Ngày 13.12.2018, tại Trung tâm Hành hương Thánh mẫu TàPao, Giáo Phận Phan thiết tổ chức đại lễ khai mạc Năm Thánh mừng 60 năm làm phép và khánh thành tượng đài Đức Mẹ núi Tàpao. Đức cha Tôma Nguyễn Văn Trâm chủ tế và giảng lễ. Linh mục đoàn và một số linh mục ngoài giáo phận đồng tế. Đông đảo tu sĩ chủng sinh và hàng chục ngàn khách hành hương cùng hiệp thông thánh lễ và chung lời tôn vinh Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm Nguyên Tội.
Thánh tượng Đức Mẹ TàPao là một trong 5 thánh tượng Đức Mẹ được đặt rải rác từ miền Trung đến miền Nam và Cao nguyên Trung phần vào năm 1959. Ngày 8.12.1958, Đức Cha Marcello Piquet, đại diện Tông tòa cai quản Giáo phận Nha trang đã cử hành lễ khánh thành và làm phép tượng đài Đức Mẹ TàPao, với sự hiện của đông đảo linh mục, tu sĩ và hàng chục ngàn tín hữu. Từ đó TàPao đã là một trung tâm hành hương kính Đức Mẹ. Do chiến tranh nên từ năm 1964 ít ai dám lui tới, TàPao dường như bị lãng quên. Sau 40 năm, khách hành hương từ mọi miền đất nước và những kiều bào trở lại kính viếng Mẹ TàPao. Thời gian qua, TàPao thay da đổi thịt từng ngày và đã trở nên trung tâm hành hương.
“Lịch sử là sự chưng cất của những lời đồn đoán” (History, a distillation of rumor – Thomas Carlyle). Những điều có thể là thật hay không thật, sau khi bốc hơi và ngưng tụ qua tiến trình chưng cất của sử gia, nó đọng lại những giọt tinh túy nhất, hẳn nhiên vẫn mang dấu ấn của người viết. Dù gì đi nữa thì lịch sử vẫn luôn là một bài học vì “chúng ta học những điều hay lẽ phải từ quá khứ, sống cho ngày nay và hy vọng cho ngày mai. Nhưng điều quan trọng là chúng ta không ngừng đặt câu hỏi” (Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow. The important thing is not to stop questioning – Albert Einstein). Hành trình 60 năm lịch sử, từ một địa danh trước đây chẳng mấy ai biết tới, nay TàPao đã trở thành Trung Tâm Thánh Mẫu ở Việt Nam. Linh địa Tàpao là nơi Chúa chọn và đã trở thành địa chỉ tình thương của Đức Trinh Nữ Maria.
Trong tiết trời se lạnh cuối thu sang đông, chan hoà dưới ánh nắng ấm áp ban mai của núi rừng TàPao, đoàn đồng tế tiến lên lễ đài. Đội trống giáo xứ Vũ Hoà tấu vang nhịp hùng tráng. Ca đoàn Dòng MTG Phan thiết cùng cộng đoàn dân Chúa hoà vang bài ca nhập lễ tôn vinh Đức Mẹ.
Mở đầu thánh lễ, cha Gioan Maria Vianey Dương Nguyên Kha – thư ký TGM, đọc 2 “Sắc Lệnh của Toà Ân Giải Tối Cao”.
