1. Niềm hy vọng lạ lùng
Tổng hội khai mạc bằng thánh lễ kính Chúa Thánh Thần vào Chúa Nhật 17/7/2022. Với chủ đề bài giảng “Hy vọng đặt trên nền tảng vững chắc là Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta,” hoạ lại ý tưởng thánh Phaolô quảng diễn trong thư gửi tín hữu Côlôsê “chính Đức Kitô ở trong anh em, là niềm hy vọng vinh quang” (Cl 1,27), cha Bề trên Tổng quyền (BTTQ) Gerard Francisco Timoner nhấn mạnh rằng giữa những thử thách và bấp bênh, tranh chấp và bách hại giữa lòng thế giới hôm nay, niềm hy vọng Tin Mừng vẫn chiếu sáng. Thật vậy, cách đây một tháng, Dòng Đa Minh đóng cửa một tu viện và sáu tu xá trong toàn Dòng. Dẫu vậy, giữa lúc chiến tranh khốc liệt tàn phá Ucraina, thì mới đây anh em Đa Minh tại quốc gia này lại thiết lập một tu xá mang tên thánh Đa Minh ở thành phố Khmelnytskyi! Thêm vào đó, cha BTTQ cũng nhắc đến sự hiện diện của các anh em chị Đa Minh giữa những người dân đang chịu đựng áp bức tại Myanma và nhiều nơi trên thế giới. Kết thúc bài giảng, cha BTTQ nhấn mạnh: “niềm hy vọng đặt trên nền tảng vững chắc là Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta, ngay cả trong đau khổ và sự chết. Hy vọng chính là bảo chứng Thiên Chúa vẫn liên luỵ với cuộc sống chúng ta trong các mầu nhiệm: vui, thương, mừng, sáng. Đấy chính là niềm hy vọng lạ lùng” mà chúng ta vẫn hát trong thánh thi “O Spem Miram” của thánh Tổ phụ.
Tổng hội có hai vị khách mời đến thuyết trình: 1) nữ giáo sư María Luisa ASPE Armella, chuyên ngành sử học, 2) đức giám mục David MARTÍNEZ de Aguirre Ginea, o.p., giám quản tông toà giáo phận Puerto Maldonado, Peru. Từ những góc nhìn chuyên môn, hai vị diễn thuyết về những trào lưu xã hội đang tác động đến các sinh hoạt tôn giáo, văn hoá và chính trị trên thế giới nói chung và tại Châu Mỹ nói riêng. Sau tuần lễ đầu tiên từ 18-24/7, các uỷ ban đã hoàn tất bản văn sơ thảo. Bước sang tuần lễ thứ hai, một số anh chị em dương tính Corona virus. Ban tổ chức đề nghị tất cả mọi người mang khẩu trang trong mọi sinh hoạt cộng đồng để giảm thiểu sự lây lan… Dù vậy, bản văn chung kết vẫn được hoàn tất vào cuối tuần lễ thứ hai, ngày 30/7. Trong tuần lễ còn lại từ 1-8/8, các phiên họp khoáng đại sẽ thảo luận và bỏ phiếu cho các tuyên bố, chỉ thị, uỷ nhiệm, khuyến cáo, tri ân trong công vụ Tultenango.
2. Ngôi nhà tuân phục
Tỉnh dòng Mehicô tổ chức lễ khấn lần đầu cho 8 tân khấn sinh vào thứ bảy 30/7/2022. Trong bài giảng lễ khấn, cha BTTQ nhắc lại ý tưởng của thánh Tôma Aquinô xác nhận đời sống thánh hiến là trường học luyện tập đức ái hoàn hảo “perfectae caritatis.” Theo đó, ba lời khuyên Tin Mừng: tuân phục, thanh khiết và thanh bần không phải là cứu cánh, nhưng là những phương thế làm cho đời sống bác ái của người tu sĩ Đa Minh ngày một hoàn thiện hơn. Hơn nữa, Dòng Đa Minh đặt lời khấn tuân phục là nguyên lý thống những tất cả những yếu tố còn lại trong đời sống thánh hiến như ơn gọi, sứ vụ, cầu nguyện, cộng đoàn. Tựu trung, khấn tuân phục nhấn mạnh việc người tu sĩ vâng phục thánh ý Thiên Chúa, vì họ được Chúa gọi, họ lắng nghe và vâng phục. Dĩ nhiên, vâng phục thánh ý Chúa cần được diễn tả qua việc vâng phục các bề trên, lắng nghe anh chị em, lắng nghe những tiếng kêu cứu thầm lặng của biết bao người vô vọng giữa lòng thế giới hôm nay. Nói cách khác, “biết lắng nghe nhau” cần trở thành một nét văn hoá và đó cũng là một phần của tuân phục Tin Mừng. Liên hệ đến tổng hội, cha BTTQ gọi tổng hội là “ngôi nhà tuân phục,” nơi đây các anh em chị em đang lắng nghe những thỉnh nguyện, kiến nghị, nhu cầu của người thời nay. Điểm thiết yếu là họ cần lắng nghe Lời Thiên Chúa, cầu nguyện và biện phân.
3. Tạm kết
Cuối tuần lễ thứ hai, uỷ ban tu chính hiến pháp Dòng đã hoàn tất bản văn chung kết và phiên họp khoáng đại tổng hội bỏ phiếu chiều 30/7/2022. Bản văn gồm 54 kiến nghị, liên quan trực tiếp đến 30 khoản hiến pháp và chỉ thị Dòng Đa Minh. Trong khuôn khổ giới hạn của bản tin, chúng tôi chỉ trích dẫn một khoản tu chính ở số 199§1 về công thức Khấn Dòng. Công thức này có hai chữ “fratrum” trong tên gọi của Dòng là “Ordinis Fratrum Praedicatorum,” nay được tu chính thành “Ordinis Praedicatorum,” xét vì hiến pháp Dòng Đa Minh không chỉ bao gồm các nam tu sĩ, mà còn có các nữ đan sĩ. Hơn nữa, một ý kiến bổ sung tái xác nhận, dựa vào lịch sử, từ năm 1216, tên của Dòng lúc bấy giờ chưa có chữ “fratrum.” Tóm lại, khi bản văn công vụ Tultenango 2022 được công bố và tu chính khoản 199§1 Hiến pháp Dòng, tên của Dòng trong công thức khấn sẽ là “Dòng Giảng Thuyết,” thay cho tên vẫn quen dùng là “Dòng Anh Em Giảng Thuyết” như đã in trong sách Hiến pháp Dòng, bản Việt Ngữ năm 2019, trang 106. Năm bản văn còn lại sẽ tiếp tục được thảo luận và bỏ phiếu trong tuần lễ sắp tới.
Hoài Phong lược ghi, 31/7/2022