HUYNH ĐOÀN GIÁO DÂN ĐA MINH Cầu nguyện – hiệp thông – học hành – sứ vụ
Lá Thư Đặc Trách Tháng 08 / 2019
Những Bài Thánh Ca Cựu Ước
Anh chị em huynh đoàn thân mến,
Ngoài thánh vịnh, giờ kinh phụng vụ thêm phong phú nhờ các bài thánh ca Kinh Thánh, được sáng tác trong bối cảnh cụ thể và có dấu ấn riêng. Trước khi bàn về các thánh ca Tân Ước của giờ Kinh Chiều, chúng ta đề cập đến các bài thánh ca Cựu Ước được đọc trong giờ Kinh Sáng.
Kinh Sáng là lời nguyện kitô hữu đón ngày mới, mừng đón thái dương tượng trưng cho Đức Kitô. Có 26 bài thánh ca Cựu Ước được chọn, rải mỗi ngày một bài trong bốn tuần. Đây là những bài ca chúc tụng Chúa, định hướng cho ngày mới, và tuyên xưng niềm vui sống trong thời Thiên Sai.
Những bài thánh ca chúc tụng
Hoàng tráng nhất trong các bài thánh ca Cựu Ước chính là khúc khải hoàn ca của Môisen và Dân Do Thái, sau khi vượt qua biển đỏ, họ hát lên mừng Chúa bài ca sau :
“Tôi xin hát mừng Chúa, Đấng cao cả uy hùng :
Người là Chúa tôi thờ, xin dâng lời vinh chúc,
Người là Chúa tổ tiên, mừng Người câu tán tụng…
Còn dân đã chuộc về, Ngài yêu thương dìu dắt,
lấy quyền lực dẫn đưa tới đất thiêng Ngài ngự” (Xh 15).
Hãy cùng ba bạn trẻ trong sách Đaniel (Đn 3), ung dung giữa lò lửa cháy, kêu mời muôn loài, cùng các thiên sứ và nhân loại, hát lên bài ca chúc tụng quyền năng Thiên Chúa :
“Lạy Chúa, chúc tụng Ngài
là Thiên Chúa tổ tiên chúng con,
xin dâng lời khen ngợi suy tôn muôn đời…
Chúc tụng Chúa trên vòm trời tận chốn cao xanh,
xin dâng lời ca tụng tôn vinh muôn đời.
Muôn vật Chúa tạo thành, nào chúc tụng Chúa,
hãy dâng lời ca tụng suy tôn muôn đời”.
“Chúc tụng Chúa đi, mọi công trình của Chúa,
muôn ngàn đời, hãy ca tụng suy tôn.
Chúc tụng Chúa đi, các thiên sứ của Người,
chúc tụng Chúa đi, chín tầng trời thăm thẳm…”
Kitô hữu cùng với muôn vật Chúa tạo thành dâng lời ca tụng suy tôn. Đó là mặt trời, mặt trăng, tinh tú, lửa hồng, giá rét, ngày đêm, ánh sáng và bóng tối… Đó là đồi xanh núi biếc, hoa lá cỏ cây, sông suối, đại dương, cá biển, chim trời, cầm thú … Đó là cùng với các thiên sứ, tư tế và hàng công chính, phàm nhân và kẻ khiêm nhường dâng lời chúc tụng.
Tâm niệm ý lực cho cuộc đời
“Trời hãy lắng tai này tôi sắp kể, đất nghe cho tường lời lẽ miệng tôi”, là lời thoại tha thiết khởi đầu cho bài ca trong Đệ Nhị Luật (32,1-12), đáng trở thành ý lực của cuộc sống :
“Chúa tín thành không mảy may gian dối,
Người quả là chính trực công minh.
Hãy nhớ lại những ngày xưa tháng cũ,
và ngẫm xem từng thế hệ qua rồi.
Cứ hỏi cha ngươi là người sẽ dạy,
thỉnh bậc lão thành, họ sẽ nói cho nghe.
“Há chính Người chẳng phải Cha ngươi …
Tựa chim bằng trên tổ lượn quanh,
giục bầy con bay nhảy,
xoè cánh ra đỡ lấy, rồi cõng con trên mình.”
