HUYNH ĐOÀN GIÁO DÂN ĐA MINH Cầu nguyện – hiệp thông – học hành – sứ vụ
ĐTC đã dành trọn ngày thứ bẩy 15-9 để viếng thăm mục vụ tại đảo Sicilia, nam Italia, nhân dịp kỷ niệm 25 năm tử đạo của chân phước LM Pino Puglisi. Ngài muốn tôn kính vị chân phước can trường và đề cao công trình của cha, đồng thời tái khẳng định rằng mafia là điều trái ngược với Tin Mừng và ở ngoài Giáo Hội. ĐTC đã từng nói rằng những kẻ mafia bất lương, do hành động của chúng, tự tạo cho mình vạ tuyệt thông.
Tiểu sử LM Pino Puglisi
Cha Puglisi, thuộc tổng giáo phận Palermo, thủ phủ đảo Sicilia, dấn thân chống lại các tổ chức bất lương mafia bằng các công tác giáo dục và gây ý thức nơi các tín hữu về thảm họa này. Cha coi xứ San Gaetano thuộc khu phố Brancaccio ở Palermo và thành lập ”Trung Tâm Padre Nostro” Lạy Cha chúng con, để giáo dục săn sóc các trẻ em và thiếu niên bụi đời, giúp các em thoát nạn ma túy và các tội phạm.
Cha Puglisi công khai phê bình các tổ chức mafia và nêu đích danh các trên trùm mafia ở địa phương. Các thủ lãnh mafia tại đây ghét hoạt động của cha nơi giới trẻ và đã sai tên Salvatore Grigoli bắn chết cha ngày 15-9 năm 1993, trước cửa nhà cha. Cha linh cảm điều đó và nói thẳng với kẻ sát hại cha. Đó là lần đầu tiên Mafia ở Sicilia sát hại một linh mục.
19 năm sau đó, ngày 28-6 năm 2012, ĐGH Biển Đức 16 đã cho công bố sắc lệnh của Bộ Phong Thánh nhìn nhận cha Puglisi là vị tử đạo, bị ”sát hại vì sự oán ghét đức tin”.
Đến thị trấn Piazza Armeria
ĐTC đã rời Vatican lúc 6 giờ rưỡi để bay tới phi trường thành phố Catania lúc 7 giờ 50 phút sáng, như một một trạm dừng kỹ thuật để đáp trực thăng bay đến giáo phận Piazza Armerina cách đó 65 cây số lúc 8 giờ rưỡi và gặp gỡ các tín hữu địa phương vào lúc 9 giờ. Giáo phận này hiện có 215 ngàn tín hữu với tòa GM đặt tại Piazza Armeria, một thị trấn 22 ngàn dân cư.
Trực thăng chở ĐTC đã đáp xuống một bãi đậu ở Piazza Ameria lúc quá 8 giờ rưỡi sáng. Tại đây, Đức GM địa phương, cùng với ông thị trưởng và chính quyền địa phương đã chờ sẵn để chào đón ngài, rồi ĐTC lên chiếc xe mui trần tiến về quảng trường Âu Châu ở trung tâm thị trấn, qua các lối đi để chào thăm hơn 20 ngàn người đứng chật nơi này. Họ đã chờ đợi tại đây từ sáng sớm. Bầu không khí thật hân hoan.
Gặp gỡ dân chúng
Lúc 9 giờ, khi ĐTC lên tới lễ đài đơn sơ, một em bé gái đã trao cho ngài bó hoa trắng để đặt trước ảnh Đức Mẹ tại đây.
Trong lời chào mừng ĐTC, Đức GM sở tại Rosario Gisana, cho biết hiện diện tại quảng trường, không những có các tín hữu thuộc giáo phận Piazza Armeria, nhưng cũng có những ngừơi đến từ các giáo phận lân cận.
Đức GM đã tặng cho ĐTC ảnh Đức Mẹ bổn mạng giáo phận địa phương và ngài tặng lại một chén lễ quí giá cho giáo phận.
Huấn dụ của ĐTC
Ngỏ lời chào thăm dân chúng và các tín hữu, ĐTC gợi lại những điều Đức GM vừa trình bày về những tai ương xã hội ở vùng này. ”Chúng có một danh xưng là sự chậm tiến về xã hội và văn hóa, nạn bóc lột công nhân, tình trạng thiếu công ăn việc làm xứng đáng cho người trẻ, nhiều gia đình phải xuất cư, nạn cho vay ăn lãi cao, nạn nghiện rượu và các thứ nghiện ngập khác, nạn cờ bạc và các mối liên hệ gia đình bị tan rã”. ĐTC nhận xét rằng:
Cộng đoàn Giáo Hội dấn thân
”Đứng trước bao nhiêu đau khổ ấy, nhiều khi cộng đoàn Giáo Hội có thể tỏ ra hoang mang và mệt mỏi, nhưng cám ơn Chúa, nhiều khi các cộng đoàn ấy sinh động và có tinh thần ngôn sứ, trong khi tìm kiếm các phương thức mới để loan báo và mang lại lòng thương xót nhất là cho các anh chị em bị lâm vào tình trạng không còn yêu mến, nghi kỵ và khủng hoảng đức tin.
