Trưa Chúa nhật cuối năm, ngày 31 tháng Mười Hai năm 2023, lễ Thánh Gia, Đức Thánh cha Phanxicô đã chủ sự buổi đọc kinh Truyền tin tại Quảng trường thánh Phêrô, với hơn 5.000 tín hữu. Ngài lên án vụ sát hại các tín hữu Kitô ở Nigeria dịp lễ Giáng sinh, đồng thời tái kêu gọi cầu nguyện cho các nạn nhân chiến tranh. Đức Thánh cha không quên nhắc đến lễ giỗ đầu tiên của Đức nguyên Giáo hoàng Biển Đức thứ XVI.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
Huấn từ của Đức Thánh cha
Trong huấn từ ngắn trước khi đọc kinh Truyền tin, Đức Thánh cha đã diễn giải ý nghĩa bài Tin mừng về việc dâng Chúa Hài Đồng vào Đền thánh, đọc trong ngày lễ (Lc 2,22-40).
Đức Thánh cha nói: Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Hôm nay, Giáo hội cử hành lễ Thánh Gia của Chúa Giêsu, Mẹ Maria và thánh Giuse. Tin mừng trình bày cho chúng ta Thánh Gia ở Đền thờ Jerusalem, để dâng Chúa Hài Đồng cho Chúa (Xc Lc 2,22-40).
Thánh Gia đến đền thờ và mang lễ vật khiêm nhượng và đơn sơ nhất trong số những lễ vật luật định, chứng tỏ sự nghèo khó của Thánh Gia. Sau cùng, Mẹ Maria nhận được một lời tiên tri: “Một lưỡi gươm sẽ đâm thâu qua tâm hồn” (v.35). Các vị đến trong khó nghèo và ra đi với một nỗi đau khổ. Điều này gây ngạc nhiên: làm sao gia đình Chúa Giêsu, gia đình duy nhất trong lịch sử có thể hãnh diện nơi chính mình vì sự hiện diện của Thiên Chúa bằng xương bằng thịt, thay vì giàu sang thì lại nghèo khó như thế! Thay vì được thoải mái thì lại bị cản trở! Thay vì khỏi phải vất vả, thì lại chìm đắm trong đau khổ như vậy!
Điều này nói gì với các gia đình, lối sống này, lịch sử Thánh Gia nghèo khó, bị cản trở, với những đau khổ lớn? Thưa, điều này nói lên một điều rất đẹp, đó là: Thiên Chúa, mà chúng ta thường nghĩ là ở bên ngoài các vấn đề, Ngài đã đến ở trong cuộc sống chúng ta với những vấn đề của Ngài. Chúa đã cứu vớt chúng ta như thế; Ngài không đến như người đã trưởng thành, nhưng rất bé nhỏ; đã sống trong gia đình, con của một người mẹ, người cha; đã trải qua phần lớn thời gian của Ngài tại đó, lớn lên, học hỏi, trong một cuộc sống thường nhật, ẩn dật trong thinh lặng. Và Ngài không tránh né những khó khăn, trái lại, đã chọn một gia đình, chuyên ở trong đau khổ, và nói với các gia đình chúng ta: “Nếu anh chị em ở trong khó khăn, tôi biết anh chị em cảm thấy thế nào, tôi đã sống rồi: tôi, cha mẹ tôi đã trải qua thử thách đề cũng nói với các gia đình anh chị em: anh chị em không lẻ loi!
Ngạc nhiên
Thánh Giuse và Mẹ Maria “ngạc nhiên về những điều được nói về Chúa Giêsu” (Xc Lc 2, 33), vì các vị không nghĩ rằng chính cụ già Simeon và ngôn sứ Anne nói những điều đó. Các vị ngạc nhiên. Và hôm nay tôi muốn dừng lại ở điểm này: về khả năng ngạc nhiên. Khả năng ngạc nhiên là một bí quyết để tiến bước tốt trong gia đình. Chúng ta đừng quen thuộc với những điều bình thường. Nhất là biết ngạc nhiên về Thiên Chúa, Đấng đồng hành với chúng ta. Và ngạc nhiên trong gia đình. Tôi nghĩ rằng điều tốt là trong các cặp biết ngạc nhiên về chính vợ chồng, ví dụ cầm tay một lát, với sự dịu dàng: sự ngạc nhiên mang bạn đến sự dịu dàng, luôn luôn.
