Cùng Đọc Thư Chung HĐGMVN Gửi Cộng Đồng dân Chúa, Đặc Biệt Là Các Bạn Trẻ

Người trẻ trong Giáo Hội Việt Nam hẳn thấy ấm lòng và hăng say hơn trong đời sống Đức Tin khi đọc Thư Chung mà Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã gửi cho Cộng đồng dân Chúa, nhấn mạnh đặc biệt đến các bạn trẻ, sau Đại Hội lần thứ XIV tại Trung Tâm Mục Vụ Giáo Phận Hải Phòng.

Các bạn trẻ là Giáo lý viên, là sinh viên học sinh, hoạt động trong giới trẻ các giáo xứ, Thiếu Nhi Thánh Thể, ca đoàn hay thuộc các hội đoàn khác trong giáo xứ, cần đọc Thư Chung này như kim chỉ nam trong đời sống đạo cũng như trong mối tương quan với Giáo Hội là mẹ.

Với tâm tình con thảo trong Hội Thánh Công Giáo, chúng ta cùng đọc lại Thư Chung này.

Thư Chung có 8 đề mục, đánh dấu từ số 1 đến số 8. Nội dung số 1 là lời chào thăm gửi đến toàn thể dân Chúa, đặc biệt các bạn trẻ, đồng thời tạ ơn Chúa và cám ơn dân Chúa đã đồng lòng hưởng ứng lời mời gọi của Hội đồng Giám mục bằng những nỗ lực hành động cụ thể trong ba năm thực hiện chương trình “Mục Vụ Gia Đình”.

Mở đầu đề mục số 2, Thư Chung khẳng định “Các Kitô hữu trẻ luôn là mối quan tâm đặc biệt của toàn thể Giáo hội”. Thư Chung đề cập đến Thượng Hội đồng Giám mục lần thứ XV họp tại Rôma vào tháng 10 năm 2018 đã bàn về chủ đề “Giới trẻ, đức tin và việc phân định ơn gọi” cùng việc Đức Thánh Cha Phanxicô ban hành tông huấn “Chúa Kitô đang sống” (Christus vivit). Thư Chung công bố chủ đề mà HĐGMVN chọn cho Giáo Hội Việt Nam trong ba năm tới (2020-2022) là Mục vụ Giới Trẻ.

Thư Chung đề cập đến trình thuật Đức Giêsu hiện ra và đồng hành với hai môn đệ trên đường Emmaus “là trình thuật truyền cảm hứng cho Thượng Hội đồng Giám mục thế giới về người trẻ”. Hội Đồng Giám Mục nói rõ “hành trình Emmaus đã trở thành khuôn mẫu của mục vụ giới trẻ”. Như thế, Thư Chung hướng dẫn: “đồng hành với giới trẻ cần được thực hiện theo ba bước: (1) lắng nghe cuộc sống của người trẻ; (2) cùng với người trẻ phân định thánh ý Chúa dưới ánh sáng của sứ điệp Tin Mừng; (3) giúp người trẻ hành động để sống tuổi trẻ cách phong phú”.

Các bạn giáo lý viên và học viên giáo lý cảm thấy gần gũi khi Thư Chung nói đến trình thuật gặp gỡ trên đường Emmaus: Chúa Giêsu tiến đến và cùng đi, lắng nghe và chấp nhận, thấu hiểu và cảm thông, giải thích Kinh Thánh… tất cả đều dẫn đến việc kết hiệp mật thiết với Chúa Giêsu là mẫu gương và là sự sống của chúng ta. (Trình thuật này là mẫu mực cho một buổi gặp gỡ Giáo lý. Xin xem Tiến Trình và Tổ Chức Một Buổi Gặp Gỡ Giáo Lý, Maddalena Phạm thị Thúy)

Nói về việc “lắng nghe”, Thư Chung đề cập đến những “thuận lợi thách đố đối với người trẻ tại Việt Nam hôm nay”: Các thuận lợi là gia đình vẫn là “trường học đầu tiên”, giới trẻ có nhiều cơ hội học hành, làm việc, sinh hoạt cộng đồng v.v… Các thách đố của thời đại là hiện tượng di dân, thế giới kỹ thuật số, ảnh hưởng của chủ nghĩa cá nhân và trào lưu hưởng thụ…

Từ đó, Thư Chung cảnh báo lối sống “buông thả, sống ảo, sống vội, sống dửng dưng vô cảm và vô trách nhiệm”, và tệ hơn, lún sâu vào những cám dỗ của thời đại như nghiện ngập, buôn bán ma túy, hôn nhân thử, đồng tính, phá thai, bạo lực…

Đọc đến đây, có lẽ chúng ta nên dừng lại ít phút. Hãy càm ơn Chúa nếu chúng ta chưa bị ảnh hưởng các lối sống tiêu cực đó, và hãy cầu nguyện nhiều cho chính chúng ta và bạn bè cùng trang lứa, bạn nhé. Đặc biệt các bạn giáo lý viên, chúng ta cần nêu gương sáng và cầu nguyện nhiều hơn, tha thiết hơn cho chúng ta và cho các em.

