Lịch sử Thánh tích của Thánh nữ Catarina Siena

Thánh nữ Catarina – thành viên ưu tú của Gia đình Đaminh – đã để lại cho chúng ta nhiều học thuyết có giá trị và những kinh nghiệm thần bí trong sự kết hiệp mật thiết, sâu xa với Đức Kitô, Vị Lang Quân duy nhất của ngài. Không những thế, thân xác thánh nữ còn là một gia sản quý báu mà người đời cho đến nay vẫn trân trọng, gìn giữ, kính viếng. Mặc dù theo thời gian có thể đã bị thay đổi, biến dạng nhưng các Thánh tích đó vẫn luôn có một giá trị hết sức đặc biệt. Hơn thế nữa đây còn là một minh chứng về tình yêu của Thiên Chúa dành cho Catarina – người con yêu quý của Người, hiền thê dấu ái của Đức Giêsu – và cho hết thảy những ai dám hiến thân cho Thiên Chúa, cho Giáo hội và cho các tâm hồn.

1. Thủ cấp của Thánh Catarina

Một trong những thánh tích quan trọng nhất và có bề dày lịch sử đó là Thủ cấp của Catarina. Thật vậy, sau khi Catarina qua đời vào Chúa nhật ngày 29 tháng 04 năm 1380 tại Rôma khi được 33 tuổi, thi hài Thánh nữ được chôn cất tại nghĩa trang Santa Maria sopra Minerva. Địa danh này nằm gần đền thờ Pantheon cũng thuộc trung tâm Rôma. Khi nghe biết nhiều phép lạ đã xảy ra ở ngôi mộ của Chị, Cha Raymondo Capua – Vị linh hướng của thánh nữ và Bề trên Tổng quyền của Dòng Giảng Thuyết được bầu sau khi thánh nữ qua đời – đã chuyển thi hài của Chị vào bên trong vương cung thánh đường Santa Maria sopra Minerva và đặt dưới chân bàn thờ chính để tôn kính cho đến hôm nay.

Truyền thuyết kể lại rằng, dân thành Siena ước muốn sở hữu thi hài của thánh Catarina. Biết mình không thể lấy thi hài của Người ra khỏi thành Rôma được, nên họ chỉ lấy đầu của Ngài và đặt trong một cái túi. Không may, họ đã bị sĩ quan cận vệ Rôma chặn lại. Lập tức họ khẩn nài cùng thánh Catarina giúp họ vượt qua sự cố. Và lạ thay, khi mở túi đó ra để các lính canh kiểm soát, thì cái đầu của Ngài đột nhiên biến mất và thay vào đó chỉ có những cánh hoa hồng. Nhưng khi họ đến thành Siena và mở cái túi ra thì lại thấy đầu của thánh nhân nằm bên trong. Chính vì sự tích này mà thánh Catarina thường được phác họa đang cầm một bông hồng.

Thực ra, Cha Raymondo Capua đã thực hiện chương trình di dời thủ cấp của thánh nữ về Siena. Để tiến hành việc tách rời đầu ra khỏi thân thể của thánh nữ, Cha đã xin phép Đức giáo hoàng Urbano VI. Vị giáo hoàng này đã đón nhận lời thỉnh nguyện với lòng nhân hậu, bởi vì ngài rất trân trọng Cha Raymondo. Không chỉ bày tỏ sự mau mắn ưng thuận bằng một huấn lệnh, Đức giáo hoàng còn kêu mời Cha loan truyền vinh quang của Catarina bao nhiêu có thể và tiến hành thủ tục phong thánh cho ngài. Một khi nhận được phép của Đức giáo hoàng, Cha Raymondo đã tách thủ cấp ra khỏi thi hài của thánh nữ và trao cho Cha Tommaso della Fonte và Cha Ambrogio Sansedoni để đưa về Siena (1383).

Đến Siena, hai cha Đa Minh liền trao thánh tích quý giá này cho các cha thuộc tu viện thánh Đa Minh ở Camporegio, với lời căn dặn không được trưng bày cho dân chúng xem trước khi ngài được phong thánh. Thủ cấp của Catarina lại được cất giấu vào một cái tủ trong phòng thánh của thánh đường Thánh Đa Minh (Basilica di San Domenico). Sau đó cùng với anh em của mình tại Siena, với các linh mục, tu sĩ và những nhà quý tộc trong thành phố, cha Raymondo quyết định trình bày lên Cơ quan tối cao của cộng hòa Siena về tất cả sự thật, và ngài xin chịu trách nhiệm về những việc đã làm. Cha đã xin phép các thượng nghị viện của thành Siena tôn vinh thánh nữ bằng một cuộc rước trọng thể Thủ cấp của ngài, và họ đã tuyên bố sẵn sàng đáp ứng những yêu cầu của cha. Không chỉ ca tụng Catarina trong những ngày sau cuộc rước mà còn có những tổ chức trước ngày đó nữa. Cuộc rước càng trở nên long trọng hơn vì có nhiều cha nổi tiếng dòng Đa Minh cũng tuôn tới Siena để được thưa chuyện với cha Raymondo, hiện đang có mặt ở đó. Hôm đó là ngày 5/5/1384. Trong vòng 15 ngày liên tiếp, Cha liên tiếp rao giảng về đời sống và những việc làm của Catarina.

