“Vai trò chơi của người thầy thời đại AI” là chủ đề của buổi toạ đàm do Mục vụ Truyền thông Tổng Giáo phận Sài Gòn tổ chức, với sự tham gia của các khách được mời từ nhiều lĩnh vực: sáo học, thần học, công nghệ, ngoại ngữ và tâm lý học. Bài thảo luận tập trung vào công việc phân tích những tác động của Trí tuệ Nhân tạo (AI) đối thoại với trò chơi của người thầy và định hướng giáo dục trong bối cảnh xã hội hiện đại.
Tóm tắt nội dung chính của buổi nói chuyện
- Tác động và ứng dụng của AI trong giáo dục :
– Lĩnh vực công nghệ (Thầy Lê Tùng Lâm): AI đã được ứng dụng rộng rãi qua các công cụ như AI Agent trong ngân hàng, chatbot, telesale, hỗ trợ tự động hóa và tăng tốc công việc.
– Lĩnh vực ngoại ngữ (Thầy Giuse Phạm Huy Hùng):
+ AI cung cấp kho dữ liệu và bài tập, công cụ giảng dạy, giúp sinh viên tìm tài liệu và bài tập phù hợp với trình độ.
+ Học sinh có thể nhờ AI tạo bài luyện tập gần giống các kỳ thi chuẩn hóa (IELTS, SAT) và hỗ trợ luyện kỹ năng nói.
– Lĩnh vực Tâm lý học (Thầy Vương Nguyễn Toàn Thiện): AI mở ra cơ hội tiếp cận bệnh nhân qua hình thức trị liệu trực tuyến và giúp sinh viên tâm lý truy cập, tổng hợp dữ liệu, tài nghiên cứu nhanh hơn.
– Lĩnh vực Triết học & Thần học (Cha Giuse Bùi Quang Minh, SJ): AI tăng tốc quá trình tìm kiếm, tra cứu tài liệu, dịch thuật và hỗ trợ soạn thảo các tài liệu học thuật (như thư mục, luận văn), giúp người dạy và người học tiết kiệm thời gian.
- Thách thức và nguy cơ :
– Nguy cơ sử dụng và sao chép: Học sinh dễ dàng dựa vào AI để hoàn thành bài tập, dẫn đến mất khả năng độc lập, sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề và chỉ cần sao chép duy nhất.
– Thử thách của người thầy: Khó xác định đâu là sản phẩm sáng tạo của sinh viên và đâu là sản phẩm của AI (sinh viên có thể cố gắng sửa lỗi chính tả để qua mặt AI-checker)
– Mất đi động lực sáng tạo: Lạm dụng AI có thể làm giảm sự tò mò, thú vị (động lực nội tại) và làm mai một các kỹ năng tư duy sáng tạo của con người
– Thiếu yếu tố con người: AI không thể thay thế vai trò của thầy trong công việc:
+ Truyền cảm xúc, tình yêu thương, an ủi, và đồng hành động cùng học sinh
+ Xây dựng mối quan hệ tương quan liên vị (thầy cách, bạn bè, gia đình) và phát triển nhân toàn diện
– Cơ sở dữ liệu nguy hiểm: Con người là người tạo ra AI, nhưng có cơ sở dữ liệu nguy hiểm có thể sử dụng công cụ này nếu sử dụng
- Định hướng và sứ mạng của người Thầy Kitô hữu thời AI:
– Duy trì tinh thần Giáo hội: Người thầy công giáo cần cộng thêm tinh thần của Tông huấn luyện Antiqua Nova (2024), nhấn mạnh mục tiêu của giáo dục chân chính là đào tạo con người toàn diện (tri thức, văn hóa, tinh thần) và bảo vệ sản phẩm giá con người
– Người Thầy là người dẫn đường và đồng hành: Chuyển từ vai trò cung cấp kiến thức sang vai trò đường dẫn, đồng hành động và hướng dẫn sinh viên sử dụng AI một cách xoay, có kiểm soát
– Luyện luyện tư duy và đạo đức học thuật: Tập trung vào đào tạo tư duy phản biện ( tư duy phê phán ), khả năng phân tích, phân định thông tin làm AI cung cấp. Đồng thời, cần huấn luyện về đạo đức học thuật, tính minh bạch trong quy trình học tập
– Nhấn mạnh yếu tố “Tình yêu và Con người”: Tình yêu là cách duy nhất để hiểu tận dụng cùng một người. Con người vẫn là chủ thể của quá trình học tập và phát triển, bởi vì người mới có khả năng tự làm, tình yêu thương và khả năng phản hồi mà AI không thể đạt được