Nguồn gốc Công Giáo đáng ngạc nhiên của món tempura Nhật Bản

Món tempura là một món không thể thiếu tại một nhà hàng Nhật Bản. Tuy nhiên, quý vị và anh chị em có thể không biết rằng món ăn ấy bắt nguồn từ phong tục ăn chay của Công Giáo.

Tempura, hay món hải sản lăn bột chiên giòn, phổ biến trên toàn thế giới, bắt nguồn từ thực phẩm Mùa Chay của Bồ Đào Nha mà các nhà truyền giáo và thương nhân Công Giáo vùng Iberia đã giới thiệu vào Nhật Bản hồi thế kỷ 16.

Công thức đặc trưng của Nhật Bản, thường bao gồm hải sản và rau được chiên giòn, là phiên bản của món Peixinhos da Horta truyền thống của Bồ Đào Nha (nghĩa đen là “những chú cá nhỏ trong vườn”), một món ăn bao gồm ớt chuông, bí và đậu xanh chiên trong bột làm từ bột mì. Nhiều màu sắc của các loại rau giống như những con cá sặc sỡ trong bể, do đó có tên gọi là Peixinhos da Horta.

Trong cuốn “Tracking Down Tempura” nghĩa là “Truy Tìm Tông Tích Món Tempura”, học giả Nhật Bản Takashi Morieda giải thích rằng Peixinhos được giới thiệu vào Nhật Bản bởi các thủy thủ Bồ Đào Nha. Món này cuối cùng phát triển thành tempura. Bồ Đào Nha và Nhật Bản bắt đầu giao thương vào năm 1543, người Bồ Đào Nha là những người Âu Châu đầu tiên đến hòn đảo này. Thời kỳ này thường được gọi là Thời kỳ Thương mại Nanban, trong đó cảng Nagasaki, thông qua sáng kiến của tu sĩ Dòng Tên nổi tiếng Gaspar Vilela và Daimyo Omura Sumitada được nhường lại cho Dòng Tên. Daimyo nghĩa là lãnh chúa phong kiến Nhật Bản. Lúc đó, lãnh chúa Omura Sumitada, đã được rửa tội và là một thành viên tích cực trong Giáo Hội sơ khai tại Nhật Bản.

Từ Peixinhos đến Tempura

Trước khi có sự xuất hiện của người Bồ Đào Nha, những món ăn chiên giòn của người Nhật Bản thường không tẩm bột hay phủ bằng một chút bột gạo. Sau khi Sumitada cải đạo, với ảnh hưởng ngày càng tăng của các tu sĩ Dòng Tên và văn hóa Âu Châu nói chung, peixinhos ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trong Mùa Chay. Là một bữa ăn ít thịt, nó đáp ứng các quy tắc chay tịnh trong những ngày Than Hồng và Mùa Chay.

Các Ngày Than Hồng, hay Ember Days, là khoảng thời gian cầu nguyện và ăn chay trong lịch phụng vụ vào thời đó nhằm hâm nóng lòng đạo đức chuẩn bị cho các lễ trọng. Những ngày chay tịnh này theo truyền thống diễn ra vào Thứ Tư, Thứ Sáu và Thứ Bảy sau Ngày Lễ Thánh Lucia, 13 tháng 12, Chúa Nhật đầu tiên trong Mùa Chay, Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống và Ngày Suy Tôn Thánh Giá, 14 tháng 9. Tiếng Latinh của Các Ngày Than Hồng là quatuor tempora, có nghĩa là bốn mùa. Các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha sẽ mời những người Nhật đã cải đạo nhịn ăn trong thời gian này, và ăn peixinhos.

Takashi Morieda giải thích rằng thuật ngữ tempora này nhanh chóng trở nên phổ biến ở miền nam Nhật Bản, và được đọc chại đi thành tempura, cũng như được sử dụng rộng rãi để chỉ bất kỳ loại thực phẩm nào được chế biến bằng dầu nóng, có tẩm bột hay không.

Source:Aleteia