2. Tu viện thánh Đa Minh ở Camporegio

 

Trong một thời gian dài, Thủ cấp của Catarina được cất trong tủ bằng đồng thau. Sau khi Catarina được phong thánh năm 1461, với sự quyên góp của người Siena, các cha Đa Minh đã làm một cái tủ bằng bạc nặng trên 50 kg để đặt Thủ cấp. Các cha cũng trao một cái chìa khóa cho chính quyền Siena.

Thánh tích này cũng bị một đám cháy phát hỏa trong vương cung thánh đường Thánh Đa Minh vào đêm mùng 3 rạng ngày 4 tháng 12 năm 1531. Nhưng cha Anselmo người thành Florence đã cuốn mình trong một cái chăn ướt rồi nhảy vào lửa để cứu di tích thánh. Năm 1576 trong cuộc thăm viếng Tòa thánh, Đức giám mục Bossio di Grosseto đã lưu ý tới việc đánh bóng cái tủ bằng bạc. Vào ngày lễ thánh Catarina Siena năm 1621, Cha Angelo Ciriaco giảng về sự thiệt hại mà cơn hỏa hoạn đã gây ra cho thánh tích. Vì thế các tướng công trong thành Siena đã quyết định làm lại một cái tủ mới bằng bạc.

Năm 1711, thủ cấp của Catarina lại được đặt trong một cái bình mới bằng vàng do thợ kim hoàn người Florence thực hiện, ông Giuseppe Piamontini, và đây là món quà của Pietro Biringucci, đứng đầu thượng nghị viện của Vua Tuscana Cosimo III. Cái bình này được khôi phục và ngày nay được đặt trong nhà nguyện thứ ba ở bên phải bàn thờ chính của vương cung Thánh đường Thánh Đa Minh.

Gần một thế kỷ sau, năm 1798, thủ cấp lại được di dời về Nhà thờ Chính tòa Siena, bởi vì thánh đường Thánh Đa Minh bị động đất mạnh. Chờ cho đến 8 năm sau thì được quay trở lại Thánh đường.

Năm 1857 nhân chuyến viếng thăm của ĐGH Piô IX, thủ cấp của Catarina lại được rước cách long trọng.

Năm 1931 thị trưởng Fabio Bargagli Petrucci cho bẻ gẫy các ấn niêm phong và mở tráp để cho các giáo sư Raimondi, Lunghetti, Longini và Gori đánh giá về tình trạng xác thực của Thủ cấp. Nhân dịp này Thủ cấp của Catarina lại được đặt vào trong một cái tráp bằng bạc và trang hoàng bằng men. Cái tráp lớn đó cũng được thợ kim hoàn David Manetti thực hiện với sự thiết kế của thợ bạc nổi tiếng Angelo Giorgi. Sau đó thánh tích này lại được chuyển sang Nhà thờ Chính tòa. Trong dịp này giáo sư Mazzi, được sự hỗ trợ của nhà điêu khắc Trapassi, đã thu thập được nhiều số liệu quan trọng của hộp sọ và hình ảnh của thủ cấp để có thể tạo nên những phiên bản.

Ngày 28/4/1940, thủ cấp được rước từ vương cung Thánh đường Thánh Đa Minh về Nhà thờ Chính tòa trong các dịp lễ mừng Catarina diễn ra trong năm đó. Cũng vậy, năm 1995, nhân dịp kỷ niệm 25 năm Catarina được tôn vinh lên bậc Tiến sĩ Hội thánh, lễ hội truyền thống lâu đời của Siena được cử hành trong một Tuần bát nhật, người ta lại trưng bày thánh tích Thủ cấp trong Nhà thờ Chính tòa để cho các tín hữu tôn kính. Vào dịp đại năm thánh 2000, Thủ cấp của thánh nữ lại được đưa về Nhà Thờ Chánh Tòa theo sáng kiến của Đức Tổng giám mục Gaetano Bonicelli và cha xứ Alfredo Scaciglia OP. Hiện nay Thánh tích quan trọng này vẫn được kính viếng trong vương cung Thánh đường Thánh Đa Minh.

