Phones và trẻ em dưới cái nhìn giáo dục

 

Nuôi dạy con cái ở thế kỷ 21 đồng nghĩa là phải biết hướng dẫn chúng làm quen với những tiến bộ của khoa học, với truyền thông, và với những kinh nghiệm của nền văn minh hiện đại. Vai trò phụ huynh, cha mẹ thời nay không giống như những thế hệ của cha ông thuộc các thế kỷ trước như mang thai, sinh con, nuôi con, hướng dẫn con về luân lý, đạo đức theo truyền thống, và gửi con tới trường. Đó cũng là lý do tại sao nhiều bạn trẻ ngày nay ngại không muốn tiến tới hôn nhân, mà nếu có lấy nhau lại không muốn sinh con, hoặc nếu có sinh thì chỉ 1 hoặc 2 đứa là cùng.

Trong một khảo cứu của Common Sense Media nhắm vào thói quen trẻ con dưới 8 tuổi tại Hoa Kỳ cho biết: các em dùng iphone, ipad, smartphone, cellphone… tăng gấp 5 lần chỉ trong vòng 2 năm trước đây. Smartphone tăng từ 52 lên 75%. Thời gian các em dành sử dụng tăng gấp ba, mặc dù thời gian thông thường cho một đứa trẻ dùng những phương tiện như TV là dưới 30 phút một ngày. Vẫn theo kết quả khảo cứu, 38% trẻ con dưới 2 tuổi ngày nay đã biết sử dụng iphone, smartphone, mặc dù chúng không hiểu ý nghĩa của những thông tin trong đó. Con số này chỉ khoảng 10% vào năm 2011.

Dưới cái nhìn giáo dục, những con số này nói lên điều gì? Đâu là vấn đề phụ huynh cần phải quan tâm? Thực sự có cần thiết để một đứa trẻ dưới 2 tuổi trước màn hình hay không, vì đã có những tranh luận được nêu lên giữa việc phát triển và chậm phát triển ngôn ngữ của đứa trẻ. Theo Jim Steyer, Giám đốc US. Pressure Group Common Sense Media, “Trẻ con ngay cả khi không thể nói, cũng biết bước đến chiếc TV và cố gắng mở nó cũng giống như mở chiếc iPad hoặc iPhone.”

SỰ THẬT VỀ TRẺ CON VÀ PHONES

(Kids Cell Phone Use Survey 2019 – Truth About Kids & Phones)

Trước nhiều quan tâm đến trẻ em béo phì, tiểu đường, cận thị, lười học, tâm lý bất ổn liên quan đến thói quen dùng điện thoại, trong khi cha mẹ lại không biết hoặc thả lỏng việc dùng điện thoại, SellCell đã thực hiện cuộc khảo cứu 1135 phụ huynh tại Mỹ có con từ 4 và 14 tuổi, vào năm 2019. Kết quả cho thấy:
– 42%  trẻ con tiêu phí 30+ giờ mỗi tuần trên cell phone.
– 4 trong 10 phụ huynh để con dùng điện thoại vì không muốn chúng “làm phiền hoặc để chúng im lặng”. Điều này có nghĩa 40% phụ huynh thừa nhận cho phép con cái dùng cell phone để đổi lấy sự yên thân.
– 57% trẻ con dùng phone để chơi game.
– 18% trẻ con chơi game sau khi hoàn tất bài vở.
– Gần 70% phụ huynh nghĩ rằng việc dùng cellphones có ảnh hưởng tốt cho việc phát triển con cái họ (68%).
– 25% phụ huynh đã chi 250$ để mua phone cho con.
– Trên 4% phụ huynh chi tới 850$ và hơn nữa để mua phone cho con.
– 12% trẻ con lần đầu dùng điện thoại giữa tuổi 1-2.

Vậy khi nào phụ huynh mua hoặc cho con mình phone riêng?

