ĐTC cũng hiện diện trong 2 phiên họp, sáng và chiều, và lắng nghe 25 nghị phụ phát biểu ban sáng và 20 vị trong phiên ban chiều, mỗi vị tối đa được 4 phút, và cứ sau 5 bài phát biểu, các cử tọa đã giữ 3 phút im lặng theo yêu cầu của ĐTC, để suy tư về những điều đã nghe.

Họp báo của Bộ trưởng truyền thông

Trưa ngày 4-10-2018, do Ông Paolo Ruffini, Bộ trưởng bộ truyền thông và cũng là trưởng ban thông tin của Thượng HĐGM này, đã chủ tọa cuộc họp báo cùng với một số người khác, đặc biệt có anh Cao Hữu Minh Trí, một dự thính viên thuộc tổng giáo phận Sàigòn, ngồi trên bàn chủ tọa để tường trình và trả lời các câu hỏi của báo chí.

Các đề tài được bàn tới

Theo tường trình trong cuộc họp báo, trong số các vấn đề được các nghị phụ đề cập đến có việc tái đẩy mạnh gia đình, bảo vệ những người di dân, cần đào sâu suy tư về tính dục, hoặc làm thế nào để vượt thắng nền văn hóa gạt bỏ. Một vài nghị phụ nói đến thể thao như một phương thế cụ thể để loan báo Tin mừng cho người trẻ: thể thao và đức tin đều cần nhau, để huấn luyện tâm trí, thể xác và tinh thần. Cần tái đẩy mạnh mục vụ thể thao, vì các giá trị giúp ta chơi đẹp, và có những qui luật luân lý cần tôn trọng.

Tội ác lạm dụng tính dục tàn hại Giáo Hội

Nhiều nghị phụ nói đến nạn lạm dụng tính dục là một tội ác đang làm thương tổn sự tín nhiệm của người trẻ nơi Giáo Hội, hạ nhục Giáo Hội. Tệ nạn này cần phải được đương đầu với lòng can đảm và lương thiện. Xin lỗi vì những thiếu sót của các GM và những người khác trong việc xử lý những vụ lạm dụng, và cần làm tất cả những gì có thể để bảo tồn và cứu vãn các trẻ em.

Suy tư về tính dục

Về vấn đề tính dục, có nghị phụ kêu gọi suy tư về vấn đề này: tính dục như một hồng ân của Chúa và nhiều người trẻ mong muốn Giáo Hội có lời xây dựng về vấn đề này. Không nên làm ngơ không biết đến, hoặc phủ nhận tính dục, hay lý tưởng hóa tính dục, nhưng cần tái phát minh một sự đồng hành thích hợp về mục vụ trong vấn đề tính dục, cần thay đổi não trạng và các cơ cấu của Giáo Hội, kể cả đứng trước tệ nạn tiêu thụ dâm ô, tính dục trước tuổi, những vụ phá thai thường xảy ra nơi giới trẻ.

Bầu ban truyền thông của Thượng HĐGM

Ông Bộ trưởng Ruffini cũng cho biết trong phiên họp sáng thứ năm 4-10, các nghị phụ đã bầu các thành viên của Ủy ban thông tin Thượng HĐGM, mỗi đại lục một vị. ĐHY Robert Sarah, người Guinea Equatoriale Phi châu được bầu, nhưng ngài từ chối vì lý do riêng, nên ĐHY Wilfried Fox Napier, dòng Phanxicô, TGM giáo phận Durban Nam Phi thay thế. Đại diện Á châu được bầu là ĐHY Antonio Tagle, TGM giáo phận Manila, Philippines.

Phiên họp ban chiều 4-10

Lúc 4 giờ rưỡi chiều ngày 4-10, Thượng HĐGM đã nhóm phiên khoáng tại thứ 3 cùng với ĐTC và đã có 20 nghị phụ lên tiếng, tiếp theo đó là cuộc thảo luận tự do.

