Azerbaijan tiến hành các cuộc tấn công quân sự chống lại Kitô hữu Armenia ở Nagorno-Karabakh

1. Azerbaijan tiến hành các cuộc tấn công quân sự chống lại Kitô hữu Armenia ở Nagorno-Karabakh

Hôm thứ Ba, Azerbaijan đã tiến hành các cuộc tấn công quân sự nhằm vào khu vực có khoảng 120.000 người Kitô giáo Armenia ở khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh, pháo kích vào các tòa nhà và bắn vào các vị trí quân sự và dân sự của Armenia.

Chính phủ Azerbaijan hôm thứ Ba gọi cuộc tấn công của họ là “các biện pháp chống khủng bố” chống lại “các đơn vị quân sự bất hợp pháp của Armenia”. Azerbaijan cho biết các cuộc tấn công sẽ không dừng lại cho đến khi người dân tộc Armenia đầu hàng hoàn toàn.

Armenia và Azerbaijan đã tranh giành Nagorno-Karabakh từ năm 1988. Ngày nay, khu vực này được quốc tế công nhận là một phần của Azerbaijan, mặc dù khu vực này hầu như bao gồm hầu hết các Kitô hữu Armenia. Người dân tộc Armenia ở Nagorno-Karabakh phủ nhận quyền kiểm soát của người Azerbaijan đối với khu vực và tuyên bố quyền tự chủ dưới sự bảo trợ của “Cộng hòa Artsakh”.

“Lực lượng Phòng vệ Artsakh” của quốc gia ly khai này đã báo cáo về các cuộc tấn công bằng vũ khí nhỏ của người Azerbaijan nhằm vào quân đội và dân thường người Armenia trong nhiều tháng.

Các cuộc tấn công leo thang vào hôm thứ Ba khi quân đội Azerbaijan tung ra các cuộc tấn công bằng pháo và súng cối vào cả các vị trí quân sự và dân sự.

Theo Lực lượng Phòng vệ Artsakh, các cuộc pháo kích tiếp tục kéo dài cho đến nay đã khiến 23 thường dân bị thương và 2 người chết, trong đó có một trẻ em.

Cựu Bộ trưởng bang Artsakh Ruben Vardenyan nói với EWTN trong một tin nhắn video: “Tình hình thật khủng khiếp. “Chúng tôi có rất nhiều thường dân bị quân đội Azerbaijan giết hại. Chúng tôi có rất nhiều người bị thương. Các cuộc tấn công bắt đầu từ sáng và vẫn chưa dừng lại”.

Vardenyan tiếp tục kêu gọi cộng đồng quốc tế yêu cầu hành động để bảo vệ Kitô hữu Armenia ở Nagorno-Karabakh.

“Thế giới Kitô giáo cần nhận ra điều này là không thể chấp nhận được,” Vardenyan nói. “Tôi tin rằng chỉ có cùng nhau chúng ta mới có thể ngăn chặn cuộc chiến này.”

Ngoại trưởng Artsakh Sergey Ghazaryan đã chỉ trích những cuộc tấn công của Azerbaijan, và nói trong một tuyên bố hôm thứ Ba rằng: “Chúng tôi đang chứng kiến cách Azerbaijan, để thực hiện chính sách diệt chủng của mình, đang tiến tới việc hủy diệt vật chất dân thường và phá hủy các vật thể dân sự của Artsakh.”

Nguồn tin Đông Âu Visegrád 24 hôm thứ Ba đưa tin rằng “cuộc giao tranh quy mô lớn vừa mới bắt đầu ở Nagorno-Karabakh” và “cả hai bên đều sử dụng pháo binh và máy bay không người lái cảm tử”.

Theo Visegrád 24, “có thể một cuộc chiến khác giữa Azerbaijan và Armenia đang bắt đầu trước mắt chúng ta”.

2. Nguyên nhân cuộc chiến Armenia và Azerbaijan

Mặc dù một số người coi cuộc xung đột là nghiêm trọng về biên giới, nhưng các chuyên gia đã nhấn mạnh rằng tôn giáo cũng đóng một vai trò trung tâm trong cuộc chiến giữa người Armenia theo Kitô giáo và người Azerbaijan theo đạo Hồi.

Theo Sam Brownback, cựu đại sứ lưu động của Hoa Kỳ về tự do tôn giáo quốc tế, Armenia muốn duy trì ảnh hưởng của mình ở Artsakh, trong khi Azerbaijan muốn trục xuất người dân theo Kitô giáo Armenia để củng cố ảnh hưởng của mình trong khu vực.

Năm 2020, với sự hậu thuẫn của Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan đã khơi lại cuộc xung đột âm ỉ kéo dài bằng cách xâm chiếm Nagorno-Karabakh. Cuộc xung đột kéo dài sáu tuần kết thúc với việc Azerbaijan giành quyền kiểm soát Nagorno-Karabakh.