– 4 trong 10 trẻ con tại Hoa Kỳ 6 hoặc dưới 6 tuổi lần đầu tiên dùng điện thoại (40%).
– 65% các em dưới tuổi 13 đã có điện thoại riêng.
– Khoảng 9 trong số 10 phụ huynh biết passcode (88%) phone của con họ. (www.cellsell.com)

Ý KIẾN NHỮNG NHÀ CHUYÊN MÔN

Việc trẻ em cắm mắt, chúi mũi vào chiếc iphone, ipad, smartphone…là điều không ngạc nhiên gì đối với những nhà chuyên môn, Douglas Gentile, một giáo sư tâm lý tại đại học Iowa, người đã nghiên cứu những ảnh hưởng về việc dùng truyền thông đối với trẻ con, nhận xét:
“Mặt khác, không có gì ngạc nhiên khi chúng ta nhìn chung quanh mình, và có thể thấy. Tôi có thể thấy ở phi trường, ở nhà hàng, và tôi có thể thấy ngay ở trong nhà mình, ở đó những đứa trẻ dán mắt vào không phải là màn hình TV, mà màn hình trên chiếc phone của chúng”.

“Ngoài ra, nó còn trở nên khó khăn hơn đối với phụ huynh để kiểm soát tất cả những gì mà chúng đang xem và đang làm…” Ông thêm, “Chúng ta đang xây dựng một quái vật Frankenstein, bởi vì chúng ta đang dùng quyền không phải cho lợi ích chúng ta, mà cũng không mang lại ích lợi con cái”.

Sự thay đổi trong cách thức con cái tiếp xúc với truyền thông được xem như sự thay đổi lớn “seismic shift” theo nhận xét của James Steyer, chủ tịch và sáng lập Common Sense Media trong một email gửi cho CNN. Theo đó, có tới 98% các gia đình có con em dưới 8 tuổi đã có iphone, ipad, và “những thứ này đang thay đổi tuổi trẻ.”

Amy Williams, trong bài phân tích “How Do Smartphones Affect Childhood Psychology?” đã có cùng nhận định khi cho rằng càng lớn lên, trẻ con thường cảm thấy nhu cầu dùng kỹ thuật cốt để đạt tới đỉnh cao trong những tiến bộ. Nhưng theo Dr. Small, kỹ thuật và những thời gian với màn hình đã cung ứng một đường dây điện tử mới trong óc của chúng. Có thể nói, càng tăng nhiều giờ trên màn hình, càng kém về phương pháp học tập truyền thống như đọc, viết, và tập trung.

Smartphones và Internet cũng ảnh hưởng khả năng giao tiếp và sự phát triển tình cảm. Nếu một đứa trẻ lệ thuộc vào những phương tiện điện tử để giao tiếp, chúng có nguy cơ yếu kém về khả năng giao tiếp và tình cảm. Dr. Small khuyến cáo không nên để trẻ con tách biệt với cảm xúc của người khác.

Trí óc của một người chỉ phát triển khi có thể dễ dàng khuôn đúc, mô phỏng những nối kết và bắt chước những gì đang xảy ra chung quanh. Tuy nhiên, một số nhà chuyên môn và giáo dục lại cho rằng dùng Smartphones và các dụng cụ điện tử có thể giúp gia tăng những nhận thức học hỏi, nói năng giao tiếp, và bạn bè cùng sở thích. (How Do Smartphones Affect Childhood Psychology? Amy Williams, Last updated: 8 Oct 2018, Psychcentral.com)

GỢI Ý CHO PHỤ HUYNH

Trong khi 67% phụ huynh có con em sử dụng màn hình truyền thông cho rằng điều này giúp cho việc học tập của con cái họ, nhưng câu hỏi được nêu lên đó là nó đã giúp gì cho việc học hỏi, khi “57% trẻ con dùng phone để chơi game.” Chỉ có “18% trẻ con chơi game sau khi hoàn tất bài vở.”