Nếu bài ca trong sách Huấn Ca là lời chúc tụng của toàn thể dân thánh qua biểu tượng Giêrusalem, thì sách Khôn Ngoan dạy ta tìm kiếm và tuân hành ý Chúa :
“Xin thương thành Giêrusalem của Chúa…
Xin làm cho khắp cả Xi-on
vang lời tường thuật những kỳ công của Chúa.” (Hc 36)
“Lạy Chúa, tự cõi trời thánh thiêng Chúa ngự,
xin gửi Đức Khôn Ngoan Ngài tới,
để phù trì và đồng lao cộng khổ với con,
cho con biết điều đẹp ý Chúa.
Vì Đức Khôn Ngoan hiểu biết tất cả,
sẽ khôn khéo hướng dẫn con trong việc con làm,
lấy quyền năng vinh hiển mà gìn giữ con.” (Kn 9)
Sống trong tin tưởng và hy vọng
Giữa cảnh lưu đày, bài ca của Tôbia (Tb 13,2-8), giúp ta nhìn sự cố dưới ánh sáng đức tin. Thiên Chúa cho phép tai họa xảy ra để dạy dỗ, nhưng sẽ cứu chữa và giải thoát dân.
“Nào xưng tụng Chúa trước mặt chư dân.
Chính Người đã phân tán anh em vào giữa họ,
tại đó, Người đã cho anh em thấy:
Người là Đấng cao cả muôn trùng…
“Chúa đánh phạt vì những việc con cái ngươi làm,
nhưng rồi lại xót thương con cái người công chính…
Chúc tụng Thiên Chúa là Đấng Ít-ra-en tôn thờ !
chúc tụng Thánh Danh đến muôn thuở muôn đời”.
Tương tự, kitô hữu cùng với bà Giu-đi-tha, dâng lời tạ ơn trong bầu khí đại lễ rộn rã các thanh âm của toàn dân :
“Hãy ca ngợi Thiên Chúa của tôi, theo nhịp trống,
hát lên mừng Người, rập tiếng chiêng,
trầm bổng hoà vang thánh ca cùng thánh vịnh,
hãy suy tôn và cầu khẩn danh Người…” (Gđt 16)
Niềm vui sống thời thiên sai
Đặc biệt, bài ca của các ngôn sứ thường hướng chúng ta đến thời Thiên Sai, mà nay đã thành hiện thực nơi Đức Kitô.
“Thời cánh chung, núi đền thờ Chúa
đứng kiên cường vượt đỉnh các non cao,
vươn mình trên hết mọi ngọn đồi.
Dân dân lũ lượt đưa nhau tới,
nước nước dập dìu kéo nhau đi…
Hãy đến đây, nhà Giacóp hỡi,
ta cùng đi, nhờ ánh sáng Chúa soi đường !” (Is 2.2-5)
“Vì ngươi sẽ được Chúa đem lòng sủng ái,
và Chúa lập hôn ước cùng xứ sở ngươi.” (Is 61,4)
Sẽ là an ủi biết bao khi chúng ta khởi đầu ngày mới trong lời hứa hẹn đầy yêu thương của Thiên Chúa :
“Ta dẫn người mù tối qua những lối chưa tường,
trên nẻo đường mới lạ, sẽ dìu họ bước đi. (Is 42, 6)
“Như mẹ hiền an ủi con thơ,
Ta sẽ an ủi các ngươi như vậy.” (Is 66, 13)
“Như mục tử, Chúa chăn giữ đoàn chiên của Chúa,
tập trung cả đoàn dưới cánh tay.
Lũ chiên con, Người ấp ủ vào lòng,
bầy chiên mẹ, cũng tận tình dẫn dắt.” (Is 40,11)
Như thế ngày mới của kitô hữu sẽ ngập tràn hồng ân cứu độ, và âm vang lời ca chúc tụng, tạ ơn :
“Các bạn sẽ vui mừng múc nước tận nguồn ơn cứu độ…
Hãy tạ ơn Chúa, cầu khẩn danh Người,
vĩ nghiệp của Người, loan báo giữa muôn dân,
và nhắc nhở : danh Người siêu việt”. (Is 12,3-4)
Lm. Phanxicô X. Đào Trung Hiệu OP