Tiếp theo, trong mục số 4, Thư Chung nói đến ơn gọi và sứ mệnh của người trẻ. “Giáo hội cũng muốn gửi đến các bạn trẻ sứ điệp cao cả của Tin Mừng: Thiên Chúa là Cha luôn yêu thương các bạn, Chúa Kitô đã cứu độ các bạn, ngày hôm nay Người vẫn đang sống, vẫn đồng hành với các bạn như một người Bạn thân thiết”.

Thư Chung viết: “Tuổi trẻ là ân sủng và quà tặng mà các bạn cần đón nhận với lòng biết ơn và sống sung mãn chứ không lãng phí, hãy phát huy các khả năng Chúa ban để trở nên một người trưởng thành toàn diện”. Và, “tuổi trẻ còn là một phúc lành cho Giáo Hội và thế giới” (Tông huấn Chúa Kitô đang sống, số 134). Vì thế, người trẻ phải làm phong phú Giáo Hội.

Người trẻ làm phong phú Giáo Hội và thế giới bằng nhiều cách: bằng việc nên thánh, bằng việc sống đức ái trong gia đình và trong xã hội. Tông huấn Chúa Kitô đang sống viết: “Hương thơm thánh thiện tỏa ra từ đời sống lành thánh của biết bao người trẻ có thể băng bó các vết thương của Giáo hội và của thế giới, và đưa chúng ta trở lại với tình yêu viên mãn mà chúng ta đã được kêu gọi từ thuở đời đời”,

Thư Chung mời gọi mọi người đồng hành với giới trẻ và đổi mới mục vụ giới trẻ “đặc biệt các linh mục, cần đổi mới cách nhìn và cách tiếp cận người trẻ”. (Số 5) Thư Chung nhắc lại lời Đức Thánh Cha Phanxicô trong Tông huấn Chúa Kitô đang sống, số 221:

“Người trẻ cảm thấy có một khoảng cách vời vợi giữa những gì họ được học và thế giới họ đang sống. Những gì họ được dạy về các giá trị tôn giáo và luân lý không hề chuẩn bị cho họ khả năng chống đỡ trước một thế giới chế nhạo các giá trị ấy, họ cũng không học được cách cầu nguyện và thực hành đức tin khả dĩ đứng vững giữa nhịp sống vội vã của xã hội”

HĐGMVN đề nghị Chương trình Mục vụ Giới trẻ 3 năm (2020 – 2022) với các chủ đề sau:

– 2020: Đồng hành với người trẻ hướng tới sự trưởng thành toàn diện.

– 2021: Đồng hành với người trẻ trong đời sống gia đình.

– 2022: Đồng hành với người trẻ trong đời sống Giáo Hội và xã hội.

Một cách cụ thế, Thư Chung đề nghị 3 điều thực hành: Một là giúp các bạn trẻ học hỏi Youcat (Giáo lý cho người trẻ), Docat (Giáo huấn xã hội cho người trẻ), và Tông huấn “Chúa Kitô đang sống”. Hai là cử hành ngày Giới Trẻ và tổ chức Đại hội Giới trẻ toàn quốc khi kết thúc 3 năm mục vụ. Ba là sống: tạo điều kiện cho hoạt động giới trẻ, bổ nhiệm các linh mục đồng hành với giới trẻ và ứng dụng mạng xã hội vào công tác mục vụ giới trẻ để “cung cấp thông tin về mục vụ xã hội, trau dồi kiến thức và kỹ năng cần thiết để sống hiệp thông và loan báo Tin Mừng” (số 6).

Số 7 của Thư Chung trình bày chi tiết hơn về chủ đề năm 2020: “Đồng hành với người trẻ trong tiến trình hướng tới sự trưởng thành toàn diện”. Thư Chung trích Tông huấn “Chúa Kitô đang sống” (số 26-27) để hướng dẫn công tác mục vụ.

Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi các bạn trẻ chiêm ngắm tuổi trẻ của Đức Giêsu để lớn lên và trưởng thành cách toàn diện theo gương của Người: (x. Lc 2, 52). Ngài viết: “Trong những năm tuổi trẻ, Người đã ‘tự rèn luyện’, chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện kế hoạch của Chúa Cha. Người đã hướng tuổi niên thiếu và tuổi trẻ của mình theo sứ mạng cao cả ấy”.

HĐGMVN đề nghị các mục tử, những người làm công tác mục vụ giới trẻ, đặc biệt là cha mẹ, hãy đồng hành để giúp các thanh thiếu niên lớn lên và trưởng thành về thể lý, tâm lý, tâm linh, và phân định ơn gọi.

