Bài hát và Suy niệm (27.02.2022 – Chúa Nhật VIII Mùa Thường Niên Năm C)

26/02/2022 CHIA SẺ LỜI CHÚA, LỜI CHÚA

Chuỗi Kinh cầu nguyện trong cơn Đại dịch Covid-19

Năm 2022:

NL: TÂM TƯ HÂN HOAN

ĐC: THÁNH VỊNH 91

DL: BIẾT BAO LÀ HẠT LÚA

HL: NẾU TRÁI TIM CON

KL: RA VỀ CÓ CHÚA

Năm 2019:

NL: ĐẾN TRƯỚC NHAN NGÀI

ĐC: TV 91

Lạy Chúa! Thiên hảo thay muôn lời ngợi khen Chúa, đẹp đẽ thay công việc ngợi khen Ngài.

HALL: Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Giữa thế gian, anh em phải chiếu sáng như những vì sao trên vòm trời, là làm sáng tỏ lời ban sự sống. Ha-lê-lui-a.

DL: HY TẾ CUỘC ĐỜI

HL: CHẠM LÒNG CON

KL: LỄ XONG RỒI

Lời Chúa: Hc 27,5-8: 1Cr 15,54-58; Lc 6,39-45

³⁹ Khi ấy, Đức Giê-su kể cho môn đệ dụ ngôn này : “Mù mà lại dắt mù được sao ? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? ⁴⁰ Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. ⁴¹ Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? ⁴² Sao anh lại có thể nói với người anh em : ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em !

⁴³ “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. ⁴⁴ Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho ! ⁴⁵ Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình ; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.”

Lời nói là hoa trái của lòng người

Lời Chúa thật tinh tế, phong phú và chân thật, lời Chúa phơi trần phận người. Lời Chúa qua các bài đọc huấn đức kỳ này chỉ cho ta cách sống của một người con Thiên Chúa, đặc biệt qua lời nói. Để hiểu hơn lời của sách Huấn Ca chúng ta xem lại thánh Gia-cô-bê nói gì nhé!

“Cái lưỡi cũng vậy: nó là một bộ phận nhỏ bé của thân thể, mà lại huênh hoang làm được những chuyện to lớn. Cứ xem tia lửa nhỏ bé dường nào, mà làm bốc cháy đám rừng to lớn biết bao! Cái lưỡi cũng là một ngọn lửa, là cả một thế giới của sự ác. Cái lưỡi có một vị trí giữa các bộ phận của thân thể chúng ta, nó làm cho toàn thân bị ô nhiễm, đốt cháy bánh xe cuộc đời, vì chính nó bị lửa hoả ngục đốt cháy. Thật thế, mọi loài thú vật và chim chóc, loài bò sát và cá biển, thì loài người đều có thể chế ngự và đã chế ngự được. Nhưng cái lưỡi thì không ai chế ngự được: nó là một sự dữ không bao giờ ở yên, vì nó chứa đầy nọc độc giết người.” (Gc 3,5-8)

Thiên Chúa ban cho con người tự do, bởi thế cái lưỡi có thể tự do chọn nói lời ngay lành tốt đẹp hay nói lời “chứa đầy nọc độc sự dữ”. Đây là bổn phận và trách nhiệm mà một người con Thiên Chúa phải đối mặt và chịu trách nhiệm về chính mình trước hai đường hướng thiện và ác. Do đó, sách Huấn Ca dạy cho ta biết qua lời nói có thể nhận định được tình trạng ân sủng hay sự dữ nơi linh hồn của người nói. Điều này rất đúng với lời Chúa Giê-su dạy “Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.” (Lc 6,45) Tuy nhiên, có rất nhiều trường hợp cần có thời gian lâu dài tiếp xúc với nhau, thì mới nhận xét chính xác được về người đã nói ta nghe. Sự cẩn trọng này, là sự khôn ngoan của một người con Thiên Chúa ở trong sự công chính của Người. Vì trong thế gian có rất nhiều người “khẩu phật tâm xà”, hay “khẩu xà tâm phật”. Hoặc cố tình lừa dối người khác bằng lời nói hay, lời nói nịnh hót ngọt ngào chiều lòng người. Bởi vậy, chủ đích cao hơn của sách Huấn Ca là muốn ta thường xuyên nhìn lại lời nói của chính mình mà kiểm soát nó, cho đời sống có được những lời nói nên công chính đẹp lòng Chúa.

Thư thánh Gia-cô-bê tông đồ hướng dẫn tiếp

“Ta dùng lưỡi mà chúc tụng Chúa là Cha chúng ta, ta cũng dùng lưỡi mà nguyền rủa những con người đã được làm ra theo hình ảnh Thiên Chúa. Từ cùng một cái miệng, phát xuất lời chúc tụng và lời nguyền rủa. Thưa anh em, như vậy thì không được. Chẳng lẽ một mạch nước lại có thể phun ra, từ một nguồn, cả nước ngọt lẫn nước chua sao?” (Gc 3,9-11) Vậy mà trong Chúng ta, phải chẳng có người thường xuyên dùng lời nói cay độc, tự cao, châm biếm, lên án tha nhân… tự giết chết dần hồn mình trong tội?

Chiến đấu với bản thân là cuộc chiến thật cam go, đòi hỏi sự nhẫn nại và quyết tâm liên lỉ không ngừng nghỉ. Dầu vậy, phải “nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta”, con người mới có thể chiến thắng được chính mình và quyền lực ác thần. Bài đọc hai cho chúng ta ý nghĩa: niềm hy vọng của người chiến thắng, vì chính Đức Ki-tô Giê-su đã chiến thắng tử thần, chiến thắng sự dữ, mở đường cho con cái hay môn đệ của Người tiến về trời. Trong Chúa Ki-tô, con người hay chết, dễ chết, lại có thể chiến thắng được tử thần, hân hoan la lên “Đây giờ chiến thắng! Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi?” Nọc độc của tử thần thể xác và tử thần linh hồn đều là tội lỗi, nhưng con đường của Đức Ki-tô dẫn chúng ta đến sự sống và được sống dồi dào (x. Ga 10,10; Rm 11,17). Tuy có nhiều mức độ chiến thắng được tử thần, nhưng chúng ta vẫn có thể giành được chiến thắng một cách trọn hảo, đầy vinh quang và danh dự, xứng đáng với địa vị con Thiên Chúa. Bởi thế, thánh Phao-lô tông đồ khuyến khích chúng ta “Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích.”

Đến bài Phúc Âm, Chúa Giê-su đưa ra một so sánh đối nhau một cách thâm thúy và đầy ấn tượng “cái rác” đối với “cái xà”. Ngày xưa “cái xà” là cây gỗ lớn gác lên hai đầu cột hay hai đầu tường để gánh lực nặng bên trên nó. Do đó, “cái xà” quá lớn so với “cái rác”. Nhưng điều độc đáo ở lời Chúa Giê-su dạy là trong tự nhiên cả hai thứ đều không thể ở trong mắt, nó sẽ làm mù mắt và giết chết người có nó. Có nghĩa những người muốn đời sống con Thiên Chúa, đều không thể để cái rác hay cái xà che mắt tâm linh mình. Quả thật, đôi mắt con người đều không thể mang nổi cái rác hay cái xà. Nhưng trong sự thật luân lý, “cái xà” và “cái rác” đều là những biểu tượng hết sức xác thực nói về tật xét đoán, lên án tha nhân và lầm lỗi hay sự xấu con người vấp phải. Nói một cách bóng bẩy về sự mù tối tâm linh che khuất đôi mắt tâm hồn của con người. Chúa Giê-su đưa ra một hình ảnh sống động như thế, nói đến tình trạng “mù lòa và gian ác” của những người mang tội xét đoán và kết án anh em. Người dạy “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!” Khi ta phạm tội xét đoán, nó không chỉ là một tội để lại vết sẹo nơi linh hồn mình, chờ được đền trả cân xứng sau tòa phán xét. Nhưng còn nói lên một tình trạng tâm hồn thiếu khoan dung và độ lượng, thiếu đơn sơ và khiêm hạ, thiếu lòng hướng thiện tiến về phía Chúa. Khi đó, linh hồn đang tìm mình, sống cho mình, tự tôn bản thân như E-và cả gan đưa tay hái trái cấm mà ăn để được bằng Thiên Chúa. Nghĩa là chúng ta vô tình hay hữu ý muốn đoạt quyền phán xét con người của Thiên Chúa. Bởi vậy tính chất của tội xét đoán rất nặng, ta đang tự viết bản án cho chính mình bằng việc xét đoán, lên án người khác. Những ai thường xuyên phê phán, đoán xét, lên án tha nhân đều ở trong tình trạng xa dần Thiên Chúa, tự làm cho ân sủng Chúa không đổ xuống hồn mình, tự giết linh hồn mình bằng cách “chém lưỡi” vào tha nhân, tựa như hành động nghịch đức vâng phục.

Lời Chúa vừa phơi bày ra những tình trạng ân sủng trong chiến cuộc tâm linh của mỗi người, qua ý nghĩa của cả ba bài đọc. Thật đúng như lời thánh Gia-cô-bê đã nói “Nhưng cái lưỡi thì không ai chế ngự được: nó là một sự dữ không bao giờ ở yên, vì nó chứa đầy nọc độc giết người.” Do vậy, chúng ta phải tập trung năng lực nội tâm và tỉnh thức để chiến đấu cho đến chiến thắng tật xấu này nơi ta. Chúng ta cần có một đời sống cầu nguyện gắn bó với Chúa, có như vậy mới kín múc được ơn thánh mà chiến thắng chính bản thân mình. Đồng thời cũng luôn biết hồi tâm xét mình, nhận ra mình là một đại tội nhân, là “cái hư vô đầy tội”, không có tư cách để xét đoán tha nhân. Chỉ có một lý do duy nhất có thể bào chữa cho việc nói đến điều xấu của tha nhân, là để tìm ra một chân lý, một phương thế giúp mình hay giúp người khác sống tốt hơn, cho đẹp lòng Chúa hơn. Có nghĩa, lấy điều xấu của tha nhân làm một kinh nghiệm không thể lập lại nơi đời sống mình hay người ta đang nói với.

Trong bài Phúc Âm, Chúa Giê-su còn dạy câu này rất ý nghĩa “Đức Giê-su còn kể cho môn đệ dụ ngôn này: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?” Với bản năng tự nhiên, và cả với ơn ngôn sứ có từ Bí tích Rửa Tội, đa số người ai cũng muốn làm thầy thiên hạ. Mới nghe được đôi điều tốt đẹp liền muốn nói ra cho người khác biết ngay, Xa-tan liền thúc cho ý nghĩ “nói ra đi để tốt cho phần rỗi anh em”. Đây là một trong những cám dỗ làm việc lành trong giai đoạn đầu đời sống nhân đức, thật tinh tế và nguy hiểm biết bao cho linh hồn. Chúng ta nhớ lại xem, Đức Thánh Trinh Nữ Ma-ri-a đã có thái độ nào khi chứng kiến những việc Thiên Chúa đã làm trước mắt Mẹ “Còn bà Ma-ri-a thì hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy, và suy đi nghĩ lại trong lòng… Riêng mẹ Người thì hằng ghi nhớ tất cả những điều ấy trong lòng.” (Lc 2,19.51b) Còn thánh Gia-cô-bê Tông đồ dạy chúng ta “Thưa anh em, đừng có nhiều người trong anh em ham làm thầy thiên hạ, vì anh em biết rằng chúng ta sẽ bị xét xử nghiêm khắc hơn. Thật vậy, tất cả chúng ta thường hay vấp ngã.” (Gc 3,1-2)

Có rất nhiều điều, và nhiều lúc trong cuộc sống, chúng ta đang mù mà cứ ngỡ mình sáng mắt. Mù nên xét đoán, mù nên lên án, mù nên không tin nhận những điều kỳ diệu Chúa đã và đang làm qua tha nhân. Mù nên cho đức tin mình đã vững, kiến thức đã đầy, nhân đức đã cao, tự cho phép mình có thể hướng dẫn tha nhân, dẫn dắt họ đến cùng Thiên Chúa. Chúng ta hãy khiêm tốn học, tận sức học và tập sống những điều mình học đã, rồi chờ đợi Chúa sai đi. Chúa sẽ sai Chúng ta đi bằng nhiều cách minh nhiên hay mặc nhiên. Minh nhiên là lệnh truyền, là chỉ thị trực tiếp từ Chúa hay bề trên hợp pháp, mặc nhiên là tha nhân đến xin mình giúp đỡ tư vấn hay hướng dẫn. Khi đó hãy chia sẻ, tâm sự, hướng dẫn trong bổn phận, trong giới hạn bậc sống mình, trong phạm vi Chúa cho phép. Những bước đi khôn ngoan và khiêm hạ này sẽ giúp cho Chúng ta luôn đẹp lòng Chúa và không sợ sai lầm, bởi Chúa sẽ chúc phúc cho Chúng ta, gìn giữ Chúng ta trong ân sủng tình Người. Có như vậy, Chúng ta sẽ không rơi vào tình trạng “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?”

Đừng nâng mình lên trong lời nói, dù mặc cho nó những hình thức tốt lành như rao giảng lời Chúa. Chúng ta sẽ vô tình rơi vào câu Chúa Giê-su dạy “Vì người nào được cả thế giới mà phải đánh mất chính mình hay là thiệt thân, thì nào có lợi gì?” (Lc 9,25).

Tình Yêu Hoa Cỏ

Nhận biết mình

Ở câu lạc bộ của những người khuyết tật, có những hình ảnh thật đẹp, cảnh tượng dẫn dắt chỉ đường khéo léo và thắm đượm tình thương: Người mù đẩy xe lăn cho người khuyết tật chân tay, người ngồi trên xe lăn sáng mắt thì chỉ đường cho người đẩy xe. Không ai có thể cho người khác điều mình không có. Ở đây họ bổ túc, sẻ chia cho nhau phần thiếu khuyết của nhau, kết quả thật êm xuôi, người mù không bị chệch đường, kẻ yếu thì đủ sức tới nơi, quá hay!

Hôm nay Thầy Giêsu cảnh báo các môn đệ trong dụ ngôn: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố?” (Lc 6,39). Với câu hỏi thách thức này, bất cứ ai cũng sẽ trả lời rõ ràng rằng không thể dắt được. Đã mù làm sao thấy đường mà dắt người ta? Tôi phải có đôi mắt sáng mới có thể giúp cho người đi trong bóng đêm, có sáng mắt mới thấy đường mà dẫn dắt người khác. Ấy là cảnh mù thể lý thì dễ nhận thấy hệ lụy của nó. Còn mù về tâm linh thì sao? Cái khó là mù bên trong lại thật khó để mà nhận ra. “Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra”,… trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình?” (Lc 6,42).

Biết mình không phải là chuyện dễ, biết được lầm lỗi của mình lại càng khó hơn. Chính con mắt của ta, nó gần mình nhất mà lại khó thấy nhất. Ta không thể biết mắt mình đẹp hay xấu nếu không soi gương, hoặc nhận biết từ người khác. Thầy Giêsu dạy muốn “dẫn dắt người” thì phải tự xét mình, phải biết mình trước đã. Khổ nỗi nhìn người khác thì chỉ thấy rõ những cái xấu chình ình mà không thấy điều tốt lành của họ. Nếu có nhìn vào mình thì chỉ thấy “ngon cơm”, chẳng thấy được “cái tôi to đùng” như cái xà đang che kín mắt. Những xà, rác rưởi khiến ta thành người “có mắt như mù”, khi ấy có dắt người khác coi chừng lại “đưa nhau xuống hố”!… Vậy làm sao để biết được mình? Thánh Augustinô cho biết không tự mình biết được mà bởi Chúa: “Xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con”.

Chỉ có trở về với Chúa, trong ánh sáng Người soi chiếu vào mọi ngõ ngách sâu thẳm hồn ta, mới thấy rõ mọi thứ xà rác trong mắt mình. Chính Chúa sẽ hoán cải, đổi thay, chữa lành, thanh tẩy bụi bẩn, giải thoát ta khỏi mù lòa và làm cho ta có sức thay đổi cách sống của người khác. Trong khiêm nhường, ta sẽ biết được phận mình mà không dám phê bình, chỉ trích tha nhân.

“Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu.” (Lc 6,43-45a). Đức Giêsu phản ánh một thực tại như lẽ thường ở đời. Người tốt ắt sẽ phát sinh những việc làm tốt lành, người xấu sẽ nảy sinh những việc làm xấu xa. Gương tốt hay gương xấu từ cha mẹ có ảnh hưởng đến con cái, cha hiền để đức cho con, con hư tại mẹ, hay gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

“Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.” (Lc 6,45b). Miệng người ta thường nói ra những tư tưởng chất chứa trong lòng. Nếu bên trong là những tư tưởng tốt đẹp, sẽ hướng đến những việc thiện hảo. Còn tư tưởng xấu sẽ dẫn đến những hành vi xấu xa, có khi độc ác. Tôi cần hướng lòng và tâm trí về những tư tưởng trong sáng tốt đẹp, tránh những tư tưởng xấu xa, vì chính những tư tưởng ấy sẽ hướng dẫn hành động của tôi. Xem quả thì biết cây, xem hành động, cách xử sự bên ngoài thì biết rõ tâm can, nghe lời nói ra là người khác có thể biết được tim óc của mình. Lòng người có Chúa, đầy Chúa thì hay nói về Chúa và trổ sinh hoa trái tốt lành từ Chúa. Cuộc đời tôi đang thuộc loại “cây” nào sẽ được kiểm chứng bằng hoa trái các việc làm. Có thể tôi nhận biết mình đang là cây sâu, cần bám lấy Thầy Giêsu, để có Thầy cứu chữa, chăm sóc thì vẫn có thể trở thành cây tươi tốt cho mà xem, mà “nhìn thấy” ơn cứu độ của Chúa chúng ta.

Én Nhỏ

***

Mục lục

1. Quả và cây (Tgm. Giuse Vũ Văn Thiên)

2. Nhớ uốn lưỡi trước khi nói nhé (Lm. Jos. Tạ Duy Tuyền)

3. Cái đà và cái rác (Lm. Giuse Hoàng Kim Toan)

4. Nhân quả (Lm. Giuse Trần Việt Hùng)

5. Xét đoán và kết án theo Chúa Giêsu (Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ)

6. Lấy cái rác, cái xà (Lm. Giuse Nguyễn Hưng Lợi, DCCT)

7. Suy niệm Chúa Nhật 8 Thường niên_C (Lm. Giuse Đinh Tất Quý)

8. Nghe mà không thực hành (Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ)

9. Lòng an vui thì dường như không xét đoán (Lm. Antôn Nguyễn văn Dũng, DCCT)

10. Cái rác – cái xà (Lm. Vinc. Đỗ Minh Thăng)

11. Mù không thể dắt mù (Jos.Vinc. Ngọc Biển, SSP)

12. Biết rõ tốt xấu (Lm. Giuse Vũ Khắc Nghiêm)

13. Xét mình (Trầm Thiên Thu)

14. Đừng xét đoán để khỏi bị Thiên Chúa đoán xét (Lm. Đan Vinh)

15. Tư cách xấu tốt (Lm. Vũ Đình Tường)

16. Cái xà cái rác (Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)

17. Hãy sinh hoa trái tốt (Lm. Anthony Nguyễn Ngọc Dũng, SDB)

18. Thực hành đức ái (Lm. Jos. DĐH. Gp. Xuân Lộc)

19. Cái tâm trong sáng (Bông Hồng Nhỏ, Tập sinh MTG.Thủ Đức)

20. Mù bên trong (Anna Cỏ May, Tập sinh MTG.Thủ Đức)

21. Chúa Nhật 8 Thường niên – Năm C (Lm. Phêrô Phạm Tiến Phi)

22. Các điều kiện của lòng nhiệt thành (Học viện Giáo Hoàng Pi-ô X Đà Lạt)

23. Suy niệm chú giải Lời Chúa – Chúa Nhật 8 TN_C (Lm. Inhaxio Hồ Thông)

24. Miệng nói những điều đầy ứ trong lòng (Lm. Giuse Vũ Mộng Thơ)

25. Người mù dẫn dắt người mù (Lm. Trầm Phúc)

26. Xem quả biết cây (Lm. Phêrô Nguyễn Văn Hương)

27. Nhìn lại mình và thay đổi bản thân (Lm. Giuse Đỗ Đức Trí)

28. Đừng xét đoán (Lm. GB. Trần Văn Hào, SDB)

29. Cái đà và cái rác. (Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa)

QUẢ VÀ CÂY

Tgm. Giuse Vũ Văn Thiên

Mỗi người sống ở đời đều được Thiên Chúa trao ban một sứ mạng. Trường thọ hay đoản thọ, giàu có hay nghèo nàn, sống ở thành phố hay thôn quê, mỗi chúng ta đều phải chu toàn sứ mạng đó. Nếu cuộc đời này được sánh ví như một thửa vườn, thì mỗi chúng ta là một cây Thiên Chúa trồng trong đó. Dù mọc ở miền đất nào, cây phải sinh hoa kết trái và đem hương sắc cho đời. Trong cuộc sống có những người lười biếng không chu toàn sứ mạng được trao. Trong vườn đời, cũng có những cây cằn cỗi, không sinh hoa trái. Cũng như người chủ vườn luôn mong muốn mọi cây đều kết trái sinh hoa, Chúa cũng muốn cho đời sống của chúng ta đem lại phúc đức dồi dào. Sinh hoa trái và kiên tâm bền vững là điều Chúa Giêsu kỳ vọng nơi người môn đệ: “Chính Thày đã chọn anh em, và cắt cử anh em để anh em ra đi, sinh được nhiều hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại…” (Ga 15,16).

Trong bài Tin Mừng hôm nay, Thánh Luca tổng hợp những lời giảng dạy của Chúa Giêsu ở nhiều dịp khác nhau. Tất cả đều nhấn mạnh đến những đức tính cần thiết để giúp chúng ta nên hoàn thiện giữa cuộc sống bon chen tính toán hằng ngày.

Trước hết, Chúa mời gọi mỗi người phải cố gắng hoàn thiện bản thân, trước khi giúp đỡ người khác hoàn thiện. Người mù không thể dắt được người mù. Bản thân mình còn yếu kém không thể dạy dỗ người khác. Cái rác và cái xà là hai vật chênh lệch rất lớn. Cái rác thì rất nhỏ bé và nhẹ nhàng, trong khi cái xà thì to lớn và nặng nề. Từ sự chênh lệch này, Chúa muốn ám chỉ những người thường lên tiếng chỉ trích người khác dựa vào những lỗi lầm nhỏ mọn, trong khi bản thân mình đang mắc những lỗi lầm nghiêm trọng. Sửa lỗi cho anh em là một trong những hành vi của đức bác ái. Tuy vậy, nó cũng phải thể hiện trong đức bác, để không làm tổn thương người khác.

Một khi chăm lo hoàn thiện bản thân, mỗi chúng ta sẽ rèn luyện và trau dồi các nhân đức. Đó chính là hoa trái thiêng liêng, nhờ ơn Chúa ban và với sự cộng tác của cá nhân. Hoa trái thiêng liêng mà Chúa nói ở đây, không phải là hình thức bóng bẩy giả tạo chóng phai tàn, nhưng là một cuộc sống thấm đượm Tin Mừng, thể hiện qua việc làm cụ thể. “Xem quả biết cây”, người ta dựa vào những việc tốt lành ấy để đánh giá chúng ta. Người ta cũng dựa vào những việc tốt lành mà nhận ra chúng ta là con của Cha trên trời.

“Xem quả biết cây”. Đó cũng là giáo huấn của Cựu ước. “Quả” ở đây là ngôn từ và nhân cách của một con người. Tác giả sách Huấn Ca dạy chúng ta thận trọng trước khi đánh giá người khác: “Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng; muốn biết người phải nghe miệng nói năng” (Bài đọc I). Chúa Giêsu tiếp nối giáo huấn của Cựu ước, khi Người khẳng định: “Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện; và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra”. Trong những tội lỗi mà chúng ta phạm hằng ngày, phần lớn nhà những tội lỗi do lời nói. Có thể đó là lời xúc phạm, lời nói dối, lời vu khống, lời ca tụng mình quá đáng hoặc những ngôn từ lèo lái mưu mô nhằm trục lợi cá nhân. “Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”, cổ nhân đã nhận định như vậy. Cái lưỡi tuy nhỏ, nhưng gây bao tổn hại cho người khác, khi nó thiếu trung thực.

Để lượng giá về tư cách của một cá nhân, người ta thường quan sát khi người đó gặp thử thách. Sách Huấn Ca dạy: “Lò lửa thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính”. Chính trong thử thách, người ta hiểu rõ hơn về nhân cách cùa một con người, nhất là về lòng trung thành của họ. Thánh Phaolô khuyên chúng ta: “Anh em hãy ăn ở bền đỗ và đừng nao núng; hãy luôn luôn thăng tiến trong công trình của Chúa. Hãy biết rằng công lao khó nhọc của anh em không phải là uổng phí trong Chúa” (Bài đọc II).

“Chính Thày đã chọn anh em, và cắt cử anh em để anh em ra đi, sinh được nhiều hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại…”. Kitô hữu là người được Chúa sai vào lòng cuộc đời, để tỏa hương thánh thiện và đơm hoa bác ái. Mỗi phút giây trong cuộc sống đều đáng quý. Nếu biết trân trọng và nếu có thiện chí, thì mỗi phút giây ấy chúng ta đều có thể sinh hoa trái cho đời, nhằm xây dựng cuộc sống tốt đẹp, nhân ái và yêu thương.

Một lời bất cẩn có thể nhóm lên xung đột
Một lời tàn nhẫn có thể phá hỏng một cuộc đời
Một lời đúng lúc có thể xua đi căng thẳng
Nhưng một lời yêu thương có thể chữa lành và chúc phúc (Khuyết danh).

NHỚ UỐN LƯỠI TRƯỚC KHI NÓI NHÉ

Lm. Jos Tạ Duy Tuyền

Ở đời người ta vẫn khuyên nhauđừng bao giờ tự hào mình “Là số một, là nhất, là tất cả”… Hãy biết sống khiêm tốn, biết nhìn nhận sự bất toàn của mình mới mong sống hạnh phúc, vui vẻ với những người chung quanh. Nhưng thực tế, mỗi ngày chúng tađi làm, đi học, đi chơi đâu đâu cũng thấy “Ma cũ thì bắt nạt ma mới”, “chó chê mèo lắm lông”, “công lại khoe đuôi dài hơn gà“… Ôi thôi, tóm lại ai ai trong chúng ta cũng đang mắc và gặp phải tìnhcảnh quá đề cao mình mà sinh muôn điều thị phi.

Có câu chuyện kể rằng, một đôi vợ chồng trẻ vừa dọn đến ở trong một khu phố mới. Sáng hôm sau, vào lúc hai vợ chồng ăn điểm tâm, người vợ thấy bà hàng xóm giăng tấm vải trên giàn phơi.

“Tấm vải bẩn thật” – Cô vợ thốt lên. “Bà ấy không biết giặt, có lẽ bà ấy cần một loại xà phòng mới thì giặt sẽ sạch hơn”. Người chồng nhìn cảnh ấy nhưng vẫn lặng im. Thế là, vẫn cứ lời bình phẩm ấy thốt ra từ miệng cô vợ mỗi ngày, sau khi nhìn thấy bà hàng xóm phơi đồ trong sân.

Một tháng sau, vào một buổi sáng, người vợ ngạc nhiên vì thấy tấm vải của bà hàng xóm rất sạch, nên cô nói với chồng: “Anh nhìn kìa! Bây giờ bà ấy đã biết cách giặt tấm vải rồi. Ai đã dạy bà ấy thế nhỉ?”

