Tiến trình tái thiết Đền thánh tử đạo Hải Dương

Vào giữa thế kỷ 19, một mảnh đất ngoại thành Hải Dương đã trở thành pháp trường hành quyết những người theo đạo, với tên gọi Khu Năm Mẫu. Trong số hàng trăm người đổ máu đào làm chứng cho đức tin, có bốn thánh tử đạo Hải Dương: Giêrônimô Liêm, Valentinô Vinh, Almatô Bình, và Giuse Nguyễn Duy Khang.

Năm 1905, một nhà nguyện được xây dựng trên chính mảnh đất này. Dòng người khắp nơi tấp nập về hành hương, Trung tâm hành hương đã cho xây dựng Đền thánh mới năm 1927. Đây là ngôi Đền thánh tử đạo lớn nhất Việt Nam thời ấy.
Các sinh hoạt tôn giáo nơi Đền thánh rất sầm uất và sôi động, đặc biệt vào ngày hành hương truyền thống, mồng 06 tháng 11 hàng năm.

Tuy nhiên, sức sống đã suy yếu sau biến cố 1954 và chấm dứt khi Đền thánh bị bom tàn phá năm 1967. Ngôi Đền trở nên đống đổ nát, người tín hữu di tản vào Nam, đất đai bị chiếm dụng, không gian thánh trở nên ô uế. Tưởng rằng Đền thánh chấm hết từ đây và sẽ chìm vào quên lãng.

Công trình tái thiết Đền thánh

Ước nguyện tái thiết Đền thánh đã được ấp ủ qua bao thời kỳ nơi đoàn Dân Chúa Giáo phận Hải Phòng, cách riêng là các vị Chủ chăn.

Vào năm 2006, cha Giuse Dương Hữu Tình được sai về coi sóc giáo xứ Hải Dương và được giao nhiệm vụ tái thiết Đền thánh. Năm 2015, Ban Tái thiết đã giải toả 43 hộ dân ra khỏi lòng Đền thánh, Trường đệ tử và nhận về với diện tích gần 3.000 m².

Mốc son trong tiến trình giải toả được ghi nhận vào ngày 06/11/2017, với sự kiện làm phép khu đất khởi công xây dựng, sau đúng 50 năm Đền thánh sụp đổ. Đến ngày 21/01/2019, Đức Tổng Giuse Vũ Văn Thiên cử hành lễ đặt viên đá góc.

Sau 6 năm thi công, Đền thánh xây lên tầng 2. Đền thánh mới theo mô hình cũ, nhưng xây bằng đá. Chất liệu này không chỉ tạo nên sự vững vàng, uy nghi của công trình, mà còn thể hiện đức tin trung kiên của các anh hùng tử đạo cũng như dòng dõi các ngài. Dù mới được nửa công việc, nhưng ngôi Đền đã toát lên nét đẹp nguy nga và đồ sộ của một công trình đức tin cấp Giáo phận.

Đây là công trình đòi hỏi nhiều kinh phí, cần sự cộng tác của mọi thành phần Dân Chúa. Trong những năm qua, nhiều người đã quảng đại công đức cho chương trình tái thiết Đền thánh. Theo lời mời gọi của Đức cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Bản, gia đình Giáo phận hiện đang tổ chức quyên góp. Ngài cũng trực tiếp đến với những người tín hữu gốc Hải Phòng tại Miền Nam để vận động; đồng thời kêu gọi cộng đồng hải ngoại, hướng lòng về linh địa Hải Dương chung tay dựng xây.

Hướng về tương lai

Những gì đang diễn ra trong công cuộc tái thiết Đền thánh quả như một phép lạ. Từ chỗ không có mảnh đất, giờ đã có không gian để thờ phượng và xây lại Đền thánh; từ đống đổ nát hoang tàn của ngồi Đền bị sụp đổ, một Đền thánh bằng đá uy nghi và tráng lệ đang vươn lên mỗi ngày; từ một mảnh đất bị ô uế, giờ đây đang trở nên thánh thiêng. Trước ơn lành của Chúa và phép lạ của Các Thánh tử đạo, chúng ta chỉ biết thốt lên: “Chúa đã làm cho Đền thánh tử đạo Hải Dương biết bao điều cao cả” (x. Lc 1,49).

Cùng với việc hoàn thiện Đền thánh như chương trình dự kiến, Bề trên Giáo phận còn lên kế hoạch mở rộng đất đai, hầu đáp ứng không gian phục vụ cho các nhu cầu của ngày đại lễ và việc hành hương. Đây là việc làm rất quan trọng, không kém gì việc xây Đền thánh. Mảnh đất này xưa vốn là Trung tâm hành hương của Giáo phận với diện tích 05 mẫu, tức 18.000 m². Ngày nay cũng rất cần không gian để tái lập các cuộc hành hương cho người tín hữu trở về nguồn cội đức tin, hầu kín múc sức mạnh thiêng liêng cho hành trình sống đạo Chúa và làm chứng cho Tin mừng. Diện tích mở rộng lần này dự kiến trên 3.000 m².

Công trình tái thiết Đến thánh hiện còn dang dở, việc mở rộng khuôn viên sẽ gặp nhiều thách đố. Với suy nghĩ của con người, thì các công việc này dường như là điều không tưởng, nhưng với Chúa, thì mọi sự đều có thể. Đồng thời, như nghĩa cử của lòng hiếu thảo và làm cho linh địa trổ sinh hoa trái: “Máu Các Thánh tử đạo là hạt giống nẩy sinh các Kitô hữu”, công trình tái thiết sẽ được nhiều người đồng tâm hiệp lực. Trong niềm xác tín ấy, con tim đang vui trở lại ngày hôm nay sẽ trở nên trọn vẹn vào ngày mai khi cùng nhau hành hương Đền thánh Hải Dương như tâm tình dân Chúa xưa:  “Vui dường nào khi thiên hạ bảo tôi: Ta cùng trẩy Đền thánh Chúa” (Tv 122,1).