Với chiếc phone, ngoài chuyện chơi games, chat, twitter…trẻ con còn có thể:
– Truy cập được những websites. Đây là cửa ngõ để đi vào chỗ tốt cũng như chỗ xấu.
– Truy cập các ứng dụng như Facebook, youtube…nói chung là “mạng xã hội” (social media). Đây cũng là những cửa ngõ khác rất thông dụng trong giới trẻ và dẫn trẻ con vào một thế giới ảo trong giao tiếp.

Ngoài ra, một hậu quả rất quan trọng khác qua social media là chúng sẽ “know more but understand less” (biết nhiều nhưng hiểu ít).

Trong thực tế, trẻ con thường không có khả năng nhớ, và hiểu những gì xuất hiện trên màn hình cho đến khi chúng được 15 tới 18 tháng tuổi, theo Dr. Jenny Radesky, giáo sự trợ giảng về phát triển thái độ của trẻ em tại Đại Học Michigan CS. Mott Bệnh Viện Nhi Khoa.

Radesky cũng là một tác giả chính của American Academy of Pediatrics’. Ông đã từng gợi ý: “Tôi thường xuyên khuyên các gia đình đừng cho con trẻ hoàn toàn quyền kiểm soát phone, iphone, ipad – ngược lại, chúng phải xin phép dùng. Đừng cất giữ hoặc sạc chúng trong phòng con mình, và phải ra luật khi nào hoặc lúc nào chúng được xử dụng những thứ ấy.”

Một khảo cứu đăng trên Developmental Psychology, Gentile đã đưa ra kết luận, những học sinh lớp 3 đến lớp 5 (8-11 tuổi) nào có TV hoặc video games trong phòng ngủ đều mất nhiều giờ với những thứ này. Chúng càng thức lâu thì càng ít ngủ, lười đọc sách, và giảm điểm học. Thêm vào đó, chúng sẽ có khuynh hướng dễ tức bực hơn những đứa trẻ không có những thứ đó trong phòng ngủ.

Sau đây cũng là một số lời khuyên dành cho phụ huynh để hướng dẫn con cái trong việc sử dụng smartphone dựa theo khảo cứu của Amy Williams:

• Trẻ em dưới 2 tuổi không nên cho phép dùng những màn hình hoặc những trò chơi điện tử.
• Phụ huynh nên chơi hoặc sử dụng cùng với con mình.
• Không để smartphones ảnh hưởng đến những cơ hội trẻ em chơi hoặc có thêm bè bạn ngoài xã hội.
• Giới hạn việc sử dụng từ 1 đến tối đa 2 giờ mỗi ngày. Thời gian này bao gồm smartphones, TV, computers…
• Khuyến khích những bữa ăn gia đình và chia sẻ chung.
• Tìm kiếm những chương trình trong đó giúp nhận thức, khả năng toán học, ngôn ngữ, văn chương và kiến thức khoa học cho con.
• Không cho phép giữ smartphones trong phòng ngủ.

Nhưng phụ huynh nghĩ thế nào với con số thống kê: 90% người từ 10 – 29 tuổi đi ngủ với cái phone của mình. Điều này có nghĩa là phụ huynh, người lớn tuổi cũng cần phải kiểm soát việc sử dụng iphone, ipad, smartphone, cellphone và computer của mình. Bởi vì con cái sẽ học từ cha mẹ, và gia đình là một học đường tốt nhất, sớm nhất nơi con cái học để sống, và để phát triển.