Người chồng đáp: “Không đâu em! Sáng nay anh dậy sớm và đã lau kính cửa sổ nhà mình đấy”.

Thực ra mỗi người trong chúng ta, cóthể cũng đã từnggiống như cô vợ trong câu truyện trên. Chúng ta đang nhìn đời, nhìn người qua lăng kính loang lổ từchính tâm địa xấu của mình cộng vớithành kiến và những kinh nghiệm thương đaubản thân. Chúng ta dễ phán xét, bực dọc và bất an trước những gì mà tự mình cho là “lỗi lầm của người khác”.

Cha ông ta có lời khuyên rất thấm thía rằng ‘Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Quả vậy, trước khi chỉ trích hay phán xét một ai đó, hãy học cách dừng lại và cho mình một ‘khoảng lặng’, một sự bình hòa.

Trước khi một ý nghĩ phán xét bắt đầu nổi lên, hãy học cách dừng lại và đặt câu hỏi ngược lại rằng: “Phải chăng họ có lý do nào đó khi phải làm như vậy?”, “Mình đã có khi nào cũng sai lầm như vậy chưa?”…

Hôm nay Chúa Giê-su nhắc nhở chúng ta hãy tự xét lỗi chính bản thân mình trướckhi nghĩ đến cái sai của người khác. Thường thì ta dễ thấy những lầm lỗi của người khác, cho dù lầm lỗi ấy rất nhỏ. Còn những lầm lỗi của chính mình thì dườngnhưlại không thấy, cho dù rất lớn. Nếu một tập thể hay một gia đình mà trong đó ai cũng đều có tính nhìn thấy lỗi của người khác mà không thấy lỗi của chính mình thì đời sống chung sẽ rất khó chịu. Khi chỉ thấy lỗi của người khác, thì mình sẽ dễ dàng trách móc, bực bội, hờn giận người khác, và sẽ thấy thật đau khổ khi phải sống chung với những người ấy.

Rất nhiều lần chúng ta cũng có khuynh hướng kế ttội người khác mà quên mình cũng đầy yếu đuối. Nếu chúng ta không ý thức và phản tỉnh, hay nói theo từ của Tin Mừng là không «tỉnh thức», thì chúng ta khó lòng thoát khỏi tật xấu đó. Rất có thể ta đang có tật đó mà không biết, chúngta cần tự xét lại lương tâm mình để phản tình và ý thức hơn trong lời nói. Ước gì chúng ta biết nhận ra những lầm lỗi của mình, chứ không phải thấy lỗi của người khác. Thấycái xấu của mình mà sửa mà canh tân. Xin đừng để ý chuyện người và đừng kết án khi mình chưa biết rõ về họ cũng như những nguyên nhân đang xảy ra. Amen

CÁI ĐÀ VÀ CÁI RÁC

Lm Giuse Hoàng Kim Toan

Có lẽ Chúa Giê su khi xuống thế làm người như mọi người ngoại trừ tội lỗi, cũng có kinh nghiệm về việc biết mình và biết người. Chúa cho những chỉ dẫn quan trọng tự huấn luyện bản thân, biết tôn trọng mình và tôn trọng người khác, qua các đề tài: Mù dẫn mù, cái đà và cái rác và quy luật “gieo gì gặt nấy”.

Mù dẫn mù.

Biết mình là điều quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cá nhân. Không biết mình, lúc nào cũng gặp những điều bất cập và thái quá. Bất cập là xem thường chính mình, lúc nào cũng nghĩ mình vô tích sự, làm cái gì cũng thua kém người khác, cái gì cũng sợ thất bại, tự thu mình vào trong vỏ ốc, rồi cũng có lúc ngồi đáy giếng và phê phán. Thái quá khi xem mình quá quan trọng, đánh mất đồng nghiệp, tự cao vô lối, nói nhiều chẳng làm được gì, lúc nào cũng xét đoán, chê bai người khác, cuối cùng chẳng đi cùng với ai.

Không biết mình, nên thiếu lòng tự trọng, không làm được gì, chẳng dẫn dắt được ai, Chúa nói mù dẫn mù cả hai sa vào hố. Vậy, lòng tự trọng là biết mình trong những đặc sủng, ơn riêng Chúa ban. Và biết mình không là một ốc đảo, cùng chung sống với người khác, nhờ người khác, với người khác để hoàn thành sứ mạng của mình, đó là ơn đoàn sủng.

Dù sao, con người biết mình, biết người cũng có nhiều giới hạn, cần nhiều thời gian, tự huấn luyện và thực tế dần dà nhận ra mình, biết người nhiều hơn.

Cái đà và cái rác.

Phán đoán và phán xét là hai phạm trù khác nhau. Phán đoán để nhận định vấn đề và đi đến quyết định cho cá nhân mình thêm đúng đắn. Phán xét là quy chụp kết luận của mình trên người khác, đi đến những điều xấu: nói lén, nói xấu, gièm pha, chê bai, ghen ghét…

Có nhiều sự việc thấy nơi người khác như vậy mà không phải như điều mình kết luận. Phải, trái, đúng, sai, là một điều khó, chỉ khi nào hiểu hết tại sao mới nhận ra điều gì là đúng, sai. Chúa dạy: “Đừng xét đoán để khỏi bị đoán xét” (Lc 6, 37).

Lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã. Có nhiều những hành động phục vụ cho cái tôi của mình hơn là lợi ích vì người khác. Xem xét lại chính mình, để thắng cái tôi luôn là bài học khó. Sống theo Thần Khí của Thiên Chúa, dẫn chúng ta đến “việc tốt lành, đến bác ái, đến tình huynh đệ”. Sống theo thần trí của thế gian, thúc đẩy chúng ta đến “sự hư vinh, kiêu ngạo, tự mãn, nói xấu”. (Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong bài giảng Lễ sáng Thứ Ba (04/09) tại Nguyện Đường Santa Marta.)

Gieo và gặt.

Gieo và gặt như là mệnh đề của thuyết nhân quả, thế nhưng tại sao vẫn còn nhiều người vẫn gieo những sự ác? Thông thường người ta hiểu theo nghĩa đời, vay trả – trả vay. Trên thực tế, không là đơn giản trả vay, mà gặt về hậu quả lên gấp nhiều lần tai ương, khốn quẫn và cả cái chết đời đời, nếu gieo điều ác, điều xấu. Nếu gieo điều lành, sự thiện, yêu thương thì gặt về cũng gấp nhiều lần điều tốt, điều hay, sự lành.

Mỗi người đều là quà tặng của Thiên Chúa cho nhau, vì mỗi người đều có hạt giống của sự tốt lành Thiên Chúa ban. Sống sự tốt lành của Thiên Chúa thì được sống dồi dào và phong phú. Điều xấu là điều ma quỷ đã gieo vào như câu truyện “lúa mỳ và cỏ lùng” (Mt 13, 24 – 30). Cố gắng nhặt cỏ và thay vào đó lúa tốt, để có mùa lúa dồi dào.

Mỗi người được nhận lãnh một hay nhiều đặc ân của Thiên Chúa, người lãnh nhiều bị đòi hỏi nhiều, người lãnh ít bị đòi ít. Mỗi người bằng nỗ lực của mình làm thêm phong phú những gì đã được nhận lãnh, khi đã biết mình; khi đã sống nghiêm khắc với mình, khoan dung với anh chị em; và cố gắng gieo nhiều điều tốt lành trong đời sống, để sự dữ không còn chỗ chen chân.

Nhờ ơn Chúa ban, xin giúp chúng con hoàn thành.

NHÂN QUẢ

Lm. Giuse Trần Việt Hùng

Người mù dẫn dắt kẻ đui,
Cả hai lăn hố, tối thui thấy gì.
Môn đồ mở mắt thấy chi,
Hãy nên hoàn hảo, thực thi tín thành.
Tìm tòi cái rác, cái mành,
Cái đà to lớn, rõ rành mắt ngươi.
Sao nhìn không thấy trong đời,
Giả hình giả nghĩa, nói lời dối gian.
Xét mình nhận lỗi làm càn,
Chiếc đà trong mắt, tiên vàn lấy ra.
Đừng tìm bắt lỗi người ta,
Trước tiên nhận lỗi, thứ tha giải hòa.
Xem kìa cây tốt trổ hoa,
Trái vàng mọng chín, tựa tòa đài sen.
Biết rằng cây xấu bon chen,
Trổ hoa èo ọt, trái đen héo tàn.
Người lành nhân đức trời ban,
Phát sinh sự thiện, chứa chan ân tình.
Tâm hồn tĩnh lặng an bình,
Trổ sinh nhân đức, tâm linh rạng ngời.

Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: Cứ xem trái, thì biết cây. Cây tốt sinh trái tốt và cây xấu sinh trái xấu, đó là lẽ thường. Con người tốt sẽ thực hành điều tốt tự trong lòng của họ phát ra. Hôm nay Chúa mời gọi chúng ta hãy nhìn vào tận đáy tâm hồn mình nơi ẩn dấu những sự tốt lành. Chúng ta thường có khuynh hướng nhìn ra ngoài để tìm sự tốt lành và thánh thiện. Chúng ta hay đánh giá người khác qua dáng vẻ bên ngoài hơn là nhìn sâu vào nội tâm. Nhiều khi chúng ta bị lầm lẫn.

Cây tốt sinh trái tốt. Đó chính là hoa qủa từ bên trong. Đời sống tốt lành thánh thiện được tỏ lộ qua sự thực hành sống đạo như giúp đỡ tha nhân, thăm viếng người già cả, kẻ tù đầy, người túng thiếu và những người không có nơi nương tựa. Những hành động tốt bày tỏ tấm lòng tốt. Người tốt trở nên gương mẫu và là đèn sáng soi cho những người chung quanh.

Làm sao chúng ta có thể dẫn đường cho người khác, nếu chúng ta bị mù lòa. Cách tốt nhất để giúp anh chị em, không phải chỉ là lời nói mà bằng chính những gương sáng trong đời sống. Triết gia Socrate nói rằng: Trời ban cho chúng ta có hai lỗ tai, hai con mắt, nhưng có một cái miệng và một cái lưỡi. Bởii thế chúng ta nên nghe nhiều hơn nói. Nếu chúng ta không có gì nói tốt về người khác, tốt hơn chúng ta hãy thinh lặng. Chúng ta có miệng lưỡi, những lời chúng ta nói ra, sẽ đánh giá chúng ta là người thế nào.

Làm sao chúng ta có thể nói với người anh em rằng để tôi lấy cái rác trong mắt anh, trong khi chúng ta không chú ý cái đà trong mắt mình. Đây là một trong những điểm yếu nơi mỗi người. Chúng ta thường dành qúa nhiều thời giờ nói về người khác như phê bình, chỉ trích, bới móc, xét đoán và chê bai đủ điều. Trong khi chúng ta không dám nhìn vào lỗi mình hoặc chúng ta nghĩ mình đã hoàn hảo.

Truyện xưa kể rằng khi các tu sĩ sống ẩn dật nơi vùng sa mạc bên Ai Cập, có một thầy đã phạm lỗi nặng. Các bậc phụ lão đòi mang thầy ra xét xử. Các vị mời cha bề trên đến. Ngài ra đi đeo một cái rổ có nhiều lỗ. Cha đổ cát vào và đeo sau lưng. Khi ngài đi dọc đường, cát rơi xuống để lại vết. Các phụ lão hỏi tại sao cha làm thế? Ngài trả lời: Tội của tôi rời sau tôi, mọi nơi tôi đi qua, có dấu vết của lỗi lầm. Hầu như những thời gian qua, tôi đã không nhận thấy tội lỗi của tôi. Nghe thế, các bậc phụ lão đã bỏ cuộc xét xử.

Chúng ta được mời gọi nhìn lại chính tâm hồn và sửa lỗi mình trước khi sửa lỗi anh em. Hãy sống như đèn luôn cháy sáng để soi đường chúng ta đi.

XÉT ĐOÁN VÀ KẾT ÁN THEO CHÚA GIÊSU

Lm Antôn Nguyễn Văn Độ

Con người chúng ta thường quá độ lượng với chính mình, nhưng lại khắt khe với người khác, thấy lỗi người khác mà không thấy lỗi của mình; phê phán người khác mà không tự phê phán mình; đó là thứ mù quáng và giả hình mà Chúa Giêsu nhiều lần cảnh báo.

Nhìn thấy cái rác trong mắt anh em dễ hơn là thấy cây đà trong mắt mình. Không phải ta không thấy vướng mắt, nhưng là vì ta quá quảng đại với bản thân, thậm trí viện dẫn muôn ngàn lý do để cho rằng cái đà trong mắt ta chẳng có là gì trước mặt mọi người. Tình trạng đó đưa ta đến một khả năng rất dễ thấy cái rác trong mắt anh em mình.

Việc Chúa dạy chúng ta phải làm là “trước hết phải lấy cây đà khỏi mắt mình đi” (Lc 6, 42). Chúa muốn thay đổi cái nhìn, nhận ra mình cần được sửa đổi trước đã, để nhờ thay đổi bản thân, ta không còn thấy và muốn nhặt rác trong mắt anh em mình nữa, rộng lượng hơn đối với anh em. Chúa nói : “Môn đệ không trọng hơn Thầy; nếu môn đệ được giống như Thầy, thì kể là hoàn hảo rồi” (Lc 6, 40). Chúa là Thiên Chúa, Người đã không khắt khe với ta, sao ta lại vượt quá cách Chúa đối xử đại lượng với chúng ta.

Thật lỗi phạm biết bao khi ta xét nét anh em! Ta quên rằng chính ta lắm khi còn tệ hơn thế nữa. Chính bản thân ta vẫn còn đầy những thói hư tật xấu. Khi lên án, chỉ trích anh em, tôi làm như thể ta vô tội. Thực ra đó chỉ là cái đà lớn che đi con người của tôi mà thôi. Tất cả chúng ta được Thiên Chúa đối xử khoan hồng với giá máu châu báu của Chúa Kitô. Nhưng thư hỏi : Chúng ta đã được tha thứ điều gì? Hãy nhớ lại những điều tệ hại và xấu xa chính bản thân ta đã làm trong cuộc đời ta. Thế mà Thiên Chúa đã tha thứ tất cả.

Chuyện kể rằng : Có một vị vị ân sĩ kia, khi đến thăm một đan viện, thấy một tu sĩ làm điều lỗi, ngài có ý lên án. Khi trơ về chòi tong sa mạc, gặp một thiên thần đứn chặn trước cửa và nói : “Ta không cho ngươi vào”. ngài ngạc nhiên hoi : “Tại sao thế thưa ngài ?” Thiên thần đáp : “Thiên Chúa sai ta đến hỏi ngươi, xem ngươi đẩy vị tu sĩ ấy đi đâu ?” Lập tức, vị ấy hối hận thưa : “Tôi đã phạm tội, xin tha cho tôi”. Thiên sứ bao : “Thiên Chúa tha cho ngươi, ngươi hãy giữ mình chớ bao giờ xét đoán ai, trước khi Thiên Chúa xét xử người ấy”.

Chắc chắn không ai muốn sống mà lúc nào cũng bị người khác để ý từng hành vi, cư chi. Vậy đừng làm cho người ta cái gì mình không ưa thích. Chúa nhắc nhớ chúng ta : “Hãy lấy cái đà trong mắt chúng ta trước, rồi lấy rác nơi anh em sau” (Lc 6, 42). Chúa sinh chúng ta ra mỗi người một vẻ để chúng ta đùm bọc nhau, sưa chữa nhau chứ không để hại nhau đâu. Hãy tha thứ và nhiệt tình phục vụ anh em, đừng xét đoánn, đừng lên án. Đó là điều Chúa nhắn nhủ chúng ta hôm nay.

Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết nghe lời Chúa dạy và đem ra thực hành trong đời sống. Amen.

LẤY CÁI RÁC, CÁI XÀ

Lm. Giuse Nguyễn Hưng Lợi

Ở một đền thờ bên Hy Lạp có ghi dòng chữ :” Hãy biết mình “. Người ta lấy làm kỳ lạ sao lại viết “ Hãy biết mình “.Biết mình thì khó mà biết người ta hay thấy người ta thì dễ.Bởi ví không ai gần gũi ta hơn chính ta, không ai biết ta hơn chính ta.Tuy nhiên, biết mình vẫn luôn là một bí ẩn, là một điều thiêng liêng, kỳ diệu.Chắc gì cả cuộc đời ta có thể biết ta rõ ràng, nhưng ta lại thấy kẻ khác, hiểu những điều nhỏ nhặt, những sự li ti trong đời của họ. Cái xà tức những lỗi lầm to lớn trong ta,chúng ta không thể thấy được, hiểu được cái tật xấu, sự lỗi phạm của chúng ta, có lẽ vì chúng ta sống gần chúng ta quá hoặc chúng ta tự cho mình là hoàn hảo,là tuyệt vời,nên không nhận ra tội lỗi nặng nề của ta.

Để làm người lãnh đạo, chỉ đạo người khác, không phải chỉ ăn nói qua loa, suy nghĩ hời hợt là có thể dẫn dắt người khác bởi vì “ Mù mà lại dẫn mù được sao ? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ?

( Lc 6, 39 ). Vâng, người lãnh đạo phải là người có tài có đức.Lời nói phải đi đôi với hành động. Nếu chỉ đánh võ miệng mà việc làm không ra gì thì có thể làm cho bản thân người đó và nhiều người bị họa lây.Chính vì thế, người hướng đạo, người dẫn đường phải là người có tâm trong sáng, việc làm công tâm vv…Con người có nhiều tội, có nhiều sai lầm, nhưng cái tội dễ phạm nhất là tội nghĩ xấu, nghĩ sai, nghĩ bậy về người khác.Đó là tội xet đoán.

Và để có đôi mắt trong sáng, chúng ta không được nhìn vào mắt người khác để bới lông tìm vết, để chỉ thấy cái rác của họ, nhưng hãy nhìn vào cõi lòng, vào tâm hồn, vào con tim của ta để nhận ra sự ích kỷ, tự mãn, kiêu căng của cái xà, đồng thời tránh sự phô trương giả hình, khoe khoang của ta. Tục ngữ có câu:” Việc người thì sáng, việc mình thì quáng “. Việc người ta mình dễ xía vào, dễ nhận ra, còn việc của mình thì mình không thể nào nhận ra được, chứ đừng nói đến việc giải quyết vv…Các nhà tu đức thường khuyên chúng ta hồi tâm, hoán cải, đổi mới . Có hồi tâm suy nghĩ nhìn lên Chúa để thấy ta còn khiếm khuyết quá nhiều, nên cố gắng thay đổi để bắt chước Chúa là Đấng hoàn thiện, chí thánh, chí tôn…Thánh Augustinô thường cầu nguyện :” Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con “. Biết Chúa để chúng ta học đòi bắt chước và trở nên hoàn thiện như Cha trên trời là Đấng hoàn thiện. Biết mình để thấy mình yếu hèn, bất toàn, nên mình phải cố gắng từng giây,từng giờ để đổi mới…Biết mình là yếu hèn, tội lỗi để mình không khe khắt, lên án, gắt gỏng với anh em, với người khác, với tha nhân. Biết mình sống che đậy, giả hình để mình quảng đại với anh em. Biết mình thích khuếch đại, phô trương, tự mãn để mình đừng phê phán, đoán xét, gây tổn thương cho anh em. Chúng ta không coi cái xà trong mắt mình nhỏ hơn cái xà trong mắt anh em. Đừng thổi phồng tội của người khác và thu hẹp tội của mình. Khiêm nhượng sửa mình trước khi góp ý, sửa lỗi anh em, sửa lỗi người khác.

Để lấy cái xà ra khỏi mắt, Chúa Giêsu khuyên mọi người hãy đến với Người, hãy học cùng Người vì Người khiêm nhượng và hiền hậu trong lòng. Chúa nói :” Cây tốt sinh trái tốt.Cây xấu sinh trái xấu “ ( Lc 6, 43 ). Chúa là Đấng : “ Chân, Thiện,Mỹ “. Ngài là nguồn mạch tình yêu, Ngài là Đấng hiền lành, khiêm nhượng. Lắng nghe Lời của Ngài, thực thi Lời của Ngài, chúng ta sẽ trở nên dòng suối tình yêu, trở nên men, muối cho đời.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con biết lắng nghe và thực thi Lời của Chúa trong đời sống.Xin cho chúng con biết nhận ra những yếu đuối của mình để chúng con luôn biết cảm thông, quảng đại, tha thứ đối với những lỗi lầm của anh chị em.Amen.

GÓP Ý ĐỂ CHIA SẺ :

1.Cái rác, cái xà có nghĩa gì trong đoạn Tin mừng hôm nay ?

2.Tại sao chúng ta lại thấy cái rác trong mắt người khác mà không thấy cái xà trong mắt củata?

3.Để lấy cái xà ra khỏi mắt mình, chúng ta phải làm gì ?

4.Anh chị em có kinh nghiệm gì về “ Lòng có đầy mới nói ra “?

5.” Cây tốt sinh trái tốt, cây xấu sinh trái xấu “ có nghĩa gì ?

SUY NIỆM CHÚA NHẬT 8 THƯỜNG NIÊN_C

Giuse Đinh Tất Quý

Kính thưa anh chị em.

Chúng ta đang học hỏi về lối sống yêu thương của Chúa. Tuần trước chúng ta đã nói với nhau về một trong những khía cạnh của lối sống đó. Chúng ta đã nói về sự tha thứ. Hôm nay qua lời dạy bằng dụ ngôn rất dễ hiểu, Chúa cũng muốn nói với chúng ta về lối sống này qua hai lời khuyên.

1. Lời khuyên thứ nhất: Yêu thương là phải làm cho người khác trở nên tốt lành hơn. Muốn thế chúng ta phải tự học để làm cho mình trở nên tốt lành trước.

Lý do: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: “Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra”, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!(Lc 6,40-42)

Có lẽ ít có lời hướng dẫn nào cụ thể và thực tế hơn thế. Quy luật muôn đời vẫn còn đó. Không ai có thể cho cái mình không có. Vậy muốn làm cho những anh em của chúng ta trở nên tốt thì chính mỗi người chúng ta phải tự huấn luyện mình nên tốt. Có như thế chúng ta mới tránh được điều mà Chúa Giêsu gọi là giả hình, một thói xấu rất phổ biến của mọi thời đại xưa cũng như nay.

Nam tướng J. Eotvos, một nhà tư tưởng có tiếng của Hungari đã nói:

“Giá trị chân chính của con người không phải bởi năng trí, mà chỉ là bởi sức mạnh của chí khí. Những tài năng đối với người thiếu nghị lực chỉ làm cho họ hèn yếu: cái tư chất siêu việt của một người kém chí khí lại là người khốn nạn đáng khinh nhất”.

Một mùa xuân, anh nông dân đứng bên cạnh thửa ruộng, đưa mắt nhìn những luống cày thân yêu đang phơi mình dưới ánh sáng và tự hỏi:

– Năm nay, hỡi mảnh ruộng của ta, mi có đem lại cho ta cái gì chăng?

Những mảnh ruộng kia sẽ trả lời bằng một câu hỏi khác:

– Nhưng thưa ông, trước hết ông hãy cho tôi biết ông định cho tôi cái gì đã?

Đó, người bạn trẻ cũng dừng bước trước cánh cửa nhiệm mầu của đời sống:

– Hỡi đời sống, mi có dành cho ta cái gì không? Cái gì sẽ chờ đợi ta từ năm này sang năm khác?

Nhưng đời sống sẽ hỏi lại chàng trẻ tuổi:

“Hỡi anh, điều đó còn tùy ở những gì anh cho tôi, phần của anh sẽ được xứng với công việc của anh. Anh sẽ hái quả của hạt giống anh gieo.

Kinh nghiệm sẽ chỉ cho chúng ta biết rằng con đường đưa đến chí khí không phải dễ. Cần phải có một ý chí mạnh mẽ mới chống nổi được với những tật xấu nhỏ mọn, và không bao giờ sa ngã. Một ý chí không ngừng, và cần phải được chú trọng luôn.

Bạn có tự hỏi với mình rằng: tôi muốn! Tôi muốn!

– Và có phải bạn muốn đúng như thế chăng?

– Tôi muốn kiềm chế ngũ quan và tình cảm của tôi.

-Tôi muốn đặt cái lộn xộn của tư tưởng tôi vào thứ tự.

-Tôi muốn suy nghĩ trước khi nói.

-Tôi muốn cân nhắc mọi điều trước khi hành động.

-Tôi muốn lợi dụng ngay những kinh nghiệm của việc đã làm, tôi muốn nghĩ đến tương lại, vậy tôi muốn dùng ngay những quãng thời giờ hiện tại một cách đúng mực.

-Tôi muốn làm việc tận tâm, chịu đau khổ mà không phàn nàn, sống trong đạo hạnh, và sau hết chết bình yên, trong hy vọng được hưởng hạnh phúc đời đời.

Còn đời sống nào cao thượng hơn nữa không?

Đúng thế, muốn làm cho những người được mình yêu thương trở nên tốt lành thì chính mình phải học để trở nên tốt lành trước. Con đường làm cho mình được như thế không phải dễ. Cần phải có một ý chí mạnh mẽ. Làm được như thế là chúng ta trở thành một con người cao thượng và sẽ thành tấm gương sáng chói trước mặt mọi người

2. Lời khuyên thứ hai của Chúa: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt.

Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.” (Lc 6,43-45)

Nội dung lời khuyên này cũng không quá khó hiểu. Xem ra nó cũng chẳng khác với lời khuyên thư nhất là bao.

Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho!

Một em gái nhỏ vâng lời bà nội bảo đi quét nhà. Quét xong, bé đến thưa bà là mình đã quét sạch rồi. Bà nội hỏi lại : “Có thật quét xong chưa? Để bà xem lại.” Nói rồi bà cụ đứng dậy xem khắp nhà. Xem một lượt, bà nói với đứa cháu gái : “Nhà chưa sạch gì cả, chỗ nào cũng đầy bụi. Con quét lại đi !” Cô gái nhỏ vâng lời quét thêm một lần nữa, lần này bé quét thật kỹ. Quét xong liền đến trình cho bà nội. Cũng như lần trước, bà cụ xem qua một lượt rồi nói : “Nhà cũng chưa được sạch gì cả, chỗ nào cũng đầy bụi. Sao quét dối vậy? Quét lại đi! Cô gái nghĩ rằng mình còn nhỏ quét chưa sạch được, nên cố vâng lời nội đi quét lần nữa. quét xong, nó cũng đến trình cho nội. Lần này cũng như hai lần trước, bà cụ xem xong lại nói là nhà chưa sạch. Cô gái lấy làm lạ kỳ. Cuối cùng nó phát hiện ra là bà cụ mang cặp kính dính đầy bụi. Thì ra, vì vậy mà bà cụ nhìn đâu cũng thấy toàn là bụi cả.

Chỉ có cặp mắt trong sáng, tấm lòng trong sạch mới có thể nhìn thấy sự thực.

Câu 43-44: Nhắc nhở rằng chúng ta chỉ có thể nhận xét người khác qua việc làm của họ:

Để phân biệt cây tốt xấu phải căn cứ vào quả – công việc – chứ không phải lá – lời nói ” vì có nhiều người chỉ tìm thấy lá khi đến gần. Nào là lá to, lá rậm, lá bóng … lá, chỉ có lá, ngoài ra không có gì khác ! Nhiều người chạy đến chúng ta nói hy vọng tìm được giải khát, họ đang khát mong Thiên Chúa. Chúng ta đừng quên rằng chúng ta đang có trong tay tất cả những điều ấy. Chúng ta có đầy đủ giáo lý, với ơn Chúa, mặc dầu chúng ta không xứng đáng” (Escriva, Amis de Dieu, 51)

Có người đã nói với một giáo sư rằng : “Tôi không thể nghe lời ông nói vì đã được thấy con người của ông rồi. “Giảng và dạy, cả hai đều là sự thật qua nhân cách. Lời hay không bao giờ thay thế được việc tốt”.

