Qua các cuộc thử thách linh hồn lộ ra những tì ố của tính tự ái, có thể còn giận, ghét, oán trách tha nhân vì họ đem đau khổ, bất hạnh hay sỉ nhục oan ức đến cho mình. Linh hồn chưa thâm tín đủ tất cả đều nằm trong chương trình của Thiên Chúa. 

Linh hồn làm bất cứ điều gì, phục vụ hay giúp đỡ, hy sinh hay nhẫn nại chịu đựng tha nhân, đón nhận hay từ chối…đều phát xuất từ một tâm hồn mang tình yêu mến Chúa nồng nàn. Nhất là họ luôn nỗ lực quan tâm đến phần rỗi các linh hồn. 

Linh hồn khi đạt đến cuối bậc sống đạo đức, sẽ được Thiên Chúa thúc đẩy cho có lòng khát khao mãnh liệt, mong ước được kết hợp sâu xa với Ngài hơn. Linh hồn tự nhận ra cần giũ bỏ đức tin tôi tớ. Họ như cái kén đã gần lột xác, con sâu rướn mình cái cuối cùng bỏ đi lớp vỏ, sẽ thành chú bướm xinh đẹp bay nhởn nhơ trong vườn tình yêu Thiên Chúa.

Đã bước trên đường mà không tiến lên mãi sẽ không tới được đích. Đã tiếp nhận sự thật, lại không sống với sự thật đến cùng sẽ không gặp thấy sự thật vĩnh hằng. Đến nguồn suối sự sống lại không khát sống mãnh liệt, sẽ không uống no thỏa, chỉ sống nửa vời. Đi trong ánh sáng mà không hòa tan mình vào ánh sáng sẽ còn ở mãi trong bóng tối phận người.

Mặc dù đời sống đạo đức đã cao, ý riêng vẫn tồn tại trong lời cầu nguyện, cầu xin. Họ có thể xin nhiều điều tốt đẹp để bảo đảm cho phần rỗi của mình. Nhưng không dám phó thác phần rỗi mình cho lòng nhân hậu của Thiên Chúa. Họ muốn gặp Chúa trên đỉnh cao thánh thiện, song không thể gặp Ngài dưới đáy sâu thung lũng tội lỗi. 

Có một cám dỗ mà đa số các linh hồn bị vấp, họ làm việc đạo đức phụng sự Thiên Chúa để được ơn an ủi sốt mến. Thưởng nếm sự ngọt ngào của ân sủng, linh hồn đâm ra say sưa sự ngọt ngào ấy. Vô tình tìm kiếm, khao khát mãi ơn an ủi sốt mến, hóa ra chủ ý làm việc đạo đức để được sự thỏa thích cho mình.

Linh hồn cố tiến đức thành công có, vấp phạm cũng có. Chúa nâng lên rồi Chúa hạ xuống, ban ơn an ủi cho lòng sốt mến rồi lại cất ơn đi, để linh hồn chịu sự khô khan cơ cực. Trí tuệ đôi lúc ra tối tăm, tâm tình khô nhạt, kinh nguyện không sốt sắng đem lại sự phấn khởi, khích lệ như thuở đầu.

Nhiều tự ái, họ không chỉ tự ái với người đời mà cả với Thiên Chúa. Dễ dàng trách Chúa sao nắng mưa không theo ý họ. Được mùa, được việc họ quên mất tạ ơn, mất mùa, thất bại công việc họ phàn nàn trách Chúa. Trách Chúa sao quan phòng cho họ gặp đau khổ, sỉ nhục, hiểu lầm, bệnh tật, gian nan v.v…

Lên bậc sống này, linh hồn thật sự có đức tin. Nhưng là đức tin còn non yếu, dễ bị chao đảo, dễ dàng đánh mất. Nhất là luôn có ý hướng vụ lợi trong niềm tin. Tin Chúa để được lợi, lợi phần hồn, phần xác. Giống như niềm tin của một người làm công cho chủ, tôi làm cho ông và ông trả công cho tôi, đó là công bằng, sòng phẳng.