Bài viết PHONES VÀ TRẺ EM DƯỚI CÁI NHÌN GIÁO DỤC sau khi phổ biến đã nhận được nhiều ý kiến khích lệ từ phía độc giả. Một trong những ý kiến đó theo tôi, đã phản ảnh đúng với những gì mà bài viết muốn chuyển tải:

“Con em thường bị kém suy nghĩ, kém thông minh, kém toán học nếu dùng nhiều Cellphones, TV, computers… từ khi còn nhỏ tới khi khôn lớn, và cha mẹ cần khóa những chương trình You Tube độc hại, kiểm soát Wi Fi và các games trong nhà của mình, cũng như quan tâm hướng dẫn con em cách xử dụng… nếu không, thì hậu quả sau này vợ chồng chỉ còn ôm mặt mà khóc than!” (Phạm Văn Bản)

Một người bạn của tôi trong ngành khoa học và y tế, trong một lần phỏng vấn về ảnh hưởng giáo dục trẻ em sử dụng những tiến bộ của khoa học, anh nói: “Muốn giáo dục con cái, phụ huynh phải kiểm soát được chiếc điện thoại và việc dùng điện thoại của chúng.” Tôi muốn anh cho biết thêm ý kiến, anh tiếp: “Có nghĩa là phụ huynh phải cứng rắn khi nào mới cho con dùng điện thoại. Tiếp theo đó là phải kiểm soát được giờ giấc cũng như các chương trình mà chúng thường sử dụng”.

Nhưng những nhận xét trên có phải là những quan điểm lỗi thời và khắt khe khiến cho nhiều phụ huynh, đặc biệt, các cha mẹ trẻ phản đối không? Vì có tới “40% phụ huynh thừa nhận cho phép con cái dùng cell phone để đổi lấy sự yên thân, và gần 70% phụ huynh nghĩ rằng việc dùng cellphones có ảnh hưởng tốt cho việc phát triển con cái họ (68%).¹ Căn cứ theo kết quả khảo cứu này, con số phụ huynh không ý thức được tầm quan trọng cũng như sự nguy hiểm của việc dùng các thiết bị điện tử đối với trẻ em là một con số đáng kể.

DẠY CON TỪ THUỞ CÒN THƠ

Giáo dục con cái ở thời đại hôm nay, phụ huynh phải biết làm quen với những kiến thức và tiến bộ của khoa học, phải biết ứng dụng và dạy cho con mình làm sao sử dụng những phát minh khoa học, thí dụ, cellphone, iphone, ipad, smartphone, youtube, internet…

Cha mẹ hay phụ huynh phải có trách nhiệm và tầm nhìn về tương lai con cái để không xảy ra “hậu quả sau này vợ chồng chỉ còn ôm mặt mà khóc than!” Điều này nghĩa là “dạy con từ thuở còn thơ” (Ca dao Việt Nam), dạy con khi con còn rất trẻ. “Còn thơ” đồng nghĩa với “Dạy con từ thuở lên ba”, vì ở tuổi này não bộ của một em bé đang bước vào thời kỳ phát triển thích hợp cho việc huấn luyện, học tập. Nhưng có lẽ ngày nay tuổi lên 3 không còn phù hợp nữa, riêng trong lãnh vực dạy và theo dõi trẻ con về việc sử dụng các phát minh khoa học. Jim Steyer, Giám đốc US. Pressure Group Common Sense Media nhận xét: “Trẻ con ngay cả khi chưa biết nói, cũng biết bước đến chiếc TV và cố gắng mở nó giống như mở chiếc iPad hoặc iPhone.” Theo Steyer, việc dùng phone đang thay đổi tuổi trẻ.

Sau đây là những lời than của một cặp vợ chồng trẻ đã chiều con và cho con chơi phone khi con họ còn nhỏ: “Thằng nhỏ nhà em chưa đầy 3 tuổi mà suốt ngày không rời chiếc iphone. Nó xem ra còn rành hơn em. Nó ôm phone suốt ngày kể cả giờ ăn, cho tới khi vào giường ngủ. Vợ chồng em mà lấy khỏi nó, là nó khóc thét lên, nằm vạ cho đến khi đưa cái phone cho nó, nó mới thôi.” Tình trạng này cũng có lẽ đang xảy ra cho gia đình bạn, hoặc cho những bạn bè mà bạn quen biết.