Một nhà chế tạo làm được một con ong, cũng vỗ cánh bay được, cũng kêu vo vo, người đứng xem không tài nào biết được nó là ong giả cho tới khi có người hỏi rằng: “Nó có làm ra mật không?” Chỉ một sự thí nghiệm đơn sơ ấy cũng đủ phân biệt ong thật với ong giả. Cứ xem quả thì biết cây. Khi có ai khoe khoang về đời sống đạo của họ, chỉ cần hỏi như thánh Phao-lô: “Thế thì anh em được kết quả gì ?” (Rm 6,21) Con đường duy nhất để chứng tỏ Ki-tô giáo là đạo thật là chúng ta phải sống thế nào cho mọi người thấy Ki-tô giáo sản sinh ra những người tốt thật.

Chúa Giê-su nhắc nhở rằng xét cho cùng lời nói ở môi miệng chúng ta chỉ là sản phẩm của lòng chúng ta. Không ai có thể mở miệng nói về Thiên Chúa nếu Thánh Thần không ở trong lòng người ấy. Không có điều gì bộc lộ rõ tâm trạng của một người cho bằng chính lời nói của họ, khi họ không cầm giữ ý tứ khi nói năng, khi họ tự do phát ngôn, nghĩ sao nói vậy.

Trả lời cho một thanh niên mong ước được biết rõ về mình, một cụ già đã trả lời như sau: Ngày nọ ở một chân trời xa tắp, người ta thấy có hai bóng đen đang ôm nhau.

Một em bé ngây thơ buột miệng nói: hai bóng đen đó là ba má đang hôn nhau.

Một chàng thanh niên mơ mộng nói: đó là đôi tình nhân đang quấn quýt bên nhau.

Một người cô đơn nhận xét: hẳn họ phải là hai người bạn thân gặp nhau sau nhiều năm tháng xa cách.

Một kẻ tham tiền lại nghĩ khác: đó phải là hai thương gia vừa mới ký giao kèo làm ăn.

Một người đàn bà có trái tim trìu mến thì thào: đây là người cha mới từ trận chiến trở về ôm hôn đứa con gái mình.

Một tên sát nhân đứng gần đó góp ý: đây là hai người đàn ông đang vật lộn đáu đá nhau trong cuộc giao chiến sống còn.

Người đàn ông khác không màng chi tới việc chung quanh gắt: ai mà biết được họ đang ôm hôn hay cắn xé.

Cuối cùng, có một vị thánh đầy lòng yêu thương của Thiên Chúa giảng hòa: không gì đẹp bằng cảnh hai con người ôm nhau.

Kể xong câu chuyện, cụ già kết luận: mỗi một tư tưởng của bạn sẽ bộc lộ bạn là ai. Bạn nên tự vấn lương tâm xem bạn từng nghĩ về gì? Chính câu trả lời cho một câu hỏi bất ngờ có thể cho thấy tư tưởng của người đó thích tập chú vào đâu và những sở ước của họ đặt ở đâu. Lời nói của chúng ta phản ánh tâm địa của chúng ta.Amen.

NGHE MÀ KHÔNG THỰC HÀNH

Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu

Suy Niệm

Có nhiều cách để nhận biết sự thật về một người.

Chúng ta có thể bị hấp dẫn bởi những lời giảng hùng hồn.

Chúng ta cũng có thể bị đánh lừa bởi thái độ khôn khéo giả tạo.

Đức Giêsu cho chúng ta một tiêu chuẩn để nhận ra con người thật:

“Xem quả thì biết cây” (c. 44).

Quả ở đây là đời sống thực sự của người đó, là những việc họ làm.

Nếu nhìn kỹ công việc của một người, chúng ta có cơ may biết họ là ai.

Đức Giêsu nói lên một luật tự nhiên của cây cỏ.

Cây tốt sẽ sinh trái tốt, cây bị sâu sẽ sinh ra trái không ngon.

Người công chính được nhận biết qua đời sống tốt lành của họ,

qua những thử thách họ đã vượt qua, qua những hy sinh họ dâng hiến.

Người bất chính sẽ lộ ra qua đời sống xấu xa.

Đời sống và hành động của một người phản ánh con người thật của họ.

Bụi gai không sinh được trái vả, bụi rậm không cho được trái nho.

Bụi gai và bụi rậm chẳng thể nào sinh hoa trái tốt đẹp.

Đời sống là tiêu chuẩn để nhận ra người môn đệ thật của Đức Giêsu.

Không phải chỉ là tuyên xưng đức tin vào Thầy

bằng cách kêu lên: “Lạy Chúa! lạy Chúa!”

Vấn đề là làm điều Thầy dạy (c. 46).

Đức Giêsu đặt câu hỏi tại sao đầy ngạc nhiên với các môn đệ:

Tại sao tin vào Thầy mà lại không sống điều Thầy truyền dạy?

Kitô hữu chân chính là người đến với Chúa Giêsu,

lắng nghe những lời của Ngài và thi hành những lời ấy (c. 47).

Nghe thôi thì chưa đủ.

Lời của Chúa Giêsu phải thấm nhuần vào đời sống của ta,

chi phối mọi hành động, quyết định và lựa chọn.

Đức Giêsu kết thúc Bài Giảng của mình bằng dụ ngôn về hai người xây nhà.

Nhiều người đã nghe Bài Giảng này, đã cảm thấy hay,

nhưng có bao nhiêu người sẽ thực hành những giáo huấn trong đó?

Người thực hành Lời Chúa được ví như người xây nhà có nền vững chắc.

Còn người không thực hành thì giống như người làm nhà không nền.

Bề ngoài có vẻ hai căn nhà không khác nhau.

Chỉ khi nước lụt dâng lên, và dòng nước ùa vào nhà, mới thấy sự khác biệt.

Một căn đứng vững vì có nền tử tế, căn kia bị sụp đổ tan tành.

Chúng ta thích xây nhà cao, nhưng lại ít để ý tới nền móng.

Chúng ta đã được nghe quá nhiều đoạn Lời Chúa,

nhưng vẫn chỉ dừng lại ở việc suy niệm, cầu nguyện.

Lời Chúa chưa thực sự bám rễ trong hành động và cuộc sống,

vì điều đó đòi một sự trả giá mà chúng ta muốn quay lưng.

Chính vì thế căn nhà tâm linh của chúng ta vẫn không vững.

Xin Chúa cho chúng ta can đảm để làm lại nền cho căn nhà đời ta.

Cầu nguyện:

Lạy Chúa Giêsu,

con đường dài nhất là con đường từ tai đến tay.

Chúng con thường xây nhà trên cát,

vì chỉ biết thích thú nghe Lời Chúa dạy,

nhưng lại không dám đem ra thực hành.

Chính vì thế

Lời Chúa chẳng kết trái nơi chúng con.

Xin cho chúng con

đừng hời hợt khi nghe Lời Chúa,

đừng để nỗi đam mê làm Lời Chúa trở nên xa lạ.

Xin giúp chúng con dọn dẹp mảnh đất đời mình,

để hạt giống Lời Chúa được tự do tăng truởng.

Ước gì ngôi nhà đời chúng con

được xây trên nền tảng vững chắc,

đó là Lời Chúa,

Lời chi phối toàn bộ cuộc sống chúng con.

LÒNG AN VUI THÌ DƯỜNG NHƯ KHÔNG XÉT ĐOÁN

Lm. Antôn Nguyễn Văn Dũng

Trong cuộc sống thường ngày, con người chúng ta dễ có khuynh hướng khen, chê và phán xét người khác. Ta phán xét người khác có thể bằng lời nói, bằng cử chỉ, hoặc đôi khi chỉ là nghĩ thầm trong bụng về chuyện này chuyện khác của người ta.

Nhất là khi ngồi lại với nhau để chuyện trò, chúng ta thường có khuynh hướng khoe những điều tốt về bản thân mình bằng cách so sánh cái tốt của mình với cái dở của người khác, còn những cái dở, cái xấu của mình thì cố giấu cho bằng được. Gắn với xét đoán tiêu cực người khác thường là một thái độ ganh tị, đả phá, trả thù cho bõ tức. Còn khi nhận xét để góp ý cho người khác sửa sai, tránh lỗi lầm, thì bao giờ ta cũng dễ dàng có sự bao dung, nhẹ nhàng trong cử chỉ và lời nói.

Hơn nữa, có một sự thật khá hiển nhiên: Một khi lòng ta nhẹ nhàng, thanh thản, an vui, thì ta thường nghĩ đến người khác với một thái độ tích cực và đầy bao dung, chứ chẳng muốn phán xét hay nặng lời với họ. Còn khi ta thích phán xét, thích nói xấu người khác thì lại là lúc chính ta thiếu sự bình an, hạnh phúc trong lòng.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô bảo rằng “những ai phán xét anh chị em mình, nói xấu anh chị em mình thì họ chính là kẻ giả hình vì họ không đủ can đảm nhìn lại những thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình.” Chúa Giêsu trong bài Tin mừng hôm nay thì nói trực tiếp vào vấn đề hơn: “Sao người nhìn thấy cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?… Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi”

Đặt mình trước Lời Chúa hôm nay, tôi với bạn thử ngẫm lại xem, mỗi khi ta chỉ trích, phán xét người khác, thì thật sự trong lòng ta đang an vui, hạnh phúc hay lòng ta đang ấm ức, bức xúc, tị hiềm? Nếu thấy lòng ta còn ấm ức, hậm hực, thì Chúa bảo ta rằng: Con hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ con sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh chị em con!

CÁI RÁC – CÁI XÀ

Lm. Vinc. Đỗ Minh Thăng

Có câu chuyện ngụ ngôn kể rằng một hôm, con tê giác đang đi uống nước thì nghe tiếng một con chích choè đang hót trên cành cây. Nó bực mình thét to: “Im đi, cái con chim xấu xa. Mầy không thấy tao đang uống nước sao?”

Con chích choè không chịu thua, cãi lại: “Bộ ông đẹp đẽ lắm sao? Ông thử soi mặt ông trên mặt nước rồi sẽ biết”.

Con tê giác nghĩ trong bụng: “Soi thì soi. Ai mà không biết ta là người hoàn hảo”. Nhưng vừa nhìn xuống mặt nước, tê giác nhà ta bỗng giật mình vì khám phá một chiếc sừng quái dị nằm ngay trên mũi mình. Biết mình còn xấu xí hơn tất cả Chúng ta vật có sừng khác, nó xấu hổ quá.

Anh chị em thân mến,

Trong đời sống hằng ngày, chúng ta thường thấy cái rác trong mắt người khác mà không thấy cái xà trong mắt mình; thấy lỗi nho nhỏ của người khác mà không thấy lỗi lầm to lớn nơi bản thân mình; phê phán người khác mà không tự phê phán mình; đó là thứ mù quáng và giả hình mà Chúa Giêsu nhiều lần cảnh cáo bởi vì ai cũng dễ mắc phải.

Chúa Giêsu không cấm ta góp ý, sửa lỗi cho người khác, nhưng Ngài dặn ta trước hết hãy lấy xà khỏi mắt mình, để thấy rõ mà lấy rác nơi mắt anh em. Khi chúng ta lấy cái xà ra khỏi mắt mình rồi thì chúng ta sẽ có cái nhìn bao dung hơn với tha nhân.

Cái nhìn của đôi mắt không có cái xà sẽ không còn là cái nhìn của phê phán, chỉ trích, nhưng là cái nhìn của Chúa Giêsu, một cái nhìn đầy yêu thương, tha thứ, mang lại cho kẻ được nhìn niềm tin yêu, hy vọng.

Lạy Chúa, “Xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con”. Biết Chúa để thấy lòng quảng đại yêu thương vô bờ của Chúa; biết con để ý thức về sự yếu đuối, bất toàn của con, nhờ đó con sẽ dễ dàng rộng lượng với người khác như Chúa đã đối xử cách đại lượng với con. Amen.

MÙ KHÔNG THỂ DẮT MÙ

Giuse Vinhsơn Ngọc Biển

Trong cuộc sống, vẫn còn đó rất nhiều người dốt, nhưng lại được mua chuộc bằng tiền, bằng quyền để lãnh đạo và dạy dỗ người khác. Tệ hơn nữa là những kẻ đạo đức giả tạo lại oang oang nói về lòng nhân từ hay tha thứ một cách “ngọt như đường mía lau”!

Không những thế, những kẻ trá hình này lại còn lôi kéo nhiều người khác đi vào con đường mù quáng, sai trái của mình…

Qua bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu răn dạy các môn đệ và những ai bước theo Ngài trong vai trò chứng nhân, phải khôn ngoan, sáng suốt, thông hiểu về Giáo Lý và có đời sống gương mẫu, có đủ tư cách phù hợp với vai trò của mình và nhất là phải giữ vững bản chất của một người thuộc về Chúa để nên giống Chúa.

Nếu người môn đệ mà mù mờ về Giáo Lý, hiểu sai ý Thiên Chúa và sống một cuộc đời phản chứng, gương mù và biến chất, thì sẽ gây nên những hậu quả khôn lường. Bóng tối thêm vào bóng tối vẫn là bóng tối chứ không tạo ra được tia sáng nào. Mù mà dắt mù ắt sẽ rơi xuống hố.

Như vậy, muốn thành công, người môn đệ phải có sự hài hòa giữa đời sống nội tâm và hành động. Nói khác đi, cần phải làm gương trước khi khuyên bảo người khác… để lời nói và hành động của mình trở nên “nhất ngôn, nhất hành”.

Lạy Chúa Giêsu, xin chiếu giãi Ánh Sáng là Chân Lý của Chúa vào trong tâm hồn chúng con. Xin cũng cho chúng con luôn thuộc về Ánh Sáng và phải có trách nhiệm chiếu giãi Ánh Sáng đó cho mọi người. Amen.

BIẾT RÕ TỐT XẤU

Lm. Giuse Vũ Khắc Nghiêm

Câu truyện cổ tích kể: Một hôm con cọp thấy con trâu bị con người bắt kéo cầy. Cọp bảo trâu: Mày to lớn khỏe mạnh thế, sao để thằng người nhỏ bé bắt mày kéo cầy cực khổ vậy? Trâu đáp: nó nhỏ nhưng trí khôn nó lớn. Cọp hỏi người: Trí khôn mày đâu cho tao xem? Người nói: Trí khôn tao để ở nhà, mày muốn xem, tao sẽ về nhà lấy cho xem, nhưng phải để tao trói mày lại, kẻo mày ăn thịt trâu tao. Cọp vui vẻ để người trói. Trói xong, bác nông phu vác cầy đập cọp, vừa đập vừa nói: trí khôn tao đây, trí khôn tao đây. Câu truyện nói lên người hơn vật ở trí khôn, ở hiểu biết. Hiểu biết rất quan trọng, quan trọng nhất là biết nhận rõ tốt xấu, phải trái, đúng sai, hay dở, thật giả, thiện ác.

Tin Mừng nói: “mù dắt mù xuống hố”. Linh mục Thomas Carroll đã viết một cuốn sách được bác sĩ Chi Lan phiên dịch, nói lên những cực khổ của người mù rất tội nghiệp. Con mắt đã chết, làm chết luôn nhân cách, chết năng khiếu, chết nhận thức, chết hoạt động, chết giao tiếp với mọi người, mọi cảnh vật, cuộc đời thật tăm tối và như mất tất cả.

Mù mà Đức Giêsu nói ở đây, không phải là mù mắt, nhưng mù về trí khôn. Trí khôn mù về đạo đức, đạo lý, tâm linh, thiêng liêng. Những thứ mù này tai hại gấp bội mù thể xác. Mù mắt chỉ làm khổ người mắc bệnh và mấy người thân thuộc. Mù về trí thức khoa học cũng chỉ gây chậm tiến, lạc hậu. Còn mù đạo đức, đạo lý đã gây ra bao nhiêu tai họa khủng khiếp cho gia đình, quốc gia và cả thế giới. Một ông bố xì ke, nhiễm Sida lây lan cho vợ con và di truyền cho cả dòng giống, có khi cả làng nước. Một Hít-le đã chôn vùi cả thế giới trong chiến tranh tàn khốc.

Một giáo phái, một lý thuyết vô luân mù quáng lôi cuốn bao nhiêu thế hệ cuồng nhiệt xuống hố tiêu diệt lẫn nhau. Đó là những cây xấu, sinh trái xấu. Trái lại, một ông bố lành mạnh, sáng suốt, đạo đức để phúc cho con cháu đến bao nhiêu đời. Một Đức Khổng, một Đức Phật đã giáo hóa hàng ngàn thế hệ tốt lành. Đó là những cây tốt sinh trái tốt.

Điều cốt yếu của lời Chúa hôm nay là đưa ra những bài thuốc chữa bệnh mù tinh thần, làm thế nào để biết nhận rõ tốt xấu để nên tốt và sửa xấu.

Theo Tin Mừng, bài thuốc chữa bệnh mù tinh thần là:

Thứ nhất: Phải khiêm tốn để chữa bệnh kiêu ngạo. Trò tự phụ hơn thầy là thứ trò hỗn láo kiêu ngạo. Muốn học giỏi trò phải biết khiêm tốn. Người xưa khiêm tốn đến độ học được một chữ hay nửa chữ cũng đáng là thầy mình: “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”. Cả khi gặp nhau đi đường cũng nhận ra người tốt là thầy mình, người xấu là bạn mình: “Ba người đồng hành, người tốt là thầy tôi, người xấu là bạn tôi”. Kinh Dịch là sách triết lý lớn nhất của Đông phương đã đặc biệt đề cao đức khiêm nhu của người quân tử: Khiêm là đạo trời, đạo đất và đạo người. Người quân tử khiêm nhu sẽ vượt mọi sông lớn, mọi đại họa: “Khiêm khiêm quân tử, dụng thiệp đại xuyên”. Việc làm khiêm tốn của quân tử sẽ nuôi được vạn dân: “Lao khiêm quân tử, vạn dân phục chi” (Quẻ khiêm). Quân tử là bậc thầy, bậc con trời đã phải khiêm tốn, thì trò là môn đệ cần phải hạ mình xuống hết mức.

Thứ hai là bài thuốc chữa bệnh chủ quan, ta thường thấy cái xấu của người khác nhưng lại mù quáng không thấy mình xấu: Không thấy cái xà trong mắt mình, nhưng lại thấy cái rác, cái bụi trong mắt người. Mù quáng là do tính tự ái: Yêu mình quá nên dù “trăm chỗ lệch cũng kê cho vừa”, do ích kỷ lo kiếm lợi cho mình, nhận lỗi sẽ làm hại danh dự mình. Mù quáng còn do tính kiêu căng, tự cao tự đại che đậy trí khôn, không nhận ra tội mình. Có kẻ bao nhiêu năm không xưng tội, vợ giục đi xưng tội, chồng nói: Có tội đâu mà xưng. Trong khi Đức Piô X, một vị thánh Giáo Hoàng đầu tiên thế kỷ XX, ngày nào cũng xưng tội vì Ngài thấy rõ tí bụi bay vào mắt mình.

Thứ ba là bài thuốc xét mình: phải luôn luôn kiểm tra kết quả lời nói, việc làm của mình tốt hay xấu: “Cây tốt thì sinh trái tốt, cây xấu thì sinh ra trái xấu”. Nhà buôn phải tính sổ hằng ngày để biết mình lỗ hay lời. Lỗ phải tìm cách sửa lại, lời phải duy trì lâu dài. Mạng sống đời đời của chúng ta còn quý giá gấp triệu triệu lần lời lãi thế gian, như Đức Giêsu đã dậy: “Được lời lãi cả thế gian mất mạng sống mình nào được ích gì”. Chỉ lời lãi nhỏ thế gian, nhà buôn còn phải lo tính sổ hằng ngày, huống chi mạng sống đời đời của chúng ta lớn lao quan trọng vô cùng, sao chúng ta không lo xét mình, kiểm tra đời sống của mình: còn hay mất, lời hay lỗ.

Bài đọc I nhắc nhở chúng ta phải cố gắng kiên trì sàng lọc mình cho sạch thói xấu; phải nhiệt tâm đốt mình khỏi mọi bợn nhơ dỉ ghét như lò lửa nung luyện bình sứ, dầu phải gian nan cực khổ đến đâu cũng phải chiến thắng tử thần để nên người công chính bất tử. Lúc đó con người “xác thịt hay chết của ta mới mặc lấy sự trường sinh nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta” (Bài II).

XÉT MÌNH

Trầm Thiên Thu

Cây Xà Ở Mắt Mình Không Ngó Thấy

Cái Rác Nơi Người Khác Vẫn Nhìn Ra

Tác giả Thánh Vịnh đã chân thành thân thưa với Chúa: “Ngài thấy cho: Lúc chào đời con đã vương lầm lỗi, đã mang tội khi mẹ mới hoài thai” (Tv 51:7). Sinh ra rồi phải rửa tội liền. Thế đấy, đời cha ăn mặn nên đời con khát nước. Kiếp phàm nhân yếu đuối vô cùng, hết sai này đến lầm nọ, hết lỗi này đến tội kia, ngày nào cũng thú nhận “lỗi tại tôi mọi đàng” mà vẫn chảnh, chẳng vừa chút nào: “Chân mình còn lấm bê bê – Lại cầm bó đuốc mà rê chân người” (ca dao).

Phàm nhân y như “siêu nhân” vậy, bởi vì có thể nhìn rõ lỗi-lầm-nhỏ của người khác mà lại không hề thấy tội-to-đùng của mình. Lỗi của người bỏ giỏ đeo phía trước ngực, tội của mình bỏ giỏ đeo phía sau lưng. Quái gở như thế đấy!

CÁI TỘI MỜI GỌI CÁI PHÚC

Thật chí lý khi Việt ngữ dùng chữ “ghét” để chỉ chất bẩn bám vào người mình và các tế bào chết. Đúng là “ghét” thật. Vừa tắm xong vẫn bẩn, xà-bông thơm hoặc sữa tắm cao cấp cũng chỉ là “vải thưa che mắt thánh”. Và tội lỗi cũng vậy, “rửa” hoài chưa sạch, thú tội hoài vẫn còn. Biết vậy không phải để buông xuôi mà là để nhận diện chính mình: “Biết người là khôn, biết mình là sáng. Người tri túc không bao giờ nhục. Lo thắng người thì loạn, lo thắng mình thì yên” (Lão Tử). Môi trường xã hội cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ: “Gần son thì đỏ, gần mực thì đen, gần người hiền thì sáng, gần người tài thì thông, gần người lành thì có đức, gần người ngu thì dại, gần kẻ nịnh hót thì a dua, gần đứa tham lam thì trộm cắp” (Mạnh Tử). Ai yếu thì không nên ra gió, như người Việt đã có lời nhắn nhủ: “Chọn bạn mà chơi”.

Nhân vô thập toàn, đó là “bản chất” nơi con người chúng ta, và mỗi ngày chúng ta đều tự thú: Tôi đã phạm tội nhiều trong tư tưởng, lời nói, việc làm, và những điều thiếu sót. Quá nhiều, không đếm xuể, “ớn” nhất là “tội trong tư tưởng”. Thật là khủng khiếp! Ai cũng bất toàn, nếu được cái này thì lại mất cái khác. Con-người-thật thì không hoàn hảo, con-người-hoàn-hảo thì không có thật – chỉ có trong truyện thần thoại, tiểu thuyết, phim ảnh hoặc là dạng “nhân vật ảo” (vtuber của Nhật). Không thể cầu toàn nơi người khác, bởi vì chính mình cũng bất toàn. Chân nhận như vậy để có thể cảm thông và tha thứ cho người khác, cố gắng tha thứ là tự hoàn thiện theo lệnh truyền của Thiên Chúa. Thế nhưng… “cái tôi” rất cồng kềnh và nặng nề lắm, mặc dù nó nhỏ xíu mà thôi. Chữ TÔI “đơn sơ bổn thiện” mà lại khá rắc rối: Xét theo Việt ngữ, thêm dấu huyền thì Tôi hóa Tồi, thêm dấu sắc thì Tôi hóa Tối, thêm dấu nặng thì Tôi hóa Tội. Cỡ nào cũng… chết chắc!

Cái lưỡi có nhiều lợi ích, nhưng cũng gây lắm tai họa: “Sống hay chết đều do cái lưỡi, ai yêu chuộng nó, sẽ lãnh nhận hậu quả” (Cn 18:21). Cái lưỡi nhỏ mà lắm chuyện, khiến người ta thất điên bát đảo: “Vinh hay nhục đều ở lời nói cả, và cái lưỡi chính là mối họa cho con người” (Hc 5:13). Liên quan lời nói, tác giả sách Huấn Ca cho biết: “Sàng rồi, trấu ở lại sàng, nói ra, cái dở rõ ràng thấy ngay. Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay. Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người. Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng: muốn biết người, phải nghe miệng nói năng” (Hc 27:4-7). Không ít người đã “chết” vì nghe lời nói ngon ngọt, lời hứa béo bở, đầu tiên là Ông Bà Nguyên Tổ. Cái vần “ối” thật hay: Có TỘI thì đừng CHỐI, mà phải VỘI vã sám HỐI – người cũ thành người mới.

Mật ngọt chết ruồi, quảng cáo là một dạng lừa bịp công khai mà người ta chấp nhận. Lời hay mà dùng không đúng nơi, không đúng lúc, không đúng người thì cũng vô ích, nhảm nhí, thậm chí còn có thể rước họa vào thân. Tội lỗi bởi lời nói, phúc đức cũng nhờ lời nói: “Thú vị thay được tạ ơn Chúa, được mừng hát danh Ngài, lạy Đấng Tối Cao, được tuyên xưng tình thương của Ngài từ buổi sớm, và lòng thành tín của Ngài suốt canh khuya” (Tv 92:2-3). Người khôn ngoan là người “nói với Chúa và nói về Chúa”. An toàn tuyệt đối!

Những người đó ít nói với người khác nên có thể nhiều người không thích họ, vì người ta vốn dĩ “thích nói”, lắm điều, lắm chuyện,… thế nên người ta cho những-người-ít-nói là lầm lì, khinh người, kiêu kỳ. Trước mặt người đời thì họ “bất lợi”, thế nhưng đối với Thiên Chúa thì họ rất sung sức: “Người công chính vươn lên tựa cây dừa tươi tốt, lớn mạnh như hương bá Li-băng được trồng nơi nhà Chúa, mơn mởn giữa khuôn viên đền thánh Chúa ta; già cỗi rồi, vẫn sinh hoa kết quả, tràn đầy nhựa sống, cành lá xanh rờn, để loan truyền rằng: Chúa thực là ngay thẳng, là núi đá cho tôi ẩn náu, nơi Người chẳng có chút bất công” (Tv 92:13-16).

CÁI PHÚC TỈNH THỨC CÁI TỘI

Trong 1 Cr 15:54-58, Thánh Phaolô lý luận về các “mối” đối lập – được gọi là khúc Khải Hoàn Ca. Thánh nhân phân tích: “Khi cái thân phải hư nát này mặc lấy sự bất diệt, khi cái thân phải chết này mặc lấy sự bất tử, thì bấy giờ sẽ ứng nghiệm lời Kinh Thánh sau đây: Tử thần đã bị chôn vùi. Đây giờ chiến thắng! Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi? Tử thần có độc là vì tội lỗi, mà tội lỗi có mạnh cũng tại có Lề Luật”. Chắc chắn không có độc tố nào bằng tội lỗi, bởi vì các loại độc tố dù mạnh nhất cũng chỉ có thể làm chết thân xác, còn độc tố tội lỗi còn mạnh tới độ là chết linh hồn.

