Chúng ta bắt đầu “Năm A”: Điều gì làm Năm A đặc biệt?

Tom Hoopes – đăng ngày 30/11/2025

Chào mừng đến với Năm Phụng Vụ A, năm mà các bài Tin Mừng trong Thánh Lễ chủ yếu được trích từ Tin Mừng theo Thánh Matthêu. Thật tốt khi khởi đầu năm bằng cách xem xét những gì đặc biệt trong cuốn sách đầu tiên của Tân Ước.

Thứ nhất, Tin Mừng Matthêu nói về Nước Trời.

Nếu khái niệm “Nước Trời” khó hình dung — điều này có thể xảy ra, vì ngày nay chúng ta chủ yếu gặp các “vương quốc” trong chuyện cổ tích — thì cách mà Kinh Thánh Jerusalem nguyên thủy diễn đạt có thể giúp ích. Nó gọi Tin Mừng Matthêu là “hiến chương vĩ đại của trật tự mới, trong Đấng Kitô, hoàn tất kế hoạch của Thiên Chúa.”

Tin Mừng Matthêu mở ra một trật tự mới, một vương quốc mới, vì trong Matthêu, Chúa Giêsu được tuyên xưng là Con Thiên Chúa. Các tông đồ nhận biết điều này khi Ngài đi trên mặt nước, và khi Ngài hỏi các tông đồ thẳng thắn: “Thầy là ai?”

Ngài cũng bày tỏ điều này qua các dụ ngôn về chính mình, và kẻ đối lập cũng gọi Ngài là Con Thiên Chúa trên thập giá.

Thứ hai, Tin Mừng Matthêu cung cấp những chi tiết khó quên mà không nơi nào khác có.

Chỉ có Matthêu kể về sứ điệp truyền tin cho Thánh Giuse, nhưng cũng kể về các nhà chiêm tinh, sao Giáng Sinh, và sự phản đối của vua Hêrôđê Đại đế. Chỉ Matthêu mới nói rằng Chúa Giêsu “hiền lành và khiêm nhường trong lòng”, và rằng ách của Ngài thì “dễ chịu, gánh nhẹ.”

Matthêu đưa ra giáo huấn trọn vẹn về Con Đường Nước Trời, trong cách trình bày phổ biến và đầy đủ nhất về Mười điều Phúc và các việc lành thương xót. Hầu hết các chi tiết độc đáo trong Matthêu đều liên quan đến Nước Trời.

Chỉ Matthêu mới nói Nước Trời giống như cánh đồng có lúa và cỏ lùng, lưới có cá tốt và cá xấu, nhưng cũng giống như ngọc quý giá và kho báu trong cánh đồng. Matthêu cũng cho chúng ta thấy lời tuyên bố rõ ràng về quyền ưu tiên của Phêrô và chìa khóa Nước Trời, món quà vĩ đại Thiên Chúa trao cho Giáo Hội – trong đời sống Ngài và sau khi Ngài về trời.

Thứ ba, Tin Mừng kể câu chuyện Nước Trời qua nhiều giai đoạn.

Matthêu đưa ra cốt truyện của Nước Trời, và chúng ta đã thấy điều đó trong mùa Vọng và Giáng Sinh:

1. Chuẩn bị Nước Trời: Tin Mừng Matthêu bắt đầu bằng gia phả (bài Tin Mừng cho ngày Lễ Giáng Sinh!) cho thấy Chúa Giêsu thuộc dòng dõi Đa-vít và Áp-ra-ham; chương 1–2 kể Ngài bắt đầu nhỏ bé.
2. Rao giảng Nước Trời: Khi Gioan Tẩy Giả nói: “Hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần!” vào Chúa Nhật II Mùa Vọng, ông mở đầu thông điệp mà Chúa Giêsu tiếp tục trình bày trong các chương 3–7.
3. Bằng chứng về Nước Trời: Gioan hỏi Chúa Giêsu có phải là “Đấng đó” vào Chúa Nhật III Mùa Vọng, và Chúa Giêsu trả lời bằng những bằng chứng mà Ngài tiếp tục minh chứng trong chương 8–10.
4. Giáo Hội và Nước Trời: Matthêu trình bày Giáo Hội như phiên bản Nước Trời trên trần gian, với những quy định sống trong đó, ở chương 14–17.
5. Thời cánh chung: Chúng ta nghe Chúa Giêsu nói về ngày cuối cùng vào Chúa Nhật I Mùa Vọng, nhưng nhiều hơn trong chương 19–25.
6. Chiến thắng của Vua: Tất nhiên, cái chết, sự phục sinh và việc lên trời của Chúa Giêsu khép lại Tin Mừng trong chương 26–28.

Thứ tư, Chúa Giêsu hoàn tất và vượt qua tất cả lời tiên tri Do Thái.

Matthêu nhấn mạnh rằng Chúa Giêsu giống nhưng vĩ đại hơn các nhân vật Cựu Ước.

• Giống Môsê, Chúa Giêsu truyền luật từ trên núi, nhưng khi trích dẫn luật, Ngài nói: “Nhưng Thầy nói với các con …”
• Matthêu trình bày Chúa Giêsu như Người Tôi Tớ Đau Khổ của Isaia.
• Trong Matthêu, Ngài vượt hơn Giô-na, vượt hơn Solomon, vượt hơn Đền Thờ, biến đổi Lễ Vượt Qua và hứa một bữa tiệc vĩ đại hơn.

Nhưng Matthêu còn đi xa hơn nữa. Ngài mở Nước Trời cho toàn thế giới, từng thuộc về Dân Chọn, nói rằng “nhiều người” sẽ từ tận cùng đất đến ngồi cùng Áp-ra-ham, Isaac và Gia-cóp. Vườn nho Ngài chăm sóc cho Dân Chọn sẽ có chủ mới; bữa tiệc ngày xưa chỉ mời riêng giờ đây mở ra cho công chúng.

Như Matthêu ghi lại, Chúa Giêsu là Vua đã nhận “mọi quyền năng trên trời và dưới đất”, nhưng vương quốc Ngài thuộc về trẻ em và người nghèo, Nước Trời nơi công chính là trên hết, và các môn đệ được sai đi “rao giảng Tin Mừng cho muôn dân.”

Và an ủi hơn, Matthêu đảm bảo rằng Chúa Giêsu nói: “Này, Thầy luôn ở cùng các con, cho đến tận thế.”