Hậu quả do việc lơ là hay thiếu kiểm soát con cái trong việc sử dụng phone đã xảy ra rất sớm. Một bà mẹ đơn thân với đứa con gái duy nhất vừa khóc, vừa kể lể: “Con gái em mới 10 tuổi mà đã tỏ ra bướng bỉnh và hầu như không bảo được. Nó suốt ngày dí mắt vào chiếc phone. Lười biếng học, xuống điểm học. Có khi nó thức hầu như suốt đêm với cái phone của nó. Giờ thì em phải làm sao? Em quá thất vọng với nó!”.

Còn với những đứa trẻ đang bước vào tuổi vị thành niên hay ở tuổi 15, 16, hoặc 17 thì sao? Phụ huynh muốn biết chúng làm gì một mình trong phòng với chiếc phone, chiếc ipad, chiếc laptop hoặc chiếc computer không? Ngoài chuyện chơi games, chat, twitter…chúng còn có thể:

– Truy cập những websites khác. Đây là cửa ngõ để đi vào chỗ tốt cũng như chỗ xấu. Có hàng trăm trang web từ tốt đến xấu, bao gồm những hình ảnh, cám dỗ và khiêu khích tính tò mò của tuổi trẻ. Một khi đã lạc vào những trang web này thì rất khó cưỡng lại.

– Truy cập các ứng dụng như Facebook, YouTube… Nói chung là những “mạng xã hội” (social media). Đây cũng là những cửa ngõ khác rất thông dụng dẫn giới trẻ vào một thế giới ảo trong giao tiếp, gặp gỡ, trò truyện, kết thân với những người mà chúng không hề biết về lai lịch, quá khứ cũng như cuộc sống của họ. Kết quả là các em thường dễ rơi vào cạm bẫy xã hội, tham gia băng đảng, nghiện hút, bị dụ dỗ vào những đường giây ái tình, mại dâm….Một số đã tự tử….

Phụ huynh có bao giờ quan tâm hoặc để ý đến tình trạng hiểu biết, khả năng tổng hợp, phân tích kết quả từ những thông tin được loan tải qua social media không? Ai cũng biết, phần lớn lượng thông tin khổng lồ này đều giả (fake), là ảo tưởng, là quảng cáo. Chúng được cung cấp từ những nguồn rất đáng nghi ngờ với mục đích lừa bịp, dụ dỗ và gây hiểu lầm cho những người truy cập. Điều này tuy nguy hiểm nhưng thực tế lại thu hút và rất khó để giải thích, làm cho giới trẻ nhận ra sự thật, vì trong những trường hợp như vậy chúng “biết nhiều nhưng hiểu ít” (know more but understand less). Biết (know) và hiểu (understand) rất khác nhau. Đó cũng là lý do tại sao cha mẹ hay phụ huynh thường bị con cái chê là cù lần, quê mùa, hai lúa, không biết gì. Nhưng những gì phụ huynh biết lại là những điều chúng không biết, không hiểu. Kinh nghiệm cuộc đời, thực tế cuộc sống không hề giống như những gì chúng xem, chúng biết trên youtube, google, hay internet. Rất tiếc, không chỉ giới trẻ mà nhiều người lớn tuổi cũng đã để mình bị mê hoặc hay bị lôi cuốn vào những cái biết nhưng không hiểu ấy. Do đó, cha mẹ phải là người quan tâm và để ý đến vấn đề này một cách nghiêm túc.