TÒA ÂN GIẢI TỐI CAO
Prot. N. 1045/18/I
SẮC LỆNH
Cho phép mở Năm Thánh tại Trung Tâm Thánh Mẫu Tàpao
Kinh Lạy Đức Thánh Cha
Đức Cha Tôma Nguyễn Văn Trâm, Giám Quản Tông Tòa Giáo phận Phan Thiết, đã kính cẩn trình bày rằng ngày 8 tháng 12 năm 2019 là tròn 60 năm Đức Cha Phaolô Raymunđô Marcellô Piquet, lúc ấy là Đại Diện Tông Tòa Giáo phận Nha Trang, đã long trọng khánh thành và làm phép Tượng Đài Đức Mẹ núi Tàpao. Bởi lẽ đó, từ tháng 12 sắp tới đến tháng 12 năm 2019, sẽ có những thánh lễ và những việc đạo đức nhằm tăng cường lòng sùng kính Mẹ trên trời theo đường lối Tin Mừng. Vì thế Đức Hồng Y thỉnh nguyện viên khiêm tốn nài xin được mở kho tàng ơn thánh Chúa mà ban cho các tín hữu tham dự các cử hành được lãnh nhận dồi dào Ơn Toàn Xá trong dịp mừng Năm Thánh nầy…
Ngày 31 tháng 8 năm 2018
TÒA ÂN GIẢI TỐI CAO, theo lệnh của Đức Thánh Cha Phanxicô, vui lòng ban phép mở Năm Thánh Đức Mẹ kèm theo Ơn Toàn Xá cho các tín hữu thật lòng ăn năn và nhờ đức mến thúc đẩy được lãnh nhận tại linh địa Tàpao với những điều kiện thông thường (xưng tội, rước lễ và cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng). Ơn Toàn Xá nầy cũng được chỉ cho các linh hồn nơi luyện ngục:
a. Nếu họ sốt sắng tham dự các việc cử hành Năm Thánh như văn thư bổ túc kèm theo;
b. Nếu họ hành hương kính viếng linh địa Tàpao và ở đó trong một thời gian thích hợp, cầu nguyện cho việc trung thành với ơn gọi làm kitô-hữu, cho các linh mục và các tu sĩ chăm sóc ơn gọi, cùng các tổ chức bênh vực đời sống gia đình, và kết thúc bằng kinh Lạy Cha, kinh Tin Kính cùng với lời khẩn cầu cùng Đức Trinh Nữ Maria.
Các tín hữu đạo đức, vì tuổi già, bệnh tật hoặc bị ngăn trở vì lý do quan trọng nào khác, vẫn có thể lãnh nhận Ơn Toàn Xá nếu họ có lòng chê ghét mọi tội lỗi và cố ý sớm hết sức chu toàn ba điều kiện thông thường trong các cử hành Năm Thánh nầy, khi họ đến trước tượng Đức Mẹ trên trời, họ thông công cách thiêng liêng, dâng kinh nguyện, những đau khổ, những khốn khó của cuộc đời họ cho lòng nhân hậu của Thiên Chúa qua Mẹ Maria.
Bởi thế, để ơn tha thứ Thiên Chúa ban qua Giáo Hội được dễ dàng đạt tới, do đức ái mục vụ, Tòa Ân Giải Tối Cao tha thiết xin các linh mục có năng quyền hợp pháp lấy lòng quảng đại mà cử hành bí tích Hòa Giải cho các tín hữu và cho những người đau yếu được rước Mình Thánh Chúa.
Sắc lệnh nầy có giá trị cho Năm Thánh Đức Maria. Quyết định có hiệu lực, không có gì cản trở.
Hồng Y Maurus Piacenza,
Chánh án Tòa Ân Giải Tối Cao
Linh mục Christophorus Nykiel,
Thư ký
TÒA ÂN GIẢI TỐI CAO
Prot. N. 1045/18/I
SẮC LỆNH
Ban Phép Lành Tòa Thánh kèm theo Ơn Toàn Xá
Tòa Ân Giải Tối Cao, do năng quyền rất đặc biệt được ban bởi Đức Thánh Cha Phanxicô, do ơn quan phòng của Thiên Chúa, trong Đức Kitô là Cha và là Chúa chúng ta, nay vui lòng chấp thuận cho Đức Cha Tôma Nguyễn Văn Trâm, Giám Quản Tông Tòa Giáo phận Phan Thiết, nhân dịp Năm Thánh kỷ niệm 60 năm Đức Mẹ Tàpao, vào một ngày thuận tiện cho các tín hữu, sau khi đã cử hành thánh lễ, được ban Phép Lành Tòa Thánh kèm theo Ơn Toàn Xá, với các điều kiện thường (xưng tội, rước lễ và cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng), cho mọi tín hữu hiện diện, có lòng thống hối và được đức mến thúc đẩy.
Các tín hữu nào, khi sốt sắng lãnh nhận Phép Lành Tòa Thánh nầy, mặc dù vì hoàn cảnh hợp lý, không tham dự cách thể lý các cử hành, miễn là trong khi các lễ nghi được cử hành, họ tham dự qua các phương tiện truyền hình hoặc truyền thanh với ý ngay lành, thì cũng được hưởng ơn Toàn Xá theo luật thông thường.
Mọi cản trở với Sắc lệnh nầy đều vô hiệu lực.
Ban hành tại Rôma, do Tòa Ân Giải Tối Cao, ngày 31 tháng 8 năm Chúa Giáng Sinh 2018.