ĐTC minh xác rằng “cứu xét các tai ương của xã hội và của Giáo Hội, đó không phải là một hành động nói xấu hay bi quan. Nếu chúng ta muốn mang lại cho đức tin chúng ta một đặc tính cụ thể, thì chúng ta phải học cách nhận ra trong những đau khổ ấy của con người chính là những vết thương của Chúa. Nhìn và động chạm đến các vết thương ấy (Xc Ga 20,27) đối với các Kitô hữu chúng ta, có nghĩa là đón nhận lịch sử và thân mình Chúa Kitô như nơi cứu độ và giải thoát. Vì thế, tôi nhắn nhủ anh chị em hãy dấn thân cho công trình tái truyền giảng Tin Mừng tại lãnh thổ miền trung Sicilia này, đi từ chính những thập giá và đau khổ tại đây”.
ĐTC khích lệ cộng đoàn giáo phận Piazza Armeria hãy kiến tạo một Giáo Hội đồng hành và sống Lời Chúa, có can đảm lắng nghe nhau và nhất là lắng nghe Lời Chúa, không đặt điều gì ở trên trung tâm thiết yếu của tình hiệp thông Kitô là Lời Chúa.. Lời Chúa và tình hiệp thông đồng hành chính là bàn tay giơ ra cho những ngừơi đang sống giữa hy vọng và thất vọng, và đang cầu mong một Giáo Hội từ bi, ngày càng trung thành với Tin Mừng và cởi mở đón nhận những người cảm thấy bị thất bại trong thân xác và tinh thần, hoặc bị gạt ra ngoài lề.
Đề ra những dấn thân bác ái
ĐTC cũng nhận định rằng ”để thực thi sứ mạng đó, cần luôn trở về với tinh thần của cộng đồng Kitô đầu tiên, được lửa của Thánh Linh linh hoạt, can đảm làm chứng cho Chúa Phục Sinh. Ngài nói: ”Anh chị em thân mến, với lòng tín thác, anh chị em hãy bước vào một thời kỳ phân định và đưa ra những chọn lựa phong phú, hữu ích cho hạnh phúc của anh chị em và phát triển hài hòa lãnh thổ này”.
ĐTC không quên nhắc nhở các giáo xứ và cộng đoàn tình bác ái theo tinh thần Tin Mừng, tình liên đới, huynh đệ, xa tránh cám dỗ trần tục sống yên hàn thoải mái.. Ngài nói: “Tôi khích lệ anh chị em tiếp tục công tác phục vụ Giáo Hội được biểu lộ của những công việc cụ thể như những trung tâm lắng nghe của Caritas, các quán ăn bình dân cho ngừơi nghèo và nhà tạm trú cho những anh chị em bất hạnh nhất, các cơ cấu đón nhận Chúa Giêsu người tị nạn và những nhà tình thương cho người già thường bị cô đơn và nản chí”.
Siêng năng tham dự thánh lễ
ĐTC cổ võ các tín hữu siêng năng tham dự thánh lễ chúa nhật, và đừng bị ám ảnh vì số người tham dự giảm sút: hãy sống mối phúc thật bé nhỏ, là hạt cải nhỏ bé, đoàn chiên nhỏ, một chút men, ngọn lửa bé nhỏ nhưng kiên trì.
Đến đây, ĐTC cũng ứng khẩu kể: có những tín hữu không chịu đi lễ chúa nhật, khi hỏi lý do tại sao, họ đáp: tại vì cha giảng dài quá, 40 phút! Ngài nói: 40 phút là trọn thánh lễ, chứ không phải là bài giảng! Bài giảng nào dài quá 8 phút thì không ổn rồi! Dân chúng nồng nhiệt vỗ tay tán thưởng!
Cuối bài huấn dụ, ĐTC cũng nói với các LM rằng: ”Thánh Thể và chức LM thừa tác là hai điều không thể tách rời nhau: LM là người của Thánh Thể. Tôi đặc biệt nghĩ đến các linh mục và nhắn nhủ các vị hãy quây quần hiệp nhất quanh Đức Giám Mục và với nhau. Anh em linh mục thân mến, một điều rất quan trọng là kiên nhẫn kiến tạo niềm vui của gia đình linh mục đoàn, yêu thương và nâng đỡ nhau. Thật là đẹp dường nào được làm việc chung với nhau, coi những ngừơi anh em ”cao trọng hơn chính mình” (Xc Fil 2,3). Giữa dân được ủy thác cho anh em, anh em là những người đầu tiên được kêu gọi hãy vượt thắng những hàng rào và thành kiến chia rẽ; những người đầu tiên dừng lại khiêm tốn chiêm niệm trước lịch sử khó khăn của phần đất này, với đức bác ái mục tử khôn ngoan là hồng ân của Thánh Linh..
