Sơ lược tiểu sử Ðức Cha Giuse Trương Cao Ðại, OP.
Chiều nay 28.6.2023 vào lúc 18h30, gia đình giáo phận trở về nhà thờ Chính tòa giáo phận dâng lễ cầu nguyện cho Đức cha cố Giuse Trương Cao Đại lần thứ 54. Thánh lễ do Đức cha Vinh Sơn chủ tế cùng quý cha trong giáo phận và đông đảo anh chị em tín hữu.
Mở đầu Thánh lễ, Đức cha giáo phận chia sẻ với cộng đoàn hiện diện về lý do của Thánh lễ đặc biệt hôm nay, lễ vọng thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô cùng cầu nguyện cho Đức cha cố Giuse. Đức cha cố Giuse Trương Cao Đại mất đúng ngày 29.6.1969 vì lý do mục vụ nên Thánh lễ cầu nguyện cho ngài vào hôm nay 28.6. Đức cha giáo phận mời mọi người sốt sắng cầu nguyện cho Đức cha cố nhân ngày đặc biệt này.
Khởi đi từ bài Tin mừng theo thánh Gioan 21,15-19 được sử dụng trong lễ Vọng Thánh Phêrô và Phaolô, Đức Cha lược lại quá trình tuyển chọn các Tông đồ trong sứ vụ ra đi loan báo Tin mừng. Chính thánh Phêrô cũng phải trả qua cuộc ‘thẩm định’ về lòng yêu mến và lòng trung thành với Chúa. Thánh Phaolô một Tông đồ dân ngoại đã có những lúc người đương thời không chấp nhận và có khi nghi ngờ tính ‘Tông đồ’ của Ngài. Như đúc kết của Đức cha, thánh Phaolô đã được chấp thuận của Tông đồ cả Phêrô và các tông đồ được trao sứ mạng loan báo Tin mừng cho dân ngoại để hôm nay Giáo hội có nhiều anh chị em tín hữu từ muôn nước.
Liên hệ với sứ mạng của các Tông đồ, đặc biệt Tông đồ Phaolô, Đức cha chia sẻ với cộng đoàn hình ảnh Đức Cha cố Giuse Trương Cao Đức Cha của giáo phận Hải Phòng một con người tận tụy và âu lo cho giáo phận. Ngay khi chịu chức Giám mục tại Hồng Kông vào 19.3.1953, sau hai ngày vào 21.3, Đức cha sẵn sàng trở về nhận Giáo phận Hải Phòng làm sản nghiệp. Trong những tháng ngày ở giáo phân, nhận thấy giáo phận đã có hiện diện của một số dòng, ngài mau mắn thành lập thêm trường kẻ giảng để đào tạo nhân sự dạy kinh, giáo lý hỗ trợ các cha trong giáo phận. Biến cố di cư 1954 diễn ra khi hai miền Nam Bắc phân chia đợi ngày thống nhất. Vì lúc đó tình hình chính trị chưa rõ ràng, Đức cha cố Giuse với sự soi sáng của Chúa đã dẫn hơn một nửa số anh chị em tín hữu Hải Phòng vào Nam, một nửa ở lại đợi thời cuộc.
Đức cha chia sẻ về một số quan điểm cho rằng, Đức cha cố Giuse và bà con vào Nam như một cuộc ra đi không trở lại, ‘bỏ giáo phận’. Nhưng với con tim mục tử và lòng yêu mến gia đình giáo phận được trao phó, cuộc lên đường của Đức cha cố Giuse như một sứ mạng, trong đó là sự tiên liệu, một dự phóng cho ngày trở về khi con chiên được bảo vệ, được tu dưỡng. Vì chính khi vào Nam, Đức cha cố Giuse đã xây chủng viện của Hải Phòng tại Mỹ Tho để chuẩn bị nhân sự sẵn sàng cho ngày ‘hồi hương’ gần nhất. Vì nhiều yếu tố xã hội biến chuyển, cơ hội trở lại miền Bắc khó khăn để thực hiện, Đức Cha tiếp tục ở miền Nam nuôi dưỡng đời sống đức tin và chờ ngày trở lại. Trong thời gian đó, Đức cha Giuse tiếp tục dạy học đồng thời ngài chưa bệnh, tham dự công đồng (1962 -1965). Vì lý do sức khỏe sau khi từ Roma đến năm 1969 thì trở về Tây Ban Nha, ngài đã qua đời tại đó vào ngày 29.6.1969. Lược qua những dòng lịch sử vắn tắt, Đức cha giáo phận minh chứng cho cộng đoàn thấy, Đức cha cố Giuse luôn thao thức và âu lo cho giáo phận Hải Phòng qua những chuẩn bị trước đó của ngài.
Qua chia sẻ của Đức Cha, nhìn lại giáo hội Việt Nam có như ngày hôm nay, đó là tâm huyết của các vị Mục tử trong đất nước, trong đó, có nhiều giám mục miền Bắc và chắc chắn không thể thiếu Đức cha cố Giuse của giáo phận Hải Phòng. Một giáo hội Công giáo Miền Nam có được như ngày nay đó cũng là những những dự phóng từ trước đó của các Đức cha. Điều đặc biệt nhiều người có thể ghi nhận, sự ‘hồi hương’ của nhiều đồng bào Miền Nam gốc Bắc giúp xây dựng giáo phận Hải phòng không chỉ vật chất và cả đời sống tinh thần vẫn đang diễn ra rất tích cực.
Sau lời chia sẻ của Đức Cha, cộng đoàn sốt sắng trong lời nguyện chung và hiệp dâng Thánh lễ.
Trước khi kết thúc Thánh lễ, cộng đoàn cùng hiệp chung với Đức cha, quý cha trong giây phút cầu nguyện trước phần mộ của Đức cha cố Giuse an nghỉ trong nhà thờ.
Thánh lễ kết thúc trong bầu khí linh thiêng tưởng nhớ về vị mục tử âm thầm đã luôn đặt giáo phận Hải Phòng trong trái tim của mình.
Bai viết: Ban TTGP