Ngày 2 tháng 6
Chân phước XA-ÐỐC
và 48 anh em tử đạo (1259-1260)
Tiểu sử
Cuộc đời của chân phước Xa-đốc và 48 anh em tử đạo đã ghi lại một trang sử lẫy lừng vào thời kỳ sơ khai của Dòng tại các nước Ðông phương.
Chân phước Xa-đốc nhận tu phục từ tay thánh Ða Minh vào năm 1221, tại tổng hội thứ hai ở Bô-lô-ni-a. Lập tức, thánh Ða Minh đã gửi thầy Xa-đốc cùng với 3 thầy tập khác đến Hung-ga-ri. Tại đây, anh em được đấng sáng lập tỉnh dòng Hung-ga-ri là chân phước Phao-lô Hung-ga-ri hướng dẫn. Dần dà, họ quy tụ thêm được nhiều anh em khác nữa. Sau nhiều năm sống tại Hung-ga-ri, tu sĩ Xa-đốc được đề cử làm tu viện trưởng tại tu viện Xan-đô-mi ở Bô-lô-ni-a ; vùng đất này nằm giữa vùng Vác-xa-va và Cơ-ra-cô-vi-a. Tại đây, người đã làm quen với vị sáng lập tỉnh dòng Bô-lô-ni-a là thánh Gia Thịnh.
Ba năm sau đó, quãng tháng 2 năm 1260, quân Thát-đát chiếm tu viện Xan-đô-mi. Hai mươi năm về trước, bọn giặc này đã từng mở những cuộc tấn công tràn qua vùng Vít-tuyn để sát hại các tu sĩ. Tương truyền rằng, vào đêm hôm trước biến cố này xảy ra, người đọc sách trong đoàn tử đạo đã thấy xuất hiện trên cuốn sách của mình những mẫu tự màu vàng hợp thành dòng chữ như sau : “Tại Xan-đô-mi, có 19 tu sĩ Thuyết giáo được phúc tử đạo.” Vị tu viện trưởng đã khích lệ anh em sẵn sàng hy sinh làm chứng cho Chúa Ki-tô, và họ kiên nhẫn chờ đợi đến ngày hôm sau.
Sau giờ kinh tối, lúc anh em đang hát kinh “Lạy Nữ Vương”, quân Thát-đát xông vào nội thất tu viện và sát hại tu sĩ Xa-đốc cùng với 48 anh em. Như vậy, tu sĩ Xa-đốc đã được hiến tế, vì theo thông lệ của Dòng chúng ta, các tu sĩ thường hát kinh “Lạy Nữ Vương” trong giờ lâm chung.
Lời nguyện trong thánh lễ muốn hàm ý đến bài hát các anh em tử đạo ở Xan-đô-mi đã hát cho đến hơi thở cuối cùng. Nội dung lời nguyện như sau : “Lạy Chúa Giê-su, sau cuộc đời khổ ải này, xin cho chúng con được thấy dung nhan nhân từ và dịu hiền của Ðức Trinh Nữ Ma-ri-a. Trong lúc chịu cực hình, chân phước Xa-đốc và các anh em tử đạo đã chào đón Ðức Ma-ri-a bằng lời ca bất hủ. Vì thế, các ngài xứng đáng lãnh nhận cành thiên tuế tử đạo.”
Ðức Pi-ô VII đã tôn phong các ngài lên hàng chân phước.
Lời nguyện : Lạy Chúa Giê-su, giữa những tấn công dữ dội của kẻ thù chân phước Xa-đốc và các bạn vẫn hát mừng Ðức trinh nữ Ma-ri-a và đón nhận cành thiên tuế vinh quang của phúc tử đạo. Sau chốn lưu đày, xin Mẹ nhân từ và thân yêu dẫn chúng con đến với Chúa là đấng hằng sống và hiển trị cùng Chúa Cha và Chúa Thánh Thần đến muôn thủa muôn đời. A-men.