TTTĐ Sáu Bậc Sống – Bảy ơn Chúa Thánh Thần (P.7)

Thư Tập Tiến Đức Sáu Bậc Sống 

5. Ơn Suy Biết

Ơn suy biết là ơn Chúa Thánh Thần vừa thúc đẩy vừa thu hút linh hồn lên thần trí, tức là sự hiểu biết vượt trên khả năng tự nhiên của trí tuệ con người qua đời sống cầu nguyện suy gẫm, và nhất là chiêm niệm.

Sự khác biệt giữa ơn thông hiểu và ơn suy biết như sau: Ơn thông hiểu được phú bẩm cách siêu nhiên cho linh hồn mà không có sự cộng tác của linh hồn, ngoại trừ lòng khao khát xin ơn và hạ mình trước nhan Chúa. Trong phút giây linh hồn có thể có khả năng phân biệt, thông hiểu các tương quan trong đức tin. Hay sự thông hiểu lớn dần theo ngày tháng mà không cần quá trình hoạt động của trí tuệ tìm biết. Còn ơn suy biết được ban cách tiệm tiến thông qua đời sống cầu nguyện nói chung. Ban đầu khởi sự từ việc suy gẫm, thuần túy dùng trí tuệ để suy biết các vấn đề đức tin. Nếu linh hồn siêng năng kết hiệp với Thiên Chúa bằng phương thế này, gặp gỡ Ngài qua chân lý, một hình thức cầu nguyện ở bậc tương đối cao của trí nguyện. Sẽ được Thánh Thần Chúa nâng dần lên những hiểu biết sâu rộng các chân lý đức tin. Sau đó, dù linh hồn có ý thức rõ ràng hay không, khi đời sống nhân đức linh hồn đã thăng tiến. Khả năng hiểu biết của linh hồn sẽ được Thiên Chúa củng cố, gia tăng ân sủng làm cho nó đủ sức chịu đựng ánh sáng chân lý cao siêu đến ngỡ ngàng.

Những linh hồn có đặc sủng, dù họ không chủ ý, từ bậc này Thánh Linh Thiên Chúa cũng sẽ dìu đưa họ vào đời sống nguyện cầu chiêm niệm. Dĩ nhiên nếu họ ý thức được sẽ tốt hơn nhiều, họ mau chóng tiến lên trong việc nên một với Thiên Chúa. Nguyện cầu chiêm niệm là phối hợp cả tâm tình đã được thanh tẩy, thăng hoa vượt trên những tình cảm tự nhiên, đã nên  thứ tình cảm tinh tuyền tạo cảm xúc cho những hiểu biết do gẫm suy đúc kết thành, dẫn đến lòng suy phục kính tôn và mến yêu Thiên Chúa nồng nàn. Nó như một trực giác siêu nhiên liên kết linh hồn với Thiên Chúa trong phút giây nhưng đủ để nuôi lớn linh hồn cách lạ thường.

Đến bậc này, không phải chỉ những khi linh hồn trầm mặc hướng về Thiên Chúa mới khai triển tâm thức trong những hiểu biết thần khí. Mà ngay cả lúc làm việc hay ngắm cảnh thiên nhiên, thậm chí ngay lúc bị tai nạn, thoát cái chết trong đường tơ kẻ tóc, linh hồn vẫn mở ra trong ánh sáng thần khí thấu hiểu các vấn đề linh hồn suy tư, tìm kiếm. Hoặc tâm tình được nâng lên đỉnh cao tình mến, dù chỉ qua một ý thức nhỏ hướng về Thiên Chúa.

Về tính chất của ơn, tuy vẫn có bậc thấp cao ở ơn thông hiểu, kiến thức bởi ơn thông hiểu thường nhanh chóng đạt được sự sáng suốt đủ để phân biệt  biết mình và các đối tượng tương quan trong đức tin, giúp linh hồn sống thánh thiện. Còn ơn suy biết được ban cho linh hồn cách tiệm tiến từ thấp lên cao, từ hạn hẹp đến mở rộng, nhưng lại soi sáng cho linh hồn thật phong phú kiến thức, có thể đạt đến mức uyên bác, cao siêu thần bí. Khi ơn suy biết đạt đến bậc cao, linh hồn cũng có những hiểu biết mà ơn thông hiểu tác động nơi linh hồn.

Nhờ ơn suy biết, linh hồn có thể có kiến thức uyên sâu về chân lý đức tin, làm sáng tỏ các mầu nhiệm, hiểu tường tận rạch ròi các tiến trình nhân đức, biết được Thánh ý Chúa. Không những giúp cho mình mà còn có thể giúp các linh hồn xây dựng vững vàng đời sống nhân đức hay hoàn tất thánh ý Chúa.

Ơn suy biết được ơn khôn ngoan thần khí hướng dẫn, linh hồn sẽ năng suy gẫm về tình yêu Thiên Chúa, về ơn cứu độ của Đức Giê-su Ki-tô mà đem lòng tri ân, ngưỡng mộ, cùng kính tôn Ngài trên hết mọi sự. Ơn này đặt nền tảng cho ơn kính sợ, tạo cho linh hồn niềm vui sướng, sự hạnh phúc được suy phục Thiên Chúa và thuộc về Thiên Chúa với vai trò một người con (Tv 84, 11). Ơn suy biết thường đem lại cho linh hồn niềm vui và cảm nhận hạnh phúc cao vời, khiến linh hồn xem nhẹ mọi thứ niềm vui và hạnh phúc đời tạm “những gì tôi đã thấy thì quá cao siêu đến nỗi điểm nhỏ bé nhất trong đó cũng đủ làm cho tôi ngây ngất. Trước những giá trị cao quí tuyệt vời ấy, tất cả mọi sự ở đời này chẳng có giá trị là bao” .

Ơn suy biết gắn liền với đời sống cầu nguyện ở bậc cao tâm -trí nguyện. Nó làm phát sinh hiệu quả thần khí cho việc gẫm suy, nguyện ngắm, giúp cho linh hồn thâm nhập vào các mầu nhiệm và vui hưởng ân huệ trọng đại này. Những linh hồn năng sống chiêm niệm nói chung cho cả bốn cách: chiêm suy, chiêm ngắm, chiêm ngưỡng và chiêm niệm. Sẽ được Thánh Thần ưu đãi ban dồi dào ơn suy biết, nâng linh hồn lên ở bậc thượng trí cao vời. Nhờ đó, linh hồn được khai sáng sâu xa các vấn đề đức tin và cuộc sống, khám phá những ý nghĩa sâu nhiệm của Lời Chúa nơi Thánh Kinh, từ ơn này Hội Thánh có nhiều thánh tiến sĩ.

Ơn suy biết khai sáng cho linh hồn sự hiểu biết cao sâu khôn dò, một năng lực siêu nhiên từ Thánh Thần Chân Lý đưa trí tuệ lên cao hay cả các quan năng của linh hồn chìm đắm trong mầu nhiệm Thiên Chúa. Được ơn ở mức độ thâm sâu cao vời này, các linh hồn thánh thiện đều có tâm trạng hạnh phúc  đến phải thốt nên như thánh Têrêsa Hài Đồng Giê-su “Ôi! Thưa Mẹ, con chẳng muốn và muốn cũng chẳng thể nói hết lòng mừng; có lắm cái mất thơm khi phải đưa ra gió; có lắm tư tưởng thâm thiết mất nghĩa cao thượng siêu vượt khi phải đụng chạm tới lưỡi phàm trần!” (MTH) .