Thật là đẹp sự dịu dàng trong hôn nhân. Và ngạc nhiên về phép lạ cuộc sống, các con cái, tìm được thời giờ để chơi đùa với con cái và lắng nghe chúng. Tôi hỏi anh chị em, các cha mẹ: Anh chị em có tìm được thời giờ để chơi với con cái hay không? Để đưa chúng đi dạo? Hôm qua, tôi đã nghe qua điện thoại một người và tôi hỏi họ: “Bạn ở đâu?”, “Con đang ở quảng trường, con đã mang con cái đi dạo”. Thật là một tình mẫu tử, phụ tử thật đẹp. Và rồi ngạc nhiên vì sự khôn ngoan của các ông bà. Bao nhiêu lần, chúng ta đưa các ông bà ra ngoài cuộc sống. Không, các ông bà là nguồn khôn ngoan. Chúng ta hãy học ngạc nhiên về sự khôn ngoan của các ông bà, ngạc nhiên về lịch sử các vị. Các ông bà đang đưa cuộc sống đến chỗ thiết yếu. Sau cùng, ngạc nhiên về chính lịch sử tình yêu của mình – mỗi người chúng ta đều có lịch sử riêng: Chúa đã làm cho chúng ta tiến bước trong tình yêu, ngạc nhiên về điều này. Cuộc sống chúng ta chắc chắn có những khía cạnh tiêu cực, nhưng cũng ngạc nhiên về lòng nhân lành của Thiên Chúa đồng hành với chúng ta, cho dù chúng ta không phải là những người không từng trải.
Và Đức Thánh cha kết luận rằng; “Xin Mẹ Maria, Nữ Vương gia đình, giúp chúng con hằng ngày ngạc nhiên trước điều thiện và biết cách nhận ra điều đó trên khuôn mặt những người gần gũi chúng con nhất”.
Chào thăm và kêu gọi
Sau khi đọc kinh và ban phép lành cho các tín hữu, Đức Thánh cha nhắc đến một vài biến cố thời sự. Ngài nói:
Rất tiếc lễ Giáng sinh tại Nigeria bên Phi châu bị đánh dấu bằng những bạo lực trầm trọng ở bang Plateau, với nhiều nạn nhân. Tôi cầu nguyện cho họ và gia đình họ. Xin Thiên Chúa giải thoát Nigeria khỏi những kinh hoàng này. Và tôi cũng cầu nguyện cho những người bị thiệt mạng vì vụ nổ xe xăng ở Liberia”.
Đức Thánh cha mời gọi các tín hữu tiếp tục cầu nguyện cho các dân tộc đang chịu đau khổ vì chiến tranh; Ucraina đau thương, nhân dân Palestine và Israel, nhân dân Sudan và bao nhiêu người khác. Cuối năm, chúng ta hãy có can đảm tự hỏi: bao nhiêu nhân mạng đã bị phá hủy vì những cuộc xung đột võ trang? Bao nhiêu người chết, bao nhiêu tàn phá, bao nhiêu đau khổ, bao nhiêu nghèo đói. Ai có lợi lộc trong những xung đột này? Hãy lắng nghe tiếng nó của lương tâm. Và chúng ta đừng quên dân Rohingya đau thương!
Đức Thánh cha cũng nhắc đến lễ giỗ Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI. Ngài qua đời cách đây một năm, sau khi đã phục vụ Giáo hội với lòng yêu mến và khôn ngoan. Chúng ta cảm thấy bao nhiêu thương mến, biết ơn, ngưỡng mộ đối với người. Từ trời cao xin ngài chúc lành cho chúng ta và đồng hành với chúng ta. Chúng ta hãy vỗ tay chúc mừng Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI!
Sau hết, Đức Thánh cha chúc mọi người một Chúa nhật an lành, đồng thời xin họ đừng quên cầu nguyện cho ngài.