ỨNG DỤNG THỰC HÀNH

Căn cứ vào con số thống kê đã được nêu lên trong bài viết trước, thực tế, 57% trẻ con dùng phone để chơi game.²

Ngoài ra, các nhà khoa học và giáo dục hiện nay đang quan tâm tới nạn trẻ em béo phì, tiểu đường, cận thị, lười học, tâm lý bất ổn liên quan đến thói quen dùng điện thoại. Dr. Small trong phân tích của Amy Williams, qua đề tài “How Do Smartphones Affect Childhood Psychology?” cho biết: “Kỹ thuật và những thời gian với màn hình đã cung ứng một đường dây điện tử mới trong óc của chúng. Có thể nói, càng tăng nhiều giờ trên màn hình, càng kém về phương pháp học tập truyền thống như đọc, viết, và tập trung.” Theo đó, “Smartphones và Internet cũng ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và sự phát triển tình cảm của trẻ em. Nếu một đứa trẻ lệ thuộc vào những phương tiện điện tử để giao tiếp, chúng có nguy cơ yếu kém về khả năng giao tiếp và tình cảm.”

Ông bà, cô chú, nghĩ gì khi đến thăm cháu, hoặc các cháu được cha mẹ chúng đem đến thăm? Thay vì tình cảm được biểu hiện mặn mà, thân thiện qua lời chào hỏi, trao đổi, tâm sự, thì các em chỉ lầm lỳ, chăm chú vào chiếc smartphone, ipad, iphone của chúng. Tình cảm thiêng liêng gia đình, tình ông cháu, bà cháu đã bị những chiếc phone cướp mất. Kết quả là dù có ông, có bà, có cô chú dì, anh chị hay không cũng không quan trọng. Với tâm lý này, đứa trẻ lớn lên chắc chắn sẽ gặp khó khăn trong việc phát huy và duy trì tình cảm gia đình, giao tiếp xã hội, và ngay cả tình cảm yêu thương nếu chúng tiến tới kết hôn.

Một số đông phụ huynh hẳn sẽ đồng ý khi nghe một vài nhà chuyên môn và giáo dục cho rằng dùng smartphones và các dụng cụ điện tử có thể giúp gia tăng những nhận thức học hỏi, nói năng giao tiếp, và bạn bè cùng sở thích. ³ Nhưng như đã trình bày ở trên, cái nhìn và khả năng giao tiếp trên iphone, ipad, trên YouTube không phải là những gì đang thực tế diễn ra trong đời thường. Bởi vì ai cũng biết, đó chỉ là thế giới ảo, thế giới tưởng tượng.

Sau đây là một số gợi ý thực hành dành cho phụ huynh để hướng dẫn con cái trong việc sử dụng smartphone dựa theo khảo cứu của Amy Williams:

1. Trẻ em dưới 2 tuổi không nên cho phép dùng những màn hình hoặc những trò chơi điện tử: Tuổi này các em còn quá nhỏ để làm quen với những thiết bị điện tử. Hạnh phúc tuổi thơ ở thời điểm này là được sự săn sóc và yêu thương của ông bà, cha mẹ, anh chị. Ngoài ra, có rất nhiều đồ chơi thích hợp cho các em ở tuổi này như chó bông, gấu bông, búp bê, xe đạp ba bánh, ngựa gỗ… Đây cũng là thời gian mà sự gần gũi của cha mẹ, anh chị em giúp phát triển sâu đậm tình cảm gia đình đối với các em.

2. Giới hạn việc sử dụng từ 1 đến tối đa 2 giờ mỗi ngày. Thời gian này bao gồm smartphones, TV, computers…: Cũng theo Amy, tốt hơn phụ huynh nên chơi hoặc sử dụng cùng với con mình. Cha mẹ, con cái, anh chị em chơi chung với nhau, cùng học hỏi, và cùng kiểm soát được nội dung các chương trình cũng như giờ giấc. Chơi chung với nhau cũng giúp cho các em phát triển xã hội tính, tinh thần kỷ luật, và rèn luyện tính nhẫn nại.