Lên đường tới Palermo
Trước khi giã từ Piazza Armeria, trên lễ đài, ĐTC còn bắt tay chào thăm hàng chục người gồm đại diện các thành phần xã hội và cả những người di dân và tị nạn, cũng như đại diện những người nghèo.
Tiếp đến, ngài đáp trực thăng để bay thêm 120 cây số để đến Palermo, một thành phố có hơn 650 ngàn dân cư và nếu tính cả vùng ngoại ô thì dân số lên 1 triệu 260 ngàn người. Đây cũng là trụ sở của Tổng giáo phận Palermo với 900 ngàn tín hữu Công Giáo.
Trực thăng chở ĐTC đáp xuống khu cảng Palermo lúc gần 11 giờ trưa và sau nghi thức đón tiếp đơn sơ, với sự hiện diện của Đức TGM Corrado Lorefice của giáo phận sở tại, cũng như chính quyền địa phương, ngài tiến về sân Vận động Foro Italico, cũng chính là nơi cha Pino Puglisi được phong chân phước cách đây hơn 5 năm.
Thánh lễ ĐTC cử hành bắt đầu lúc 11 giờ 15 và kính chân phước Pino Puglisi.
ĐGH cử hành thánh lễ tại Palermo
ĐTC khẳng định lập trường trên đây trong bài giảng thánh lễ trước sự hiện diện của gần 100 ngàn người tại sân Foro Italico, thuộc thành phố Palermo, thủ phủ đảo Sicilia, nam Italia. Đây cũng chính là nơi Cha Pino Puglisi được tôn phong chân phước cách đây 5 năm, tháng 5 năm 2013.
Đồng tế với ĐTC có tất cả các GM thuộc 18 giáo phận ở đảo Sicilia và hơn 300 linh mục.
Bài giảng thánh lễ
Trong bài giảng thánh lễ, ĐTC đã nêu cao tấm gương của chân phước Pino Puglisi hiến thân cho tha nhân. Cha đã giữ được mạng sống mình bằng cách tận tụy phục vụ Chúa trong tha nhân. Đó là bí quyết chiến thắng của Cha. ĐTC nói:
Vì thế cần phải chọn lựa: một là yêu thương hai là ích kỷ. Người ích kỷ nghĩ đến việc chăm sóc cuộc sống của mình và gắn bó với của cải, tiền bạc, quyền bính, khoái lạc. Khi ấy ma quỉ mở rộng cánh cửa, hắn làm cho người ta tưởng mọi sự đều tốt đẹp, nhưng trong thực tế, con tim bị tê liệt. Con đường này rốt cục dẫn đến tai ương: sau cùng người ta cô đơn, cảm thấy tâm hồn trống rỗng. Như hạt lúa trong Tin Mừng, nếu nó khép kín nơi mình thì vẫn trơ trọi dưới lòng đất. Trái lại nếu có cởi mở và chết đi thì mang lại nhiều hoa trái trên mặt đất.
Ảo tưởng tiền bạc và quyền hành mang lại hạnh phúc
ĐTC nêu vấn nạn: ”Nhưng anh chị em có thể nói với tôi: hiến thân, sống cho Thiên Chúa và tha nhân thật là một cố gắng vất vả uổng công, thiên hạ đâu có làm như thế, để tiến thân, những hạt lúa chẳng ích gì, cần có nhiều tiền bạc và quyền hành!. Nhưng thực ra đó là một ảo tưởng lớn: tiền bạc và quyền bính không giải thoát con người, nhưng làm cho con người thành nô lệ. Anh chị em thấy: Thiên Chúa không thi hành quyền bính để giải quyết các tai ương của chúng ta và của thế giới. Con đường của ngài luôn luôn là con đường yêu thương khiêm hạ. Chỉ có tình thương mới giải thoát từ bên trong, mang lại an bình và vui tươi. Vì thế,. quyền bính đích thực, quyền bính theo Thiên Chúa, chính là phục vụ. Và tiếng nói mạnh nhất không phải là tiếng của người kêu to nhất, nhưng là kinh nguyện. Và thành công lớn nhất không phải là danh tiếng cho mình, nhưng là chính chứng tá của ta.