3. Căn nhà của Catarina

Đó là sơ lược về lịch sử Thủ cấp của thánh nữ Catarina Siena. Bên cạnh thánh tích quan trọng này, người ta cũng biết đến một Cái túi bằng lụa đã đựng thủ cấp của thánh nhân trong suốt cuộc hành trình từ Rôma về Siena. Hiện nay nó được cất giữ trong một căn phòng nhỏ trong căn nhà của Ngài. Cũng trong căn nhà này, người ta còn lưu giữ cái chuôi của cây gậy mà cái túi ấy đã dựa trên đó trong cuộc hành trình vất vả; một cây đèn mà Thánh nữ đã từng cầm soi đường vào ban đêm, đi từ nhà tới Bệnh viện Santa Maria della Scala, để thực hiện những công việc của người y tá tình nguyện.

4. Ngón tay của Catarina

Một thánh tích quan trọng khác là Ngón tay cái của Thánh nữ cũng được cất giữ trong vương cung thánh đường Thánh Đa Minh và được đặt gần thủ cấp. Với thánh tích này, người ta tin rằng phép lành sẽ được ban cho nước Italia và Lực lượng võ trang vào buổi chiều ngày Chúa Nhật mừng các Lễ quốc tế để tôn vinh thánh Catarina. Di tích này cùng với sợi dây hãm mình của Catarina và với bức tượng bán thân bằng đồng nâng đỡ thủ cấp, cũng đã từng được cất giữ trong một cái hộp tráp và được đặt trong vách tường bên phải thánh đường thánh Đa Minh. Hiện nay người ta đặt vào một nơi khác tốt hơn, gồm có ngón tay và các thánh tích khác.

Một mảnh xương bả vai của Catarina được lưu giữ và có thể nhìn thấy trong một cái bình được đặt ở trên bức tường bên trái bàn thờ chính của Cung nguyện Chúa Giêsu Chịu Nạn tại Siena. Trong cái tráp, có một cái đầu nhỏ của thánh nữ làm bằng sáp nến. Thánh tích này đã được nữ giáo sư Lidia Gori cũng là thành viên của nhóm Caterinati tặng cho Thánh đường.

5. Bàn chân trái của Catarina

Ngoài thành Siena, ngày nay chúng ta có thể kính viếng của Thánh nữ được lưu giữ trong nhà thờ hai Thánh Gioan và Phaolô thành phố Venice.

Một gót chân được lưu giữ trong Thánh đường Thánh Đa Minh ở Bologna.

Một xương sườn của Thánh nữ trước đây được đặt trong Nhà thờ chánh tòa Siena, sau đó lại được tặng cho nhà thờ Thánh Catarina tại Astenet, nước Bỉ năm 1985, theo ý muốn của những người trong nhóm Caterinati của nước này.

Bàn tay trái của Catarina được đặt tại Đan viện Đa Minh Đức Mẹ Mân Côi, Monte Mario, Rôma (Monastero di Santa Maria del Rosario di Monte Mario). Bàn tay được tách ra khỏi thân thể của thánh nữ trong lúc mở quan tài vào năm 1487 (sau hơn 100 năm qua đời). Cha Bề trên Tổng quyền của Dòng Đa Minh Gioankim Torriani đã làm công việc đó để làm quà tặng cho các chị em đan sĩ Dòng Đa Minh San Sisto, mà ngày nay tên là Đức Mẹ Mân Côi, cư ngụ ở vùng Monte Mario, Rôma. Việc tách rời này đã được ghi chép trong nhật ký của Đan viện. Cũng nên biết rằng hiện nay đan viện này còn cất giữ thánh tích của các thánh khác, nhất là các thánh Dòng Đa Minh, để trao tặng cho những nhà thờ, tu viện, hay cá nhân tu sĩ có nhu cầu. Hội dòng Đa Minh Tam Hiệp cũng được trao tặng hai thánh tích của thánh nữ Catarina và được lưu giữ trong phòng thánh.

Có lẽ còn nhiều những phần khác trên cơ thể Thánh Nữ đã được lưu giữ và kính viếng tại những nơi tôn nghiêm khác mà chúng ta chưa được biết rõ. Điều đó cho chúng ta nhận thấy cuộc đời thánh thiện của Thánh nữ đã có sức lôi cuốn và ảnh hưởng sâu rộng đến mọi người qua nhiều thế hệ. Thiên Chúa có thể làm những điều kì diệu cho những tôi tớ trung thành và yêu mến Người, những tâm hồn dám sống và chết cho Chân lý như Thánh Catarina – người Chị, người Mẹ dấu ái của chúng ta.

 

Ánh Sáng

 

Tài liệu tham khảo:

Beato Raymondo da Capua, Legenda maior. S. Caterina da Siena, Edizioni Cantagalli, Siena 1998, số 305, tr. 313-314.

Franca Piccini, “Sacra testa di Caterina: non ci sono misteri. Vicende storiche chiare”, trong La Patrona d’Italia e d’Europa.S. Caterina da Siena, LXII, (1/2007), tr. 26-29.

http://www.basilicacateriniana.com/storia.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Catherine_of_Siena