Trong cái xui có cái hên, trong cái rủi có cái may. Ông Bà Nguyên Tổ “ăn mặn” nên cả đời con cháu phải “khát nước”, nhưng Giáo Hội gọi đó là Tội Hồng Phúc (Exultet), vì nhờ đó mà chúng ta được đón nhận Con Thiên Chúa – Đấng Emmanuel. Mọi thứ đều trở nên hữu ích, là mối lợi thực sự. Thánh Phaolô nói: “Tạ ơn Thiên Chúa, vì Người đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích”.

Trình thuật Lc 6:39-45 có hai vấn đề được đề cập: Khôn Lỏi (Lc 6:39-42 ≈ Mt 7:3-5) và Hệ Lụy (Lc 6:43-45 ≈ Mt 7:15-20; 12:33-35).

1. KHÔN LỎI – Ở đây là dạng ranh ma, ngu mà chảnh, người Việt có cách nói là “trứng khôn hơn vịt” hoặc “cầm đèn chạy trước ô-tô”. Là người mù, lo cho mình chưa xong mà lại muốn dạy khôn người khác, làm “thầy đời” người khác, thích bới lông tìm vết, khoái soi mói người khác, thế nên thấy cái rác nơi người mà không thấy cái xà nơi mình. Giống như người luôn dùng kính hiển vi, thấy ai cũng đầy vi trùng, trong khi chính mình đầy bọ chét mà cứ bảo là mình sạch. Kinh tởm thật!

Hôm đó, khi nói với các môn đệ, Chúa Giêsu kể dụ ngôn thực tế này: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!”.

2. HỆ LỤY. Đây là vấn đề “nhân – quả” tất yếu: Cây nào trái ấy, xấu – tốt rạch ròi. Tương tự, sống sao thì chết vậy. Hệ lụy tất yếu được Chúa Giêsu minh định: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra”. Bụng làm, dạ chịu. Có khi ma quỷ chưa cám dỗ mà mình đã sa ngã rồi. Đừng vội đổ lỗi cho nó, khôn hồn thì cứ “lỗi tại tôi mọi đàng” mà thôi!

Về tác hại của lời nói, Thánh Mátthêu cho biết rõ ràng hơn về lời nói của Chúa Giêsu: “Đến Ngày phán xét, người ta sẽ PHẢI trả lời về mọi điều vô ích mình đã nói. Vì NHỜ LỜI NÓI của anh mà anh sẽ ĐƯỢC TRẮNG ÁN; và cũng TẠI LỜI NÓI của anh mà anh sẽ BỊ KẾT ÁN” (Mt 12:36-37). Xem xét là xét xem thế nào. Tự xét mình mà chấn chỉnh để mai ngày không bị Thiên Chúa phán xét. Đó là một mối phúc lớn!

Lạy Thiên Chúa nhân từ, con là kẻ vô duyên lắm, hầu như chẳng gặp may mắn, luôn gặp nhiều trắc trở, đôi khi con cũng buồn theo nhân tính, nhưng con tin rằng Ngài muốn con như vậy để vinh danh Ngài và đền tội con. Xin tha thứ cho con về những ước mơ không đúng ý Ngài, xin giúp con nhận diện chính chính con để có thể hoán cải và hành động theo đúng ý Ngài. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Thiên-Chúa-Làm-Người và Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

ĐỪNG XÉT ĐOÁN ĐỂ KHỎI BỊ THIÊN CHÚA ĐOÁN XÉT

Lm. Đan Vinh

I. HỌC LỜI CHÚA

TIN MỪNG: Lc 6, 39-45

39 Đức Giê-su còn kể cho môn đệ dụ ngôn này: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? 40 Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi.41 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?42 Sao anh lại có thể nói với người anh em: “Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra”, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em! 43 “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt.44 Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho!45 Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.

Ý CHÍNH:

Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy môn đệ 3 điều :

– Phải biết tự sửa lỗi của mình trước khi sửa lỗi cho tha nhân.

– Xem quả biết cây: hành động của một người sẽ chứng tỏ họ là người tốt hay kẻ xấu.

– Lòng người giống như một cái kho. Các môn đệ Đức Giê-su cần đón nhận Lời Chúa trong lòng để từ đó phát sinh những lời nói và việc làm tốt.

CHÚ THÍCH:

– C 39-40: + Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? : Trong Tin Mừng Mát-thêu (Mt 15,14), câu “Mù sắt mù: này nhắm đến các đầu mục dân Do thái là các Kinh sư và người Pha-ri-sêu, là những người lãnh đạo tinh thần của dân nhưng đã bị thói kiêu căng, tự mãn làm cho ra mù lòa, không còn phân biệt được trong Luật Mô-sê điều nào là chính yếu điều nào là tùy phụ khi dạy dỗ dân chúng. Còn trong Tin Mừng Lu-ca, câu này nhằm dạy các môn đệ Đức Giê-su phải biết phân biệt trong tư tưởng lời nói và việc làm, đâu là điều chính yếu đâu chỉ là tùy phụ để khỏi bị lầm lạc khi dẫn dắt tha nhân. Những kẻ ăn nói khoác lác, giả đạo đức chỉ nhất thời lừa được một số người nhẹ dạ dễ tin, nhưng sớm muộn rồi sẽ phải chuốc lấy hậu quả tai hại khôn lường khi con người thật của họ bị lộ ra.

– C 41-42: + Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? : Người ta thường keo kiệt trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong lời chê. Một trong những tội con người thường vấp phạm là thích xét đoán ý trái và kết án tha nhân. Môn đệ cần tránh “bới lông tìm vết” để phê phán các khuyết điểm nhỏ bé như cái rác nơi mắt anh em. Nhưng cần ý thức về “cái đà” kiêu căng tự mãn, thói đạo đức giả nơi bản thân để tu sửa, hầu mắt mình nên trong sáng trước khi sửa lỗi anh em.

– C 43-45: + “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt: Các môn đệ chỉ sinh ra hoa trái tốt đẹp, nếu năng suy niệm và thực hành Lời Chúa. Những ai có tính ích kỷ kiêu ngạo thường hay xét đoán ý trái, kết án tha nhân. Sớm muộn họ cũng sẽ bị chết trong bóng tối gian ác của lòng mình. + Thật vậy, xem quả thì biết cây: Người tốt sẽ chứng tỏ sự tốt lành của mình qua hành động bên ngoài. + Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra: Tư tưởng chứa đầy trong lòng sẽ phát lộ ra qua lời nói và hành động, nên người ta chỉ cần dựa vào lời nói việc làm của một người mà nhận biết họ có phải là môn đệ đích thực của Đức Giê-su hay không.

CÂU HỎI: 1) Hai câu “Mù dắt mù” của Đức Giê-su trong Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca nhắm tới những đối tượng nào ? 2) Khi nói “Cái rác trong mắt anh em” và “Cái xà trong mắt của mình”, Đức Giê-su muốn dạy môn đệ điều gì trong giao tiếp xã hội ? 3) Để lời nói việc làm có thể phát sinh hoa trái tốt đẹp thì người ta cần phải làm gì ?

II. SỐNG LỜI CHÚA

LỜI CHÚA: Chúa phán: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? Sao anh lại có thể nói với người anh em: “Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra”, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em !” (Lc 6,41-42).
CÂU CHUYỆN:

1) HẬU QUẢ TAI HẠI CỦA KẺ NÓI HAY NHƯNG LÀM KHÔNG HAY:

Triệu Quát là con trai của Triệu Xa – một danh tướng thời Chiến Quốc. Thời trai trẻ anh để tâm nghiên cứu học hỏi rất nhiều binh thư. Là một người thông minh, lại có năng khiếu về các đề tài quân sự, nên Quát thường chiến thắng trong các cuộc tranh luận, kể cả với cha anh là Triệu Xa. Từ đó Triệu Quát sinh ra kiêu ngạo, cho mình là người giỏi nhất thiên hạ. Tuy nhiên ông bố Triệu Xa của anh lại rất lo cho tương lai của con trai mình. Ông đánh giá Triệu Quát chỉ là hạng người ăn nói giảo hoạt thích nói thánh nói tướng, Ông còn nói: “Sau này nước Triệu không nên cho nó cầm quân, kẻo nó sẽ làm cho quân đội bị đại bại”.

Quả thật, về sau khi quân Tần kéo sang xâm lược nước Triệu, vua nước Triệu cử Triệu Quát thay Liêm Pha làm đại tướng chỉ huy chống lại quân địch. Lạn Tương Như dù đang ốm cũng lên tiếng phản đối như sau : “Triệu Quát chẳng qua chỉ là thứ mọt sách và không có kinh nghiệm vận dụng binh pháp vào thực tế, nên không thể chỉ huy ngoài mặt trận được”. Mẹ của Triệu Quát cũng đến xin vua Triệu đừng cho Quát làm đại tướng. Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử Triệu Quát ra tiền tuyến nghênh địch. Hậu quả là 40 vạn quân Triệu chỉ trong thời gian ngắn đã bị quân Tần đánh bại và bị tiêu diệt hoàn toàn, bản thân Triệu Quát cũng bị chết thảm.

Cha mẹ của Triệu Quát đã hiểu rõ con trai mình không thể đảm nhận được việc lớn điều binh khiển tướng. Nhưng vua Triệu lại cố chấp khi chỉ dựa vào lời nói của Triệu Quát để đánh giá anh là bậc kỳ tài trong thiên hạ và trao cho anh trách nhiệm lớn thống lĩnh quân đội. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại mà còn liên quan đến tính mạng của 40 vạn quân. “Mù dắt mù” thì việc bị “lăn cù xuống hố” chỉ là chuyện sớm hay muộn mà thôi.

2) HÃY SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI ANH EM:

Trong một tu viện kia có một tu sĩ trẻ đã phạm một tội nặng, lập tức các tu sĩ trong cộng đoàn liền họp nhau lại để kết tội anh ta. Họ cử người đi trình báo sự việc với Bề Trên và mời ngài đứng ra làm quan tòa xét xử. Bề Trên liền đeo một túi cát sau lưng, trên túi có nhiều lỗ thủng đi đến nhà hội. Trên đường đi đến đâu đều có nhiều cát từ túi cát đeo sau lưng bị rơi vãi. Khi có người thắc mắc tại sao lại để cát rơi như vậy thì được bề trên trả lời : “Tôi cũng là người có nhiều tội lỗi mà không tự nhận biết, đang khi mọi người chung quanh đều thấy. Thế mà anh em lại bảo tôi làm quan tòa kết tội một người anh em sao !” Nghe vậy, các tu sĩ trong cộng đoàn đều thấy xấu hổ và bỏ ý định muốn kết án anh tu sĩ trẻ mà chỉ yêu cầu anh ta sửa lỗi.

Ai trong chúng ta cũng có thói hay xét đoán và kết án tha nhân. Nhưng Đức Giêsu lại dạy chúng ta “đừng xét đoán để khỏi bị Thiên Chúa đoán xét. Đừng kết án để khỏi bị Thiên Chúa kết án”. Để có thể sửa lỗi anh em thì trước hết phải khiêm tốn nhận biết tình trạng tội lỗi của mình để tu sửa, giống như lấy đi cái xà ra khỏi mắt mình, rồi mới thấy rõ để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.

3) CẦN NĂNG XÉT MÌNH VÀ QUYẾT TÂM SÁM HỐI ĐỂ NGÀY MỘT HOÀN THIỆN HƠN:

Một người kia có thói quen hút thuốc và trong nhà có nuôi một con vẹt làm thú cưng. Một ngày kia anh thấy con vẹt của anh cứ ho khù khụ. Anh liền mang con vẹt đến bác sĩ thú y xin chữa bệnh ho cho con vẹt. Sau khi khám kỹ, bác sĩ tuyên bố con vẹt không bị bệnh gì cả. Sở dĩ nó ho khù khụ là do bắt chước những cơn ho khù khụ của ông chủ. Bấy giờ người ấy mới biết mình đang bị bệnh ho chứ không phải con vẹt. Từ khi anh quyết tâm cai thuốc và uống thuốc chữa trị hết bệnh ho, thì con vẹt của anh cũng không còn ho khù khụ như trước nữa !

Những kẻ đạo đức giả thường hay lên mặt phê bình sửa lỗi người khác, còn người đạo đức thực sự sẽ khiêm tốn tự kiểm để tìm ra các thói hư của mình mà tu sửa nên hoàn thiện hơn.

4) NGUYÊN NHÂN ĐỔI ĐỜI CỦA CON TÊ GIÁC:

Ngày xưa có một chú tê giác luôn nghĩ mình có khuôn mặt đẹp nên thường chê khuyết điểm của Chúng ta vật khác, nhất là các con có sừng trên đầu. Thế nhưng tê giác lại không biết rằng chính nó cũng đang có một cái sừng mọc trên mũi khiến mặt nó trông thật xấu xí. Các con vật khác tuy biết điều này, nhưng không con nào dám nói sự thật cho tê giác biết.

Một hôm, tê giác đang uống nước ở một dòng suối thì nghe thấy lũ chim chích choè đang thi nhau hót líu lo trên cành cây gần đó. Tê giác rất bực bội nên ra oai thét to : “Lũ chim xấu xa kia có câm miệng đi không ? Chúng bay không thấy ông đang uống nước đây sao ?”. Lũ chim chích choè không chịu thua, con chim đầu đàn liền cãi lại : “Bộ ông nghĩ ông đẹp lắm sao ? Ông thử soi mặt mình trên mặt nước thì sẽ biết”. Tê giác nghĩ bụng : “Soi thì soi. Ai mà không biết ta có khuôn mặt đẹp nhất”. Nhưng khi nhìn xuống mặt nước, tê giác nhà ta giật mình khi thấy một chiếc sừng quái dị đang nằm chình ình ngay trên mũi mình. Khi biết mình còn xấu hơn nhiều con vật có sừng khác, tê giác mang mặc cảm xấu hổ. Từ đó, mỗi khi di chuyển, nó luôn cúi gằm mặt xuống đất và ẩn nấp trong các lùm cây, không muốn chường mặt ra cho các con vật khác xem thấy. Nhưng do không thể trốn mãi được vì ngày nào cũng phải ra dòng suối uống nước và phải đi kiếm thức ăn. Cuối cùng nó đành chấp nhận sự thật về khuôn mặt xấu xí có sừng của mình để sẵn sàng đối diện với Chúng ta vật khác. Cũng từ ngày đó, tê giác kiêu hãnh ưa chỉ trích trước đây đã biến thành anh tê giác rất hiền hòa dễ thương.

Tê giác trong câu chuyện trên đã thay đổi nên tốt nhờ biết chấp nhận sự thật của mình để không lên mặt phê phán các loài vật khác theo suy nghĩ chủ quan của mình. Nhờ đó nó cũng bỏ đi mặc cảm tự ti, để sẵn sàng gặp gỡ tiếp xũc với các loài vật khác.

SUY NIỆM:

1) PHẢI TRÁNH BỆNH MÙ TÂM LINH:

“Mù dắt mù, cả hai sẽ lăn cù xuống hố” là một thực tế thường xảy ra trong cuộc sông. Vì thế người mù luôn cần được người sáng mắt trợ giúp để đi đúng hướng và không bị vấp ngã hay đi lạc. Về mặt tâm linh người mù tâm hồn sẽ dễ quyết định sai lạc không những gây hại cho bản thân mà còn tác hại khôn lường cho xã hội. Tuy nhiên, thực tế vẫn có nhiều người mù tâm linh lại không nhận ra mình đang bị mù. Chính do thói xấu tự mãn kiêu ngạo khiến người ta luôn coi mình là trung tâm, suy nghĩ của mình là chân lý, và đánh giá người khác theo tầm nhìn hạn hẹp của mình. Đây chính là nguyên nhân gây ra bao nỗi đau khổ cho nhân loại. Về mặt xã hội, những kẻ mù tâm linh “hữu tài vô hạnh” thường trở thành những quan tham, những kẻ độc tài gây bao đau thương cho tha nhân.

2) PHẢI TRÁNH XÉT ĐOÁN Ý TRÁI CHO NGƯỜI KHÁC:

“Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới” (Lc 6,41). Người ta thường hà tiện trong lời khen, nhưng lại quảng đại trong lời chê. Có thể nói một trong những tội con người thường sai phạm là thói hay xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ quấy cho người khác, nhất là cho những kẻ mình không ưa.

Người xưa có câu : “Việc người thì sáng, việc mình thì quáng”, nên việc nhìn lại bản thân để tự kiểm cần phải làm hằng ngày đối với các người tín hữu, nhất là những ai đang giữ vị trí lãnh đạo, có sứ mệnh hướng dẫn các tâm hồn. Chúng ta hãy bắt chước thánh Au-gút-ti-nô dâng lời cầu nguyện như sau:

“Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con”.

Xin Chúa cho con:

Biết mình cũng yếu hèn và hay sai lỗi, để con không lên mặt xét đoán và kết án anh em.

Biết mình hay che đậy và giả hình, để sẵn sàng cảm thông và bỏ qua lỗi lầm của kẻ khác.

Biết mình thích được khen khi làm được việc tốt, để con năng khen ngợi động viên người khác.

3) HÃY TỰ SỬA LỖI MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI ANH EM:

Người ta thường dễ phát hiện các khuyết điểm lỗi lầm dù nhỏ bé của người khác mà khó nhận ra sai lỗi lớn lao của mình. Nguyên nhân là do chúng ta có thói ích kỷ tự mãn nên bị mù quáng và hay xét đoán kết án anh em.

Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta: Đừng vội kết án tha nhân vì chính mình cũng có đầy khuyết điểm, như người xưa dạy: “Chân mình những lấm bê bê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người”. Tuy nhiên nếu là người giữ địa vị lãnh đạo trong gia đình, học đường hoặc xã hội, có trách nhiệm giữ gìn kỷ cương, thì chúng ta cũng cần sửa dạy những người sai lỗi. Khi đó để lời sửa dạy có sức thuyết phục và đạt kết quả, đòi chúng ta phải sửa mình trước khi răn dạy kẻ khác.

Một nhà thần bí Ấn độ đã phát biểu kinh nghiệm của mình như sau: “Tôi là một nhà cách mạng khi còn trẻ, và tất cả những gì tôi cầu với Chúa là : “Lạy Chúa, xin cho con quyền lực để con cải tạo thế giới ngày một nên tốt hơn”. Rôì khi tới tuổi trung niên, tôi nhận ra rằng nửa cuộc đời đã qua đi rồi mà tôi vẫn chưa cải tạo được thế giới, nên tôi đã đổi lại lời cầu : “Lạy Chúa, xin cho con hoán cải những người con có dịp tiếp xúc”. Bây giờ tôi đã về già và sắp kết thúc cuộc đời, tôi thấy mình cũng vẫn chưa biến đổi được một ai, nên cảm thấy mình thật khờ dại. Vì thế tôi lại thay đổi lời cầu như sau: “Lạy Chúa, xin cho con được ơn hoán cải chính mình con”. Giả như ngay từ khi còn trẻ tôi đã ý thức về sự bất lực của mình như thế, thì tôi đã không uổng phí cả cuộc đời cách vô ích mà sẽ tập trung để cải tạo bắt đầu từ chính bản thân trước”.

4) CHÚNG TÔI PHẢI LÀM GÌ ?:

Trong cuộc sống, chúng ta thường hay phán xét người khác bằng lời nói, cử chỉ thái độ và luôn đánh giá không tốt về họ. Nhất là những khi chuyện trò với bè bạn, chúng ta thường khoe thành tích của bản thân hay người thân để tự đề cao mình hay đề cao gia đình mình và thường chê trách những người tự nhiên ta có ác cảm. Về vấn đề này, Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã dạy: “Những ai phán xét anh chị em mình, nói xấu anh chị em mình thì họ chính là kẻ giả hình. Vì họ không đủ can đảm nhìn lại những thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình”. Đức Giê-su trong cũng dạy các tín hữu: “Sao ngươi nhìn thấy cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?… Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi”.

Khi phê phán chỉ trích, kết án một người nào đó là chúng ta đã biểu lộ sự ác cảm thù ghét họ. Những người có tình yêu thương sẽ không xét đoán ý trái hoặc kết tội người mình yêu thương, nhưng sẽ biểu lộ sự khoan dung tha thứ, sẽ luôn xét đoán ý tốt, trở thành luật sư bào chữa lỗi lầm thay vì làm công tố viên buộc tội cho họ, Để luôn xét đoán ý tốt cho tha nhân, chúng ta hãy xin Chúa gia tăng tình thương trong lòng chúng ta. Nhờ đó, chúng ta sẽ đối xử khoan dung nhân hậu với những kẻ thù ghét mình để xóa bỏ thù hận, biến thù thành bạn của mình.

THẢO LUẬN:

Để chu toàn sứ mạng loan báo Tin Mừng, Đức Phao-lô Đệ Lục đã nói: “Con người ngày nay thích nghe nhân chứng hơn thầy dạy. Nếu họ có nghe thầy dạy là vì thầy dạy cũng là chứng nhân”. Trong những ngày này chúng ta sẽ làm gì để đem Chúa đến với anh em lương dân ?

LỜI CẦU:

Lạy Chúa Giê-su. Xin giúp con thực hành Lời Chúa trong thư thánh Phao-lô: “Lời có ích lợi cho việc dạy dỗ, biện bác, sửa trị và rèn luyện trong công chính: để người của Thiên Chúa trở nên trọn hảo và sẵn sàng thực hiện mọi việc lành.” (2 Tm 1,16–17); Xin cho con có đôi mắt của Chúa, để con nhìn anh em như là hồng ân và là quà tặng Chúa ban; Xin cho con có trái tim của Chúa, để sống yêu thương với lòng bao dung tha thứ và biết xót thương tha nhân. Và cuối cùng xin cho con học nơi Chúa sự hiền lành và khiêm nhường trong lòng để con nên chứng nhân cho tình thương của Chúa trước mặt người đời. Amen.

TƯ CÁCH XẤU TỐT

Lm Vũđình Tường

Cách hành xử của cá nhân ảnh hưởng rất nhiều đến cá nhân đó. Người ta nhìn vào cách hành xử để đánh giá cá nhân đó có tư cách hay thiếu tư cách. Cách hành xử của ta ảnh hưởng đến việc người khác chấp nhận mình đến mức độ nên đến gần hay nên tránh xa, hay nên cẩn trọng khi bắt buộc phải tiếp xúc.

Là Kitô hữu, chúng ta tin tưởng mọi điều tốt lành, tuyệt hảo đều đến từ Thiên Chúa. Thiên Chúa ban cho để chúng ta hưởng dùng và chia sẻ điều tốt hảo đó đến tha nhân, và cùng với tha nhân kiến tạo một đời sống tốt lành, an bình, thịnh vượng và một thế giới tốt đẹp, cho mọi người chung hưởng. Sự xấu xuất hiện khi tự nhận có quyền, và tự ban cho mình quyền ban phát cho người nào họ ưa thích. Điều này hoàn toàn trái với í Thiên Chúa từ lúc sáng tạo. Sau khi sáng tạo vũ trụ Chúa ban vũ trụ đó cho con người làm chủ cả chim trời lẫn cá biển và mọi sinh vật trong đó. Con người có trách nhiệm chung coi sóc, bảo vệ và hưởng thành quả tốt lành do Chúa tạo dựng- Xem Sáng Thế Kí 1,28. Kinh Thánh ghi nhận Satan là kẻ đầu tiên nhận hão chúng là chủ nhân trái đất. Gọi là nhận hão bởi chúng nhận điều chúng không có. Chúng không tạo dựng trái đất. Thiên Chúa tạo dựng trái đất, Satan lại hứa ban trái đất và mọi vinh quang của trái đất cho Đức Kitô khi chúng cám dỗ Ngài (Xem Mat 4,9).

Điều này cho thấy công chính và tốt lành không đi chung với xấu xa. Điều gì, hành động nào, thiếu công chính, thiếu tốt lành đều là trá hình của giả tạo và sự dữ. Sự dữ chung vai, sát cánh với dối trá, gian giảo và lừa gạt. Ma quỷ dối trái, lừa gạt bằng hứa hẹn, khích động lòng tham để con người sa vào cạm bẫy. Nơi nào có công chính, nơi đó đầy bình an, đời sống thanh nhàn, thảnh thơi, có hạnh phúc thật, niềm vui thật. Nơi nào có sự dữ, nơi đó nhiều đau khổ, lắm tang thương, nhiều hối lộ, bất công lan tràn. Mù dẫn mù xuống hố c.39 cho biết dùng sự dữ để cai trị dẫn đến chấp nhận giả tạo. Dùng yêu thương đáp trả sự dữ dẫn đến hoán cải. Hoán cải thành tâm phát xuất tự tâm. Con tim xúc động trước hành động yêu thương dẫn đến hoán cải, thay đổi cuộc sống, thái độ sống, cách hành xử. Như thế lành thánh con đường dẫn đến sự thiện.

Sự dữ tồn tại vì Thiên Chúa ban cho con người quyền tự do lựa chọn lối sống ta thích. Cuối đời ta chịu trách nhiệm cho lựa chọn sống trong đời. Chọn sống tốt lành là chọn cuộc sống mang ơn tha nhân và luôn tạ ơn Thiên Chúa. Sống khiêm nhường nhận ra và tôn trọng tài năng Chúa ban cho tha nhân. Chọn lối sống, khinh người này, chê người kia, bài bác kẻ nọ chính là không nhận ra tài năng của mình. Vì không biết rõ mình nên ghen tị với tha nhân, sống hưởng lạc, kiêu căng, phê bình, chỉ trích, muốn thiên hạ phục dịch mình là chọn cuộc sống tội lỗi, xấu xa.
Chúng ta xin ơn khiêm nhường biết sống đời sống tạ ơn và tâm tình cảm tạ Chúa ban trong cuộc sống.

CÁI XÀ CÁI RÁC

Lm Giuse Nguyễn Hữu An

Giả hình là việc phô trương bên ngoài nhằm che dấu thực tại bên trong. Thánh Kinh kết án sự giả hình, nhất là trong những việc liên quan tới niềm tin. Khi nhắc đến cách sống của những người đạo đức giả với lối sống chuộng hình thức bề ngoài, giả hình kiểu Pharisiêu, Chúa Giêsu thốt lên: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em”.

Sống giả hình có nhiều dạng thức biểu hiện, Tin Mừng đã nhiều lần đề cập. Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đặc biệt chú trọng đến hai biểu hiện của người đạo đức giả và Ngài hướng dẫn cách để sửa lối sống giả hình ấy.

1. Xét đoán người khác

Chúa Giêsu nhắc nhở về biểu hiện của người đạo đức giả, đó là thái độ che đậy mình bằng cách xét đoán người khác. Với những người này, Chúa đã mở đầu bằng lời khuyên nhủ: “Đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán”. Xét đoán khi đặt mình ở phía trên cao hơn người đối diện. Xét đoán khi đặt mình vào vị trí quan tòa.

Xét đoán được ghép bởi hai động từ là xét và đoán. Xét là tìm hiểu, đoán là phỏng chừng. Xét thì khó vì phải tìm hiểu hoàn cảnh, nguyên nhân, phân tích để có sự kiện rõ ràng. Đoán thì dễ hơn, chỉ cần ước lượng là thế, phỏng chừng như vậy, đoán thì dựa trên những điều không đủ chắc, không rõ sự thật. Khi nói xét đoán một người thì có phần xét và có phần đoán. Nhiều khi phần đoán lại nhiều hơn phần xét. Sai lầm nảy sinh từ đó.