Cuộc chiến đã giết chết 6.800 chiến binh, 90.000 người phải di dời và khiến khoảng 120.000 người theo Kitô giáo Armenia bị cô lập khỏi phần còn lại của Armenia. Một con đường hẹp dài chưa đầy bốn dặm, được gọi là Hành lang Lachin, nối Armenia và Nagorno-Karabakh và là con đường duy nhất để cung cấp thực phẩm và nhu yếu phẩm cho người Armenia sống ở đó.

Vào tháng 12 năm 2022, những người Azerbaijan thân chính phủ, bề ngoài phản đối những hành vi vi phạm môi trường của Armenia, bắt đầu phong tỏa Hành lang Lachin, cắt đứt mọi quyền tiếp cận viện trợ. Vào tháng 4, các cuộc biểu tình kết thúc sau khi quân đội Azerbaijan bất chấp cảnh báo từ cộng đồng quốc tế, thiết lập trạm kiểm soát quân sự trên đường, tiếp tục phong tỏa.

Kể từ tháng 12, những người Armenia theo đạo Kitô đã bị mắc kẹt, không có thức ăn hoặc thuốc men sau cuộc phong tỏa Hành lang Lachin.

3. Các diễn biến mới nhất trong cuộc xung đột quân sự Nagorno-Karabakh

Sự leo thang trong tuần này cho thấy những dấu hiệu đầu tiên về xung đột quân sự toàn diện quy mô lớn ở Nagorno-Karabakh kể từ năm 2020.

Theo nhiều nguồn tin tại hiện trường, bao gồm cả Bộ Ngoại giao Cộng hòa Artsakh, thủ đô Stepanekert của Nagorno-Karabakh đã hứng chịu pháo kích dữ dội.

Bộ Ngoại giao Artsakh hôm thứ Ba đưa tin: “Azerbaijan đã phát động một cuộc tấn công quân sự quy mô lớn nhằm vào Cộng hòa Artsakh. Vào thời điểm này, thủ đô Stepanakert cũng như các thành phố và làng mạc khác đang bị pháo kích nặng nề.”

Robert Nicholson, chủ tịch nhóm nhân quyền Dự án Philos, cho biết hôm thứ Ba rằng “Azerbaijan cuối cùng đã phát động cuộc chiến nhằm xóa bỏ người Armenia khỏi #NagornoKarabakh – và với sự cho phép của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ”.

Brownback cho biết: “Tôi tố cáo bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất có thể về cuộc tấn công vô cớ này của Azerbaijan nhằm vào Kitô hữu Armenia ôn hòa ở Nagorno-Karabakh, còn được gọi là Artsakh! Điều này là sai trái. Đây là một cuộc tấn công vào dân thường và nó phải chấm dứt ngay lập tức.”

Azerbaijan biện minh cho hành động này là ‘hoạt động chống khủng bố’

Về phần mình, Azerbaijan phủ nhận việc tấn công vào dân thường và gọi hoạt động của mình ở Nagorno-Karabakh là “các hoạt động chống khủng bố”.

Trong thông cáo báo chí hôm thứ Ba, Bộ Quốc phòng Azerbaijan cho biết: “Các hoạt động chống khủng bố tại địa phương do Lực lượng vũ trang Azerbaijan thực hiện ở vùng Karabakh của Azerbaijan đang diễn ra”.

“Là một phần của hoạt động, chỉ các cơ sở quân sự và cơ sở hạ tầng hợp pháp mới bị tấn công và vô hiệu hóa bằng cách sử dụng vũ khí có độ chính xác cao.”

Azerbaijan cáo buộc Armenia triển khai lực lượng vũ trang để giúp đỡ người dân tộc Armenia ở Nagorno-Karabakh và cảnh báo dân thường không can thiệp.

Thông cáo của Azerbaijan cho biết: “Xem xét việc triển khai hỏa lực của các lực lượng vũ trang Armenia gần các khu dân cư, chúng tôi kêu gọi dân thường tránh xa các cơ sở quân sự và không ủng hộ việc thành lập các lực lượng vũ trang của Armenia”.

Bộ Quốc phòng Azerbaijan cũng cho biết họ đang khuyến khích người dân Nagorno-Karabakh di tản khỏi các khu vực nguy hiểm và di dời đến các “trạm tiếp nhận” mà họ đã thiết lập ở Hành lang Lachin.

Thông cáo cho biết: “Các hành lang nhân đạo và trạm tiếp nhận đã được tạo ra trên đường Lachin và các hướng khác để bảo đảm việc di tản người dân khỏi khu vực nguy hiểm”.

Christian Solidarity International, gọi tắt là CSI, một nhóm viện trợ nhân đạo, gọi đây là chiến thuật nhằm thanh lọc các Kitô hữu Armenia khỏi Nagorno-Karabakh.

CSI cho biết, “Khi ném bom các khu vực dân sự, Azerbaijan đang nhắn tin cho người dân ở Nagorno-Karabakh, yêu cầu họ rời đi qua Hành lang Lachin. Con đường mà họ đã chặn suốt 9 tháng để dân chúng chết đói, giờ đây họ đã mở cửa cho người dân đi qua. Mục tiêu là như nhau: quét sạch người Armenia ở Karabakh.”