Thư Chung viết rất cụ thể như sau (mặc dù những dòng này viết cho các mục tử và những người có trách nhiệm, nhưng người trẻ cần đọc và thực hành trong đời sống). Xin trích nguyên văn:

“a-Thể lý: giúp người trẻ rèn luyện thân thể khỏe mạnh, giữ kỷ luật đối với chính bản thân, phòng ngừa các đam mê nguy hại như rượu, bia, ma túy, cờ bạc, nghiện game.

b-Tâm lý: giúp người trẻ tập luyện các đức tính nhân bản, đặc biệt tính trung thực, ý thức công bằng, lương tâm ngay thẳng, tinh thần trách nhiệm; tạo điều kiện để người trẻ có nhiều cơ hội sinh hoạt cộng đồng, nhờ đó hướng mở tới tha nhân, tập sống chung và làm việc chung với tinh thần liên đới, quảng đại, vị tha; mở các lớp kỹ năng sống về nhận diện giá trị bản thân, trưởng thành tâm lý và tính dục, phát triển tương quan hài hòa với mọi người.

c-Tâm linh: giúp các bạn trẻ gặp gỡ và củng cố tình bạn với Chúa Kitô, Đấng đang sống, nhờ cầu nguyện với Lời Chúa, tôn thờ Thánh Thể, tham dự phụng vụ cách tích cực. Để thực hiện mục tiêu này, các mục tử và giáo lý viên cần canh tân việc dạy giáo lý cho giới trẻ bằng cách tổ chức các buổi tọa đàm, thảo luận theo chuyên đề, nhất là những vấn đề thiết thân với giới trẻ.

d- Văn hóa: không thể tách rời việc đào tạo tâm linh ra khỏi đào tạo về văn hóa. Đào tạo văn hóa đích thực là phát triển sự khôn ngoan, tức là tri thức nhân văn và phát triển nhân bản, chứ không chỉ tìm lợi ích vật chất và hiệu quả cụ thể tức thời (x. Tông huấn Chúa Kitô đang sống, số 223).

e-Phân định ơn gọi: người trẻ cũng cần được đồng hành và hướng dẫn trong việc phân định tiếng gọi của Thiên Chúa, kêu mời họ bước vào đời sống tu trì hoặc đời sống hôn nhân, để họ có thể đáp lại tiếng gọi của Chúa với tất cả tự do, ý thức đức tin và quảng đại dấn thân”.

Mục số 8 là lời ngỏ trực tiếp với tất cả các bạn trẻ Công Giáo tại Việt Nam. Các Đức Cha nhắn nhủ các bạn trẻ dựa vào lời Đức Thánh Cha Phanxicô viết về các môn đệ trên đường Emmaus: “Chúa Giêsu cùng đi với hai môn đệ… Người bước vào trong đêm tối của họ. Khi lắng nghe Người, họ cảm thấy lòng ấm lên và trí sáng ra; khi Người bẻ bánh, mắt họ mở ra. Chính họ chọn đi trở lại ngay lập tức con đường vừa đi, để về với cộng đoàn và chia sẻ kinh nghiệm gặp gỡ Đấng Phục Sinh” (Tông huấn Chúa Kitô đang sống, số 237).

Xin được tóm tắt các điều Thư Chung nhắn nhủ như sau:

1. Các bạn trẻ hãy đến với Chúa Giêsu, cầu nguyện, lắng nghe lời Chúa, đón nhận sức sống của Người trong Thánh Thể, nhờ đó biết nhìn cuộc đời với cặp mắt mới và nhận ra Chúa luôn đồng hành với mình.

2. Các bạn trẻ hãy đến với cộng đoàn Giáo hội ở nơi mình đang sinh sống, học hành, làm việc. Các bạn trẻ không sống đức tin một mình nhưng với cộng đoàn và trong cộng đoàn. Nhờ các sinh hoạt của giáo xứ, hội đoàn, hoặc cộng đoàn Kitô hữu nhỏ; các bạn cảm nhận được sự nâng đỡ trong những lúc khó khăn, đồng thời học mở lòng ra trước nhu cầu của tha nhân.

3. Các bạn trẻ hãy mạnh dạn kể lại cho các bạn trẻ khác về kinh nghiệm đức tin của mình, kể bằng lời và bằng chính cuộc sống tốt lành của mình. Các bạn trẻ trở thành những sứ giả loan báo Tin Mừng của Chúa Kitô Phục Sinh cho mọi người, đồng thời góp phần dựng xây quê hương và dân tộc.

4. Thư Chung mời gọi các bạn trẻ hường về Mẹ Maria. Xin đọc những lời sau đây (trích nguyên văn trong Thư Chung) chậm rãi với tâm tình chiêm ngắm Mẹ hiền:

“Vào thời điểm sứ thần Gabriel truyền tin cho Đức Maria, Mẹ cũng là một người trẻ. Mẹ đã lắng nghe, suy đi nghĩ lại trong lòng, và quảng đại đáp lại tiếng Chúa kêu gọi. Và một khi đã thưa ‘Xin vâng’, Mẹ dấn bước với tất cả tình yêu trung tín, kể cả trong những lúc khó khăn và thử thách nhất. (Người viết nhấn mạnh) Mẹ thực sự là mẫu gương và hơn nữa, là Ngôi Sao Hy Vọng, dẫn bước chúng ta vượt qua mọi gian nan thử thách để bước đi trên con đường của Tin Mừng. Chúng ta cùng hướng về Đức Maria với tâm tình cậy trông và yêu mến. Nguyện xin Mẹ luôn đồng hành và chúc phúc cho chúng ta”.

Sàigòn Lễ Mẹ Mân Côi 2019

Gioan Lê Quang Vinh