Thánh Giacôbê viết: “Xét đoán anh em là xét đoán Lề Luật. Nếu ngươi xét đoán Lề Luật thì ngươi không còn là kẻ giữ luật mà là Thẩm phán. Chỉ có một Đấng lập Luật và là Thẩm phán, Đấng có quyền cứu rỗi và tiêu diệt. Ngươi là ai mà dám xét đoán đồng loại?”(Gc 4,11-12).

Để giúp cho những người đạo đức giả sống lời dạy “đừng xét đoán”, Chúa Giêsu nói: “Anh em xét đoán thế nào thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy”, và mời gọi: “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán”, như thế, Chúa Giêsu đã mở một con đường của yêu thương, không xét đoán thì sẽ nhận lại được sự tình thương của Thiên Chúa. Không ai muốn bị xét xử, và khi bị xét xử, ai cũng muốn được xét xử khoan dung thông cảm. Mà muốn được khoan dung thương xót, thì trước hết, chính mình cũng phải biết thương xót khoan dung.

Một trong những cách giúp con người đừng đoán xét tha nhân là năng kiểm điểm bản thân mình. Khi con người thành thật với chính mình, họ tìm ra trong người họ cũng đầy dẫy những tính hư, nết xấu, nhiều khi còn to lớn hơn của tha nhân gấp bội. Nhận ra bản thân như thế, họ sẽ dễ dàng thông cảm và không đoán xét tha nhân.

2. Săm soi những lỗi lầm của người khác

Thái độ săm soi những lỗi lầm của người khác, thấy khuyết điểm của người khác thì muốn phóng đại; nhưng bản thân không muốn nhìn về những lầm lỗi và không muốn sửa sai những khuyết điểm của chính mình. Đây là một thái độ đạo đức giả tinh vi hơn. Nếu ở mức thứ nhất chỉ “xét đoán” thì ở mức thứ hai này mang nặng màu đạo đức kiểu như: “Dám góp ý, sửa sai và có ý tưởng giúp đỡ anh chị em nên tốt”. Với thái độ này, người ta che cho mình một lớp áo đẹp, một vẻ bên ngoài đạo mạo, là muốn làm điều tốt cho người khác, muốn chỉ bảo, sửa dạy, thay vì xét đoán. Họ hướng về người khác với ý hướng cao hơn, nhưng không dám đối diện với Chúa và cũng chẳng đủ khiêm tốn để đối thoại với anh chị em về yếu đuối hay lầm lỗi của mình. Với những người này thì họ bị cái xà ngăn chặn không cho họ thấy những điều tốt đẹp nơi người khác, họ nghĩ rằng ai cũng tội lỗi xấu xa và có cái xà lớn trong mắt giống như họ tưởng. Vì thế, những lỗi lầm của anh chị em dù nhỏ như cái rác, họ cũng biến nó trở thành to lớn như cái xà.

Chúa Giêsu dạy “đừng xét đoán” người khác nhưng trước tiên hãy xét mình, bởi vì khi mình chưa loại bỏ được cái xà trong mắt mình, là những nết xấu và thành kiến của mình, thì mình không thể thấy và lấy được cái rác trong mắt anh em. Với cái nhìn tầm xa hơn, việc xét mình còn giúp mình nhận thức rõ hơn thân phận mình trước mặt Thiên Chúa: thân phận tội lỗi. Như thế, nếu chúng ta mong được Thiên Chúa phán xét với lòng thương xót, thì chúng ta cũng phải biết sống với anh chị em bằng lòng nhân ái bao dung.

3. Hãy lấy cái xà ra khỏi mắt mình trước đã

Để giúp cho những người đạo đức giả, Chúa Giêsu mời gọi họ nỗ lực khiêm tốn nhìn nhận lầm lỗi, hãy sửa đổi tâm hồn, hãy “lấy cái xà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người khác”. Hãy sửa sai chính mình trước khi đứng ở nơi cao làm thầy dạy sửa bảo người khác. Hãy đứng về phía anh em để cầu xin lòng thương xót Chúa chứ đừng dành chỗ của Chúa mà “xét đoán” anh em.

Chúa Giêsu còn dạy: xem quả thì biết cây. Thời gian sẽ cho biết cây nào xấu, cây nào tốt, khi chúng ra hoa kết trái. Thời gian sẽ cho biết ai thật ai giả. Công trình xây dựng có giá trị hay không, mưa nắng sẽ chứng nghiệm chất lượng. Chúa cũng căn cứ vào kết quả để biết rõ ai là môn đệ thật. Ngươi môn đệ thật là cây tốt sinh trái tốt.

Tục ngữ có câu:“Chân mình thì lấm bê bê, mà sao đốt đuốc đi rê chân người”. Con người khi đánh giá một sự việc, hay nhận xét về một người khác thường chỉ chú ý đến lỗi nhỏ nhặt và phóng đại lên. Họ soi mói “vạch lá tìm sâu” những khuyết điểm của người. Họ nhìn rõ những cái xấu của người trong mắt họ. Còn chính họ thì sao? Họ có khuyết điểm không, có những tính xấu không?

Chúa Giêsu nói: “Sao anh thấy cái rác trong mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt chính mình lại không để ý tới”. Hình ảnh “cái rác” và “cái xà” cho thấy, cái xấu của người rất nhỏ như cọng rác, còn cái xấu của mình thì rất lớn như “cái xà”. Do đó, trước khi phê bình người khác, hãy nhìn lại chính bản thân mình: “Lấy cái xà trong mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em”. Thánh Augustinô thường cầu nguyện: “Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con”. Biết mình thường hèn yếu lỗi lầm để đừng bao giờ khắt khe lên án anh em. Biết mình hay che đậy giả hình để cảm thông dung thứ cho kẻ khác. Biết mình thích phô trương háo thắng để đừng phê phán nhạo báng một ai.

Lời Chúa Giêsu dạy hôm nay về “đôi mắt linh hồn”. Cần sửa mình trước mới có thể giúp sửa người khác, không xét đoán trái lẽ, không săm soi xét nét, cần lấy cái xà trong mắt mình đã. Hãy thanh tẩy đôi mắt của mình trước. Mắt là cửa sổ linh hồn. Đôi mắt ấm áp của tâm hồn bao dung. Mắt chiếu tỏa đức ái của trái tim yêu thương. Thánh Giuse thấy Đức Mẹ có thai nhưng ngài không xét đoán mà chỉ âm thầm ôm lấy nổi đau lặng lẽ ra đi. Thánh Giuse trở nên người công chính. Người có lòng mến Chúa, có tâm hồn đơn sơ thì không bao giờ nghĩ xấu cho ai, trái lại họ luôn nghĩ tốt, nói tốt về người khác. Thánh Têrêxa Hài Đồng khi thấy chị nào có lỗi thì thường tự bảo mình rằng: chị đó chẳng may lỗi một điều, nhưng biết đâu lại chẳng đã làm được một trăm điều lành mà tôi không thấy. Biết đâu lỗi lầm của chị chỉ là cái màn Chúa dùng để che nhân đức sâu xa của chị.

Đức Hồng Y Nguyễn văn Thuận đã viết đại ý rằng: Có một sáng suốt đáng buồn, khi chỉ nhìn thấy những điều xấu nơi người khác. Cũng có một xét đoán đầy yêu thương, khi đã nhìn thấy những điểm sáng tốt đẹp, ngay từ nơi bóng tối những điều không tốt đẹp của anh em mình.

Thánh Phaolô viết: “Điều khiến chúng tôi tự hào là lương tâm chúng tôi làm chứng rằng: chúng tôi lấy sự thánh thiện và chân thành Thiên Chúa ban mà cư xử với người ta ở đời, đặc biệt là với anh em. Chúng tôi không cư xử theo lẽ khôn ngoan người đời, nhưng theo ân sủng của Thiên Chúa” (2Cr 1,12; x. 2Cr 2,17; 1Tx 2,3-10).

Lạy Chúa, xin cho con biết nhìn những người chung quanh con với con mắt trong sáng để thấy những ưu diểm, nhiếu mặt tốt của họ. Xin cho chúng con biết nhận ra những thiếu sót, bất toàn của mình mà sửa trước khi sửa lỗi anh em. Amen.

HÃY SINH HOA TRÁI TỐT

Lm. Anthony Nguyễn Ngọc Dũng

Ai trong chúng ta cũng mong muốn mình và những người thân được hạnh phúc. Nhưng đâu là chìa khoá của hạnh phúc? Có tiền của nhiều, chưa chắc hạnh phúc vì người giàu cũng phải khóc; có nhà cao cửa lớn đất nhiều cũng chưa chắc hạnh phúc vì ba tấc đất mới thật là nhà; có vợđẹp chồng bảnh bao cũng chưa chắc đã hạnh phúc vì con người như hoa cỏđồng nội, chỉ một cơn gió thoảng cũnglàm nó biến đi. Thánh Vịnh đáp ca của Chúa Nhật hôm nay chỉ chochúng tađâu làchìa khoá của hạnh phúc đó là được tạơn Thiên Chúa: Tạơn Thiên Chúa trong mọi hoàn cảnh như ông Gióp, “Đức Chúa đã ban cho, Đức Chúa lại lấy đi: xin chúc tụng danh Đức Chúa!”(Gióp 1:21). Và việc tạơn Chúa cách tuyệt hảo nhất là thánh lễ [Thánh Thể], vì theo nguyên từ tiếng Hy Lạp, Thánh Thể là Eucharistia, nghĩa là, tạơn. Như vậy, thánh lễ [Thánh Thể] chính làchìa khoá của hạnh phúc của mỗi người và của gia đình. Nếu thánh lễ có vai trò quan trọng như thế, chúng ta đến với thánh lễ với thái độ như thế nào? Câu chuyện đơn sơ sau có thể giúp chúng ta duyệt xét lại thái độ của chúng ta khi đi tham dự thánh lễ.

Vào một ngày Chúa Nhật, một anh giáo lý viên dạy lớp rước lễ vào lớp, và như thường lệ, anh ta bảo các em lấy giấy làm bài kiểm tra 15 phút. Câu hỏi của bài kiểm tra như sau: “Đâu là sự khác biệt trong thái độ của một người khi đi xem một trận đấu bóng có những cầu thủ nổi tiếng hoặc một buổi văn nghệ có những ca sĩnổitiếng với việc tham dự thánh lễ ngày Chúa Nhật?” Trong khi đọc câu trả lời của các em, anh giáo lý viên xúc động với câutrảlờicủa Tèo và đã cho Tèo điểm cao nhất. Tèo viết như sau: “Đây là năm khác biệt trong thái độ của một người đi xem trận bóng hoặc buổi văn nghệ so với khi đi tham dự thánh lễ Chúa Nhật:

1.Xem trận bóng hoặc văn nghệmất nhiềutiền muavé, còn đi lễ không mất tiền [chỉ mất nếu muốn bỏ tiền giỏ].

2.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ luôn đi sớm, còn khi đi lễ thì luôn đi trễ.

3.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ luôn muốn ngồi ghế gần sân bóng hoặc sàn diễn, còn người đi lễ luôn ngồi thật xa khỏi cung thánh.

4.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ luôn có thái độ vui vẻ, còn người đi lễđôi khi có thái độ bực tức và khó chịu.

5.Người đi xem trận bóng hoặc văn nghệ không cảm thấy mất hoặc tiếc thờigian, còn người đi lễ thì cảm thấy mất thời gian.

Lời Chúa của Chúa Nhật hôm nay nhấn mạnh đến tương quan giữa tư tưởng, lời nói và hành động. Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta đôi khi nghe người ta nói đùa hoặc châm biếm rằng: Nhìn cô này [hay anh kia] đẹp thật, nhưng khi mở miệng ra thì toàn là nói những điều vô duyên. Lời nói là cách thức căn bản nhất để biết một con người. Trong bài đọc 1, tác giả sách Huấn Ca dạy chúng ta cách thức để biết một con người, đó chính là qua lời nói của họ. Bên cạnh đó, tác giả sách Huấn Ca khuyến cáo chúng ta phải “học ngồi học nói, học gói học mở,”vì người ta sẽ dựa vào lời từ miệng chúng tanóirađể biết lòng chúnng ta. Đây chính là điểm nối kết với bài Tin Mừng hôm nay khi Chúa Giêsu nói về nguyên lý “nhân-quả” trong cuộc sống: xem quả thì biết cây.

Bài đọc 1 mang tính tượng hình và so sánh rất cao. Chúng ta phân tích chi tiết bài đọc 1[gồm có 4 câu] để rút ra những bài học hữu ích chocuộc sống. Trong câu 4, tác giả sử dụng việc sàng lúa để so sánh với việc sàng lọc cái dở từ lời nói của con người: “Sàng rồi, trấu ở lại sàng, nói ra, cái dở rõ ràng thấy ngay” (Hc 27:4). Câu này ngụý nhắc nhở chúng ta về việc cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói của mình vì qua lời nói của chúng ta, những khuyết điểm và yếu kém chôn vùi trong thâm sâu tâm hồn sẽ được tỏ lộ.Trong câu 5, tác giả sử dụng hình ảnh lửa thửbình gốm để so sánh với việc qua trò chuyện để biết người rởm người hay: “Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay” (Hc 27:5). Câu này ngụ ý nối tiếp tưtưởng của câu 4, tức là, chúng ta phải sàng nhiều lần, thử nhiều lần thì mới khám phá ra được người rởm kẻ hay. Nói cách khác, tác giả sách Huấn Ca nhắc nhở chúng ta đừng vội nhận định một con người chỉ qua một câu nói, nhưng phải thử và phải nghe cẩn thận.Câu 6 dùng tương quan quả và cây để so sánh mối tương quan giữa lời nói và lòng người: “Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Hc 27:6). Chúa Giêsu sử dụng hình ảnh này để dạy các môn đệ mối tương quan giữa tư tưởng và hành động trong bài Tin Mừng hôm nay. Câu 7 đóng vai trò như bảntóm tắtcủa những gì liên quan đến mối tương quan giữa việc ăn nói với tính cách của một người: “Chớvội khen, khi người chưa lên tiếng: muốn biết người, phải nghe miệng nói năng” (Hc 27:7).Chúng ta phải chậm nói nhưng nhanh nhẹn trong việc lắng nghe nếu chúng ta muốn biết người khác như thế nào. Thật vậy, người kiên nhẫn lắng nghe là chìa khoá để biết và cảm thông với người khác. Đây là thái độ căn bản mà Chúa Giêsu muốn các môn đệ của Ngài phải có.

Trong bài Tin Mừng tuần trước, Thánh Luca trình bày cho chúng taviệc Chúa Giêsu dạy các môn đệ những điều làm cho họ khác biệt với những người khác vì họ là môn đệ của Ngài. Đồng thời, Ngài cũng dạy họ những thái độ cần thiết mà họ cần có khi đối xử với người khác. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsudạy các môn đệ vềba tương quan cần thiết trong cuộc sống: Thầy – trò, sửa mình – sửa người, tư tưởng –hành động. Nói cách khác, bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu trình bày ba sứ điệp khác nhau của Chúa Giêsu cho các môn đệ.

Sứ điệp thứ nhất nói đến tương quan giữa thầy – trò (Lc 6:39-40): “Khi ấy, Đức Giê-su kể cho môn đệ dụ ngôn này: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi” (Lc 6:39-40).Câu này không có ý nói đến những thầy giảtrong cộng đoàn của Luca, nhưng nói đếncác môn đệ là những người mù cho đến khi mắt của họ được mở ra qua việc giảng dạy của Chúa Giêsu (x. Lc 6:20-38). Chỉ khi các môn đệ được huấn luyện kỹ lưỡng về việc chia sẻ tất cả những gì mình có và mình là như Chúa Giêsu [sẵn sàng chịu đau khổ và chết cho người khác], thì mới có khả năng để hướng dẫn và dạy dỗ người khác.

Sứ điệp thứ hai nói về việc sửa lỗi huynh đệ. Điều này chỉ xảy ra sau khi đã được mở mắt và nên như Thầy. Điều đầu tiên khi được mở mắt là nhận ra điều làm cho mình bị mù, điều cản trở mình khỏi việc biết chính mình, để sống thật với mình. Chỉ khi mình sống thật với chính mình chúng ta mới có khả năng hiểu và cảm thông để giúp người anh chị em của mình sửa chính họ: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không đểý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!” (Lc 6:41-42). Chúa Giêsu khuyến cáo những ai chỉ nhìn thấy sai sót của họ trong lãnh vực chia sẻ của cải như không có gì so với những thiếu xót của người khác. Hãy nhận ra thiếu sót của mình và sửa mình trước khi chỉ ra thiếu xót và giúp anh chị em của chúng ta.

Sứ điệp thứ ba nói về tương quan giữa tư tưởng và hành động. Chúa Giêsu dùng mối tương quan giữa quả và cây trong bài đọc 1 để nói lên mối tương quan giữa tư tưởng và hành động: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt.Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻđược vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra” (Lc 6:43-45). Chúng ta lưu ý ở đây chi tiết “cây tốt.” Điều này ngụ ý nói đến việc làm theo đúng điều Chúa Giêsu dạy trong Lc 6:20-38 chỉ đến từ con tim của những ai đã trở về với Thiên Chúa nhân hậu từ bi, Đấng Chúa Giêsu công bố trong sứ vụ rao giảng về Nước Thiên Chúa. Hãy sám hối!

Tóm lại, tư tưởng cây tốt sinh trái tốt và cây xấu sinh trái xấu được Thánh Phaolô khai triển trong bài đọc 2 qua hình ảnh của người người tốt và người xấu. Người xấu là người sống theo thân xác hay hư nát và để cho tội lỗi chiến thắng, còn người tốt là bỏ đi lối sống theo thân xác hư nát đê mặc lấy sự bất tử (x. 1 Cr 15:54), và họ là người chiến thắng tội lỗi nhờ Đức Giêsu Kitô: “Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng: trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích” (1 Cr 15:58).Chúng ta thuộc loại nào: Tốt hay xấu?

THỰC HÀNH ĐỨC ÁI

Lm. Jos. DĐH.

Thấy, không thấy, có và không có, do lập trường lỏng lẻo hay sự hiểu biết lơ mơ, thiếu nền tảng vững chắc ? Biết nói nhân vô thập toàn, bằng những trải nghiệm dân gian: có tật có tài ; dám nhận xét người anh chị em mình: cái tật to hơn cái tài, liệu có phải là xét đoán vu vơ thiếu cơ sở ! Dĩ hoà vi quý hay biết người biết ta, chính là phương thế hữu hiệu cho cách ứng xử tốt nhất với tha nhân, hoặc giúp nhau xây dựng được tình người bền chặt. Phải chăng giữa biết và không, là một khoảng cách quá nhỏ, so với yêu thương và hận thù ? Lẽ nào thấy và không thấy, cũng chỉ là cự ly rất mơ hồ ? Tất cả đúng sai, tốt xấu, nhìn vấn đề tích cực hoặc tiêu cực, đều để lại câu trả lời tôi đang tự do thực hành đức ái thế nào khi tôi biết, hiểu và sống.

Ở trên “net” có lưu truyền câu chuyện ngụ ngôn như sau: một chú khỉ con lang thang chỗ này chốn kia, chú mệt mỏi nên năm nghỉ, anh bò tót đi ngang qua thấy vậy bèn hỏi: chú bé dự định đi đâu mà nằm đó ? Chú khỉ con trả lời, cháu cũng không biết nữa, chỉ biết cháu tung tăng chạy nhảy từ sớm đến giờ mỏi mệt rồi ạ. Anh bò tót nói, vậy chú bé có đi nữa không, lên lưng anh cõng rồi chúng ta cùng đi. Khỉ con vui mừng trước sự gợi ý của anh bò tót, đi được một quãng, chim đại bàng xà xuống hỏi hành trình của hai anh em đi còn xa không ? Chú khỉ bé nhỏ có muốn đi nhanh không, ta sẽ giúp chú, khỉ con thích thú trả lời nếu được vậy thì quá tốt ạ. Thế rồi không bao lâu chú khỉ bé nhỏ đã nằm trong ổ chim đại bàng và chú trở thành bữa ăn cho mẹ con đại bàng. Người xưa có câu: khôn thì sống, dại thì chết. Đi mà không biết mình đi đâu, là bất ổn ; ở đời tốt xấu thật giả khó lường, thiếu tình người, không đủ sự bao bọc của anh chị em đồng loại, mấy ai tồn tại được ?

Sống ở đời, người nghèo, họ không thể chia sẻ vật chất, tiền của, cái mà họ không có, nhưng họ có thể cùng đồng hành, cảm thông, động viên và giúp bạn bè túng thiếu của họ cùng kiên nhẫn chăm chỉ làm việc. Những người mù loà, những kẻ khốn cùng, không thể dẫn nhau đi trên đoạn đường lồi lõm, ổ gà hố voi, nhưng họ có thể là động lực để giúp nhau vươn lên khỏi mặc cảm tự ti, đang khi họ phải đối diện. Đúng, không ai có thể cho đi cái họ không có, tuy nhiên, dù ở hoàn cảnh đói khổ nhất, người ta vẫn có thể thực hành đức ái bằng lời cầu nguyện, hiện diện, khích lệ cảm thông. Tai mắt người ta dù không thấy, không nghe, không hiểu anh chị em mình thiếu thứ gì, cần trợ giúp những gì, thì tâm tư người ta vẫn được mách bảo tất cả đều được mời gọi sống hiệp thông yêu thương.

Người xưa ví von: đố ai gánh đá vá trời, đan gầu tát biển, ghẹo người cung trăng ? Hẳn câu thành ngữ chỉ có ý khuyên người ta đừng làm chuyện viển vông, muốn thành công trên đường đời, cần phải có óc thực tế. Chúa Giêsu đã gợi lên một chân lý hiển nhiên: mù dắt mù lăn cù xuống hố. Người nổ, kẻ cưa bom, người tự mãn, vẫn được hiểu là kẻ chỉ biết nói mà không biết làm ; người khôn ngoan phải là người biết mình là ai, biết Đức Giêsu là ánh sáng trần gian, biết Đức Giêsu là Thầy, là Chúa, là Đấng cứu độ. Có yêu thầy mới có cơ hội làm thầy, có sáng, có thông, người ta mới đủ tự tin bước, mà không sợ thụt hố, vấp té ; có yêu cha mến mẹ, người ta mới tiếp nối được truyền thống hào hùng của gia đình dòng tộc. Khi tình yêu và ước muốn có đủ mạnh, người ta mới dám hy vọng tiến bước mà không sợ vấp ngã, khi người học trò có thầy bên cạnh, hẳn sẽ không lo lạc bước sai đường.

Chúng ta thường rất vui khi được tán thưởng: con nhà tông không giống lông cũng giống cánh. Chúng ta là học trò, là môn đệ của Đức Kitô, tất nhiên chúng ta cũng thao thức được sáng, được thông, hầu lời nhắn gởi: xem quả biết cây là sự thật ; cha anh hùng, con hảo hán, là chính xác, không mơ hồ. Trò ngoan thầy giỏi, sứ mạng của thầy là yêu thương, ơn gọi của trò chính là làm sống động đức yêu thương, dù hiểu biết của trò còn nông cạn chưa đậm sâu nồng nàn. Sức mạnh của trò tuỳ thuộc vào sự gắn kết với thầy, thành công của trò cũng không phải là khả năng nói hay, né tránh được khổ đau, mà là hiểu, biết, và sống tinh thần bác ái như thầy, hầu mỗi ngày được biến đổi đổi nên giống thầy. “Cây tốt không thể sinh trái sâu”, học trò của Đức Giêsu không thể “hồ đồ”, ích kỷ, vì ơn gọi, vì sứ mạng người môn đệ là sinh hoa trái bằng việc làm của tình yêu Đức Kitô. Theo Thầy Giêsu thực hành đức ái không phải là vạch lá tìm sâu, bới lông tìm vết do một vài thiếu sót của anh chị em, mà là hành động “đấm ngực” của mình từng ngày. Amen.

CÁI TÂM TRONG SÁNG

Bông hồng nhỏ

Thánh Âu Tinh nói rằng: “Một người thiếu chú ý đến các tật xấu của mình thì có nguy cơ xét nét người khác. Và một người không chịu sửa lỗi mình thì dễ đổ lỗi cho người khác”. Hôm nay, Thầy Giêsu dậy các môn đệ tránh xa lối sống của những kẻ đạo đức giả, chỉ thấy cái rác trong con mắt của người khác mà cái xà trong mắt mình lại không thấy. Thầy cũng khẳng định cái tốt chỉ được lấy ra từ kho tàng tốt của lòng người, kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy thì miệng mới nói ra (x.Lc 6,39-45).

Nhìn lại những chặng đường đã đi qua, có rất nhiều người đã dậy dỗ để ta được như ngày hôm nay, và hơn một lần ta ở trong vai trò chỉ dậy người khác. Người dẫn đường thực sự rất quan trọng. Nếu mắt họ mù thì làm sao dẫn đường cho kẻ khác? Một người khiếm thị có thể trở nên người dẫn đường cho người khác khi họ biết rõ vị trí của điểm cần đến. Sự mù lòa mà Thầy Giêsu nói đến không phải mù lòa thể lý nhưng là sự mù quáng trong nhận thức. Dường như ta thường có khuynh hướng và thói quen là ta dễ thấy và dễ soi vào lầm lỗi người khác, từ những thiếu sót nhỏ nhưng lại quên soi vào chính mình để thấy rõ những thiếu sót lầm lỗi của mình. Tại sao vậy? Tại vì ta chưa chịu mở lòng để cho ánh sáng Chúa dọi vào tâm trí, chưa để cho ánh sáng Lời Chúa phá tan bóng tối đang bao phủ trong tâm hồn. Hãy soi vào chính mình để thấy mình và soi vào Chúa để được Chúa gọt dũa cho cái tâm của ta sáng hơn. Việc ta chỉ chú tâm sửa lỗi của người khác sẽ dẫn ta đến việc chủ quan, dễ xem mình là tiêu chuẩn mà bàn kể đến những lỗi lầm của người khác. Ai cũng có lúc sẽ phạm sai lầm vì thế cần có những người chỉ cho ta thấy rõ cái sai lầm của mình. Người được trao cho trách nhiệm sửa sai cho người khác là người luôn tìm mọi cách để cứu lấy người anh em đó và không đẩy họ vào bước đường cùng. Điều này đòi buộc người hướng đạo phải có cái tâm trong sáng, cái tâm ấy luôn ở trước sự hiện diện của Chúa và yêu thương theo sự thúc đẩy của Thánh Thần, đồng thời người ấy cũng thực sự là người biết mình và luôn khiêm tốn sửa mình mỗi ngày.

“Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã rồi anh sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong con mắt người anh em” (Lc 6,42b).

“Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu” (Lc 6,45).

Đã bao giờ ta ý thức bản thân mình và người khác đều là kho tàng thánh thiêng Thiên Chúa ban tặng? Mỗi người đều là một kho tàng quý giá nhưng để tâm hồn trở nên một kho tàng tốt thì mỗi người chúng ta phải để ý đến tội và nết xấu của chính mình. Từ việc biết sửa mình để sống là một người kitô hữu tốt, khi đến với người khác ta sẽ có những điều tốt đẹp để cho họ. Đó có thể là cho đi một nụ cười, cho đi một lời động viên, an ủi, cho đi một ánh mắt cảm thông,… khi nào ta thấy mình dễ giận hờn, đố kỵ, ghen tức với người khác là khi ta để cho những cái xà của tội lỗi đè nặng, che khuất tâm hồn làm cho tâm hồn ra tối tăm, hãy chạy đến với Thầy Giêsu để xin trợ lực, Thầy cũng sẽ gửi đến cho ta những người khôn ngoan thánh thiện để giúp ta lớn lên.