Anh chị em thân mến, ngày hôm nay chúng ta được kêu gọi chọn lựa đứng về phía nào; sống cho mình hoặc hiến thân. Chỉ khi hiến thân, chúng ta mới đánh bại được sự ác.
Noi gương cha Pino Puglisi
Tiếp tục bài giảng, ĐTC trưng dẫn tấm gương của cha Pino Puglisi: ”Cha dạy chúng ta không sống để được nổi danh, không sống bằng những lời kêu gọi chống mafia, và cũng không hài lòng vì không làm điều gì xấu, nhưng cha gieo vãi sự thiện, thật nhiều sự thiện. Cuộc sống của cha có vẻ là một con đường thất bại, trong khi chủ trương theo đuổi tiền bạc có vẻ chiến thắng. Nhưng cha Pino là người có lý: theo đuổi tiền bạc là con đường hư mất…
Cách đây 25 năm, như ngày hôm nay, khi cha Pino chết đúng vào ngày sinh nhật của cha, cha đã chiến thắng với nụ cười, nụ cười ấy đã làm cho kẻ sát hại cha không ngủ được đêm ấy. Hắn nói: ”Có một thứ ánh sáng trong nụ cười ấy”. Cha Pino yếu thế, vô phương tự vệ, nhưng nụ cười của cha thông truyền sức mạnh của Thiên Chúa; không phải là một luồng sáng chói lòa, nhưng là một ánh sáng dịu dàng, khơi rộng bên trong và chiếu sáng tâm hồn. Đó là ánh sáng tình thương, hiến thân, phục vụ. Chúng ta có bao nhiêu linh mục với nụ cười, nhưng tín hữu Kitô tươi cười, không phải vì họ coi nhẹ sự việc, nhưng vì họ đầu niềm vui của Thiên Chúa, vì họ tin nơi tình thương và sống để phục vụ.
Cần dấn thân làm điều thiện
ĐTC nhận xét rằng cha Pino biết mình gặp nguy hiểm, rủi ro, nhưng nhất là cha biết rõ nguy hiểm thực sự trong cuộc sống không phải là liều nhưng là sống vất vưởng giữa những tiện nghi thoải mái, những trò mánh mung và những ”con đường tắt”! Xin Chúa giải thoát chúng ta khỏi lối sống thấp kém như vậy, lối sống hài lòng với những chân lý nửa chừng… Xin Chúa giúp chúng ta đừng nghĩ mình là người công chính nếu chúng ta không chịu làm gì để chống lại bất công; xin Chúa giải thoát chúng ta khỏi ý nghĩ mình là người tốt lành chỉ vì chúng ta không làm điều gì xấu. Lạy Chúa, xin cho chúng con ước muốn làm điều thiện, tìm kiếm chân lý bằng cách ghét sự giả dối, chọn lựa hy sinh, chứ không lười biếng, chọn yêu thương chứ không oán ghét, chọn tha thứ chứ không báo thù.”
Kêu gọi những ngừơi mafia hoán cải
ĐTC nói thêm rằng: ”Ngày nay chúng ta đang cần những người của tình thương chứ không cần những người danh dự, cần những người phục vụ chứ không cần những người cường quyền, đàn áp, cần đồng hành, chứ không chạy theo quyền hành. Nếu khẩu hiệu của mafia là ”Mi không biết tao là ai”, khẩu hiệu của Kitô giáo là “Tôi cần đến bạn”. Nếu câu đe dọa của mafia là ”Mày sẽ biết tay tao”, kinh nguyện của Kitô giáo là ”Lạy Chúa xin dạy chúng con yêu thương”. Vì thế tôi nói với những người mafia rằng: ”Hãy thay đổi! Hãy ngưng nghĩ đến mình và tiền bạc của mình, hãy hoán cải trở về cùng Thiên Chúa thật của Đức Giêsu Kitô! Chẳng vậy, chính cuộc sống của anh chị em sẽ bị hư mất và còn tệ hại hơn những chiến bại”.
Rước lễ
Trong phần rước lễ, 60 LM và 240 thừa tác viên ngoại thường đã phân phát 50 ngàn Mình Thánh Chúa cho các tín hữu.
Cuối thánh lễ Đức TGM Lorifice của Palermo đã chào mừng và cám ơn ĐTC và dâng tặng ngài bức ảnh chân phước Pino Puglisi vẽ trên gỗ, và ngài tặng cho giáo phận Palermo chén lễ quí gía.
Thánh lễ kết thúc lúc gần 1 giờ trưa. Sau đó ĐTC đến trung tâm Hy Vọng và Bác Ái của Thầy Biagio Conte để dùng bữa trưa với những người nghèo cùng với một số đại diện tù nhân và di dân. (Rei 2018-09-15)
G. Trần Đức Anh OP – Vatican