Hồng Y Mautus Piacenza,
Chánh án Tòa Ân Giải Tối Cao,
Linh mục Christophorus NYkiel
Thư ký
Cộng đoàn vỗ tay bày tỏ tấm lòng biết ơn Đức Thánh Cha và Toà Ân Giải qua Sắc lệnh vừa được công bố.
Tiếp theo, cha Giuse Hồ Sĩ Hữu – Tổng đại diện, dâng lời tri ân và chúc mừng sinh nhật lần thứ 77 (18.12) của Đức cha Tôma. Lẵng hoa tươi kính dâng lên với trọn lòng hiếu thảo.
Ngỏ lời với cộng đoàn, Đức cha Tôma gợi lên những tâm tình trong ngày lễ trọng đại của Giáo phận.
Hôm nay chính thức khai mạc Năm Thánh mừng 60 năm làm phép và khánh thành tượng đài Đức Mẹ núi Tàpao. Kể từ hôm nay, anh chị sẽ được hưởng tất cả những ơn phước mà Đức Thánh Cha qua Tòa Ân Giải Tối Cao đã ban cho chúng ta qua 2 sắc lệnh mà anh chị em vừa nghe công cố. Hôm nay, chúng ta tập hợp nơi đây để cùng nhau chúc tụng tôn vinh Đức Maria – Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Chính Thiên Chúa đã gìn giữ Mẹ Maria trong sự trong sạch tinh tuyền, để Mẹ trở nên Mẹ Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người Đấng cứu độ nhân loại. Chúng ta dâng Năm Thánh này cho Thiên Chúa và cho Mẹ Maria để xin Người luôn hiện diện và đồng hành với chúng ta như đã hiện hiện và đồng hành trong suốt 60 năm qua. Khi tập họp tại Trung tâm Thánh mẫu này vào những ngày 12,13 trong tháng và những ngày khác trong năm, anh chị em sẽ được hưởng dồi dào ơn toàn xá. Cầu chúc anh chị em luôn tràn đầy ơn Chúa.
Tôi chính thức công bố khai mạc năm thánh mừng 60 năm khánh thành Đức Mẹ núi Tàpao.
Trong bài giảng lễ, ngài điểm lại lịch sử 60 năm tượng đài Mẹ Tàpao. Con người khi sinh ra trên cõi trần thế này, đều ghi lại những dấu ấn lịch sử trong không gian và thời gian con người ấy hiện diện và sống. Quốc gia cũng ghi lại những nét lịch sử của mình, Giáo hội, Giáo phận cũng lưu giữ những nét lịch sử của mình. Tại Trung Tâm Thánh Mẫu Tapao này, chúng ta mừng kỷ niệm 60 năm tượng đài Đức Mẹ Tapao được làm phép và khánh thành. Trải qua 60 năm, hôm nay mỗi tín hữu Giáo phận Phan Thiết và khách hành hương từ khắp nơi đã đến trong suốt thời gian qua cũng như hôm nay và mãi về sau luôn ngước mắt nhìn về Thánh Mẫu Tapao để cùng dâng lên Thiên Chúa tâm tình cảm tạ tri ân vì biết bao ơn lành Chúa đã ban. Chúng ta đến với Chúa qua Mẹ Maria. Chúng ta đến với Mẹ Maria để Mẹ dẫn chúng ta đến cùng Thiên Chúa và nhờ đó mỗi người được lãnh nhận dồi dào nguồn ơn thánh sủng mà Thiên Chúa Tình Yêu ban tặng. Những ơn lành Mẹ ban, nhất là ơn hoán cải tâm hồn. Linh địa này đã trải qua những biến cố thăng trầm hạnh phúc và khổ đau gian nan và thử thách nhưng đó là dấu ấn lịch sử. Hãy luôn tín thác. Hãy đến với Chúa qua Mẹ Maria với niềm phó thác. Ngày Truyền tin Mẹ thưa với Sứ thần: xin thực hiện như lời thiên sứ truyền. Mẹ phó thác, nên Mẹ luôn thuộc về Chúa. Hôm nay cũng như trong suốt Năm Thánh, anh chị me hãy cầu nguyện, sám hối, nâng tâm hồn lên, mỗi ngày sống chúng ta đều thuộc về Chúa, về Mẹ, về Giáo hội Giáo phận Giáo xứ. Xin Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội hướng dẫn gìn giữ trong suốt năm thánh này. Suối nguồn ân sủng dồi dào luôn rộng mở cho anh chị em.