Lạy Chúa Giêsu! Xin cho con từng ngày biết soi vào chính mình để thấy mình và hiểu mình, xin cho con được soi mình vào trong Chúa để được Chúa cho thấy rõ những lầm lỗi thiếu xót của chính con, để mỗi ngày cái tâm của con được sáng hơn, để con nên hình ảnh của Chúa hơn. Amen.

MÙ BÊN TRONG

Anna Cỏ May

Trong chúng ta, chẳng ai lạ gì khi thấy người bị mù. Họ mù mắt nhưng tai họ còn nghe được, tay còn sử dụng được, chân còn bước đi được. Sự cảm nhận và cảm giác nơi họ rất mạnh, vì thế có rất nhiều người bị mù mà lại rất tài giỏi. Có người đánh đàn rất hay, bấm huyệt rất khéo… Mọi người cho đó là quy luật bù trừ. Họ bị mù mắt nên khi đi đường, mọi người luôn ưu tiên nhường đường cho họ đi.

Vậy tại sao Chúa Giêsu lại kể dụ ngôn và hỏi các môn đệ: “Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố” (Lc 6,39). Chúa Giêsu luôn hỏi những câu hỏi mở để cho các môn đệ suy nghĩ và trả lời. Đồng thời, Ngài vén mở sự đui mù bên trong về chính mình, mù bác ái với người khác và mù đức tin: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình lại không để ý tới” (Lc 6,41) .

Cái rác trong con mắt của người anh em là gì? Cái rác mà Chúa Giêsu nói tới đó là cái rác mà chúng ta luôn nhìn và để ý đến những yếu đuối, tội lỗi và các khuyết điểm của người khác. Chúng ta thường để những cái rác của người khác trước mắt mình và bắt đầu soi mói, còn cái rác của mình có thể không nhìn thấy hay dấu nó ở sau lưng. Khi chúng ta cứ quan tâm đến cái rác của người khác, chúng ta không còn thấy sự cố gắng, sự thánh thiện của người khác mà chỉ luôn hướng về những mặt xấu của họ. Chúng ta dần mất đi hình ảnh Thiên Chúa qua họ, không có niềm tin vào điều gì nữa, và dẫn đến những lời nói, hành động lỗi bác ái. Như thế, chẳng phải chúng ta sẽ trở thành kẻ đạo đức giả sao, khi chính mình cũng là người mang đầy khuyết điểm, tất cả những cái nhìn xấu đều xuất phát từ trong lòng mà ra. Khi lòng dạ xấu sẽ xuất ra bên ngoài bằng những ánh mắt đến miệng lưỡi và dẫn đến hành động xấu. Như thế, hoa quả chúng ta kết trái thu được là sự hận thù ghen ghét, đố kỵ… khác với hoa quả của Thần Khí là hoan lạc, bình an… (Gl 5,22-23).

Ai trong chúng ta cũng mong mình trở thành người tốt. Nhưng chúng ta dễ lầm tưởng tốt với người khác là cứ lấy cái rác ở nơi họ mà không có một chút bác ái. Người tốt thật sự khi mọi hành động, mọi cử chỉ, lời nói luôn có sự yêu thương xuất phát từ trong lòng, một tấm lòng nhân từ như Thiên Chúa là Đấng nhân từ (x.Lc 6,36). Nhìn lại chính mình, mỗi người chúng ta có đang là người chuyên viên tra cứu lỗi của người khác không? Chúng ta đang sống với một con người thế nào? Điều Chúa muốn nơi mỗi người là gì? Chúng ta đang sống với điều ấy mỗi ngày ra sao? Nhưng có một điều chắc chắn là chúng ta không ai là người hoàn hảo. Chỉ hoàn hảo khi chúng ta đón nhận nhau như Chúa đã đón nhận mình (x.Rm 15,7).

Lạy Chúa, sao chúng con hay để ý đến những nết xấu của người khác mà không biết nhìn lại mình. Phải chăng chúng con thiếu tình yêu nơi Chúa và tha nhân. Chúng con xin Chúa là nguồn hy vọng, ban cho mỗi người chúng con tràn đầy tình yêu Chúa, thêm vững đức tin và biết cách yêu thương nhờ quyền năng của Chúa để chúng con trở nên đồng tâm nhất trí với nhau trong Đức Kitô. Amen.

CHÚA NHẬT 8 THƯỜNG NIÊN – NĂM C

Lm. Phêrô Phạm Tiến Phi

Chuyện kể rằng Khổng Tử có học trò tên Mỗ, người nước Đằng. Mỗ học vào loại trung bình, song luôn luôn tự cho mình là giỏi nhất. Học được vài năm, Mỗ xin về nước vì tưởng rằng đã học hết đạo của thầy.
Tử Cống thấy vậy hỏi thầy:
– Người ấy về nước rồi làm quan có sao không?
Khổng Tử rung đùi đáp:
– Không sao.
Tử Cống hỏi tiếp:
– Làm tướng có được không?
Khổng Tử vuốt râu đáp:
– Được.
Tử Cống lại hỏi:
– Thế nhỡ về làm giặc?
Khổng Tử vừa ngáp vừa trả lời:
– Cũng không hại gì!
Bấy giờ Tử Cống mới yên tâm mà thủng thẳng bộc bạch với thầy:
– Nghe nói Mỗ ấy xin về nước chỉ để làm thầy!
Khổng Tử vừa nghe câu đó, bỗng giật nẩy mình. Thế là chân không kịp xỏ giày, áo không kịp buộc giải, vội vàng chạy bắn ra khỏi cổng!
Học trò đuổi theo hỏi:
– Thầy chạy đi đâu?
Khổng Tử vừa thở vừa đáp:
– Sang ngay nước Đằng.
Học trò lại hỏi:
– Thầy sang nước Đằng làm gì?
Khổng Tử vẫn vừa chạy vừa trả lời:
– Sang ngăn không cho tên Mỗ này làm thầy. Hắn có làm quan thì cùng lắm chỉ hại đến một ấp. Làm tướng cũng chỉ hại đến một thành. Thậm chí có làm giặc cũng chưa chắc đã hại nổi ai. Nhưng nếu hắn làm thầy thì sẽ hại đến muôn đời. Ngay cả ta cũng khó mà tránh khỏi liên luỵ!

Kính thưa cộng đoàn phụng vụ!
Câu chuyện trên cho chúng ta thấy tầm quan trọng của người làm thầy người hướng dẫn người khác là người phải sáng suốt và khiêm tốn. Điều đó chúng ta cũng được nghe trong Tin Mừng hôm nay khi Chúa Giêsu đưa ra dụ ngôn người mù dẫn người mù để khiển trách những người luật sĩ và biệt phái. Tại sao Chúa Giêsu lại mượn hình ảnh người mù dắt người mù để lên án những người luật sĩ và biệt phái? Xin thưa, vì họ là những người hướng dẫn và lãnh đạo cộng đoàn nhưng lại có một lối sống giả hình, họ nói nhưng không làm, không dám đụng dù chỉ một ngón tay: “những gì họ nói, anh em hãy làm, hãy giữ, nhưng đừng theo hành động của họ mà làm vì họ nói mà không làm. Họ bó những gánh nặng mà chất lên vai người ta, nhưng chính họ lại không buồn động ngón tay vào….” (Mt 23,3-4). Và Chúa Giêsu còn lên án họ vì họ là những người kiêu căng, tự phụ, tự cho mình có quyền giải thích lề luật và bắt người khác phải tuân giữ. Chính vì thế, mà họ sẵn sàng bỏ qua giới luật yêu thương, để bảo vệ các truyền thống và tập tục của tiền nhân. Họ là những người mù quáng mà lại dẫn đường chỉ lối cho người khác. Nên họ đã bị Chúa Giêsu quở trách là đồ giả hình. Nguy hiểm của sự giả hình đó là chúng ta chỉ thấy được các hành vi bên ngoài và lời nói mà không thấy được nội tâm bên trong. Với Chúa Giêsu thì các hành vi chỉ tốt khi phát sinh từ nội tâm tốt, còn nội tâm xấu thì xuất phát ra các hành vi xấu: “Chính từ bên trong, từ đáy lòng mà các tư tưởng xấu phát xuất: ngoại tình, trộm cắp, giết người…”

Kính thưa cộng đoàn phụng vụ!
Từ khi chúng ta lãnh nhận bí tích rửa tội, là chúng ta được tham dự vào các chức vụ của Chúa Giêsu. Chúng ta cũng được mời gọi để trở nên là người hướng dẫn người khác trong đời sống đức tin cũng như trong đời sống hằng ngày. Do đó, để có thể là người dẫn đường, là người hướng dẫn người khác, chúng ta phải là người thấy đường. Nghĩa là thấy được thân phận yếu đuối tội lỗi của mình, nhờ đó có được thái độ khiêm tốn hơn trong việc hướng dẫn người khác.

Thế nhưng trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nhận thấy những sai lầm, khuyết điểm và tội lỗi của người khác, mà ít khi nhận ra những yếu kém, những tội lỗi và những sai trái của mình. Do đó, chúng ta dễ dàng lên án, chỉ trích người khác. Vì vậy, Chúa Giêsu hôm nay dạy chúng ta hãy lấy cái xà trong con mắt mình trước đã rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác trong con mắt anh chị em. Là người môn đệ của Chúa nếu thực sự muốn hướng dẫn người khác trên con đường đi tìm chân lý, thì trước hết người hướng dẫn cần phải học hỏi, cần phải có một đời sống đạo đức gương mẫu thì mới có thể chia sẻ cho người khác, giống như cây tốt thì sẽ sinh trái tốt. Chúng ta phải sống tốt trước rồi mới bảo người khác sống tốt được. Nếu không chúng ta cũng sẽ bị Chúa lên án là đồ đạo đức giả, là kẻ đui mù.
Trong bài đọc hai thánh Phaolô cũng gợi nhắc cho chúng ta điều đó: “Anh em hãy ăn ở bền đỗ và không nao núng, hãy luôn luôn thăng tiến trong tình thân của Chúa và anh em biết rằng, công lao khó nhọc của anh em không phải là uổng phí trong Chúa”. Chính Chúa là Đấng làm cho chúng ta trở thành một thân cây tốt, miễn là chúng ta biết duy trì đời sống trong đức tin và đặt niềm tin tưởng nơi tình yêu của Ngài. Chính lối sống gương mẫu của chúng ta sẽ có sức lôi cuốn người khác: Lời nói hay chỉ có tác động thoảng qua, còn gương sống mới có tác dụng lôi cuốn đích thực. Người hướng dẫn sáng suốt là người giúp người khác sống được, thực hành được, chứ không phải chỉ giúp họ hiểu rõ hay hiểu đúng mà thôi.
Xin Chúa cho chúng ta biết khiêm tốn nhìn nhận con người yếu đuối tội lỗi của mình, để chúng ta biết cảm thông với người khác và biết dẫn đưa người khác đến với Chúa bằng chính đời sống làm chứng cho Tin Mừng của chúng ta.

CÁC ĐIỀU KIỆN CỦA LÒNG NHIỆT THÀNH

Học viện Giáo Hoàng Pi-ô X Đà Lạt

1. “Ngài còn nói với họ một dụ ngôn” (c.39). Chi tiết “kể chuyện” này bắt đầu bài diễn từ tại đồng bằng. “Dụ ngôn” là một tiêu đề chính xác, và những câu tiếp sẽ là 5 dụ ngôn, nhằm mục đích làm thính giả suy nghĩ. Bài diễn từ bằng dụ ngôn tiếp nối các bài diễn từ trước, diễn từ sấm ngôn (6,20-26) và diễn từ khuyến thiện (6,27-38). Trong các đoản văn trước, ta đã thấy rằng các môn đệ phải yêu mến, phải sống cho tha nhân. Trong bài diễn từ trên núi của Mt, sứ mạng các môn đệ được mô tả bằng hình ảnh muối đất, ánh sáng soi chiếu mọi người, thành phố trên núi (Mt 5,13-16). Không chiếu sáng trước mặt mọi người để họ xem thấy các việc lành mà ngợi khen Chúa Cha, người môn đệ đã sống ngược với bản tính và đáng lên án. Trong bài diễn từ tại đồng bằng của Lc, đời sống của người môn đệ cũng được giả thiết là phải có một sức mạnh chiếu sáng tương tự. Nhưng các môn đệ phải được trang bị thế nào để có thể hoàn thành công cuộc tông đồ này? Họ phải là những thày dạy chân lý (6,39-42), ngôn hành của họ phải là một (6,43-45).

2. Có lẽ câu nói về người hướng đạo đui mù (c.39b-40) đã được Chúa Giêsu trước tiên ám chỉ các người biệt phái, nếu xét theo văn mạch chung của các phúc âm trong đó ta thấy Chúa Giêsu nhiều lần chỉ trích sự mù quáng của các lĩnh tụ tôn giáo Israel này (Mt 15,14; 23,16.19.14; Gio 9,41). Họ tự hào là những người hướng đạo dân tộc trong lãnh vực đạo đức. Họ đã học hỏi tỉ mỉ lề luật và đã tìm cách tuân giữ giới răn bên ngoài. Nhưng những người chân thành nhất trong họ vẫn là những người hướng đạo đui mù, bởi vì họ đã khép kín trước mạc khải lớn nhất của Thiên Chúa, họ tự làm cho mình không thể đạt tới lời của Thiên Chúa do Chúa Giêsu loan báo.

Bây giờ câu nói này lại nhằm đến các môn đệ của Chúa Giêsu. Bởi vì mặc dù trước hết các người Biệt phái và tiến sĩ luật, lời kết án này cũng có giá trị đối với người môn đệ, nếu anh ta không sáng suốt. Người môn đệ Chúa Giêsu phải ý thức trách nhiệm mình. Anh không được mù quáng, nhưng khi nào có thể nói anh không mù? Là khi anh đã tiếp nhận cùng một giáo huấn như thày mình. Thày, chính là Chúa Giêsu. Ngài là Thày mà không bao giờ có môn đệ nào hơn được. Ngài là thày tuyệt đối độc đáo. Người môn đệ không hơn thày. Trong trường phái các tiến sĩ luật là như thế; bởi vì thày chuyển thông điều chỉnh ông đã tiếp thu và môn sinh không làm gì khác ngoài việc tiếp thu truyền thống đó. Người môn đệ Chúa Giêsu, đến lượt mình, lại chuyển thông điều đã tiếp thu từ nơi Chúa Giêsu. Làm sao anh có thể lãnh trách nhiệm với người khác nếu anh đã không thực sự được giáo huấn trong lãnh vực lời Chúa Giêsu, nếu chính anh đã không nghiền ngẫm sâu xa điều ấy?

3. Nhưng người môn đệ không chỉ có trách nhiệm huấn giáo cho phù hợp giáo huấn của Chúa Giêsu, như là một môn đệ sáng suốt. Để trung thành với sứ mạng, người môn đệ cũng phải tùy hoàn cảnh mà đưa những kẻ sai lạc hay phạm lỗi về lại chính lộ, phải giúp đỡ họ loại bỏ những lầm lỗi khỏi họ (c.41-42). Những lời nói này của Chúa Giêsu giả thiết rằng, trong đức tin, sự ưu tư về người anh em, người bạn đường là một điều có thật. Mt đã giữ lại một trong các giới luật về đời sống hội thánh tiên liệu một cách sửa bảo huynh đệ như sau: “Nếu anh em con đã phạm tội, hãy đi sửa bảo họ lúc chỉ có con với họ thôi…” (Mt 18,15tt). Như vậy lời giáo huấn của Chúa Giêsu về cọng rác và cái xà không thể nào là một lời kết án việc sửa bảo huynh đệ: đây là một lời cảnh báo về cách thực hành sai lạc về giới luật này. Bởi vì việc sửa bảo huynh đệ có một mối nguy hiểm là ta dễ áp dụng cách bất công. Tính tự ái, sự chua chát và lòng nóng giận làm méo mó chân lý. Hình ảnh cọng rác và cái xà diễn tả rất đúng của một nhiệt tình bất công. Những lỗi nhỏ nhất của tha nhân trở thành to lớn, còn những lỗi to lớn mà ta phạm lại có vẻ nhỏ mọn. Thế nhưng ta chỉ có thể sửa bảo huynh đệ cách hữu ích và đích thật, nếu ta không tự hào về sự công chính của mình và không bị thúc bách bởi tham vọng muốn thống trị.

Nguy hiểm khác, chính là sự giả hình trong việc sửa bảo huynh đệ. Kẻ sửa bảo người khác, tức là muốn chứng tỏ chiến thắng sự xấu trong thế gian. Nhưng nếu anh không chiến thắng sự xấu này được chính mình, thì lúc đó nơi anh có một sự tương phản bi đát giữa bên ngoài và bên trong. Anh chiến đấu chống sự xấu nơi người khác, còn đối với chính bản thân, anh làm gì ? “Trước hết hãy lấy cái xà khỏi mắt anh”. Hãy bắt đầu bằng việc sửa bảo chính anh, chừng đó anh mới có cơ sở để sửa bảo người khác.

Nước Thiên Chúa đã bắt đầu được biểu lộ trong người môn đệ Chúa Giêsu. Điều này giả thiết sự hoán cải và thống hối. Thống hối, nghĩa là nhìn nhận ta là tội nhân, là người có lỗi, là trước hết lên án điều tội lỗi trong chính tim ta. Và từ đó, lòng kiên nhẫn, tha thứ và trao ban, lòng thống hối đưa ta lại gần anh em.

4. Nguy hiểm giả hình chỉ có thể tránh được nếu những hành vi bên ngoài hoàn toàn phù hợp với não trạng bên trong. Cái ta có thể thấy được bên ngoài, tức là hành vi và lời nói, là tốt nếu phát sinh từ một cơ sở bên trong thật sự tốt. Đối với các người Biệt phái và các tiến sĩ luật, một hành vi tốt là khi phù hợp với lề luật: Chúa Giêsu nói các hành vi chỉ tốt khi phát sinh từ một nội tâm tốt. Trái tim, trung tâm tư tưởng, ước muốn, tình cảm là nguồn phát sinh các tư tưởng xấu tốt, lời nói cũng như hành vi, là trung tâm của quyết định trong lãnh vực luân lý. “Chính từ bên trong, từ đáy lòng mà các tư tưởng xấu phát xuất: ngoại tình, trộm cắp, giết người…”. Nhưng khi nào mới gọi là có một con tim tốt?

Những lời nói và hành vi phát xuất từ một người cho ta biết thực chất người ấy thế nào. Chúng biểu lộ tâm hồn người ấy, như trái giúp nhận ra loại và phẩm chất của cây. Một bụi gai không thể sinh trái giống như nho được… Có một liên hệ hữu cơ giữa trái và cây. Cũng thế, có một tương quan chặt chẽ giữa hành vi của một người và thâm tâm người đó. Giả vờ hay đeo mặt nạ là vô ích: người ấy vẫn là một, từ nội tâm mà bộc lộ ra bên ngoài: mọi hành vi của người đó đều phát xuất từ trung tâm hữu vị của nhân tính mình. Người ấy tốt xấu tùy con tim tốt xấu. Dĩ nhiên Chúa Giêsu biết rõ cây tốt đôi mùa có thể sinh trái xấu. Nhưng những vấn nạn như thế không phù hợp với tính chất các lời nói của Chúa Giêsu là không bao giờ đề cập đến sự khả hữu các cấp độ trung gian, mà chỉ nhìn nhận và lưu tâm đến sự đối chọi giữa làm và không làm, giữa tốt và xấu, giữa thiện và ác thôi. Ta biết được thế là nhờ văn loại và và mục đích giáo huấn của các lời nói này. Khi trình bày sự việc trong khía cạnh cực đoan của chúng, Chúa Giêsu không có ý phủ nhận sự hiện hữu các cấp độ trung gian, nhưng chỉ muốn làm nổi bật tư tưởng của Ngài để ai không quen phân biệt, dễ dàng tiếp thụ hơn.

5. Trong câu cuối của đoản văn (c.45), hình ảnh thay đổi trái tim, trung tâm các quyết định có tính cách luân lý và tôn giáo nơi con người, lại như một kho tàng. Chính cái tâm của nhân cách, chính trung tâm các quyết định luân lý và tôn giáo làm cho lời nói và hành vi thành tốt hay xấu, tức là cả con người thành tốt hay xấu. Là ánh sáng cho kẻ khác. Người môn đệ Chúa Giêsu phải có một con tim tràn đầy thiện hảo. Sự tràn đầy này, chính là những lời nói và hành vi. Một lương tâm được giáo dục đích thật là điều kiện tiên quyết không thể thiếu của một Kitô giáo mang tính chất tông đồ.

Khi nào ta có thể nói con tim này là một kho tàng chứa toàn là thiện hảo, và chỉ phát sinh toàn là thiện hảo? Khi nào ta có thể nói nội tâm của một người là tốt? Khi nào thì người ấy có một lương tâm có giáo dục? Chiếu theo bản văn phúc âm, hữu thể con người như hiện có thì không đủ. Chỉ khi nào con người hoàn toàn được Chúa Giêsu, Thày mình trang bị, chuẩn bị thì con tim mới thật sự là tốt. Nếu con tim đó đã tiếp thụ Lời Chúa Giêsu, nếu nó đã được Nước Thiên Chúa và sự công chính của Ngài thực sự chiếm hữu, lúc ấy nó mới trở thành một kho tàng, tràn đầy thiện hảo. Đòi hỏi cơ bản luôn luôn vẫn là một: lòng thống hối, sự hoán cải trở về với Chúa. Người tốt, là người nhờ việc hoán cải đã được lại trong tương quan đích thực và chân chính với Thiên Chúa. Tuy nhiên chẳng phải nguyên lòng thống hối tự nó làm con người nên tốt từ bên trong, nhưng là Thiên Chúa và Nước của Ngài. Nhưng Nước Thiên Chúa giả thiết sự trở về với Thiên Chúa, quay lưng lại với tội lỗi và trở nên hoàn toàn bé nhỏ trước mặt Ngài.

KẾT LUẬN

Người môn đệ Chúa Giêsu không chỉ là người chấp nhận yêu thương cả kẻ thù mình. Anh cũng là người cảm thấy nhiệt tình sâu xa với sự thăng tiến thiêng liêng của anh em. Người môn đệ là người nhận thấy có trách nhiệm về người khác, để thực hành bổn phận sửa bảo huynh đệ khi cần. Nhưng để có hiệu quả thực sự, trước hết anh phải tỉnh thức canh giữ mình. Chỉ người nào sau khi đã thành tâm tìm cách sửa đổi các lầm lỗi của mình, mới có thể sửa bảo anh em mà không giả hình như Biệt phái, điều này đòi hỏi người ấy phải luôn luôn tự xem mình chỉ là một môn sinh đối với thày duy nhất dù đang ở địa vị nào trong hội thánh.

Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG

Trong phúc âm này mời gọi ta hãy thận trọng:
a) Thận trọng trong việc chọn lựa một người hướng đạo tư tưởng và đời sống. Nhiều lệch lạc trong đức tin và hạnh kiểm đã là hậu quả của một sự tin tưởng mù quáng vào một thày mù.
b) Thận trọng trong khi tự đặt làm người hướng đạo kẻ khác, bằng cách tìm những phương thế thích đáng để tự đào luyện, để có kinh nghiệm cần thiết và biết chờ đợi quyền bính chính đáng trao phó trách nhiệm. Như vậy, ta tránh được lời Chúa Giêsu quở trách các người biệt phái: “Họ là những người mù dắt người mù” (Mt 15,12-14)
c) Thận trọng vì biết cân nhắc những gì ta dấn thân, cam kết. Người môn đệ Chúa Giêsu phải bằng lòng được đối xử không hơn thày mình.
Người môn đệ không được tự cho mình khôn ngoan hơn Chúa Kitô, vì chỉ có mình Ngài có những lời ban sự sống. Cũng không được nghĩ tới việc tìm một thày khác dạy cho mình những sự về Thiên Chúa. Bắt chước Chúa Kitô, tức là đi theo Ngài như một người hướng đạo, trong mọi sự đều cảm hứng bằng những tâm tình đã nung nấu Ngài. Cùng đi con đường thập giá và vinh quang với Ngài, cho dù khung cảnh sống và tính chất các hành động của ta khác với Ngài.
Nhận định đầu tiên phải có là nhận định về các lầm lỗi của ta. Ta thấy rất nhanh lầm lỗi kẻ khác. Dĩ nhiên đôi khi vì bổn phận (cha mẹ, nhà giáo dục) ta phải sửa bảo họ. Những lúc đó, ta phải làm với một đức ái to lớn, vì ý thức rằng mình cũng có những lầm lỗi tương tự, còn nặng nề hơn nữa.
Người tốt là người có trái tim tốt. Lòng tốt được biểu lộ qua muôn vàn chi tiết của cuộc sống hàng ngày: một cử chỉ tiếp đón hay tha thứ, một giúp đỡ hữu hiệu khi cần, một lời khích lệ, một câu nói nhẹ nhàng trước sự khiêu khích… Xin hy lễ tạ ơn này, xin Chúa Kitô hiện diện giữa chúng ta đây biến đổi thực sự tim ta và làm cho nó trở nên một kho tàng đích thật, để mọi người quanh ta có thể đến múc lấy dịu ngọt và ánh sáng mà họ đang cần.

SUY NIỆM CHÚ GIẢI LỜI CHÚA – CHÚA NHẬT 8 TN_C

Lm. Inhaxiô Hồ Thông

Phụng Vụ Lời Chúa Chúa Nhật VIII Thường Niên năm C mời gọi chúng ta phải thận trọng trong việc xét đoán người khác.

Hc 27: 4-7:

Trong đoạn trích sách Huấn Ca, hiền nhân Ben Xi-ra khuyên phải cẩn thận trong lời ăn tiếng nói.

1Cr 15: 54-58:

Trong đoạn thư thứ nhất gởi tín hữu Cô-rin-tô, thánh Phao-lô chia sẻ với độc giả của mình một sự hiểu biết mới liên quan đến cuộc phục sinh của người tín hữu.

Lc 6: 39-45:

Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy rằng đừng vội xét đoán người khác nhưng hãy xét đoán chính mình.

BÀI ĐỌC I (Hc 27: 4-7)

Tác giả sách Huấn Ca là ông Ben Xi-ra, một hiền nhân Do thái. Ông là người học rộng biết nhiều, trung thành tuân giữ các giới luật, ca ngợi vinh quang của các bậc tổ tiên và hãnh diện về những đặc ân của dân Ít-ra-en, dân của Giao Ước và Minh Triết; nhưng đồng thời có tinh thần cởi mở với thế giới và không ngần ngại xét lại vài vấn đề trong những vấn đề lớn của niềm tin. Với tâm trí sâu sắc, khôn khéo, quân bình, hướng đến những giải pháp mực thước và cẩn trọng, ông là nhà luân lý lão luyện nhất trong tất cả các nhà luân lý Ít-ra-en. Đây là nhà cố vấn khôn ngoan cho mọi cảnh sống trong những thời kỳ yên hàn. Ông không giảng dạy tinh thần anh hùng, đó không là nhân đức thường ngày. Vui vì được phụng sự Thiên Chúa, ông hài lòng truyền đạt cho các môn sinh của ông những nguồn hạnh phúc của mình. Nhưng xin đừng ai coi thường giáo huấn như thế.

Trong đoạn trích dẫn ngắn của sách Huấn Ca hôm nay (Hc 27: 4-7), hiền nhân Ben Xi-ra khuyên phải cẩn thận trong lời nói: Lời nói bộc lộ bản chất của một người, vì thế qua lời nói, chúng ta có thể biết được người ấy như thế nào. Do đó, chớ vội xét đoán khi chưa nghe người ta nói. Câu tục ngữ Việt Nam dạy cách đối nhân xử thế đáng cho chúng ta ghi nhớ:

“Lời nói chẳng mất tiền mua,

lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.

