Thần học online 01: Bí tích là gì ?

Bí tích tổng quát

 

Suốt 1200 năm, Hội thánh không định nghĩa rõ ràng thế nào là bí tích và cũng không xác định là có bao nhiêu bí tích, vì tất cả vũ trụ này cách nào đó đều mang dáng dấp của bí tích, hiểu như là những dấu chỉ về Thiên Chúa. Năm 1072 thánh Phêrô Đamianô lập danh sách gồm 12 bí tích, nhưng không kể bí tích Thánh Thể và Truyền Chức Thánh. Con số 7 bí tích mới chỉ được xác định trong Công đồng chung Lyon II, khóa IV ngày 6.7.1274; cả Giáo hội Công giáo và Giáo hội Đông phương Hylạp cũng đều tuyên xưng có 7 bí tích. Giáo lý về 7 bí tích vào thế kỷ XVI, được Công đồng Trentô (1546-1563) tái xác định và đã long trọng tuyên bố thành tín điều:

“Nếu ai nói rằng bí tích của Tân ước không do Chúa Kitô thiết lập, hoặc nói có ít hay nhiều hơn bảy bí tích, thì sẽ bị tuyệt thông. Nếu ai quả quyết bảy bí tích của Tân ước không khác với các bí tích của Cựu ước và chỉ khác về nghi thức bên ngoài, thì sẽ bị tuyệt thông. Nếu ai nói rằng bảy bí tích này hoàn toàn bình đẳng với nhau, và không có bí tích nào hơn bí tích nào, thì sẽ bị tuyệt thông.”

Thoạt tiên, khi nghe định tín này của Công đồng Trentô, chúng ta có cảm giác quá nặng nề, nghiêm ngặt. Thực ra, phải đặt mình trong hoàn cảnh lịch sử cụ thể ta mới có thể hiểu được những định tín có vẻ nghiêm ngặt như vậy. Công đồng Trentô bày tỏ xác tín về sự khác biệt phẩm giá giữa các bí tích, và không phải bí tích nào cũng có tầm quan trọng như nhau. Nếu có 7 mối tội đầu, thì Giáo hội cũng xác định có 7 bí tích chống lại bảy mối tội đầu đó. Quả vậy, thánh Bônaventura chỉ ra cho thấy sự tương ứng giữa 7 bí tích với 7 nhân đức Kitô giáo (ba nhân đức hướng thần và bốn nhân đức trụ) và 7 nết xấu do tội gây ra. Bí tích Rửa Tội ứng với đức tin và tội nguyên tổ; bí tích Giải Tội ứng với đức công bằng và tội trọng; bí tích Xức Dầu Bệnh Nhân tương ứng với đức can đảm và tội nhẹ; bí tích Truyền Chức Thánh tương ứng với đức khôn ngoan và sự u mê; bí tích Thánh Thể tương ứng với đức ái và sự gian ác luân lý của kẻ sa ngã; bí tích Thêm Sức tương ứng với đức hy vọng và sự giòn mỏng của thân phận con người; và cuối cùng, bí tích Hôn Phối tương ứng với đức tiết độ và chống lại lòng ham muốn (trích Từ cạnh sườn bị đâm thâu – Phạm Quốc Văn OP, trang 25)

Chương trình Thần học online do anh em thuộc Tỉnh Dòng Đa Minh Việt Nam và Gia đình thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu với sự trợ giúp của nhạc sĩ Vũ Đình Vân xin lần lượt giới thiệu:

Bài I: Bí tích là gì ?