Ông Jimmy Lai bị tuyên có tội theo Luật An ninh Quốc gia, đối diện án tù chung thân

Daniel Payne – ACI Prensa, Ngày 15 tháng 12 năm 2025

Ông Jimmy Lai, một tín hữu Công giáo và là người bảo vệ nhân quyền nổi tiếng, sau nhiều năm bị xét xử theo luật an ninh quốc gia của Trung Quốc — một tiến trình đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích quốc tế và những cáo buộc về bách hại mang động cơ chính trị — đã bị tuyên có tội vào ngày 15 tháng 12 vì nhiều vi phạm luật an ninh quốc gia. Phán quyết này khép lại một chuỗi năm dài của điều mà các nhà bảo vệ nhân quyền gọi là một “phiên tòa trình diễn” nhắm vào một nhà xuất bản có ảnh hưởng lớn tại Hong Kong.

Ông Lai, 78 tuổi, hiện đối diện với án tù chung thân. Phiên tuyên án sẽ được ấn định vào một thời điểm sau.

“Một vết nhơ đối với hệ thống pháp lý từng đáng ngưỡng mộ”

Các luật sư của ông Lai tại Vương quốc Anh, thuộc hãng Doughty Street Chambers, trong tuyên bố ngày 15 tháng 12 đã gọi phán quyết này là “một vết nhơ đối với hệ thống pháp lý Hong Kong, vốn từng được ngưỡng mộ”. Luật sư trưởng Caoilfhionn Gallagher mô tả ông Lai là “một người đàn ông 78 tuổi can đảm và xuất chúng”, bị kết án bởi một “bản án mang tính trả đũa và hết sức bất công”.

“Sau năm năm dài bị giam cầm — điều vi phạm luật pháp quốc tế — đã đến lúc phải chấm dứt tiến trình giả tạo này và trả tự do cho ông Lai,” bà nói. “Nếu Trung Quốc không phóng thích ông ấy ngay lập tức và vô điều kiện, cộng đồng quốc tế phải buộc Trung Quốc chịu trách nhiệm.”

Gia đình lên tiếng: “Một ngày u tối cho sự thật, tự do và công lý”

Con trai ông, Sebastien Lai, gọi phán quyết này là “một ngày u tối cho bất cứ ai còn tin vào sự thật, tự do và công lý”.

“Gia đình tôi buồn đau, nhưng không bất ngờ,” ông nói. “Chúng tôi luôn biết rằng cha tôi bị truy tố chỉ vì công việc báo chí can đảm và sự dấn thân không lay chuyển cho nền dân chủ.”

Con gái ông, Claire Lai, tuyên bố phán quyết này “cho thấy nhà chức trách vẫn sợ hãi cha chúng tôi, ngay cả khi sức khỏe ông đã suy yếu, vì chính con người và chứng tá của ông”.

“Chúng tôi khẳng định cha tôi vô tội và lên án sự bất công này,” cô nói, đồng thời kêu gọi Hoa Kỳ tiếp tục gây áp lực để cha cô được trở về với gia đình và được an dưỡng trong bình an.

Một tiến trình pháp lý kéo dài và chồng chất bản án

Phán quyết ngày 15 tháng 12 khép lại một tiến trình pháp lý kéo dài nhiều năm, trong đó ông Lai đã bị truy tố và kết án về nhiều tội danh khác nhau, bao gồm gian lận và tụ tập bất hợp pháp. Trước đó, ông đã phải chịu nhiều bản án tù dài, có bản lên đến gần sáu năm.

“Đức Mẹ đang che chở cho ông”

Ông Jimmy Lai, trở lại Công giáo năm 1997, từng được biết đến như một trong những tiếng nói mạnh mẽ nhất bênh vực nhân quyền tại Hong Kong. Trong nhiều thập niên, ông điều hành một đế chế truyền thông nhỏ, trong đó có Apple Daily, một tờ báo công khai ủng hộ dân chủ trong bối cảnh chính trị bị kiểm soát chặt chẽ bởi Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Bị bắt năm 2020, ông bị cáo buộc vi phạm Luật An ninh Quốc gia mới ban hành — một đạo luật bị quốc tế coi là công cụ để Bắc Kinh siết chặt quyền kiểm soát Hong Kong, đặc biệt sau các cuộc biểu tình đòi quyền tự do năm 2019.

Sự nâng đỡ của Giáo hội hoàn vũ

Hoàn cảnh của ông Lai đã khơi dậy sự liên đới và vận động quốc tế, trong đó có nhiều nhà lãnh đạo và tổ chức Công giáo. Năm 2021, ông nhận Giải thưởng Christifidelis Laici của Ngày Cầu nguyện Quốc gia Công giáo Hoa Kỳ; năm sau, ông được Đại học Công giáo Hoa Kỳ trao bằng danh dự.

Năm 2023, ông được đề cử Giải Nobel Hòa bình, cùng với Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân (Joseph Zen) và nhiều nhân vật khác, vì những nỗ lực bảo vệ nhân quyền tại Hong Kong. Cùng năm đó, gần một tá giám mục và tổng giám mục trên thế giới đã kêu gọi trả tự do cho ông, đồng thời lên án “sự tàn nhẫn và áp bức” mà ông phải gánh chịu.

Chứng tá đức tin giữa đau khổ

Trong một cuộc phỏng vấn, cô Claire Lai kể lại rằng khi nghe tin cha mình bị ngã trong tù và không thể tự đứng dậy, cô đau đớn ước gì có thể đích thân nâng cha dậy.

Tuy nhiên, theo lời cô, trong khoảnh khắc ấy, ông Lai đã cầu nguyện với Đức Trinh Nữ Maria, và sau đó có thể đứng lên được.
“Người ta tìm thấy một sự an ủi lớn lao trong xác tín rằng Đức Mẹ đang che chở cho cha tôi,” cô nói.

Sự ủng hộ quốc tế

Việc giam giữ ông Lai cũng nhận được sự quan tâm của cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người tuyên bố sẽ làm “mọi điều có thể” để ông được tự do. Quốc hội Hoa Kỳ, các chính trị gia Anh Quốc, các tổ chức quốc tế và Liên Hiệp Quốc cũng nhiều lần lên tiếng yêu cầu trả tự do cho ông.

Theo sáng kiến “Support Jimmy Lai”, ông đã bị giam hơn 1.800 ngày.

Ngày 15 tháng 12, Ngoại trưởng Anh Yvette Cooper tuyên bố chính phủ Anh lên án tiến trình tư pháp mang động cơ chính trị này, và tái khẳng định lời kêu gọi trả tự do ngay lập tức, cũng như bảo đảm chăm sóc y tế đầy đủ và độc lập cho ông.