Tại sao Mùa Chay không có ngày cố định?

Mùa Chay là thời gian đặc biệt trong năm phụng vụ của Giáo hội Công giáo, kéo dài 40 ngày, bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro và kết thúc trước Thánh lễ Tiệc Ly vào chiều Thứ Năm Tuần Thánh. Đây là khoảng thời gian Giáo hội mời gọi mỗi Kitô hữu sống tinh thần sám hối, cầu nguyện, chay tịnh và làm việc bác ái, hướng lòng về mầu nhiệm cứu độ của Đức Kitô. Tuy nhiên, nếu để ý, chúng ta sẽ thấy rằng Mùa Chay không có ngày cố định mà thay đổi theo từng năm. Điều này xuất phát từ đâu? Và ý nghĩa thiêng liêng nào ẩn chứa đằng sau sự thay đổi ấy?

Lý do Mùa Chay thay đổi ngày mỗi năm

Nguyên tắc tính ngày lễ Phục Sinh

Trọng tâm của năm phụng vụ Công giáo xoay quanh lễ Phục Sinh, ngày mừng Chúa Kitô phục sinh vinh hiển. Theo truyền thống, lễ Phục Sinh được cử hành vào Chúa Nhật đầu tiên sau kỳ trăng tròn đầu tiên của mùa xuân (sau ngày 21/3 dương lịch). Do đó, ngày lễ Phục Sinh có thể rơi vào khoảng thời gian từ 22/3 đến 25/4.
Dưới đây là ngày lễ Phục Sinh trong các năm gần đây và sắp tới:

Mùa Chay kéo dài 40 ngày, bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro
Từ ngày lễ Phục Sinh, nếu lùi lại 46 ngày (bao gồm 40 ngày chay và 6 Chúa Nhật không ăn chay), ta sẽ xác định được ngày Thứ Tư Lễ Tro, thời điểm khởi đầu Mùa Chay.

Như vậy, vì ngày lễ Phục Sinh thay đổi hằng năm theo lịch âm dương, Mùa Chay cũng không cố định mà thay đổi theo từng năm.

Ý nghĩa thiêng liêng của sự thay đổi này

Việc Mùa Chay thay đổi ngày mỗi năm không phải là một sự ngẫu nhiên, mà phản ánh tính linh động của năm phụng vụ. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng đời sống đức tin không phải là một chu kỳ lặp lại đơn thuần, mà luôn mới mẻ và đòi hỏi sự chuẩn bị tâm hồn cách nghiêm túc.

Mùa Chay là lời mời gọi hoán cải liên tục

Sự thay đổi của ngày lễ Phục Sinh và Mùa Chay mỗi năm như một lời nhắc nhở rằng sự hoán cải không thể là một việc làm theo thói quen hay khuôn mẫu cứng nhắc, mà là một hành trình liên tục trong đời sống Kitô hữu.

Ngôn sứ Giô-en đã từng kêu gọi dân Chúa: “Đây là sấm ngôn của Đức Chúa : Các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van…” (Ge 2,12)

Chúa không đòi hỏi chúng ta chỉ giữ chay theo hình thức, mà mời gọi mỗi người thực sự trở về với Ngài bằng trái tim thống hối. Việc Mùa Chay thay đổi ngày cũng giúp ta tránh sự nhàm chán, để mỗi năm là một trải nghiệm mới, một hành trình thiêng liêng thực.

Ăn chay đích thực là sống bác ái

Ngôn sứ Isaia đã nhấn mạnh rằng:“Chay tịnh mà Ta ưa thích chẳng phải là thế này sao: mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm?” (Is 58,6)

Mùa Chay không chỉ là thời gian tiết chế ăn uống, mà còn là cơ hội để ta thực hành lòng bác ái, chia sẻ với những người nghèo khổ, đau khổ. Việc Mùa Chay thay đổi ngày giúp ta không rơi vào tình trạng “giữ chay theo thói quen”, mà luôn ý thức rằng mỗi mùa là một dịp mới để sống yêu thương cách trọn vẹn hơn.

Ăn chay và cầu nguyện giúp chiến thắng thử thách

Chúa Giêsu khẳng định rằng:“Loại quỷ này, không trừ được nếu không cầu nguyện và ăn chay” (Mt 17,21).

Việc giữ chay và cầu nguyện không chỉ là một quy luật đạo đức, mà còn là một sức mạnh thiêng liêng giúp ta vượt qua thử thách, chống lại những cám dỗ của thế gian. Việc Mùa Chay thay đổi ngày mỗi năm nhắc nhở chúng ta rằng cuộc chiến thiêng liêng không bao giờ giống nhau, và mỗi năm ta cần một chiến lược mới để chiến thắng bản thân, vượt thắng tội lỗi.

Suy tư cá nhân về Mùa Chay
Là một người Công giáo, mỗi năm khi bước vào Mùa Chay, tôi lại tự hỏi mình:

Mùa Chay không phải là một chu kỳ lặp đi lặp lại, mà là một cơ hội mới để canh tân đời sống thiêng liêng, để một lần nữa được bước đi gần Chúa hơn. Có thể năm nay tôi sẽ giữ chay nghiêm túc hơn, có thể tôi sẽ bớt đi những lời phàn nàn, hay đơn giản chỉ là sống vui vẻ và bao dung hơn với những người xung quanh.

Tôi tin rằng sự thay đổi ngày Mùa Chay mỗi năm là một dấu hiệu nhắc nhở ta rằng ơn cứu độ không phải là một con đường cố định, mà là một cuộc hành trình không ngừng hoán cải. Và trong hành trình ấy, Chúa Giêsu chính là ánh sáng dẫn đường, là Đấng mời gọi ta mỗi ngày tiến về phía trước với con tim rộng mở.

Việc Mùa Chay thay đổi ngày không phải là sự bất tiện, mà là một lời nhắc nhở sâu sắc về tính linh động của đời sống đức tin. Nó giúp mỗi người Công giáo không rơi vào quán tính, nhưng luôn ý thức về hành trình hoán cải của mình. Mỗi năm, khi bước vào Mùa Chay, ta lại có một khởi đầu mới, một cơ hội mới để trở về với Chúa, sống yêu thương và dấn thân hơn trong đức tin.

Mùa Chay trong Năm Thánh 2025 – hành trình của những người lữ hành mang hy vọng. Trên con đường thiêng liêng ấy, bạn sẽ chọn bước đi như thế nào?