Sau lời nguyện hiệp lễ, cộng đoàn đọc kinh Đức Mẹ Tàpao. Đức cha ban phép lành với ơn toàn xá.Thánh lễ kết thúc lúc 8g15. Nắng rộn rã nhưng không gay gắt. Rừng xanh như tấm thảm hút nắng mặt trời lọc đi sức nóng rồi điều hoà khí trời trong mát dịu êm. Mọi người tiếp tục lên thánh tượng Đức Mẹ TàPao để cầu nguyện khấn xin.
Việc Chúa làm thật kỳ diệu. TàPao là vùng đất kính tế mới xa xôi, “khỉ ho cò gáy, đèo heo hút gió”. Hơn 40 năm trước, dân tứ xứ đi kinh tế mới đến đây khai phá rừng làm nương rẫy. Bây giờ là trung tâm hành hương kính Đức Mẹ thật sầm uất. Đường phố, nhà cửa, quán xá xây dựng ngày càng nhiều làm thay đổi bộ mặt miền quê nghèo êm ả.
Giáo phận Phan Thiết tạ ơn Chúa đã ban cho Giáo phận một trung tâm hành hương thánh thiêng tuyệt vời. TàPao là địa chỉ tình thương của Mẹ, mọi người từ muôn phương đến được Mẹ bồi dưỡng bằng ơn lành hồn xác. Một khi đã đón nhận những ân ban, ai ai cũng được Mẹ mời gọi cải thiện đời sống, thực thi Tin mừng.
Cho xứng với lòng biết ơn đối với Đức Mẹ TàPao, Giáo phận đã tổ chức đêm 12.12, diễn nguyện và hát ca tôn vinh Mẹ qua 3 phần. Cung Nghinh Tượng Mẹ: Kiệu Đức Mẹ và cộng đoàn lần chuỗi cùng suy niệm Mầu nhiệm Mân Côi Năm Sự Sáng.
Tạ ơn Năm Thánh kỷ niệm 60 năm Đức Mẹ Tàpao với một thoáng lịch sử.
Ngày 8 tháng 12 năm 1959, tượng đài Đức Mẹ Tàpao được làm phép và khánh thành, do Đức Cha Piquet Lợi nguyên Giám Mục Giáo phận Nha Trang chủ sự, có đông đảo của các linh mục, tu sĩ và hàng chục ngàn giáo dân tham dự.
Tuy nhiên, do tình hình chiến tranh lúc bấy giờ càng ngày càng khốc liệt, từ năm 1965 trở đi, hầu hết giáo dân ở đây đã phải dời đi nơi khác, vì thế tượng Đức Mẹ Tàpao dường như bị lẵng quên từ đó.
Trung tâm Đức Mẹ Tà pao tưởng chứng như đã biến mất. Mãi đến tháng 10 năm 1980 một số giáo dân thuộc vùng kinh tế mới xã Đức Tân và xã Huy Khiêm đã tìm thấy tượng Đức Mẹ đã bị bể nát phần đầu và tay chân.
Tháng 6 năm 1991 được sự cho phép của Đức cố Giám mục Nicôla Huỳnh Văn Nghi và sự khích lệ của linh mục Phanxicô Xavie Đinh Tân Thời nguyên chánh xứ Gia An, những giáo dân này đã nhờ điêu khắc gia Lê Phát, phục chế lại tượng Đức Mẹ.
Sau gần hai tháng thi công tượng Đức Mẹ được hoàn tất vào ngày 30 tháng 7 năm 1991
Từ năm 1998, khách hành hương từ khắp nơi gồm nhiều thành phần, thuộc mọi lứa tuổi, giáo cũng như lương tìm về bên Mẹ Tà pao, trong đó nhiều người chia sẻ rằng đã nhận được nhiều ân sủng của Chúa với xác tín nhờ Mẹ Tà pao chuyển cầu.
Được sự chấp thuận của chính quyền và sự giúp đỡ của các ân nhân, ngày 13 tháng 8 năm 2006 Đức cố Giám mục Phaolo Nguyễn Thanh Hoan đã cử hành thánh lễ đặt viên đá đầu tiên khởi công xây dựng linh đài Đức Mẹ Tàpao và đường lên linh đài. Sau chín tháng thi công hai hạng mục này được khánh thành vào ngày 13 tháng 5 năm 2007.
Ngày 08 tháng 12 năm 2009, Giáo phận tổ chức “Năm Thánh Đức Mẹ Tàpao” kỷ niệm Kim Khánh – 50 năm Thánh tượng Đức Mẹ hiện diện tại linh địa này.