BÀI ĐỌC II (1Cr 15: 54-58)

Trước đây trong thư thứ nhất gởi tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca, thánh nhân đã giải đáp một vấn nạn mà người tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca nêu ra về số phận của những người đã qua đời trước khi Chúa đến như thế nào: “Thưa anh em, về những ai đã an giấc ngàn thu, chúng tôi không muốn để anh em chẳng hay biết gì, hầu anh em khỏi buồn phiền như những người khác, là những người không có niềm hy vọng. Vì nếu chúng ta tin rằng Đức Giê-su đã chết và đã sống lại, thì chúng ta cũng tin rằng những người đã an giấc trong Đức Giê-su, sẽ được Thiên Chúa đưa về cùng Đức Giê-su” (1Tx 4: 13-14). Giờ đây trong thư thứ nhất gởi tín hữu Cô-rin-tô, thánh nhân khai sáng một khía cạnh mới của sự phục sinh: “Tất cả chúng ta sẽ được biến đổi” (1Cr 15: 51). Không chỉ chúng ta được ở “với” Chúa, chúng ta cũng sẽ nên giống “như” Ngài. Chính nhờ quyền năng của Thiên Chúa mà chỉ trong nháy mắt hình thể của người sống và kẻ chết được biến đổi thành tình trạng vinh quang (15: 52-53).

Vào ngày Chúa quang lâm, chúng ta sẽ được biến đổi như Đức Ki-tô (15: 54-57)

Để chứng minh rằng kẻ chết sống lại luôn luôn thuộc vào kế hoạch của Thiên Chúa, thánh nhân quy chiếu đến Kinh Thánh (15: 54-55): Thiên Chúa có quyền năng trên sự chết. Thánh Phao-lô sánh ví Tử Thần như con bò cọp khổng lồ chích nọc độc tội lỗi vào chúng ta khiến chúng ta chịu thống trị dưới quyền lực của nó. Sức mạnh của nọc độc này được minh họa bởi sự bất lực của Lề Luật trước tội lỗi (15: 56). Từ kinh nghiệm về sức mạnh khủng khiếp của Tử Thần, thánh Phao-lô vỡ tràn thành lời cầu nguyện tạ ơn (15: 57), vì chúng ta trải qua rồi cuộc chiến thắng của Đức Ki-tô Phục Sinh mà Thần Khí của Ngài đang thay hình đổi dạng cuộc sống của chúng ta bằng cách chinh phục tội lỗi trong chúng ta và cướp chúng ta ra khỏi nanh vuốt của Tử Thần.

Hiện nay, chúng ta phải sống như những người chiến thắng sự chết (15: 58)

Vì thế, thánh Phao-lô khuyên độc giả của ngài phải sống như thế nào để cuộc chiến thắng thành hiện thực. Lời dạy cốt yếu của thánh nhân chính là toàn bộ con người chúng ta, chứ không chỉ một yếu tố nào, được kêu mời hướng đến sự sống. Con người chúng ta phải được thay hình đổi dạng để càng ngày càng trở nên giống như Đức Ki-tô, do đó hiện nay chúng ta đang phải sống trong cái thân hư nát phải chết này, đừng phạm tội, và “càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa” (15: 58).

TIN MỪNG (Lc 6: 39-45)

Ngay từ đầu Tin Mừng hôm nay, thánh Lu-ca lưu ý với chúng ta rằng chúng ta đang đứng trước dụ ngôn: “Đức Giê-su còn kể cho môn đệ dụ ngôn này”. Với thể loại dụ ngôn, Đức Giê-su mời gọi mỗi người chúng ta tìm ý nghĩa của các câu chứ không dừng lại ở hình ảnh. Điều cốt yếu mà Ngài muốn truyền đạt chính là các môn đệ phải đối nhân xử thế như thế nào trong cuộc sống thường ngày. Chúng ta gặp lại đề tài xét đoán ở đây, trước đó từ chối xét đoán kẻ thù, giờ đây từ chối đoán xét “anh em”, tức là các thành viên trong cộng đoàn Giáo Hội.

Hãy tự xét đoán chính mình (6: 39-42)

Với dụ ngôn: “Người mù dắt người mù” (6: 39-40), Đức Giê-su mời gọi đừng xét đoán. Tuy nhiên, không xét đoán không có nghĩa là đặt tất cả trên cùng một bình diện như nhau. Có nhiều Ki-tô hữu còn lâu mới trưởng thành trong đời sống Ki-tô giáo (x. 1Cr 3: 1-3), vì thế, khôn ngoan nhất chính là trước khi xét đoán người khác, hãy tự xét đoán chính mình, vì người mù tối không thể tự phụ hướng dẫn người khác đến ánh sáng trọn vẹn của niềm tin.

Cuộc sống của người tín hữu là một chuẩn bị lâu dài để trở nên hoàn thiện (được dày công huấn luyện đầy đủ) để rồi người ấy sẽ nên giống như Thầy của mình là Đức Giê-su, Đấng hằng tâm niệm rằng mọi người đều có thể hoán cải, thay đổi đời sống. Ước gì mỗi người học sống theo mẫu gương tha thứ và yêu thương của Đức Giê-su đối với tội nhân, nhờ đó họ có khả năng hướng dẫn người khác, như Đức Giê-su đã nói với thánh Phê-rô: “Thầy sẽ cầu nguyện cho anh để anh khỏi mất lòng tin. Phần anh, một khi đã trở lại, hãy làm cho anh em của anh nên vững mạnh” (Lc 22: 32). Đó cũng là thái độ của Đức Giê-su Phục Sinh khi Ngài gặp lại thánh Phê-rô bên bờ hồ Ti-bê-ri-a, lúc đó Ngài không một mảy may đá động gì đến ba lần thánh nhân đã chối Thầy, nhưng mời gọi thánh nhân hãy sống kinh nghiệm tha thứ và yêu thương của Thầy mà biết cư xử với đoàn chiên mà Ngài giao phó thánh nhân coi sóc (Ga 21: 15-17).

Với dụ ngôn: “Cái rác trong mắt người cái xà trong mắt ngươi” (6: 41-42), Đức Giê-su dạy rằng con người thường dễ thấy khuyết điểm của người khác mà không thấy khuyết điểm của mình, phê phán người khác mà không tự phê phán chính mình: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” (6: 41). Đó là thứ mù quáng và giả hình mà Đức Giê-su nhiều lần cảnh báo. Chỉ có một cuộc sống hoán cải liên tục, tự kiểm điểm và tự hoàn thiện bản thân mình, mới giải thoát chúng ta khỏi chứng mù lòa tâm linh và cho phép chúng ta sửa đổi được cách sống của người khác. Dụ ngôn “cái rác” và “cái xà” nhắc nhở chúng ta phải sống tốt trước đã rồi mới bảo người khác sống tốt được.

Hãy đổ tràn trong tâm trí giáo huấn của Đức Giê-su (6: 43-45)

Với dụ ngôn: “Cây nào trái nấy” (6: 43-44), Đức Giê-su đưa ra cho chúng ta tiêu chuẩn để phân biệt người tốt kẻ xấu trong cuộc sống. Để phân biệt cây nào tốt cây nào xấu, chúng ta cần chăm chú nhìn vào trái mà cây trổ sinh, chứ không “hoa lá cành” của nó. Cũng vậy, để phân biệt người tốt kẻ xấu chúng ta nhìn vào những việc làm, chứ không những lời nói của người ấy. “Vì không thiếu những người ở đây trên cõi thế, khi tiếp cận với họ, hóa ra họ không là gì cả chỉ là hoa lá cành hào nhoáng bên ngoài. Chỉ là cành lá rậm rạp chứ không có gì thêm. Trong khi đó, nhiều tâm hồn đang chăm chú nhìn vào chúng ta hy vọng được no thỏa cơn đói của họ, cơn đói Thiên Chúa. Chúng ta đừng quên rằng chúng ta có tất cả mọi nguồn chúng ta cần. Chúng ta có đủ đạo lý và thiên ân, bất chấp cảnh đời bất hạnh của chúng ta” (Bl. J. Escriva, Friends of God, 51).

Với dụ ngôn: “Lòng đầy miệng mới nói ra” (6: 45), Đức Giê-su sánh ví cái tâm của con người với một kho tàng: cái tâm tốt thì xuất phát những lời nói và việc làm tốt, cái tâm xấu thì xuất phát những lời nói và việc làm xấu: “Thiện căn bởi tại lòng ta”. Bởi thế, người môn đệ phải liệu làm sao cho kho tàng của lòng mình chứa đầy những điều tốt, tức là những giáo huấn của Đức Giê-su. Thánh Bê-na-đô giải thích: “Kho tàng của lòng mình cũng tương tự như cội rể của cái cây. Người nào có một kho tàng của đức nhẫn nại và đức ái hoàn hảo trong lòng mình, người ấy sinh ra hoa trái tuyệt vời; người nào yêu mến người thân cận của mình và có mọi phẩm chất khác mà Đức Giê-su dạy, người ấy yêu thương kẻ thù của mình, đối xử tốt kẻ ghét mình, chúc phúc cho người nguyền rủa mình, cầu nguyện cho kẻ vu khống mình, không phản ứng chống lại kẻ tấn công mình hay trấn lột mình; người ấy cho những ai xin mà không đòi hỏi những gì họ đã lấy cắp của mình, ước mong không xét đoán và kết án, sửa lỗi một cách kiên nhẫn và đầy lòng nhân ái những người lầm lạc. Nhưng người nào có kho tàng của sự gian ác trong lòng mình, người ấy đúng là hành xử ngược lại: hắn ghét bạn bè của mình, nói xấu người yêu thương mình và làm những điều khác nữa mà Chúa kết án” (In Lucae Evangelium expositio, II, 6).

MIỆNG NÓI NHỮNG ĐIỀU ĐẦY Ứ TRONG LÒNG

Lm. Giuse Vũ Mộng Thơ

Bài đọc thứ nhất trích trong sách Đức Huấn Ca hôm nay đáng cho chúng ta đọc lại một lần nữa: “Khi người ta sàng, thì những rác rến còn lại thế nào, thì nết xấu của một người cũng xuất hiện trong lời nói kẻ ấy như vậy. Lò lửa thì nung luyện bình sành còn gian nan thử những người công chính. Xem trái liền biết cây thế nào, thì nghe lời nói cũng biết tư tưởng lòng người như thể ấy. Đừng ca tụng người nào trước khi nghe người ấy nói, vì lời nói là sự thử thách của con người…”

Có nghĩa là người đời sẽ đánh giá chúng ta qua lời nói và người ta cũng có thể đoán biết tính tình, địa vị xã hội cũng như tâm trạng của một người qua cách ăn nói của họ dù người ấy có cân nhắc, che đậy, đóng kịch trong lời nói đến đâu đi nữa thì cũng có một lúc nào đó sơ hở, vì thường thì: Miệng nói những điều đầy ứ trong lòng… đó cũng là tư tưởng của Phúc âm hôm nay.

Kinh nghiệm dân gian Việt Nam bảo ta là Ở đời người ta chỉ có hơn nhau ba tấc lưỡi…nghĩa là người ta cũng có thể nhờ lời ăn tiếng nói khôn ngoan, lịch thiệp và khéo léo để thành công trong cuộc đời, trong xã hội và tạo nên giá trị cá nhân cho chính mình. Ngược lại nếu không thận trọng trong lời nói, thí dụ những lời chỉ trích thiếu tế nhị, châm biếm, những lời lẽ độc địa, vu oan… có thể làm tổn thương hay giết chết cả đời của một người.

Vui vẻ, khôi hài. Tốt. Nhưng không nên quá trớn có thể làm tổn thương người khác. Tục ngữ ca dao Việt Nam nhắc chúng ta là: Trước khi nói phải đánh lưỡi bảy lần.

Sống Tin Mừng cũng là sống bác ái tại sao chúng ta không áp dụng câu tục ngữ Việt Nam này: Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

Chúng ta còn đọc thấy trong bài Phúc âm hôm nay: Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? tôi ngẫm nghĩ sao Chúa rành tục ngữ Việt Nam quá (Mù dẫn mù đâm cù xuống hố). Thật thế, chúng ta hay thích dạy khôn người khác, chúng ta dễ thấy khuyết điểm của anh em hơn là chính khuyết điểm của chính mình. Chúng ta cũng có thể đóng kịch, chúng ta cũng có thể giả hình… hôm nay Chúa bảo: Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình đã, rồi bấy giờ con sẽ trông thấy rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em con… Không có cây nào tốt mà sinh trái xấu…

Điều này làm chúng ta nghĩ tới những chế độ độc tài quân phiệt và XHCN: miệng luôn rêu rao vì quyền lợi của nhân dân, của giới lao động, của người nghèo… nhưng lại là những chế độ bóc lột và vi phạm nhân quyền hơn ai hết. Tất cả tài sản của quốc gia một phần lớn nằm trọn trong những túi tham không đáy của giới cầm quyền và khi nào sự chia chác không đồng đều gây ra sự tranh chấp bên ngoài thì lúc đó nhân dân mới vỡ lở nhưng đã muộn.

Cứ xem quả thì biết cây… Hỡi những người giả hình ơi, chúng tôi biết tỏng những mánh lới giả dối của các anh rồi không những dư luận thế giới mà cả những người dân thấp cổ bé họng không được quyền có ý kiến ở trong nước đều biết rõ… vì ngày nay người ta không thể bưng ít lâu hơn được nữa như Chúa Giêsu nói: cái rìu đã kề bên gốc… cây nào không sinh trái sẽ bị chặt bỏ và quăng vào lửa… Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện, và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: Vì lòng đầy thì miệng mới nói ra.”

Bước vào thiên niên kỷ thứ ba, bước vào năm Tân Tỵ… (con rắn trong Kinh Thánh biểu hiện sự khôn ngoan, tinh khôn…) xin được kính chúc mỗi gia đình cũng như Dân tộc và Giáo hội Việt Nam cả năm mới này sẽ là một năm khôn ngoan, can đảm và đầy ơn Chúa Thánh Linh để tiến tới thành công và hoà bình thực sự trên quê hương gấm vóc Việt Nam chúng ta.

NGƯỜI MÙ DẪN DẮT NGƯỜI MÙ

Lm Trầm Phúc

Trong đoạn Tin Mừng nầy, thánh Luca ghi lại ba dụ ngôn khác nhau : dụ ngôn người mù dẫn dắt người mù, dụ ngôn miếng rác và cái xà trong mắt, dụ ngôn cây tốt sinh trái tốt. Ba dụ ngôn nêu lên những vấn đề khác nhau, liên quan đến cuộc sống cộng đoàn của các kitô hữu đầu tiên.

Người mù dẫn dắt người mù. Chúa muốn nói đến những người có trách nhiệm trong cộng đoàn. Những người có nhiệm vụ hướng dẫn cộng đoàn cần phải sáng suốt để có thể hướng dẫn người khác khỏi sai lầm. Sáng suốt chính là đầy tràn ánh sáng Chúa Kitô. Thánh Luca muốn nói đến cuộc sống của cộng đoàn kitô hữu thời của Ngài, những người có trách nhiệm cần sáng suốt và tràn đầy khôn ngoan để hướng dẫn cộng đoàn sống theo ý Chúa trong những hoàn cảnh khó khăn. Chúng ta cần cầu nguyện nhiều cho Giáo Hội hôm nay đang sống giữa một thế giới đa dạng và rất nhiều thách thức, cần những người lãnh đạo sáng suốt và can đảm. Xin Chúa Thánh Thần soi sáng các ngài để các ngài đủ can đảm vượt qua những trở ngại để đoàn chiên Chúa không bị thiệt thòi và giữ vững đức tin. Trong những mục tử của Giáo Hội vẫn có những mục tử mặc áo lông chiên, anh thịt chiên mà không tha thiết gì đến đoàn chiên. Những gương mù gương xấu của những mục tử vẫn phơi bày ra khắp nơi, làm xấu mặt Giáo Hội. Giáo Hội cần lời cầu nguyện của chúng ta, cần những con người tràn đầy Thánh Thần.

Nhiều người trong chúng ta cũng là những người hướng dẫn kẻ khác. Cha mẹ cũng cần sáng suốt để dạy dỗ con cái trong con đường đức tin đang gặp rất nhiều nguy hiểm. Những người cộng tác vào công việc giáo xứ, những người trưởng các hội đoàn cũng cần ánh sáng Chúa. Xin cho mọi người được bền vững trong đức tin để vượt qua những chướng ngại hằng ngày. Giáo Hội là một gia đình lớn và chúng ta là thành phần, xin cho mọi người đừng bao giờ quên rằng mình có trách nhiệm yêu thương, cầu nguyện luôn cho Giáo Hội đang gặp nhiều thử thách bên trong cũng như bên ngoài.

Chúng ta cũng có thể xây dựng Giáo Hội bằng cách nhắc nhở nhau trung thành với ý Chúa. Nhưng chúng ta dễ rơi vào cám dỗ thấy cái rác trong mắt anh em mà không thấy cái xà trong mắt mình. Đó là khuynh hướng kiêu căng luôn tồn tại trong mỗi người chúng ta. Chúng ta dễ lừa dối chính mình, xem mình luôn tốt hơn anh em, nhiệt thành hơn anh em. Đang lúc chúng ta còn nhiều tính xấu làm cho những người chung quanh khó chịu. Chúng ta không thấy tính ích kỷ và nhiều tính xấu khác của chúng ta mà chỉ thấy mình vị tha. Chúng ta dễ đánh bóng bản thân mình và tìm mọi cách để trỗi vượt anh em mà không dám nhìn nhận sự yếu kém của mình. Chúng ta cần học với Chúa Giêsu bài học khiêm nhường và hiền hậu. Chỉ một mình Chúa Giêsu là hoàn hảo, chỉ có Chúa Giêsu là Đấng trọn lành, đẹp lòng Chúa Cha. Ngài mới là thầy dạy duy nhất của chúng ta. Chúng ta cần kiểm soát lại bản thân và nhìn nhận sự thật của chính mình, chấp nhận những thiếu sót của mình để tự sửa sai, nhờ đó, chúng ta có thể trở nên tốt hơn, và lúc đó, chúng ta mới có thể giúp xây dựng người anh em chúng ta.

Chúng ta tốt hay xấu là do cái tâm của chúng ta. Ông bà chúng ta cũng nói như thế. “Xem quả thì biết cây”. Cây tốt sẽ sinh quả tốt. Nếu tâm hồn chúng ta trong sạch, nếu chúng ta biết yêu thương anh em, thì lời nói, việc làm của chúng ta sẽ tốt. Hãy đến trường dạy của Thầy Giêsu, chỉ có một Thầy duy nhất đó có thể giúp chúng ta nên hoàn thiện như Cha trên trời. Vị thầy nầy không chỉ dạy chúng ta những bài học nhân đức mà chính Ngài đến tận trong xương thịt chúng ta, sống trong chúng ta, chia xẻ kiếp người của chúng ta, hoàn toàn là một với chúng ta. Chúng ta chỉ cần ăn lấy Ngài vì Ngài đã muốn trở nên một của ăn cho chúng ta. Ngài sẽ biến chúng ta thành những con người mới, khiêm nhượng, hiền lành và đầy yêu thương. Chúng ta sẽ hạnh phúc hơn, và những anh em chung quanh chúng ta cũng hưởng nhờ hạnh phúc đó.

XEM QUẢ BIẾT CÂY

Lm. Phêrô Nguyễn Văn Hương

Chúa Nhật vừa rồi, chúng ta đã suy niệm về giới răn yêu thương kẻ thù, hôm nay chúng ta tìm hiểu về những thái độ đối xử với nhau trong cộng đoàn. Trong bài Tin Mừng, thánh Luca giới thiệu với chúng ta một loạt những giáo huấn của Chúa Giêsu như là những danh ngôn hay những “lời” khôn ngoan về thái độ của người môn đệ đích thực như: “Mù dắt mù sao, trò hơn thầy chăng, lấy cái rác nơi người mà không lấy cái xà trong mắt anh, xem quả biết cây, lòng đầy miệng mới nói ra.”

1- Hành xử theo Thiên Chúa

Trước hết, chúng ta suy niệm về bổn phận sửa lỗi cho nhau. Nhưng đây là việc làm hết sức tế nhị, khó khăn và đòi hỏi nhiều cố gắng. Việc chỉ bảo huynh đệ là cần thiết và tốt đẹp khi nó là cách thức để thể hiện lòng bác ái và giúp nhau hoàn thiện chính mình. Chúng ta phải cảnh giác trước cám dỗ tự cho mình là thẩm phán hay quan tòa của người khác trong việc xét đoán hay sửa lỗi cho người anh em.

Quả thế, một trong những cám dỗ mà chúng ta thường gặp khi sống trong cộng đoàn, đó là thường nghiêm khắc với người khác nhưng lại dễ dãi với chính mình; muốn sửa lỗi cho người khác nhưng lại không sửa lỗi chính mình. Chúa Giêsu nhắc nhở: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em.”

Để việc sửa lỗi huynh đệ có kết quả tốt đẹp, chúng ta phải luôn tự xét mình bằng một sự tự phê chân thành nhằm loại trừ mọi thái độ giả hình, kiêu ngạo, coi mình hoàn hảo và hơn người như người Pharisêu.

Bởi lẽ, tính kiêu ngạo và giả hình là hai thứ bệnh nguy hiểm nhất làm cho chúng ta mù lòa về chính mình, không biết mình cũng là những tội nhân cần đến lòng thương xót Chúa, và dễ dàng kết án người khác. Vì thế, trước khi sửa lỗi cho người khác, chúng ta cần phải khiêm tốn sửa lỗi mình. Trước khi lấy cái rác trong mắt người khác, chúng ta cần phải lấy cái xà trong mắt mình. Đó là điều Chúa muốn dạy chúng ta.

Chúa Giêsu muốn chúng ta học hỏi cách thế của Thiên Chúa đã không đối xử với chúng ta như những quan tòa nghiêm khắc, nhưng như người cha yêu thương. Thiên Chúa không luận phạt nhưng rộng lòng tha thứ. Người không bẽ gãy cây lau bị giập, cũng tim đèn còn khói chẳng nỡ tắt đi (x. Is 42,3). Người luôn cho chúng ta những cơ hội để hoán cải và làm lại cuộc đời cho tốt hơn. Đó là thái độ mà chúng ta cần học nơi Người khi sửa lỗi cho tha nhân.

2- Lòng đầy miệng mới nói ra

Thứ đến, Chúa Giêsu hôm nay đưa ra một quy luật nhân quả: “Lòng đầy miệng mới nói ra. Hay xem quả biết cây.” Thật vậy, thiện căn hệ tại lòng ta. Sự xấu xa cũng hệ tại lòng ta. Lòng trí con người là trung tâm điểm phát sinh những điều thiện hảo hay xấu xa, tội lỗi.

Theo ý nghĩa đó, bài đọc I đề cập đến một tiêu chuẩn như là thước đo của sự khôn ngoan để đánh giá con người: đó là lời nói phát ra từ miệng lưỡi họ. Lời nói ra là bằng chứng của người khôn ngoan hay không khôn ngoan như sách Huấn Ca dạy: “Có thử lửa mới biết bình thợ gốm, nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay. Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (x. Hc 27,5-6).

Thật vậy, những gì chúng ta nói ra là những gì chúng ta suy nghĩ và ước muốn trong lòng. Mỗi ngày, chúng ta thường đề cập đến điều gì nhiều nhất? Có lẽ, chúng ta nói nhiều về tiền bạc, nhà cửa, xe cộ, điện thoại, ăn uống, thể thao, dụ lịch… nhưng chúng ta lại ít nói về những giá trị tinh thần như bác ái, huynh đệ, tôn trọng người khác, hiệp nhất, yêu thương và trách nhiệm… Chúng ta càng ít nói về Thiên Chúa, về những điều cao cả khác. Chúng ta thử trắc nghiệm xem mình đang quan tâm đến điều gì nhiều nhất? Chúa Giêsu nói về những gì bên trong của con người được phản chiếu qua lời nói và biểu lộ ra bên ngoài: “Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng đầy miệng mới nói ra.”

Chúa Giêsu nói đến quy luật nhân quả: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả xấu, cũng vậy, không có cây nào xấu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây.” Vì thế, để tránh chủ quan sai lầm khi đánh giá một người, chúng ta cần phải tìm hiểu lời nói, thái độ và hành động, cũng như ý hướng và động lực thúc đẩy của họ.

3- Nội tâm hóa giá trị Tin Mừng

Vậy đâu là trái tốt để người ta nhận ra nơi người môn đệ đích thực của Chúa Giêsu? Đó chính là thực hành các mối phúc mà Chúa đã dạy chúng ta trong Chúa Nhật VII vừa rồi: như yêu thương kẻ thù, cho mà không đòi lại, không xét đoán, không kết án người khác, trước khi sửa lỗi người khác phải sửa lỗi chính mình, hay ít ra, chúng ta cố gắng làm một điều tốt lành để hoàn thiện mình… Điều này áp dụng cho tất cả mọi thành phần dân Chúa, đặc biệt cho những ai có bổn phận hướng dẫn người khác, như các bậc cha mẹ, các nhà giáo dục, các bề trên trong các cộng đoàn, giáo xứ.

Từ một con tim cằn cỗi không thể nào có thể phát ra những lời hay ý đẹp cũng như có những hành động cao thượng. Để có quả tốt, chúng ta cần có cái tâm tốt. Vì thế, chúng ta cần có một tiến trình nội tâm hóa các giá trị Tin Mừng mỗi ngày. Nghĩa là chúng ta suy niệm Lời Chúa, đưa các giá trị đó vào trong mình, biến các giá trị Tin Mừng thành tiêu chuẩn sống để chúng ta suy nghĩ, chọn lựa, và hành xử theo các giá trị đó. Đây là tiến trình nội tâm hóa các giá trị Tin Mừng. Nhờ đó chúng ta có những phẩm chất tốt và tin mừng hóa bản thân.

Chúng ta chỉ có thể thực hiện tiến trình nội tâm hóa này bằng đời sống cầu nguyện, gặp gỡ Thiên Chúa, lắng nghe và suy niệm Lời Chúa hằng ngày trong thinh lặng. Cuộc sống hôm nay đang trở nên quá ồn ào với nhiều âm thanh, nhiều thông tin khác nhau. Con người chìm ngập trong những thứ âm thanh đó, nên đánh mất khả năng thinh lặng và lắng nghe tiếng Chúa.

Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho chúng ta biết thinh lặng để nhận ra sự hiện diện và lắng nghe Lời Chúa như Ápbraham ngồi dưới cây sồi Mamrê đàm đạo với Thiên Chúa, hay như chị Maria ở Bêtania luôn biết ưu tiên ngồi bên chân Chúa với một thái độ lắng nghe và một trái tim tràn trề lòng mến. Amen.

NHÌN LẠI MÌNH VÀ THAY ĐỔI BẢN THÂN

Lm.Giuse Đỗ Đức Trí

Xét đoán, nói xấu, dèm pha là một thói xấu ta dễ mắc phải. Người ta nói xấu, xét đoán người khác vì ghen tị, vì muốn che đậy thói xấu của mình hoặc muốn đề cao bản thân mình. Kẻ chỉ quan tâm đến việc xét đoán, nói xấu người khác, sẽ không dễ dàng nhìn lại cuộc sống của mình, vì cho mình luôn luôn đúng, do đó cuộc sống sẽ không thay đổi được. Có nhiều người khi kể chuyện về gia đình thường than phiền về vợ, về chồng hoặc con cái, họ muốn người kia phải thế này, phải thế khác, phải như họ nghĩ, còn chính họ lại không muốn thay đổi.

