nghịch lý ghê tởm ấy, tỉnh dậy khỏi cơn mê làm tê liệt lòng trắc ẩn.

“Nước là sự sống, nước là lương thực”

Nhắc đến chủ đề của Ngày Lương Thực Thế giới năm nay, Đức Giáo hoàng nói rằng thông điệp “Nước là sự sống, nước là lương thực. Đừng để ai bị bỏ lại phía sau” mời gọi mọi người hành động chung tay.

“Trong thời đại đầy chia rẽ và thờ ơ, hiệp nhất qua hợp tác không chỉ là lý tưởng, mà là nghĩa vụ, chỉ khi nắm tay nhau, chúng ta mới xây dựng được một tương lai mà an ninh lương thực là quyền lợi chứ không phải đặc ân.”

Ngài tri ân đặc biệt đến phụ nữ, gọi họ là “những kiến trúc sư thầm lặng của sự sống còn, là những người đầu tiên gieo hy vọng và là những quản lý khôn ngoan của công trình tạo dựng.” Việc công nhận vai trò của họ, ngài nói, “không chỉ là vấn đề công bằng, mà còn là bảo chứng cho một hệ thống lương thực nhân bản và bền vững hơn.”

Canh tân tinh thần hợp tác đa phương

Đức Giáo hoàng Lêô XIV tái khẳng định tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương và đối thoại giữa các quốc gia, kêu gọi lắng nghe trực tiếp tiếng nói của người nghèo.

“Chúng ta phải xây dựng một tầm nhìn giúp mọi thành phần trong cộng đồng quốc tế đáp ứng hữu hiệu các nhu cầu đích thực của những người mà chúng ta được mời gọi để phục vụ,” ngài nói.

Ngài cũng tha thiết cầu nguyện cho các dân tộc đang chịu cảnh đói khát và bạo lực tại Ukraina, Gaza, Haiti, Afghanistan, Mali, Cộng hòa Trung Phi, Yemen và Nam Sudan, nhấn mạnh rằng “cộng đồng quốc tế không thể ngoảnh mặt làm ngơ.”

“Hãy cho họ ăn”

Kết thúc bài diễn văn, Đức Thánh Cha trích lời Chúa Giêsu nói với các môn đệ:

“Hãy cho họ ăn đi.” (Mc 6,37)

Ngài nói, lệnh truyền Tin Mừng này “vẫn là thách đố cấp bách đối với cộng đồng quốc tế.”

“Đừng ngại xin Chúa ban cho các con can đảm và nghị lực để làm việc cho một nền công lý mang lại kết quả lâu dài và hữu ích.”

Đức Giáo hoàng kết luận rằng “Tòa Thánh và toàn thể Giáo Hội luôn sẵn sàng đồng hành và phục vụ những người nghèo nhất, bị bỏ rơi nhất trên khắp thế giới.”