3. Khuyến khích những bữa ăn gia đình và chia sẻ chung: Việc làm này tuy khó khăn nhưng đó là một hình thức giáo dục gia đình rất có ý nghĩa. Một số bạn bè của tôi đã thực hiện được điều này. Trong giờ ăn thì Radio, TV, iphone, ipad, smartphone, laptop, computer đều tắt hết. Mọi người trong gia đình chuyên chú vào bữa ăn, trao đổi những câu chuyện vui buồn, và chia sẻ với nhau những thành quả trong ngày. Dưới cái nhìn giáo dục, giờ cơm gia đình rất linh thánh, đẹp đẽ, và đáng yêu, mang ý nghĩa giáo dục rất cao. Sau này khi khôn lớn, nhiều người con ra đi lập gia đình nhưng vẫn không quên những bữa ăn với bố mẹ, anh chị em ở tuổi thơ.

4. Tìm kiếm kiến thức chuyên môn: Qua những chương trình trong đó giúp phát triển nhận thức, khả năng toán học, ngôn ngữ, văn chương và kiến thức khoa học cho con. Đây là một thách thức lớn đối với nhiều phụ huynh. Nếu muốn con cái tuân theo kỷ luật, chấp nhận những luật lệ về việc sử dụng phone, thì ngoài việc hướng dẫn, giáo dục chúng từ ngay khi mới sử dụng, còn lại, cha mẹ phải có những hướng dẫn về các chương trình, websites mà con cái nên sử dụng. Không biết không phải là lý do để cha mẹ hoặc phụ huynh trốn tránh trách nhiệm. Không có giờ cũng không phải là lý do tự bào chữa. Nếu muốn không bị đau khổ, tiêu tốn tiền của, thời giờ với con cái sau này khi chúng vướng mắc vào những tệ nạn xã hội, trốn nhà, bỏ học, và hư hỏng thì xin đừng tiết kiệm thời gian học hỏi để hướng dẫn và dành thời giờ cho con.

5. Không cho phép giữ smartphones trong phòng ngủ: Đồng nghĩa phải biết kiểm soát và có kỷ luật, giờ giấc sử dụng phone trong gia đình. Nhất là phải giáo dục, hướng dẫn con cái ý thức về hậu quả của hành động mình khi cho chúng dùng các thiết bị điện tử, cũng như sau này trong việc học tập, bài vở, hoặc những chương trình giải trí khác.

NGUYÊN TẮC VÀNG

Giáo dục là một nghệ thuật, nghệ thuật hiểu, hướng dẫn, sửa sai, uốn nắn, và khích lệ. Nó đòi hỏi nhà giáo dục phải là người trước nhất, đầu tiên sống và thực hành những gì mình dạy dỗ và giáo huấn người khác: “Lời nói lung lay, gương bày lôi kéo” (Ca dao Việt Nam). Trong gia đình, cha mẹ hay phụ huynh chính là những nhà giáo dục, con cái là những môn sinh, đệ tử và học trò.

Nền giáo dục gia đình phải được bắt đầu ngay khi con CÒN THƠ, và tiếp tục theo dõi, khuyến khích cho tới khi chúng có thể tự lập bước vào tuổi trưởng thành lúc 18 tuổi.

Giáo dục gia đình đòi hỏi sự hợp tác và đồng thuận của cả cha lẫn mẹ. Một người nghiêm túc, một người chiều con sẽ tạo nên một nền giáo dục khập khễnh, làm cớ cho con cái lấn lướt, coi thường, và không tuân theo lời dạy dỗ của cha mẹ.

Để giáo dục con cái biết ý thức và sử dụng những thiết bị điện tử, những phát minh của khoa học, cha mẹ hay phụ huynh phải là những nhà giáo dục tận tâm, nhiệt thành, gương mẫu, đôi khi cũng phải khôn ngoan và uyển chuyển.

_________________________

*Phones trong bài này bao gồm những dụng cụ tin học và những phát minh khoa học mà chúng ta thường dùng trong cuộc sống như cellphone, iphone, smartphone, ipad, laptop…

­­­­­­­­­­­­1 + 2.  Kids Cell Phone Use Survey 2019 – Truth About Kids & Phones.
3. How Do Smartphones Affect Childhood Psychology? Amy Williams, Last updated: 8 Oct 2018, Psychcentral.com.