Lời Chúa hôm nay chỉ cho chúng ta cách sống sao cho đời sống chung mỗi ngày thêm tốt đẹp hơn, đó là mỗi người trước hết hãy nhìn lại bản thân và tự khắc phục những sai lầm thiếu sót của mình, trước khi phê bình anh em. Bài Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu đưa ra cho ta ba dụ ngôn:

“Người mù lại dắt người mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố”.Chúng ta thấy trong cuộc sống có những người không hiểu biết gì nhưng lại thích nói nhiều và còn thích làm thầy đời chỉ dạy cho thiên hạ. Nói theo ngôn ngữ của các bạn trẻ đó là những người đã dốt mà lại tỏ ra nguy hiểm. Để hướng dẫn người khác trong một lãnh vực nào đó, ta phải có kiến thức nhiều hơn, chuyên sâu hơn người khác trong lãnh vực ấy. Kiến thức của nhân loại là vô hạn, các lãnh vực của xã hội, tôn giáo rộng lớn như đại dương, vì thế mỗi người chỉ có thể hiểu biết trong một phạm vi giới hạn nào đó, không ai có thể là cuốn tự điển bách khoa. Ý thức như vậy để mỗi người biết khiêm tốn nhìn nhận giới hạn của mình và chuyên tâm học hỏi tìm hiểu để làm gia tăng sự hiểu biết của mình: Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy. Đó là điều mà Chúa Giêsu muốn nhắc chúng ta qua dụ ngôn này: Khiêm tốn để đừng rơi vào sự kiêu căng cao ngạo hay tự mãn. Sự kiêu căng và tự mãn sẽ cản trở chúng ta thâu nhận thêm kiến thức và cũng cản trở chúng ta trong việc đón nhận anh chị em.

“Sao anh thấy cái rác nơi mắt anh em, còn cái xà trong mắt mình thì lại không để ý tới?”Trong các bài giảng gần đây tại nhà nguyện Matta, Đức Thánh Cha Phanxicô thường nhắc về các tất xấu của người tín hữu, đó là xét đoán và nói hành nói xấu. Đức giáo Hoàng so sánh kẻ hay xét đoán và nói xấu giống như những tên khủng bố. Những tên khủng bố là những tên ném quả bom vào đám đông rồi lẩn đi mất. Kẻ xét đoán và nói xấu cũng giống như thế, họ ném ra những lời vô trách nhiệm, vô căn cứ giống như quả bom, khiến cho người khác bị tổn thương và khiến cho gia đình họ rạn nứt, rồi biến đi mất. Có nhiều người vẫn hành xử như thế, trong khi họ vẫn đến nhà thờ, vẫn đọc kinh mà không hề có một chút áy náy. Những người chuyên xét đoán và nói xấu anh chị em, hàng xóm, không thể là những người nói sự thật và càng không thể nói về Chúa cho người khác được.

Chúa Giêsu gọi những người xét đoán nói xấu người khác là những kẻ đạo đức giả: “Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi ngươi sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong mắt anh em ngươi”.Chúa Giêsu muốn mỗi người trước hết phải nhìn lại và hoàn thiện bản thân của mình, trước khi lên tiếng nhắc nhở phê bình anh em. Nhiều người cố ý tỏ ra đạo đức qua việc dễ dàng lên án phê bình người khác, muốn dìm người khác khi thấy họ thành công hơn hoặc sống tốt hơn mình. Nhiều người khác lại muốn mượn danh người này người khác, hoặc mượn danh đám đông để chỉ trích phê bình anh em theo kiểu: Ở ngoài chợ người ta đồn…; Cả xứ này nói thế này nói thế khác…

Ai trong chúng ta cũng có những khiếm khuyết sai lỗi. Việc góp ý chỉ bảo cho nhau là việc làm tốt để giúp nhau cải thiện và tiến bộ. Tuy nhiên, việc thực hiện như thế nào là quan trọng. Mỗi người có trách nhiệm nhắc bảo nhau làm việc tốt, việc thiện, nhưng trước khi nhắc nhau, cần phải điều chỉnh bản thân của mình trước. Nói cách khác chúng ta cần nhắc nhau bằng chính việc làm tốt và gương sáng của mình. Ví dụ: Bà vợ chê chồng lười không chịu đi lễ đọc kinh nhưng chính bà cũng không chăm chỉ hơn, không tổ chức giờ kinh tối. Cũng vậy, cha mẹ không thể giục con đi lễ mỗi ngày nếu cha mẹ lười biếng, rảnh rỗi mà không đến nhà thờ.

Xem quả thì biết cây. Cây tốt thì sinh trái tốt, cây xấu thì sinh trái sâu. Không ai hái được trái nho nơi bụi gai, cây nào sinh trái nấy. Đó là những hình ảnh thực tế Chúa Giêsu dùng để cho thấy mối liên hệ tất yếu giữa cây và quả, giữa cha mẹ và con cái, giữa những người có trách nhiệm và học trò của mình. Thầy giỏi thì trò sẽ khá; cha mẹ tốt lành, con cái sẽ ngoan ngoãn. Chúng ta không thể có được một gia đình êm ấm hạnh phúc nếu cả vợ chồng và con cái không cố công vun đắp. Cũng vậy, con cái không thể chăm chỉ học hành và làm việc nếu cha mẹ không tạo nên một trường học tập và làm việc ngay trong gia đình. Một gia đình luộm thuộm bẩn thỉu, thì con cái cũng lôi thôi luộm thuộm. Cha mẹ rượu chè cờ bạc, hút hít, thì con cái cũng sẽ nghiện ngập sa đà sau này. Cha mẹ lười biếng trong việc đạo đức, coi thường việc dâng lễ cầu nguyện và đời sống thiêng liêng, thì con cái cũng sẽ giống như thế. Chắc chắn con cái chúng ta sẽ không thể hư hỏng trong ngày một ngày hai, nhưng nó đã bắt đầu mỗi ngày ngay từ trong gia đình khi cha mẹ lơ là trong việc giáo dục uốn nắn, hoặc quá nuông chiều. Trong tầm mức cộng đoàn giáo xứ cũng vậy: cha xứ thánh thiện, thì giáo dân đạo đức; cha xứ đạo đức thì giáo dân sốt sắng; cha xứ không cố gắng thì giáo dân bê trễ; cha xứ bê trễ thì giáo dân lười biếng…

Lời Chúa hôm nay là lời nhắc nhở cho tất cả mọi người và đụng chạm đến tất cả mọi người tùy theo nhiệm vụ địa vị của mình. Mỗi người đều phải góp phần mình làm cho đời sống cộng đoàn, từ gia đình đến xóm ngõ và giáo xứ mỗi ngày thêm tốt đẹp ấm cúng, đạo đức hơn. Mỗi người phải liên tục rà soát lại nếp sống của mình, để cho Lời Chúa biến đổi bản thân và từ đó mình mới có thể giúp biến đổi gia đình và cộng đoàn nên tốt được.

Lời Chúa hôm nay cũng là một đòi hỏi cho tất các Kiô hữu: Xem quả thì biết cây. Anh chị em lương dân có thể chưa biết Chúa của chúng ta là ai, nhưng họ có thể nhìn xem các Kitô hữu sống như thế nào. Chúng ta không thể nói chúng ta tin một Thiên Chúa quyền năng mà chúng ta cũng tin kiêng cúng bái như dân ngoại. Chúng ta không thể nói về Thiên Chúa quan phòng, mà chúng ta cũng đi cầu may giải hạn như những người dân ngoại đang làm trong những tháng đầu năm này. Chúng ta không thể nói về Chúa công bằng khi người công giáo vẫn sống và làm ăn cách bất công và chúng ta không thể nói về Thiên Chúa chân thật khi chúng ta gian dối lừa đảo người khác. Chúng ta không thể nói về Thiên Chúa là Cha yêu thương khi chúng ta sống hẹp hòi ích kỷ, thiếu bác ái thiếu yêu thương với những người chung quanh. Chúng ta không thể nói về Thiên Chúa bao dung tha thứ khi chúng ta vẫn còn nuôi thù oán, giận hờn trong tâm hồn.

Lòng có đầy sẽ tràn ra bên ngoài. Khi tâm hồn chúng ta thực sự yêu mến, biết ơn Chúa, nó sẽ thể hiện ra bên ngoài bằng việc làm đạo đức và cử chỉ biết ơn Thiên Chúa. Khi lòng chúng ta đầy tràn tình yêu thương, trắc ẩn, nó thể hiện ra bên ngoài bằng những việc làm yêu thương cách cụ thể. Khi lòng chúng ta chứa đầy những điều tốt đẹp thì từ ánh mắt, cử chỉ, việc làm của ta sẽ thể hiện sự tốt đẹp, thiện chí và yêu thương với anh chị em chung quanh.

Con người xác thịt tự nhiên của chúng ta luôn nghiêng chiều về điều xấu và hành động xấu, nhưng chúng ta đã được Chúa Giêsu cứu chuộc và biến đổi ta nên con người mới nhờ cái chết và sự sống lại của Người. Vì thế, thánh Phaolô mời gọi chúng ta phải dám chôn vùi, hủy bỏ con người cũ cùng với các tính hư tật xấu của nó để sống một con người mới quyết tâm mới. Đồng thời, tích cực tham dự vào công việc của Chúa vì biết rằng: Trong Chúa sự cố gắng và hy sinh khó nhọc của chúng ta sẽ trổ sinh hoa trái tốt lành.

Xin Chúa, qua sự bầu cử của Đức Maria, giúp chúng ta biết nhìn lại bản thân, gia đình để chúng ta điểu chỉnh cuộc sống cá nhân và gia đình mỗi ngày nên giống Chúa và Đức Mẹ hơn. Amen.

ĐỪNG XÉT ĐOÁN

Lm G.B Trần Văn Hào

Ngạn ngữ Ba tư có câu : “Mỗi người chúng ta vẫn thường mang nơi mình 2 cái bị, một cái phía trước để đựng những khuyết điểm của kẻ khác và một cái phía sau để giấu đi những lỗi phạm của chính mình. Chúng ta thường hay bới móc những lầm lỗi của cận nhân bằng cách lục lọi cái bị ở phía trước, nhưng rất ít khi chúng ta chịu ngoái cổ lại nhìn vào cái bị phía sau để lục soát những tội lỗi của chính chúng ta”.

Đây là khuynh hướng tự nhiên nơi tất cả mọi người, không loại trừ ai. Vào thời Chúa Giêsu, những người Pharisiêu và các đầu mục tôn giáo ngày xưa cũng hay hành xử giống như vậy. Chúa Giêsu đã thẳng thừng gọi họ là những kẻ đạo đức giả. Đồng thời, Chúa cũng mời gọi chúng ta phải khiêm tốn và can đảm để ‘bẩy ra’ những cái đà to đùng nơi con mắt của chính mình, trước khi muốn ‘gắp bỏ’ những cái rác nhỏ xíu nơi con mắt của người khác.

Mù không thể dắt người mù

Để minh họa cho giáo huấn trên, Chúa dùng tới 3 dụ ngôn như chúng ta vừa nghe trong bài Tin mừng hôm nay : Dụ ngôn về cái đà và cọng rác; dụ ngôn về cây tốt sẽ sản sinh trái tốt và nhất là dụ ngôn về 2 người mù dắt nhau để cả hai cùng rơi xuống hố. Những dụ ngôn trên rất dung dị và dễ hiểu, phù hợp với mọi tầng lớp khán thính giả. Tuy nhiên, đích nhắm mà Chúa Giêsu muốn nói đến, chính là những huấn dụ căn bản ngỏ cho các môn sinh về con đường nên thánh, song song với bản ‘Hiến chương Nước Trời’ mà Chúa công bố trong bài giảng đầu tiên ở trên núi, khi bắt đầu đi rao giảng công khai. Đây là quy chuẩn của đức ái Kitô giáo, giúp chúng ta vươn đến sự trọn lành. Thánh Phanxicô Salê, vị ‘Tiến sỹ Đức ái’, đã viết : “ Con người là sự hoàn thiện của vũ trụ. Tình yêu là sự hoàn thiện của con người. Đức ái chính là sự hoàn thiện của tình yêu.” Trong thư thứ nhất gửi giáo đoàn Côrinthô, Thánh Phaolô cũng cắt nghĩa thêm : “ Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù.. Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả.. (1C 13,4 -7). Cũng vậy, Chúa Giêsu hôm nay nêu dẫn những tiêu chí rất cụ thể về đức ái và mời gọi chúng ta thực hành cách triệt để, hầu có thể vươn tới cuộc sống trọn lành.

Khiêm nhường là khởi đầu con đường nên thánh

Một vị tu đức đã nói : “Khiêm nhường là mẹ đẻ của mọi nhân đức và đó cũng là khởi đầu của con đường nên thánh”. Trong xã hội hôm nay, người ta vẫn hay đề cao sự khiêm tốn với những khẩu hiệu nghe rất kêu, ví dụ như ‘Cán bộ là đầy tớ của nhân dân’, ‘Vì nhân dân quên mình phục vụ’…nhưng nhiều khi những khẩu hiệu đao to búa lớn như thế cũng chỉ là những sáo ngữ rỗng tuếch và rất giả tạo. Tuy nhiên, khi bình thản nhìn vào nội bộ Giáo hội, chúng ta cũng sẽ thấy không ít những gương mù nơi các vị mục tử với lối sống trịch thượng theo kiểu cha chú (paternalism) mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã cảnh báo và nhắc đi nhắc lại khá nhiều lần. Ngài kết án não trạng ‘cléricalism’ (đề cao giáo sỹ), cùng những cách sống mang tính khủng bố (terrorist) đang tàn phá Giáo hội rất kinh hoàng. Chúa Giêsu đã dạy các môn sinh : “Anh em hãy học nơi tôi, vì tôi có trái tim hiền lành và khiêm hạ”. Đức Thánh Giáo hoàng Gioan 23 và Đức Thánh Giáo hoàng Phaolô 6 vẫn ký tên của mình sau các văn kiện của công đồng chung Vatican 2 để chuẩn nhận, luôn luôn đi kèm theo hàng chữ ‘Servus servorum’ (Đầy tớ giữa các người đầy tớ). Vì thế, chúng ta có thể quả quyết rằng, khiêm nhường chính là nhân đức ‘bản lề’ (Key virtue), giúp đạt đến sự trọn lành trong đức ái theo gương Chúa Giêsu. Đó không phải chỉ là một đức tính nhân bản, thuần mang tính xã hội, nhưng đây là linh đạo Thập giá mà Chúa Giêsu đã khai mở như lời Thánh Phaolô đã viết : “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã từ bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến chết và chết trên Thập giá.. (Phil 2, 6 – 8). Để khỏi rơi vào tình trạng ‘người mù dắt người mù, hay chỉ nhìn thấy những cái rác nhỏ nhoi nơi mắt của người khác, chúng ta cần phải tập sống khiêm tốn. Có khiêm tốn, chúng ta mới có thể nhận ra sự mù quáng nơi chính bản thân mình với biết bao gương mù hay gương xấu. Chỉ khi sống khiêm tốn, chúng ta mới có thể nhìn thấy cái đà to đùng nơi cái bị chúng ta đeo phía sau lưng, và không dám lục lọi những cái rác nhỏ nhặt của người khác nơi cái bị treo ở phía trước. Mỗi ngày trước khi đi ngủ, chúng ta nên dành ra những giây phút tĩnh lặng đặt mình trước mặt Chúa để xét mình và cầu nguyện. Có thế, chúng ta mới có thể thăng tiến trong đời sống thiêng liêng và vươn tới sự trọn lành.

Cẩn trọng khi xét đoán

Thánh Giacôbê đã viết : “Chỉ có một Đấng ra Lề luật và xét xử, đó là đấng có quyền cứu thoát và tiêu diệt, còn bạn là ai mà dám xét đoán người thân cận” (Gia 4,12). Vì vậy, khi chúng ta xét đoán người khác và kết án họ, chúng ta đang tiếm quyền hay ‘ăn cắp’ quyền năng của chính Thiên Chúa. Trong Tin mừng Luca, Thánh ký có thuật lại câu chuyện, Chúa Giêsu được mời đến tham dự 1 phiên tòa, xét xử người phụ nữ bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình. Rất nhiều ‘các đấng các bậc’ hoặc những nhân vật ‘tai to mặt lớn’ cũng có mặt trong phiên tòa ngày hôm đó. Mỗi người cầm trong tay một hòn đá, rất hỷ hả chờ giây phút tuyên án để ném vào phạm nhân. Nhưng, tình thế cuối cùng đã thay đổi hoàn toàn. “Ai trong các ông vô tội, cứ việc cầm đá mà ném trước đi.” Dường như câu nói của Chúa Giêsu đã làm lay động lương tâm chai lỳ của đám đông khiến tất cả mọi người lần lượt bỏ ra về hết sạch, từ người lớn tuổi nhất đến người nhỏ tuổi hơn…Cuối cùng khi không còn ai, Chúa mới ôn tồn nói với người phụ nữ : “Tôi không kết án chị đâu. Chị hãy về đi và đừng phạm tội nữa.”. Mỗi lần chúng ta đến tòa cáo giải, Chúa cũng nói với chúng ta giống hệt như vậy. Mọi người chúng ta đều là tội nhân nhưng đã không bị Chúa kết án bao giờ. Vậy tại sao chúng ta lại dám to gan và lạnh lùng kết án lẫn nhau, nhất là nhiều khi chúng ta lại kết án một cách rất hồ đồ với nhiều ác ý. Đây là những sự vu khống rất thường hay xảy ra. Sự kết án với ác ý nhằm bôi nhọ người khác là 1 trọng tội, giống hệt như tội giết người. Ngạn ngữ tây phương có câu “Có một thanh gươm không bao giờ rỉ sét, đó là cái lưỡi của con người”. Thanh gươm không rỉ sét dùng để chém giết hay tàn phá danh dự lẫn nhau luôn là những công cụ rất nguy hiểm mà chúng ta phải hết sức cẩn trọng và đề phòng.

Kết luận

Trong triều đại của mình, Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô 2 đã hơn 100 lần lên tiếng xin lỗi công khai vì những lỗi lầm mà Giáo hội đã gây ra trong quá khứ. Nhiều Hội đồng Giám mục địa phương cũng bắt chước Ngài, thể hiện sự khiếm tốn nhìn nhận những thiếu xót do chính con cái của mình gây nên. Những lỗi lầm ấy là những ‘cái đà’ trong dòng lịch sử của Hội Thánh, nằm chắn ngang con mắt khiến chúng ta rất dễ trở nên mù lòa và không thấy rõ đường đi nước bước. Người mù không thể nào dắt người mù được. Sự mù lòa tâm linh thường đi kèm theo những thành kiến mà chúng ta vẫn hay có khi nghĩ về người khác và dễ dàng kết án họ. Người ta vẫn thường nói rằng, phá đổ một thành kiến còn khó hơn phá vỡ 1 nguyên tử (nguyên tử hay ‘atom’, được định nghĩa là đơn vị vật chất nhỏ nhất không thể phá vỡ được).

Xin Chúa thanh tẩy cõi lòng, giúp chúng ta mỗi ngày mỗi trở nên giống Chúa hơn, để chúng ta luôn sống với một con tim hiền lành và khiêm nhường, đồng thời biết yêu thương mọi người như Chúa đã yêu thương chúng ta.

CÁI ĐÀ VÀ CÁI RÁC.

Lm Giuse Nguyễn Văn Nghiã

“Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? (Lc 6,39). Một lời khẳng định dưới dạng nghi vấn thì như bắt buộc người nghe phải nhìn nhận. Quả thật chân lý Chúa Giêsu nói là hiển nhiên. Một sự thật tự nó rõ ràng thì không cần phải nhấn mạnh. Điều Chúa Giêsu muốn thực sự nói đó là có nhiều người đang mù mà cứ tưởng mình sáng và đáng quan ngại hơn đó là nhiều người bị “quáng gà” qua hình ảnh “cái đà ở trong mắt” mà cứ tưởng mình trông thấy rõ ràng và rồi bình thản, vô tư đi hướng dẫn kẻ khác. Việc hướng dẫn tha nhân xét về mặt tiêu cực đó là sửa sai, cảnh báo tha nhân về những mê lầm, sai lạc hay tội ác của họ và về mặt tích cực thì đó là khích lệ, động viên, hướng dẫn tha nhân sống quảng đại với chí cống hiến qua các bậc sống hay qua những sứ vụ cao cả để phụng sự Thiên Chúa, phục vụ đồng loại…

Sửa dạy kẻ mê muội, răn bảo kẻ có tội là điều tất yếu phải thực thi nếu chúng ta muốn sống đức yêu thương mà Giáo Hội đã minh định rõ chúng trong các mối thương người (thương linh hồn bảy mối). Có thể luận lý rằng điều quan trọng là nội dung lời sửa dạy, răn bảo chứ không nhất thiết cần phải hoàn hảo rồi mới được quyền sửa bảo tha nhân. Điều này quả là không sai nhưng nếu bản thân chúng ta không tự sửa mình trước thì rất có thể việc sửa bảo của chúng ta sẽ dễ bị lệch chuẩn. Cái đà đang còn ở trong mắt mình thì làm sao chúng ta có thể thấy rõ cái rác trong mắt anh em. Hơn nữa khi bản thân không tích cực sửa sai mình thì việc mình sửa bảo tha nhân có thể nghiêng chiều mục đích phê phán, xét đoán hơn là xây dựng, và cũng có thể nhằm mục đích che đậy tội của mình khi cố tình moi móc lầm lỗi của tha nhân. Đây là trường hợp của một số biệt phái và luật sĩ thời Chúa Giêsu đã bị Người thẳng thừng gọi là “đồ giả hình”. Một vấn đề đặt ra là ai dám tự hào mình hoàn hảo để có thể sửa bảo tha nhân? Chắc chắn trong phận thụ tạo, ngoài Mẹ Maria ra thì chẳng một ai là hoàn hảo, chính vì thế điều kiện thực tiễn xem ra có thể chấp nhận đó là bản thân chúng ta biết nỗ lực sửa đổi, canh tân. Và khi một người đã quyết chí canh tân, thay đổi một cách nào đó thì họ được quyền sửa dạy tha nhân.

Giúp tha nhân hướng thượng trong sự quảng đại và chí cống hiến là một điều tốt đáng làm và đáng trân trọng. Tuy nhiên ở lãnh vực này thì đòi hỏi người hướng dẫn cần sáng suốt và ngay chính hơn nhiều. Sai lầm của những người trong vai trò lãnh đạo thì gây họa và di hại cho tha nhân cho xã hội nhiều điều xấu xa và tệ hại cách lâu dài và hậu quả thật khó khắc phục cũng như khó sửa chữa ngày một ngày hai. Vì lý do này mà chúng ta thấy Chúa Giêsu dường như kịch liệt lên án nhiều nhà lãnh đạo Do Thái thời bấy giờ với những lời lẽ gay gắt “khốn cho các ngươi, khốn cho các ngươi, hỡi những luật sĩ và biệt phái…”. Có thể nhận ra nguyên nhân những sai lầm của nhiều nhà lãnh đạo xã hội và tôn giáo xưa lẫn nay đó là sự cao ngạo, tự tôn và sự tham lam ích kỷ vô độ.

Một hệ quả khó lường của sự tự tôn, tự kiêu đó là dễ phạm sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho chính bản thân và cho tha nhân. Và nếu người tự kiêu, tự tôn đang giữ vị trí cao, đang nắm vai trò lớn trong xã hội hoặc trong tập thể tôn giáo thì còn đáng quan ngại hơn nhiều. Sai lầm là thân phận con người, một chuyện thường tình dễ thứ tha. Nhưng việc khắc phục hậu quả là một vấn đề nan giải, nhất là khi hậu quả ấy lại di hại cho đám đông dân chúng, đặc biệt những người yếu hèn, thấp cổ, bé phận.

Chuyện mù dẫn mù, cả hai lăn cù xuống hố thì có thể xảy ra, nhưng chỉ là biến cố nhất thời và không kéo dài lâu. Cái tai hại hơn cả đó là cái sự “quáng gà” của những người đang trong vai vế hướng dẫn kẻ khác. Biết một cách phiếm diện, biết một chiều, biết chưa rõ mà những tưởng rằng mình đã biết đủ đầy, biết rõ toàn diện thì bản thân không dễ nhận ra sai lầm của mình và tha nhân nhiều khi cũng khó phát hiện.

Sự tham lam, ích kỷ vô độ cũng là một nguyên nhân gây ra không biết bao nhiêu sự sai lầm của rất nhiều người, nhất là khi họ có quyền lực trong tay để phục vụ cho sự tham lam của họ. Các chế độ độc quyền, độc tài đều sinh ra vô số sự độc ác cho nhân loại mà lịch sử đã minh chứng. Một trong những tiến bộ của xã hội loài người đó là quy định hạn kỳ của những chức vị lãnh đạo. Và một điểm tích cực của nó là giới hạn những sai lầm của các vị lãnh đạo, nếu có. Chúng ta cũng có thể nhận ra xu hướng tiến bộ này đã và đang hình thành ngay trong cả sinh hoạt của Giáo Hội Công Giáo mà rõ nét nhất là trong các Hội Dòng.

Chuyện cái đà trong mắt mình và cái rác trong mắt tha nhân là chuyện thường tình của kiếp người xưa lẫn nay. Tuy nhiên không được xem nhẹ, xí xóa hay bỏ qua nó, khi lợi ích và hạnh phúc của tha nhân vì thế mà bị tổn hại.

Facebook:	Facebook Pages:
Web Albums:	Youtube:

HUYNH ĐOÀN GIÁO DÂN ĐA MINH Cầu nguyện – hiệp thông – học hành – sứ vụ

Bài hát và Suy niệm (27.02.2022 – Chúa Nhật VIII Mùa Thường Niên Năm C)

Chuỗi Kinh cầu nguyện trong cơn Đại dịch Covid-19

Lời nói là hoa trái của lòng người

Bài cùng chuyên mục

Để lại một bình luận Hủy

Nhà Ta là nhà cầu nguyện (22.11.2024 – Thứ Sáu Tuần XXXIII Thường Niên)

ĐTC tiếp kiến chung 20.11.2021: Không có Kitô hữu hạng hai; mỗi người có đặc sủng hữu ích cho cộng đoàn

Hai chân phước trẻ Frassati và Acutis sẽ được tuyên thánh vào năm thánh 2025

Mừng 187 năm thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê Nguyễn Cần lãnh nhận phúc tử đạo

Gp. Lạng Sơn – Cao Bằng: Khai mạc Đại hội Giới trẻ Giáo tỉnh miền Bắc lần thứ XX

Video: Ngày Ngày Với Mẹ – Tháng 11

22 Tháng Mười Một Thánh Cecilia (Thế kỷ III)

ĐTC gửi sứ điệp Video cho các bạn trẻ thổ dân tại Panama

Vì Danh Thầy (23.11.2016 – Thứ Tư sau Chúa Nhật XXXIV Thường Niên năm C)

26 Tháng Mười Chân Phước Contardo Ferrini (1859-1902)

Thánh lễ tại nhà nguyện thánh Marta 05.11.2018: Tư lợi, ganh tị và hư danh gây ra chiến tranh

ĐTC lại gửi vật dụng y tế giúp các nước đang gặp khủng hoảng đại dịch Covid-19

Nghe giảng Thứ Tư Lễ Tro 2010, 2011, 2012

Ngày 02.06.2015: Thứ Ba sau Chúa nhật IX Thường Niên