Người trẻ: chủ thể thi hành truyền giáo

Những ý tưởng nổi bật trong các bài phát biểu phiên họp này là: người trẻ không phải chỉ là đối tượng, nhưng còn là chủ thể tích cực của công cuộc loan báo Tin Mừng, cần làm sao để người trẻ nắm giữ vai trò quan trọng hơn trong sứ vụ truyền giáo trong Giáo Hội, trong xã hội và cả chính trị, làm sao để các thế hệ trẻ trở thành men và ánh sáng thế gian, những người xây dựng hòa bình và một nền văn minh tình thương.

 Vai trò của Giáo hội đối với người trẻ

Một ý tưởng nổi bật khác, đó là Giáo Hội được kêu gọi trở thành người Mẹ và là nhà, là tiếng nói của những người không có tiếng nói. Giáo Hội càng phải chu toàn sứ mạng này đối với những người ở trong những tình trạng khó khăn, những người như những viên đá bị loại bỏ, nhưng nhờ việc loan báo Tin Mừng, họ có thể trở thành những viên đá góc trong việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.

 Người trẻ binh sĩ, xuất cư và những đe dọa khác

Một vài nghị phụ cũng nói đến các trẻ em bị cưỡng bách trở thành binh sĩ, các trẻ em xuất thân từ những gia đình bị tan vỡ, những người trẻ bị nạn nghiện ngập, thất nghiệp, tham nhũng, nạn nhân của nạn buôn người.

Những người trẻ xuất cư cũng được nói đến, và cả những người trẻ, sau khi tốt nghiệp đại học, phải rời bỏ quê hương để đi tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn, và rốt cuộc họ bị mất gốc, xa lìa cuộc sống đức tin và không làm cho những tài năng đã nhận lãnh được sinh lợi.

Tai hại của trào lưu duy tiêu thụ

Một số nghị phụ cũng nói đến trào lưu duy tiêu thụ ở Tây phương, có nguy cơ làm cho lòng hăng hái nhiệt thành của người trẻ bị tắt lịm. Những người trẻ ở trong tình cảnh này thường mất hướng đi, không còn mơ ước những lý tưởng, không còn niềm tin, nhiều khi họ là nạn nhân của những ý thức hệ mới, như thuyết Gender về giống hoặc chủ thuyết duy tự do thái quá.

Đạo lý Kitô về tính dục

Có nghị phụ nhấn mạnh rằng cần can đảm nói về vẻ đẹp của đạo lý Kitô về tính dục, không sợ những điều kiêng kỵ, cần quan tâm đến bao nhiêu người trẻ không sống nổi đức khiết tịnh trong thời kỳ đính hôn.

Một số nghị phụ nhìn nhận rằng phần lớn các cộng đoàn giáo xứ không thích hợp với những mong đợi của người trẻ, sau khi lãnh nhận bí tích thêm sức, họ thường xa lìa đời sống đạo. Vì thế, điều cấp thiết là cần canh tân mục vụ, để có khả năng lắng nghe và có cái nhìn yêu thương như Chúa Kitô, và có khả năng nói ngôn ngữ của người trẻ, bắt đầu từ ngôn ngữ kỹ thuật số. (rei 4.5-10-2018)

Trong số các vấn đề được các nghị phụ đề cập tới có sự tiết dục trước hôn nhân, và nhu cầu cần thích ứng phụng vụ với bối cảnh của mỗi nền văn hóa.

Quan hệ tính dục trước hôn nhân

Một vài nghị phụ nói đến sự kiện nhiều người trẻ có quan hệ tính dục trước khi kết hôn, một điều trái với luân lý Công Giáo. Hành động đó là tội trọng. Nhưng có những người trẻ tiếp tục rước lễ mặc dù luật Giáo Hội cấm. Tuy nhiên cũng có những người xa lìa bí tích Thánh Thể. Một số nghị phụ, tuy không đặt lại vấn đề đạo lý Giáo Hội về vấn đề này, nhưng nêu lên sự cần thiết phải quan tâm tới những ngừơi ấy. Vấn đề ở đây không phải là có một ngôn ngữ ”tương đối hóa” nhưng là có lòng từ bi thương xót hơn.