Từ năm 2010 để đáp ứng nhu cầu của khách hành hương, Đức Cố Giám Mục Giuse Vũ Duy Thống tiếp tục phát triển – xây dựng Trung Tâm Thánh Mẫu Tàpao với các hạng mục: Quảng trường A,B,C, Lễ Đài, nhà nguyện trung tâm, nhà sinh hoạt và nhiều công trình khác đã và đang được Đức Cha Tôma Nguyễn Văn Trâm, Giám Quản Tông Tòa Giáo phận Phan Thiết cho tiếp tục xây dựng như Văn phòng, Trạm Y Tế và nhiều công trình khác phục vụ khách hành hương.
Trong tâm tình mừng kỷ niệm 60 năm làm phép và khánh thành tượng Đức Mẹ Tàpao, cộng đoàn cùng với Mẹ Maria hiệp dâng lời Tạ ơn Thiên Chúa, đồng thời tưởng nhớ công ơn của các bậc tiền nhân: Đức cố Giám mục Piquet Lợi, nguyên Giám mục Giáo Phận Nha Trang, các Đức Cố Giám mục Giáo Phận Phan Thiết: Nicolas Huỳnh Văn Nghi, Phaolô Nguyễn Thanh Hoan, Giuse Vũ Duy Thống, cùng quý ân nhân xa gần đã và đang góp công góp sức hình thành, xây dựng và phát triển Trung Tâm Thánh Mẫu Tapao này.
Kết thúc bằng giờ Chầu Thánh Thể.
Đức cha Giám quản, Cha Tổng đại diện, các linh mục tu sĩ và đông đảo khách hành hương chung niềm vui ngợi khen Đức Mẹ TàPao. Với sự góp phần của nữ tu hội dòng MTG Phan thiết, đêm canh thức đã ghi nhiều dấu ấn thiêng liêng vào tâm hồn mọi người, gia tăng thêm lòng yêu mến Đức Mẹ. Nhiều đoàn hành hương tiếp tục leo núi lên với Mẹ để đọc kinh lần hạt cầu nguyện. Đêm rừng núi TàPao không còn âm u tăm tối nhưng rực sáng niềm tin, ấm áp tình yêu giữa Mẹ hiền và đoàn con cái.
Giáo hội đang ở giữa chặng đường Mùa Vọng, ở giữa thời gian chuẩn bị đón mừng mầu nhiệm Con Thiên Chúa đến trần gian. Vui mừng biết bao trong “màu tím đợi chờ và hy vọng” bừng lên “sắc trắng, sắc vàng của hoan vui ngày lễ Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm”, ngày lễ mà ý nghĩa phụng vụ đã gắn liền với thời điểm quan trọng của lịch sử cứu độ, liên quan đến số phận ngàn đời của nhân loại và như cánh cửa thiêng liêng mở ra để dân Chúa đỉnh đạc bước tới cử hành mầu nhiệm Nhập Thể. Trong hai thế kỷ sau cùng của thiên niên kỷ thứ hai, có hai chân lý về Đức Maria đã đựơc Giáo hội định tín: tín điều “Vô Nhiễm Nguyên Tội” (8.12.1854) liên quan tới cuộc khai mở cuộc đời của Đức Mẹ; và tín điều “Đức Maria Hồn Xác Lên Trời” (1,11,1960) liên quan đến giây phút kết thúc cuộc sống trần gian trong vinh quang phục sinh của Đức Mẹ. Hai tín điều đó khái quát về toàn bộ chương trình cứu độ của Thiên Chúa ở hai mút cùng lịch sử: một khởi đầu sáng tạo với vẻ đẹp “Vô Nhiễm tuyệt vời” và một kết thúc với công trình Nhập Thể Cứu Độ của Chúa Con, toàn thể nhân loại đựơc nâng lên trong ánh quang phục sinh vĩnh hằng.
Đến với Đức Mẹ TàPao, sống Năm Thánh 60 năm Đức Mẹ TàPao, chúng ta hãy tin tưởng và noi gương Mẹ, sống vững tin và yêu thương như Mẹ.
Đến với Đức Mẹ TàPao, hãy siêng năng lần hạt như Mẹ dạy, mọi người sẽ được đầy hồng ân, hạnh phúc. Đức Mẹ TàPao cũng là Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, Đức Mẹ Phù Hộ Các Giáo Hữu.
Lm Giuse Nguyễn Hữu An