Đức Cha Manuel Ochogavía Barahona, dòng thánh Augustino, GM giáo phận Colón bên Panama, cho rằng Giáo Hội cần thích ứng với những người trẻ qua việc lắng nghe, và theo Đức Cha, việc mục vụ phải đầy lòng cảm thông và giúp người trẻ tăng trưởng toàn diện.

 Mong ước một nền phụng vụ sinh động

Về việc thích ứng phụng vụ, qua phát biểu của một vài nghị phụ, có hai mong đợi được biểu lộ: mong đợi thứ I chủ yếu từ các nước bắc bán cầu. Các GM nhấn mạnh về sự kiện có nhiều người trẻ mong muốn có sự tuyệt đối, quyết liệt và chiêm niệm. Một số người trẻ muốn trở lại với phụng vụ truyền thống. Nhiều nghị phụ nhấn mạnh sự cần thiết phải làm cho thánh lễ sinh động, kinh nguyện hằng ngày, các bí tích.

Sự thu hút của các giáo phái

Đối với những người trẻ ở các nước nam bán cầu, người ta ghi nhận có sự thu hút của các phong trào Ngũ Tuần, phong trào Thánh Linh và các giáo phái đối với người trẻ. Cô Marion Sophie Rakotoroalahy, dự thính viên, đại diện sinh viên Công Giáo ở Madagascar, cho biết đã chứng kiến tình trạng có những tín hữu Công Giáo trẻ tại nước này xa lìa Giáo Hội Công Giáo vì cảm thấy Giáo Hội không đáp ứng những mong đợi của họ.

Theo cô Marion, tình trạng này đòi cần phải có một việc giảng dạy giáo lý thích hợp, với những bài giảng có sức lôi cuốn và đơn sơ, và một nền phụng vụ năng động hơn.

Cải tổ cơ cấu Giáo Hội

Có một GM cho rằng cần phải thay đổi cơ cấu Giáo Hội, và đặc biệt suy nghĩ lại sứ vụ linh mục. Nhiều linh mục bị tràn ngập những trách vụ hành chánh và quản trị, không có giờ để đến với giới trẻ. Một nghị phụ đề nghị đề ra sứ vụ lắng nghe để giảm bớt việc cho các GM nhiều khi quá bận rộn.

Gần gũi những người nhập cư

Đề tài di dân cũng được nhắc đến khá nhiều trong các bài tham luận. Một nghị phụ kêu gọi Giáo Hội cần gần gũi hơn với những người nhập cư, thuộc thế hệ thứ hai. Trong viễn tượng đó, có người đề nghị thành lập một Hội đồng Tòa Thánh về giới trẻ.

Lắng nghe người trẻ

Thầy Alois, trong bài phát biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sứ vụ lắng nghe, và thừa tác vụ này cũng nên ủy thác cho cả giáo dân. Thầy nói: ”Khi một Giáo Hội lắng nghe, thì trở thành thực chất của mình là một cộng đoàn hiệp thông yêu thương.”

Cương quyết và minh bạch chống lạm dụng

Một vài dự thính viên kêu gọi Giáo Hội cần có thái độ cương quyết và minh bạch trong cuộc chiến chống lại nạn lạm dụng để Giáo Hội đáng được tín nhiệm hơn.

Sau cùng, có cũng có lời kêu gọi đề cao vai trò của nữ giới trong đời sống Giáo Hội, để họ cảm thấy được khích lệ tăng trưởng trong niềm tin nơi Chúa Giêsu.

Ca ngợi ĐTC quan tâm nghe Thượng HDGM

Trong cuộc họp báo ngắn, trưa ngày 5-10, Đức Cha John Fisher, dòng Đa Minh, TGM giáo phận Sydney bên Úc, ca ngợi thái độ rất sẵn sàng của ĐTC trong việc chào thăm các tham dự viên Thượng HĐGM. Đức TGM Fisher nhận xét: ”Ngài lắng nghe mọi sự, và không thể ngủ gục, vì ngài ngồi trước mặt mọi người! Ngài ghi chép và tỏ ra hoàn toàn chăm chú theo dõi các bài phát biểu”.

 Bắt đầu hội thảo nhóm

G. Trần Đức Anh OP – Vatican